İslahat Fermanı İi. Meşrutiyet

II Meşrutiyet
II Abdülhamit'in monarşi rejimine karşı yürütlen harakette yer alan Kolağası Ahmet Niyazi Bey 3 Temmuz 1908'de dağda bulunan 200-400 askeri ile anayasanın yeniden yürürlüğe girmesini sağlamıştır Ahmet Niyazi Bey Enver Bey yönetimindeki İttihat ve Terakki Fırkası, Ermeni Devrimci Federasyonu ile Arnavut, Yunan ve Bulgar toplulukları tarafından desteklenmiştir Niyazi Bey tarafından başlatılan Jön Türkler Ayaklanması Makedenya ve özellikle Kosova vilayetlerinde, Korzo ve Selanik'te gerçekleşmiştir Buna karşılık olarak padişah 18 bölük ile Niyazi Bey'e karşı koyması için Şemsi Paşa'yı göndermiştir Şemsi Paşa Jön Türk Atıf Bey tarafından vurularak öldürülmüştür Bunun üzerine Padişah bu ayaklanmaya karşı koyabilmek için Mehmed Ferit Paşa'yı görevinden almış ve yerin 1876 yılında anayasa çalışmalarında Fransız Anayasası çevirisi yararlanılmış olan Mehmed Said Paşa'yı sadrazam ilan etmiştir Mehmed Said Paşa kabinesinde monarşi yanlıları da yer almıştır
23 Temmuz 1908'de İttihat ve Terakki Cemiyeti Makedonya'nın birçok kentinde gerçekleşen ve katılımın çok yüksek olduğu eylemlerde bağımsızlık ilan etmişlerdir Aynı zamanda İstanbul'da anayasanın 24 saat içinde tekrar yürürlüğe girmezse 2 ve 3 Ordu'nun başkente yürüyecekleri haberleri İstanbul'da yayılmıştır Bu haberler üzerine padişah kabinenin tavsiyesi üzerine aynı gün anayasanın yeniden yürürlüğe girdiğinin bildirildiği ve 24 Temmuz'da gazetelerde yer alan bir ferman yayınlamıştır Bu fermandan bir hafta sonra ajanlığın ve sansürün sona erdiği saray tarafından duyurulmuştur ve Tanzimat Fermanı 1 Ağustos 1908'de anayasanın yeniden geçerliliğini teyit etmiştir Böylece devrimciler başta olmak üzere, cezalarının üçte ikisini çekmiş olan politik suçlular affedilmiştir Protestolar nedeniyle de genel af çıkarılmış, bu da Bab-ı Ali'ye yürüyüşe geçen yaklaşık 2000 kişilik bir isyana neden olmuştur Bundan yaklaşık iki hafta sonra da Said Paşa genel afa eleştirel ve karşı düşüncelerini açıklmasından dolayı, özellikle de İttihat ve Terakki Cemiyeti ile düşünce ayrılığı sebebiyle 5 Ağustos 1908'de sadrazamlıktan düşürülmüş, yerine İngliz hayranı ve liberal olarak tanınan Yusuf Kamil Paşa getirilmiştir
Senato ve yeni seçilen mecli-i mebusan 17 Aralık 1908'de toplanmış, meclis başkanı sürgünden geri gelen Ahmed Rıza olmuştur Mecliste toplam 147 Türk, 60 Arap, 27 Arnavut, 26 Yunanlı, 14 Ermeni, 4 Yahudi ve 10 Slav temsilci yer almıştır Talat Bey gibi İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleri de milletvekili olarak sayılmıştır Buna karşılık yürütücü isimler Enver ve Cemal Bey vekil olmamış; fakat politika üzerinde büyük etkileri olmuştur Sadrazam Kamil Paşa 10 Şubat'ta İttihat ve Terakki Cemiyeti komitesine sormadan yeni bir donanma ve savaş bakanı atmasından sonra 14 Şubat 1909'da güvensizlik oyu ile düşürülür ve yerine Hüseyin Hilmi Paşa getirilir

Kaynak : Wikipedia