Sultan Ahmet Camii Mimari

Mimari

Sultanahmet camiinin tasarımı Osmanlı cami mimarisi ile Bizans kilise mimarisinin 200 yıllık sentezinin zirvesini oluştururKomşusu olan Ayasofyadan bazı Bizans esintileri içermesinin yanı sıra geleneksel islami mimari de ağır basar ve klasik dönemin son büyük camisi olarak görülürCaminin mimarı, büyük usta Mimar Sinan'ın "boyutta büyüklük, heybet ve ihtişam" fikirlerini yansıtmada başarılı olmuştur
Dış
Köşe kubbelerin üstündeki küçük kulelerin eklenmesi dışında, geniş ön avlunun cephesi Süleymaniye Camii'nin cephesiyle aynı tarzda yapılmıştır Avlu neredeyse caminin kendisi kadar geniştir ve kesintisiz bir kemeraltıyla çevrilmiştir Her iki tarafında abdesthaneler vardır Ortadaki büyük altıgen fıskiye avlunun boyutları göz önüne alındığında küçük kalır Avluya doğru açılan dar anıtsal geçit kemeraltından mimari olarak farklı durur Yarı kubbesi kendinden daha küçük cikintili bir kubbe ile taçlandırılmış ve ince sarkıt bir yapıya sahiptir
Ağır bir demir zincir batı tarafındaki avlu girişinin üst kısmını asılı tutar Caminin avlusuna yalnızca sultan at sırtında girebilirdi Sultan avluya at sirtinda girdigi zaman başını zincire carpmamak icin eğerdi Bu,padişahın bile camiye girerken kendisine çeki düzen vermesi gerektiğini göstermek amaçlı sembolik bir eylemdi
İç
Her katında alçak düzeyde olmak üzere, caminin içi İznikte 50 farklı lale deseninden üretilmiş 20binden fazla çiniyle bezenmiştir Alt seviyelerdeki çiniler gelenekselken galerideki çinilerin desenleri çiçekler, meyveler ve servilerle gösterişli ve ihtişamlıdır20binden fazla çini Iznik'te çini ustasi Kasap Hacı ve Kapadokyalı Barış Efendi'nin yönetiminde üretilmiştirHer çini başına ödenecek tutar sultanın emriyle düzenlense de çini fiyatı zamanla artmış, bunun sonucunda kullanılan çinilerin kalitesi zamanla azalmıştırRenkleri solmuş ve cilaları sönükleşmiştirArka balkon duvarındaki çiniler 1574'teki yangında zarar gören topkapı sarayının hareminden geri dönüştürülen çinilerdir
iç kısmın daha yükseklerine mavi boya hakimdir fakat düşük kalitelidir200den fazla karışık leke desenli cam doğal ışığı geçirir, bugün avizelerle desteklenmişlerdiravizelerde devekuşu yumurtası kullanımının örümcekleri uzak tuttuğunun keşfedilmesi örümcek ağlarının oluşumunu engellemiştirKurandan sözler içeren hat dekorasyonlarının çoğu zamanın en büyük hat sanatçısı seyid kasım gubari tarafından yapılmıştıryerler yardımsever insanlarca eskidikçe yenilenen halılarla kaplıdırpek çok büyük pencere geniş ve ferah bir ortam hissi vermektedirZemin kattaki açılır pencereler "opus sectile" adı verilen bir döşeme şekliyle dekore edilmiştirher kavisli bölüm bazıları ışık geçirmeyen 5 pencereye sahiptirher yarı kubbe 14 pencereye ve merkez kubbe 4ü kör olmak üzere 28 pencereye sahiptirpencereler için renkli camlar venedik sinyorundan sultana hediyedirbu renkli camların çoğu bugun sanatsal değeri olmayan modern versiyonlarıyla değiştirilmiştir
Caminin içindeki en önemli unsur ince işcilikle oyulmuş ve yontulmuş mermerden yapılma mihraptırbitişik duvarlar seramik çinilerle kaplanmıştırfakat çevresindeki çok sayıda pencere onu daha az ihtişamlı gösterirmihrabın sağında zengin dekore edilmiş minber bulunurcami en kalabalık halinde dahi olsa herkesin imamı duyabileceği şekilde tasarlanmıştır
padişahın kulubesi güneydoğu köşesindedirbir platform, iki küçük dinlenme odası ve sundurmadan oluşur ve padişahın güneydoğu üst galerideki locasına geçişi bulunurbu dinlenme odaları 1826da yeniçerilerin ayaklanması sırasında veziriazamın yönetim merkezi olduHünkar Mahfil 10 adet mermer sütunla desteklenmiştirzümrüt, gül ve yaldızlarla süslenmiş ve yaldızlarla 100 adet Kuran işlenmiş kendi mihrabı vardır
caminin içindeki birçok lamba zamanında altın ve diğer değerli taşlarla ve de içinde devekuşu yumurtası ya da kristal toplar bulunabilecek cam kaselerle kaplıydıbu dekorların tümü ya kaldırıldı ya da yağmalandı
duvarlardaki büyük tabletlerde halifelerin isimleri ve kurandan parçalar yazılıdırbunları orijinal haliyle 17 yüzyılın büyük hat sanatçısı Ametli Kasım Gubarım yapmıştır fakat yakın zamanda restore edilmek için kaldırılmışlardır
Minareler
Sultanahmet camii türkiyede 6 minaresi olan 3 camiden biridir, diğer 2 tanesi ise Adana'daki Sabancı Camii ve Mersin'deki Muğdat Camii'dir minarelerin sayısı ortaya çıkınca sultan küstahlıkla suçlanmıştır çünkü o zamanlarda, mekkedeki kabede de 6 minare bulunmaktadırsultan bu problemi mekkedeki camiye yedinci minareyi yaptırarak çözer
halbüki gerçekte mekkedeki camii, sultanahmet camii inşa edilmeden 1 yüzyıl öncesinden beri 7 minareye sahiptir
4 minare caminin köşelerindedir kalem şeklindeki bu minarelerin her birinin 3 şerefesi vardırön avludaki diğer iki minare ise ikişer şerefelidir
yakın zamana kadar müezzin günde 5 kere dar sarmal merdivenleri çıkmak zorunda kalıyordu, bugün ise toplu dağıtım sistemi uygulanıyorve diğer camilerce de yankılanan ezan şehrin eski bölümlerinde de duyuluyorTürklerin ve turistlerin oluşturduğu kalabalık günbatımı vaktinde, güneş batarken ve cami renkli projektörlerle parlak bir şekilde aydınlatılmaya başlarken parkta toplanıp yüzünü camiye vererek akşam ezanını dinliyorlar
Cami inşa edildiği dönemlerde uzunca bir süre cuma günleri Topkapı Sarayı'ndakilerin ibadetlerini gerçekleştirdiği mekan olmuştur

Kaynak : Wikipedia