İnyupikler Diyalekt Ve Kabileleri

Diyalekt ve kabileleri
Eskimo kabile adları tipik olarak -miut ('halk') ekiyle biter İnyupikler ve İnyupikçe çoğu zaman bir bütün olarak ele alınır Bazen, iki ayrı dil ve halk olarak ele alındığı da olur ve Seward Yarımadasındakiler Qawiaraq adıyla, diğerleri (North Slope ve Northwest Alaska) de Inupiaq adı altında toplanır
Kültürel açıdan İnyupikler iki ana gruba ayrılır:

İçbölge İnyupikleri (kendilerince Nunatamiut ya da Nunamiut ; İng Interior :North Inupiat) : Temel geçim kaynağı ren geyiği avcılığıdır
Sahil İnyupikleri (kendilerince TaÄ¡iumiut ; İng North Alaska Coast Inupiat) : Temel geçim kaynağı balina ve fok avcılığıdır

Geçmişte, giyim tarzı, beden süslemesi ve konuştukları şive, kabileler arası ayrımın belirlenmesinde önemli bir ayıraçtı Günümüzde bu ayıraç daha çok şivede görülebilmektedir

Seward Yarımadası İnyupikçesi [İngilizce Seward Peninsula Inupiaq]

Bering Boğazı İnyupikçesi [İngilizce Bering Strait Inupiaq]

Diomede şivesi [İngilizce Diomede subdialect]

Wales İnyupikçesi [İngilizce Wales subdialect]

KiÅ?ikmiut
Tapqaġmiut


UkiuvaÅ?miut [İngilizce King Island subdialect]


Qawiaraq İnyupikçesi [İngilizce Qawiaraq, Kawerak]

Batı Qawiaraq İnyupikçesi [İngilizce Teller subdialect, Qawiaraq proper]

Siñġaġmiut
Qaviaraġmiut
Ayaqsaaġiaaġmiut
Aziagmiut Sledge (Aziak, Ayak) adasında konuşulur


Doğu Qawiaraq İnyupikçesi [kendilerince IÄ¡aÅ?uiÅ?miut; İngilizce Fish River subdialect]




İnyupikçe [İngilizce Northern Alaskan Iñupiaq]

Malimiut İnyupikçesi [İngilizce Malimiutun, Northwest Alaska Inupiatun] Malimiut adı komşuları olan Yupikler tarafından verilmiştir

Kotzebue şivesi [İngilizce Kotzebue subdialect, Southern Malimiut Inupiatun]

Pittaġmiut
KaÅ?iÄ¡miut
QikiqtaÄ¡ruÅ?miut


Kobuk şivesi [İngilizce Kobuk subdialect, Northern Malimiut Inupiatun]

KuuÅ?miut
KiitaaÅ?miut ya da KiitaaÄ¡miut
Siiḷviim KaÅ?ianiÄ¡miut
Nuurvinmiut
Kuuvaum KaÅ?iaÄ¡miut
Akuniġmiut
Nuataaġmiut
Napaaqtuġmiut
Kivalliñiġmiut




Kuzey Alaska İnyupikçesi [kendilerince Iñupiatun (dil), Iñupiaq (sg), Iñupiak (dual), Iñupiat (pl); İngilizce North Alaskan Inupiatun]

Tikiğaq İnyupikçesi [kendilerince TikiÄ¡aÄ¡miut; İngilizce Point Hope Inupiatun]
North Slope İnyupikçesi [İngilizce North Slope Inupiatun]

Utuqqaġmiut
Siḷaliñaġmiut

Kukparungmiut
Kunmiut


Kakligmiut

Sidarumiut
Utkiavinmuit
Nuwukmiut


Kuulugruaġmiut
Ikpikpagmiut
Kuukpigmiut

Kañianermiut
Killinermiut
Kagmalirmiut




Nunataağmiut İnyupikçesi [kendilerince NunataaÄ¡miut; İngilizce Anaktuvuk Pass Inupiatun, Nunamiut]
Uummarmiut İnyupikçesi [kendilerince Uummarmiut, Uummarmiutun; İngilizce Uummarmiut Iñupiaq, West Arctic Inupiatun, Canadian Iñupiaq] Kanada'da Mackenzie deltasında yeralan Aklavik ve Inuvik şehirlerinde konuşulur Kökenleri Nunamiut'lara dayanır Etnik olarak "Inupiaq" olsa da Kanada'da siyasi sebeplerle "Inuvialuit" adı altında toplanır


Kaynak : Wikipedia