Lirik Şiir

Lirik şiir duyguların coşkun bir dille anlatıldığı edebiyat eserlerinin genel adıdır Latince lyricus, Yunanca lyricos, Fransızca lyrique kelimelerinden türemiştir Sözlük anlamı ise; coşkun, ilhamla dolu demektir Eski Yunan'da kullanılan lirik sözcüğü bugünkü anlamında kullanılmıyordu
Bireysel duyguların içten geldiği gibi, coşkulu, etkili bir dille anlatılmasına da lirizm denir Sıfat olarak esin dolu, coşkun, içli bir dili bulunan anlamlarında kullanılan lirik sözü, bu niteliği taşıyan düzyazı ürünleri de niteler Aynı genellik lirizm için de söz konusudur
Eski Yunan edebiyatında ozanlar şiirlerini lir denen telli bir sazla söyledikleri için, bu türlü şiirlere lirik denmiştir Türk edebiyatında da aşık, ya da saz şairi adı verilen halk ozanları şiirlerini hala sazla söylemektedirler Lirik şiirde toplumsal mutluluk ya da felaketlerden duyulan sevinç ya da acı gibi ortak duygular; ya da aşk, ayrılık, özlem, ölüm acısı, vb gibi bireysel duygular anlatılır Lirik şiir dünya edebiyatında en çok işlenen ve sevilen şiir türüdür
Bugün lirik şiir, ozanın en içten duygularını dile getirdiği bir tür olarak bilinir Yunan'da lirik şiirin özünde duygular vardır ama bunun yanı sıra lyra eşliğinde söylenen şiir anlamındadır Lirik şiirde genellikle ozanın kendi duygularını yansıttığı görülür Özellikle solo liriğinde kişinin iç dünyası ön plandadır Lirik şiirin ilk örnekleri ege kıyılarında görülür ve ilk lirik şiirlerin konuları arasında hymnoslar(tanrılara övgüler) ve mitoloji vardır Lirin icadının da mitolojik bir hikayesi vardır tanrı Mercurius'un kaplumbağanın kabuğundan lir yaptığı ve ana karnında müzik öğrendiği söylenmektedir, bu sebepten lirik şiir müzikle iç içedir Lirik şiirin işlevi, insana güzelliği, inceliği sunmak ve kişide müzik eğitiminin oluşumunu sağlamaktır Türk edebiyatımızda halk aşıklarının (veya halk şairlerinin) söylediği şiirlerin çoğu liriktir
Batı edebiyatında Rönesans devri ozanlarının (Petrarca, Ronsard, vb); daha sonra da, ilke olarak içe dönüklüğü benimseyen romantik ozanların (Lamartine, Hugo, Musset, vb) duygusal ve öznel bir nitelik gösteren şiirleri bu türün başarılı örnekleridir Lirik şiir, Türk edebiyatında da en çok kullanılan şiir türlerinden biri olmuş; Divan edebiyatında (Fuzuli, Nedim, vb), Halk tasavvuf edebiyatında (Yunus Emre, vb), din-dışı Halk edebiyatında (Karacaoğlan, vb) ve yeni edebiyatta (Yahya Kemal, vb) bu alanda büyük ozanlar yetişmiştir
Bu türe örnek olarak; Fuzüli'nin "Su" kasidesi, Yahya Kemal Beyatlı'nın "Hayal Şehir" ve Mehmet Yayınevi : ?kif Ersoy'un "Bülbül" isimli şiirleri verilebilir

Kaynak : Wikipedia