Balıkesir (İl) Ekonomi

Ekonomi
Balıkesir ilinin sahil kesimlerinde zeytincilik, bağcılık ve balıkçılık yapılmaktadır Buralarda turizm de gelişmiştir İç kesimlerinde ise tarım, hayvancılık, ormancılık ve madencilik yapılmaktadır[104] İl, tek merkezli büyüme modeli yerine dengeli büyüme modelini seçerek bu kalkınma planına ilçeleri de dahil etmiştir[105] İlde Anadolu Kaplanı sıfatına sahip 16 şirket,[106] 2003 yılı istatistiklerine göre de Sanayi siciline kayıtlı 467 kuruluş vardır İlin iç ve dış ticaret hacmi 486313997254096 TL, ihracat miktarı 80699902 $ ve ithalat miktarı 147567184 $'dır[107] Balıkesir ili, devletin en fazla mülk sahibi olduğu ildir İlin % 4077'si, Hazineye ait taşınmazlardan oluşmaktadır[108]
Balıkesir Türkiye'nin gelişmiş illerinden biridir 2001 yılı verilerine göre Türkiye gayri safi yurt içi hasılası içinde yüzde 1,5'lik paya sahip olan Balıkesir, iller sıralamasında 13 büyük ekonomidir 2000 yılındaki GSYİH'si 2429091750 TL olup kişi başına düşen milli gelir ise 2005 dolardır[109]

Balıkesir GSYİH'nın ilçeler bazında üretimi İlçe
Oran


Balıkesir
24,12


Bandırma
13,98


Gönen
12,68


Edremit
6,76


Manyas
5,58


İlçe
Oran


Ayvalık
4,82


Bigadiç
4,61


İvrindi
3,79


Susurluk
3,49


Dursunbey
2,96


İlçe
Oran


Sındırgı
2,82


Burhaniye
2,77


Kepsut
2,51


Balya
2,38


Erdek
2,10


İlçe
Oran


Havran
1,75


Savaştepe
1,36


Marmara
0,84


Gömeç
0,70


TOPLAM
100,00Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu[110]

