Girit Türkleri

Girit Türkleri




Toplam nüfus



200000-300000



Önemli bölgeler


Türkiye


Dil(ler)


Türkçe, Yunanca (Girit lehçesi)


Din(ler)


İslam


İlgili etnik gruplar


Türkler, Yunanlar






Girit Adasında Rumlar (mavi) ve Türkler (kırmızı)'in dağılımı (1861)


Girit Türkleri, Girit adasının Osmanlı Devleti yönetiminde kaldığı 1645-1908 döneminde meydana gelen Türk göçlerinden, ada halkı içinde ihtida (İslamiyet'i kabul) süreciyle ve çeşitli Osmanlı tebası toplumlar arasındaki kaynaşmalarla asimilasyondan oluşmuş ve bu şekilde özgün bir kültür oluşturmuş bir Türk toplumudur Osmanlı öncesi ada halkından İslamiyet'e geçenlerin bir kısmı 19 yüzyıl başında Yunan milliyetçiliği akımlarının etkisinde kalarak Hıristiyanlığa geri dönmüş (irtidad), Girit Türkleri toplumunun dışına çıkmışlar, müslüman kalanlar ise Türk kimliğini benimseyerek kendilerine Türk demişlerdir
Bu toplumun 19 yüzyıl sonlarında başlayan ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile tamamlanan Anadolu'ya (veya komşu coğrafyalara) geri göç hareketinin günümüze uzanan bireyleri Girit Türkleridir Türk Giritliler veya kısaca Giritliler de denilir Girit Türkleri'nin Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile Türkiye'ye gelenleri ağırlıklı olarak Çukurova,Ayvalık, İzmir, Bodrum, Side, Mudanya, ve Mersin'e yerleşmişlerdir Ayvalık ve Alibey/Cunda adasında halen nüfus çoğunluğunu teşkil eden Girit Türkleri arasında Yunanca'nın Girit lehçesi de günümüze dek kullanılmaktadır
Göç hareketi üç dalga halinde cereyan etmiştir İlk dalga 19 yüzyıl sonlarında, adada Osmanlı hakimiyetinin zayıflamasıyla Anadolu'ya dönmeyi tercih edenler ve özellikle de adanın doğu kısmında 1897'de cereyan eden "toplu katliamlar"dan (terim olayların görgü şahidi olan İngiliz gazeteci-yazar Henry Noel Brailsford'a ait; "wholescale massacre" ) kaçabilenlerdir İkinci dalga, yapısında adanın Türk-Müslüman azınlığı için temel haklar barındıran Girit Cumhuriyeti'nin (1896-1908) Osmanlı Devleti'nde II Meşrutiyet'in ilanını takip eden dönemdeki otorite boşluğunu fırsat bilerek bir oldu bitti ile Yunanistan'a bağlanması ile ayrılmak durumunda kalanlardır Üçüncü ve son dalga ise, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile dönmüştür

Kaynak : Wikipedia