Türkiye'de Sanayinin Coğrafi Dağılışı Hakkında Bilgi

Türkiye'de Sanayinin Coğrafi Dağılışı Hakkında Bilgi

Türkiye'de sanayinin dağılışına bakıldığında büyük dengesizliğin ortaya çıktığı görülür Bu bakımdanülke sanayinin %60'ının Marmara bölgesinde toplandığı dikkati çeker Sözkonusu durumun oluşmasında Osmanlıİmparatorluğu döneminden itibaren sanayi yatırımlarının ülkenin batı bölgelerine kaydırılmış olması etkendir Bu bakımdanİstanbul ülkemizde sanayinin toplandığıen önemli merkez durumundadır İstanbul'un sanayinin kuruluşyeri olarak seçilmesinde büyük nüfus kütlelerini barındırması nedeniyle büyük bir tüketim merkezi olması, yoğun göçler sebebiyle işgücü ihtiyacının karşılanması, öteden beri düzenli ulaşım bağlan tılarına sahip olması ve böylece gerek hammadde gerekse mamul madde akışını kontrol edişi, büyük sermaye sahiplerinin bu kentte toplanması bu faktörlerin başlı- calarıdır Bu biçimde ilk önceşehrin içinde Haliç kenarında yer alan sanayi tesisleri zamanla Zeytinburnu ve Bakırköy'e kaymış, daha sonraİkitelli, Sefaköy, Halkalı boyunca Marmara kıyılarından iç kısımlara doğru gelişmiş, buradan Marmara'nın doğu kıyıları boyunca Kartal, Pendik, Tuzla hattı boyuncaİzmit Körfezi kıyılarına doğru yayılarakİzmit ve çevresinde oluşan sanayi ile birleşmiştir Bu biçimdeİzmit Körfezi kuzey kıyısı boyunca gelişen sanayiİstanbul ile birleşirken, Adapazarı ova- sına da uzanmıştır

Marmara bölgesindeİstanbul veİzmit dışında ikinci büyük sanayi alanı Bursa ovası üzerinde gelişmiştir Ovada dokuma, otomotiv ve gıda sanayinin yoğunluk gösterdiği hemen dikkati çeker Bu kesimden Gemlik,İnegöl, Yenişehir çevreleri ile daha güneyde Balıkesir sanayi alanına doğru bir yoğunlaşma dikkati çeker Marmara bölgesinin Trakya kesiminde ise en büyük organize sanayi bölgelerinden Çerkezköy dikkati çeker Tekstil, boya ve metal sanayinin yaygın olduğu bu kesimde sanayi giderek gelişmektedir Ayrıca bu kesimde Alpullu, Edirne, Çorlu ve Tekirdağ çevrelerinde çeşitli sanayi kuruluşları dikkati çeker

Marmara bölgesinden sonra sanayinin yoğunluk kazandığı ikinci bölge Ege bölgesidir Bu bölgedeİstanbul'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük sanayi alanı olanİzmir yer alırDokuma ve gıda sanayi başta olmak üzere, makine, yedek parça vb gibi sanayi kuruluşları İzmir'de yoğunlaşmıştır Petrol rafinerisi nedeniyle Aliağa, yağsanayinin geliştiği Ayvalık ve Edremit, şeker sanayinin geliştiği Afyon, Kütahya ve Uşak, azot fabrikası ve seramik fabrikasının yer aldığı Kütahya, pamuklu dokuma sanayinin gelişme gösterdiği Aydın, Nazilli, Denizli ve Uşak gibi illerde de sanayileşme faaliyetleri dikkati çeker

Sanayinin yoğunlaştığı diğer bir alan Batı Karadeniz bölümüdürGenellikle ağır sanayinin toplandığı bu kesimde yoğunlaşma Zonguldak'taki maden kömürü- nün varlığına bağlı olarak açıklanabilir Karabük ve Ereğli demirçelik fabrikalarının yanı sıra bu iki kuruluşa bağlı yan sanayi kolları gelişmiştir Ayrıca bir bütün olarak Karadeniz bölgesindeşeker, kağıt sülfürik asit, bitkisel yağ, fındık kırma ve fındık ürünleri, orman ürünleri, balık unu, sigara, çimento ve ateş tuğlası fabrikaları vardır

Akdeniz Bölgesinin en hızlı sanayileşen kesimi Çukurova'dırBurası aynı zamanda Türkiye'nin başlıca sanayi alanlarından biri durumundadır Bu bölgede Adana'da yer alan çeşitli sanayi kolları dışında, Mersin petrol rafinerisi (ATAŞ),İskenderun süper fosfat ve demirçelik fabrikaları, Antalya'da ferro-krom fabrikası ve Seydişehir alüminyum tesisleri sayılabilir

İç Anadolu bölgesi içine dağılmışendüstri kuruluşları ise Eskişehir, Kayseri, Sivas, Konya, Kırıkkale, Ereğli ve Ankara gibi merkezlerde toplanmıştırBu bölgenin Türkiye imalat sanayiindeki payı az olmakla birlikte son yıllarda Eskişehir, Kayseri, Kırıkkale, Elmadağ ve Ankara'da savunma sanayine yönelik tesisler gelişmiştirDoğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde ise aktif yerel sanayi merkezleri dikkati çekerBunlardan Güneydoğu Anadolu bölgesinde sanayisi gelişmiş iller Gaziantep ve Diyarbakır'dır Bu bölgede çimento, gıda, dokuma, madeni eşya ve tarım aletleri sanayi gelişmektedir Doğu Anadolu bölgesinde ise büyükşehirler çevresinde gelişmiş pamuklu dokuma ,şeker, çimento, gıda ve tütün işletmeleri dikkati çeker