Türkiye'deki İç Ovalar Hakkında Bilgi

Türkiye'deki İç Ovalar Hakkında Bilgi
Türkiye'deki İç Ovalar

Kıyılardan uzakta bulunan iç bölge ovalarının büyük bir bölümü eski göl tabanları ile çöküntü alanlarında yer alır Ülkemizde, Üçüncü Jeolojik Zamanda kıvrım olaylar, ile toptan yükselme ve alçalmalar da görülmüştür Toptan yükselme ve alçalmalar, Dördüncü Jeolojik Zamanda da devam etmiştir Bu olaylar sırasında Türkiye’nin birçok yerinde çöküntü alanları meydana gelmiştir Zamanla göl sularıyla kaplanan çöküntü alanlarının akarsuların getirdiği alüvyonlarla dolması sonucu göller kurumuş ve iç bölge ovaları oluşmuştur

Yüksek ovalar olarak da bilinen iç bölge ovalarının bir kısmı, belli bir fay hattı boyunca sıralanırken, bir kısmı ise dağınık durumdadır Belli bir fay hattı boyunca sıralanan ovalarımızın başında, Kuzey Anadolu Fay Kuşağı üzerinde yer alan ovalar gelmektedir Doğuda Pasinler’den itibaren, batıda İzmit Körfezine kadar uzanan bu ovalar şunlardır: Pasinler, Erzurum, Erzincan Suşehri (Sivas), Niksar, Erbaa (Tokat), Taşova, Suluova, Merzifon (Amasya) Tosya (Kastamonu), Kurşunlu, Çerkeş (Çankırı), Bolu, Düzce, Adapazarı ve Sapanca ovalarıdır

Kuzey Anadolu Fay Kuşağının batısında yer alan Adapazarı Ovası, Sakarya Nehri’nin getirdiği alüvyonlarla kaplıdır Sapanca Nehri’nin getirdiği alüvyonlar, Sapanca Oluğu’nun Marmara Denizi ile bağlantısını kesmiş ve Sapanca Gölü meydana gelmiştir Çok verimli olan ova yüzeyinde Sakarya Nehri, Karadeniz’in çökmesiyle yatağını derinleştirip şimdiki boğaz vadisini oluşturmuştur

Batı Anadolu’daki iç bölge ovaları doğu-batı doğrultusunda uzanan ve Batı Anadolu Fay hatları olarak bilinen grabenler üzerinde oluşmuştur Bunlar, kuzeyden güneye doğru şöyle sıralanır: Bakırçay grabeninde Bergama, Soma ve Kırkağaç ovaları yer alırken, Küçük Menderes çöküntüsünde Torbalı, Tire ve Ödemiş ovaları bulunur Gediz vadisinde Manisa, Akhisar, Turgutlu, Salihli ve Alaşehir ovaları uzanır Ege Bölgesi’nin en büyük ovası olan Büyük Menderes grabeninde ise; Söke, Koçarlı, Aydın, Yenipazar ve Sarayköy ovaları yer alır Bu bölgede grabenler dışında bulunan diğer ovalar; Kütahya, Simav, Afyon ve Sandıklı ovalarıdır

Akdeniz Bölgesi’ndeki iç ovaların önemli bir bölümü karstik kökenli polye ovalarıdır Karstik ova olarak adlandırılan polye ovalarının çoğu tektonik çöküntü alanlarında oluşmuştur Bunlar, daha çok Batı ve Orta Toroslar ile Güneydoğu Anadolu ve Ege bölgeleri çevresinde bulunur En önemlileri; Elmalı, Korkuteli (Antalya), Kestel (Burdur), Tavas, Acıpayam (Denizli) ve Muğla ovalarıdır Bu ovaların tabanında yer yer bazı göllere rastlanır

Güneydoğu Anadolu Fay Kuşağı boyunca uzanış gösteren iç ovalar, Nur Dağlarının güney eteklerinden itibaren; Amik, Kahraman Maraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Muş, Varto, Hınıs, Karlıova ve Göynük çöküntü ovalarıdır Ortalama yükseltisinin fazla olmaması nedeniyle Doğu Anadolu Bölgesi’nin yerleşmeye en müsait yerleri buralardır Çünkü bu ovalar çevrelerine göre alçak ve verimli olup, iklim açısından daha elverişli özelliklere sahiptir

Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan diğer çöküntü ovaları ise İğdır, Erzurum, Erzincan, Bingöl, Afşin ve Elbistan ovalarıdır

İç Anadolu Bölgesi’ndeki ovalarımızın çoğu çöküntü ovalarıdır Bunların başlıcaları Konya, Eskişehir, Akşehir, Ereğli, Mürted ve Çubuk ovalarıdır

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki ovalarımız da tektonik kökenlidir Diğer iç bölge ovalarımıza göre yükseltileri daha azdır Bunlar; Nizip, Suruç, Altınbaşak ve Ceylanpınar ovalarıdır

İç bölge ovalarımızdan bazılarının özellikleri:

Erzurum Ovası: Etrafı fay ve volkanik dağlarla çevrili olan bu ova, tektonik çöküntü sonucu meydana gelmiştir Ovanın, orta ve doğu kesimleri yer yer bataklıklarla kaplıdır

Iğdır Ovası: Çevresindeki yüksek kütleler arasında oldukça çukur bir alan oluşturan Iğdır Ovası, yaklaşık 800 m yüksekliğe sahiptir Buna bağlı olarak bu ova, Doğu Anadolu’ya göre mikroklima (küçük iklim alanı) iklim alanıdır Doğu Anadolu’ya göre daha ılıman bir iklime sahip olan bu ovada, başta pamuk olmak üzere çeşitli tarım ürünleri yetiştirmek mümkündür

Konya Ovası: Türkiye’nin Çukurova’dan sonra ikinci büyük ovasıdır Daha önceleri göl suları ile kaplı olan bu ovanın çevresinde, bazı bataklık alanlar ve patlama çukurları yer almaktadır

Malatya Ovası: Fırat nehri tarafından derin yarılmış olan Malatya Ovası, iç bölge ovalarımız arasında farklı bir görünüme sahiptir Zamanla Fırat Nehri’nin gömülmesi sonucu ova, plato özelliğine kavuşabilir

Alıntı