Tarım ve hayvancılıkİlde zeytincilik ön plandadır


İlin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır[111] Ekonomik faaliyetler içinde tarımın payı sanayiye göre az olup %49'dur[112] Çalışan nüfusun ise % 56,7'si tarım ile uğraşmaktadır[113] İlin tarım yapılan arazisi 510456 hektardır[114] İlde genel olarak yetiştirilen tarım ürünleri; tahıl ürünleri, susam, haşhaş, ayçiçeği, tütün, şeker pancarı, domates ve kavundur Yetiştirilen diğer önemli ürünler tütün, taze fasulye, börülce, şeftali, elma ve mandalinadır 2002'de Türkiye'de üretilen baklanın %43'ü, sarımsağın %135'i, karnıbaharın %98'i, pirincin %122'si, domatesin %55'i, karpuzun %39'u, kavunun %69'u, aspirin %89'u ve buğdayın %22'si Balıkesir ili topraklarında yetiştirilmiştir Türkiye'nin 12 tonluk kuşkonmaz üretiminin tamamı Balıkesir ilinden gerçekleştirilmekte olup, baklagil üretiminde de birinci sıradaki ildir İlin 71 dekarlık alanında seracılık yapılmakta olup, buralarda domates, salatalık ve taze fasulye üretilmektedir Balıkesir'deki traktör sayısı ise 2002 rakamlarına göre 33449'dur[115] Toplam tarım ürünü üretimine bakıldığında il, ülkede 3 sıradadır[116] Pamuk üretimi de yapılmakta olup Marmara Bölgesi'nde Bursa ili ile birlikte en çok pamuk üreten ildir[117] İlin sahil kesiminde zeytincilik yapılmaktadır İl sınırları için 10 milyon kadar zeytin ağacı bulunmaktadır[118] İldeki zeytin üretimi, ülkedeki toplam zeytin üretiminin % 8'i kadardır[113] Halbuki bu oran 2002 yılında %107'dir[109] Balıkesir Ovası, Gönen Ovası, Susurluk Ovası ve Edremit Ovası ilin başlıca üretim yerleridir Gönen ovasının başlıca ürünü ise pirinçtir
210020 hektarlık meralar ve çayırlar[114] ile yüksek kesimlerde küçük ve büyük baş hayvancılık yapılmaktadır 2007 yılında il, kırmızı et üretiminde birinci olmuştur [119] İl, ülkedeki tavuk işletmelerinin % 9'u barındırarak ülkede 3 konumdadır[120] Balıkesir'de 2000 yılı verilerine göre, yaklaşık 700 bin koyun, 238 bin sığır, 151 bin kıl keçisi ve 15 milyon tavuk bulunmaktadır Türkiye süt üretiminin %38'i, kırmızı etin %5,6'sı, beyaz etin %18'i Balıkesir'de üretilmektedir[121] İlde devekuşu ve domuz çiftlikleri de bulunmaktadır İldeki domuz çiftliği Türkiye'deki son domuz çiftliği dir[122] Merkez, Havran, İvrindi, Susurluk, Manyas ve Savaştepe ilçelerinde peynir ve yoğurt mandıraları yaygındır
Sanayi
İlde yapılan sanayi işlerinin payı % 51'dir Sanayinin oranı tarımdan yüksek olsa da diğer illerde bu rakam çok daha yukarılardadır İl sınırları içerisinde Sanayi siciline kayıtlı 4 tane Organize Sanayi Bölgesi vardır[112] İlin başlıca geçim kaynağı tarım olduğu için de tarıma dayalı endüstri gelişmiştir[113] İlin iç kesimlerinde tarıma dayalı sanayi egemendir Ayrıca buralarda şeker, un, yem, döküm, tarım alet ve makinaları, transformatör, floresan-aydınlatma, pamuklu dokuma, kağıt, mobilya, sentetik dokuma ve elektrik teçhizatları üretimi de yapılmaktadır Körfez yöresinde konserve, sabun, bitki çayı ve zeytinyağı üretimi yaygındır Bandırma taraflarında; kimyasal madde, şarap ve gübre sanayi gelişmiş, Dursunbey taraflarında ise kereste sanayi gelişmiştir[121] İlde kolonyacılık sektörü de gelişmiş durumdadır[123] İmalat sanayi ise toplam GSYİH'nın %17'sini oluşturmaktadır Sındırgı ve Bigadiç'te ise çok miktarda halı tezgahı vardır 2001 Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 10 kişiden fazla işçi çalıştıran fabrika sayısı 104'tür ve buralarda 14 bin kişi çalışmaktadır[121]
8 ticaret odası ve 5 ticaret borsası bulunan Balıkesir'de üretilen ürünlerin çoğu yurt içinde tüketilmekte, bir kısmı da Bandırma Limanı'ndan ihraç edilmektedir Gümrüklerinde, aralarında kimyasal maddeler, elektrikli araçlar, sentetik çuval, gıda, madencilik, mermer gibi ürünlerin de bulunduğu ihracatta 50, ithalatta 32 ayrı ürün çeşidi yer almaktadır[123] İlin dış ticaret merkezi olan Bandırma Limanı, tüm Balıkesir'in ihracat ve ithalatının yüzde 90'ını gerçekleştirmektedir[124]
Madencilik
İl bor minarelleri bakımından oldukça zengindir Türkiye'de bulunan Dünya'daki bor rezervlerinin %60'ına tekabül eden bor madenlerinin bir kısmı Bigadiç ilçesindedir[125] Marmara Adası'nda mermer ocakları vardır[126] Balya'da kurşun, Edremit'te demir rezervi, Dursunbey'de ametist yatakları vardır[127]
TurizmSarımsaklı Plajından bir görünüm, Ayvalık


Balıkesir ili, denize sahip olduğu için deniz turizmi gelişmiştir Marmara'da veya Ege'de kıyıya sahip ilçeler ile adalar, başlıca turizm merkezleridir Buralarda çeşitli plajlar ve oteller mevcuttur[10] İl, 1970'li yıllarda Türkiye'nin gelişme bakımından en önde giden turizm bölgesi haline gelmiştir[128] Balıkesir'in turizm beldeleri, genelde iç turizm talebini karşılar İl kış turizminden mahrum olsa da kaplıca turizmi yapılmaktadır Gönen, Edremit, Manyas, Susurluk, Bigadiç, Sındırgı ilçelerinde ve Merkez'e bağlı Pamukçu Beldesi'nde kaplıcalar bulunmaktadır Bu kaplıcalar sayesinde ildeki turizm süresi uzamaktadır[129] İlde turizme katkısı olan cami, kilise, harabe gibi çeşitli tarihi eserler mevcuttur[10] Kazdağı çevresinde oksijen yoğunluğu fazladır[130]
İlde birçok etkinlik düzenlenmektedir Dağlık yerlerde dağ sporları yapılmaktadır[131] Yine kıyı yöresinde yelkencilik yapılmaktadır Ayvalık'ta, Edremit'deki Kazdağları ile Şahinderesi Mevkii'nde ve Merkez'deki Çengeloğlu Mevkii'nde avcılık yapılmaktadır Avcılığa dair ilde kulüpler de bulunmaktadır[128]
İlde toplam 178 tane sit alanı vardır[132] Adramytteion, Antandros ve Kizikos gibi arkeolojik sitler, turizm açısından önemlidir İl sınırları içinde 10 tane müze vardır[133] Bu müzelerden 2 tanesi Balıkesir Müzesi Müdürlüğü'ne bağlıdır[134] Yine ilde Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi adlı fotoğraf müzesi bulunmaktadır Merkezdeki Devrim Erbil Çağdaş Sanatlar Müzesi'nde bulunan Kent Arşivi'nde il ile ilgili birçok kaynağa ulaşılabilir[135]

Kaynak : Wikipedia