Ahmet Cevdet Paşa

Ahmed Cevdet Paşa (26 Mart 1822, Lofça - 1895, İstanbul) Osmanlı Devleti'nde on dokuzuncu asırda yetişen büyük devlet ve bilim adamı Mecelle'yi kaleme alarak İslam Hukukunu sağlam bir dille kitaplaştıran kişi

Babası Lofça İdare Meclisi azasından İsmail Ağa'dır İlk tahsilini Lofça'da yaptı Yaradılıştan zeki ve kabiliyetli olduğu gibi, pek de çalışkandı Dedesinin yardımı ile 1839 yılında İstanbul'a geldi Medrese tahsiline başladı Bu arada, matematik, astronomi, tarih ve coğrafya gibi ilimlerle de uğraşarak kültürünü artırdı O zaman çok meşhur olan Murad Molla tekkesine tatil günleri giderek Farisi öğrendi ve Mevlana'nın Mesnevi'sini bitirdi Divançe'sinde bulunan şiirlerin çoğunu bu tekkeye devam ettiği sırada yazdı

1844'te 22 yaşındayken Çanat payesi ile Rumeli kaleminde kadı oldu 1845 yılında müderris olarak İstanbul camilerinde ders vermek hakkını elde etti 13 Ağustos 1850'de Meclis-i Maarif azalığı ile birlikte Dar-ül-Muallimin (Öğretmen okulu) müdürlüğüne getirildi Bu mektebi kısa zamanda ıslah ederek, mektebe giriş ve imtihan usullerini yönetmeliklerle tesbit etti Encümen-i Daniş'e (Osmanlı Akademisi) 1851'de asli üye seçildi

"Tarih-i Cevdet" adıyla şöhret bulan kıymetli eserinin üç cildini 1854 yılında bitirip Sultan Abdülmecit'e sundu Eseri çok beğenen Sultan, rütbesini yükseltti Bir sene sonra da devletin resmi tarihçisi oldu

Osmanlı Devletinin kanunlarını yapacak olan Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye'ye 1861 yılında üye tayin edildi 1866 yılında ilmiye sınıfından vezirliğe geçti Halep vilayetine vali tayin edildi Bir müddet orada kaldıktan sonra yeni kurulan Divan-ı Ahkam-ı Adliye'ye başkan tayin edildi Bu vazifede çok faydalı işler gördü; memleketin adliye ve hukuk sistemini devrin ihtiyaçlarına göre düzenlemeye çalıştı

Ali Paşa, Fransız medeni kanununun tercüme edilerek Osmanlı Devletinde tatbik edilmesi gerektiğini ileri sürüyordu Buna karşı Ahmed Cevdet Paşa ve aynı düşüncede olanlar, İslam Hukukunun zengin ve tatbik edilmiş en kuvvetli dalı olan Hanefi fıkhının sistematik hale getirilerek kanunlaştırılması fikrini müdafaa ediyorlardı Bu ikinci yani, Ahmed Cevdet Paşa ve arkadaşlarının fikirlerinin tatbiki için 'Mecelle Cemiyeti' adıyla ilmi bir heyet toplandı Memleketin en kıymetli hukuk alimlerinin iştirak ettiği bu meclis, Kur'an-ı Kerim'in hükümlerini kanun şekline sokup, bütün milletlerin kıymet verdiği Mecelle adındaki kitabı hazırlayarak, büyük hizmet etti

Cevdet Paşa, 1879 yılında Maarif Nazırlığına tayin edildi Sonra da, çeşitli valiliklerde, Adliye, Maarif, Dahiliye, Ticaret nazırlıklarında bulundu Padişah'ın hususi encümenlerine iştirak etti 26 Mart 1895'te vefat etti Naaşı, Fatih Camii bahçesine defnedildi



Vikisöz'de

Ahmet Cevdet Paşa sözleri bulunur


Kaynak : Wikipedia