Ülkemizde Çöl İklimi Varmıdır? |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ülkemizde Çöl İklimi Varmıdır?Türkiyede Çöl İklimi Varmıdır? Karaman civarında çölleşme başlamış ama gelişmesi engellenmiştir )Dönenceler civarında kıta içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülür Afrika’da B Sahra, Ortadoğu’da Necef, Asya’da Gobi, Taklamakan, Avustralya’da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika’da Patagonya, Atacama ve Peru yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır Gece ile gündüz arasında sıcaklık farkları çok fazladır Günlük sıcaklık farkının 50°C yi bulduğu zamanlar olmaktadır Çöllerdeki nem yetersizliği, günlük sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlamıştır![]() Yağışlar yok denecek kadar azdır( Epizodik) Yıllık yağış miktarı genellikle 100mm’ den azdır![]() Doğal bitki örtüsü bazı kurakçıl otlar ve kaktüs gibi bitkileridir Bitki örtüsü çok zayıftır Susuzluğa dayanıklı bitki türleri görülür![]() Yağışların çok az, düzensiz ve tesadüfi olduğu bitki örtüsü ve hayvanların yaşamasına elverişsiz yerlere çöl denir ![]() Oluşumlarına göre üçe ayrılır ![]() A-Suptropikal çöl iklimi: Her iki yarım kürede dönence çevrelerinde ve kıtaların batı kıyılarında oluşmuşlardır ![]() Alçalıcı hava hareketleri kuraklığa ve çölleşmeye yol açmıştır ![]() Bu çöllerin oluşumunda soğuk su akıntılarının da etkisi vardır ![]() a-Kuzey Afrika’da Büyük Sahra ve Libya çölleri b-Güney Afrika’da Kalahari ve Namibya c-Kuzey Amerika’da Kaliforniya d-Güney Amerika’da Atacama e-Avustralya’da Büyük kum ve Victoria çölleri f-Hindistan’da Tar çölü g-Arabistan’daki Necef ve Rub’ul Hali çölü Yıllık sıcaklık farkları azdır (10-15ºC) Bunun temel sebebi güneş ışınlarının geliş açısının çok değişmemesidir![]() -Günlük sıcaklık farkları nem azlığından dolayı 40ºC ‘yi geçer ![]() -Buharlaşma çok fazladır Güneşlenme oranı %90 kadardır![]() -Dünya’da güneşlenmenin en fazla olduğu yerlerdir ![]() -Belirli bir yağış rejimi yoktur Ortalama yağış miktarı 250mm kadardır![]() -Bitki örtüsü kurakçıl otlar , çalılar ile kaktüslerdir Gür bitkiler, ancak ırmak boyları ile yer altı su seviyesinin yüksek olduğu vahalarda görülürler![]() -Kimyasal çözülme yetersizdir Toprak oluşumu oldukça yavaştır![]() -Taş ve kayaların mekanik yolla parçalanmasıyla çakıllar ve kumlar oluşmuştur ![]() ![]() B-Orta Kuşak Çölleri: -Orta kuşakta ki karaların iç kesimlerindeki çöllerdir ![]() -Oluşumlarında deniz etkisine kapalı olmaları etkili olmuştur baktabul-Fhön olayı da çölleşmede etkili olmuştur ![]() a-Orta Asya’da Kızılkum, Karakum, Gobi, Taklamakan b-İran’da Deşt-i kebir, Deşt-i lut c-Kuzey Amerika’da Nevada ve Arizona -Hem yıllık hem de günlük sıcaklık farkları fazladır ![]() -Diğer özellikleri Sup tropikal çöllere benzemektedir ![]() C-Soğuk Çöller: Kutup bölgelerinde nem azlığı ve alçalıcı hava hareketlerine bağlı olarak oluşan çöllerdir ![]() -Antartika ve Grönland ![]() ![]() -Çöllerde sıcaklık yüksek olmasına rağmen buharlaşacak su olmadığından mutlak nem azdır Dolayısıyla bağıl nem oranı azdır
|
|
|
|