Alman Edebiyatı 1890`Dan 1945`E Kadar Alman Edebiyatı

1890`dan 1945`e kadar Alman Edebiyatı

Naturalizm

1890`dan sonra gerçekçilik, sosyal adaletsizlik, suç, varoş koşulları ve kalıtımın insane gelişimindeki rolünü konu alan edebi hareket olan Naturalizm`e yol vermiştir Gerhart Hauptman`ın Dokumacılar (1893) romanı belki de bu dönemdeki Naturalist dramın en iyi yapıtıdır

Empresyonizm, Neoromantizm, Sembolizm

Empresyonizm (İzlenimcilik), Neoromantizm (Yeni romantizm), ve Sembolizm gibi resimde daha çok bilinen kavramlar aynı zamanda yazın biçimlerini tanımlamada da kullanılmıştır Empresyonistler, nesnelerin ve olayların izleyici üzerinde yarattığı etkilenimlere baskı yaparak bir tavır ve beyin hali yaratmaya çalışmışlardı Neoromantikler, insani duyguları ve tutkularını takdir eden Romantik hareketi yeniden canlandırmışlardı Sembolistler ise şiirsel semboller, fantaziler ve psikanalizden büyülenmişlerdi Doğrunun mantıksal düşünüşle resmedilemeyeceğini, ancak sembollerle önerilebileceğini öne sürmüşlerdir Bu dönemin terimleri bulanıktır ve yazarları ise eleştirmenlerce yalnızca bir kategoriye konamamaktadır

Huge von Hoffmansthal ve Rainer Maria Rilke`nin şiirleri o atmosferi çağrıştırdığı için empresyonisttir Hoffmansthal aynı zamanda bir neoromantik olarak kabul edilir çünkü naturalizme karşı çıkmıştır Hoffmansthal büyük ölçüde Alman besteci Richard Strauss'un yazdığı opera - özellikle Der Rosenkavalier (1911) - librettoları (söz) ile tanınır

Thomas Mann`ın romanları geniş ölçekli biçimler ve temaları sunar İlk sosyal romanlarından Buddenbrooks (1901), tüccar bir ailenin yaşamını anlatmasıyla tamamen gerçekçidir Mann`ın Bildingsromanı Sihirli Dağ (1924) daha felsefidir ve hem empresyonist hem de sembolist olarak tanımlanabilir Kitapta, tüberküloz sanatoryumundaki hastaları 1900`lerin başlarındaki Avrupa toplumunun çatışan tavır ve politik inançlarını sembolize eder

Arthur Schnitzler`in Viyana`da yazdığı empresyonist dram ve hikayeler, kısa romanı Rüya Hikayesi`nde (1926) cinsel kıskançlığı anlattığı gibi, insani hislerinin psikolojisini keşfe çıkar Schnitzler`in çalışmaları, Sigmund Freud psikanalizinin derinliklerini edebiyata ithal etme denemelerini temsil eder

Ekspresyonizm

Ekspresyonizm tüm sanat dallarındaki ana bir hareketti Ekspresyonistler yaşamı gerçeğin kendi kişisel yorumlamalarınca değiştirilmiş olarak resmetmeye çalışmışlardı Ekspresyonizm, Birinci Dünya Savaşı`na (1914-1918) ve geleneksel sosyal ve politik yapıların çözülmesi sonucu ortaya çıkan kaosa tepki olarak sahneye çıkmıştı Expresyonist eserlerin çoğu kabus gibi bir niteliğe sahipti Her şeyin ötesinde Ekspresyonizm, tüm geneleksel sanat standartlarının reddedildiği radikal bir deneysellik hareketiydi

Belki de en büyük ekspresyonist yazar Franz Kafka`ydı Onun hayalsi stili, garip görüntüler, kilik değiştirmiş referanslar ve psikolojik işkence ile yanıltıcı basitlikteki betimlemeleri harmanlar Sonuç ise edebiyat tarihindeki eşsiz bir stil olmuştu Kafka`nın Duruşma (1925) romanında bir adam, gizemli bir mahkeme tarafından tutuklanır, suçlanır ve idam edilirBertold Brecht



Ekspresyonist dramların en iyi örneklerinden bazıları da Bertolt Brecht`in özellikle 1940`larda yazdığı piyesleridir Bunların içinde Otuz Yıl Savaşları`nın tarihi kaydı niteliğindeki Cesaret Ana ve Çocukları (1941) ve İtalyan astronom Galileo ile onun bilimsel teorilerini dini temelde suçlayan Roma Katolik kilisesi arasındaki savaşımı anlatan Galileo`nun Yaşamı (1943) de vardır Brecht`in yanı sıra Georg Kaiser ve Ernst Toller de önde gelen ekspresyonistlerdendir Bu dönemin şairlerinden Georg Trakl ve Gottfried Benn de üne sahiptir

Nazi Döneminde Edebiyat

Adolf Hitler`in Nazi Partisi Almanya`daki iktidarı 1933`te ele geçirdi Naziler hiç zaman geçirmeden ******** ve siyaseten güvenilmez buldukları ekspresyonistleri yargılamaya giriştiler Yaptıkları ilk işlerden biri ekspresyonist kitapları Berlin`de bir kütüphanenin avlusunda halkın gözleri önünde yakmak oldu

Hitler`in Üçüncü Reich`ı (1933-1945) bitmek tükenmek bilmeyen propagandanın yanında çok az değerli edebi eser üretebilmiştir Özellikle bu dönemde Leo Weisgerber düşünceleri en çok tutulan ve Nazilerce yüceltilen dil bilimci ve edebiyatçıdır Bertolt Brecht ve Thomas Mann gibi önemli yazarlar ABD`ye göç ettiler ve Almanca yazmaya orada devam ettiler Diğerleri ise yakalandılar ve toplama kamplarında katledildiler


Kaynak : Wikipedia