Praksiteles Eserleri

Eserleri

Praksiteles eserlerinde ya gerçek insanları, ya da Zeus, Poseidon ve Athena gibi tanrılar yerine, Apollo, Hermes ve Afrodit gibi daha genç ve düşük önemdeki tanrıları konu edindi Praksiteles ve onun okuluna bağlı heykeltıraşlar, eserlerinde neredeyse tamamen mermer kullandılar O dönemin en iyi mermeri, Paros adasındaki ocaklardan çıkarılıyordu ve Praksiteles de Hermes heykelini bu mermeri kullanarak yonttu

Praksiteles'in bazı heykelleri, o dönemin ressamlarından Nicias tarafından boyandı Heykelıtraş, eserlerinin bu sayede büyük değer kazandığını düşünüyordu

Hermes ve Bebek Dionysos


Bebek Dionysos'u tutmakta olan Hermes, Olimpiya Arkeoloji Müzesi




Ana madde: Hermes ve Bebek Dionysos


1877'de Olimpiya'daki Hera tapınağının yıkıntıları arasında bulunan ve Olimpiya Hermesi olarak da bilinen bu heykel, genelde Praksiteles'e atfedilir Olimpiya Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen heykelin bulunmasıyla birlikte, Praksiteles tarzının ayrıntıları da açığa çıkarılmıştır Pausanias'ın 2 yüzyılda yazdıklarından yola çıkılarak Praksiteles'e ait olduğu öne sürülen bu heykeli kimin yaptığı konusu, sanat tarihçileri arasında süregelen bir tartışmaya sebep olmuştur Heykel, Pausanias'ın 2 yüzyılda gördüğünü söylediği yerde bulundu

Heykelde Hermes, bebek Dionysos'u onu büyütmekle görevli olan Nemflere götürürken görülür Tanrının yukarı kaldırdığı kolu yok olmuştur Ancak Hermes'in bu elinde, çocuğu oyalamak için tuttuğu bir salkım üzüm olduğu düşünülür Bu durum tanrının, iç hayal dünyasına dalmış şekilde, çocuğa değil de uzaklara bakışıyla birleştiğinde, heykeli türünün sıradan örneklerinden biri haline getirir

Heykelin Praksiteles'e ait olduğuna karşı çıkanlar, bulunanın Roma dönemine ait bir kopya olduğunu öne sürer Romalılar, Yunan kültürünün ve sanatının pek çok öğesini benimsemişlerdi Dolayısıyla bu olasılığın doğru olma ihtimali vardır Bu fikri savunanlardan Mary Wallace'a göre, Hermes'in sandaleti 2 yüzyılda Pergamon'da giyilenlere benzer Bu yönde öne sürülen diğer kanıtlar, heykelin sırtının işlenmemiş oluşu, kumaşın duruş şekli ve Hermes'in saçlarındaki oyuklardır Ancak Roma ve Yunan heykeltıraşlığında bu tür istisnaların sıklığı sebebiyle, bunlar kesin kanıt olarak görülmez

Apollo Sauroktonos


Ana madde: Apollo Sauroktonos


Tıpkı Hermes heykelinde olduğu gibi, çeşitli müzelerde bulunan ve Praksiteles'in eserlerinin kopyaları olduğu düşünülen diğer heykellerde de zarif bir duruş ve tanımsız bir cazibe dikkat çeker Bunlardan biri olan Apollo Sauroktonos (Kertenkele Öldüren Apollo) heykelinde, bir ağaca yaslanmış durumdaki bir gencin, elindeki okla bir kertenkeleyi hedeflemekte olduğu görülür Bu heykel Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir


Louvre'daki Apollo Sauroctonos



22 Haziran 2004'te Cleveland Sanat Müzesi, Praksiteles'in neredeyse tamamlanmış durumdaki tek eseri olduğu öne sürülen bronz bir Apollo Sauroktonos'un satın alındığını duyurdu Müze heykelin yapılış tarihinin ve heykeltıraşının belirlenmesi için çalışmaların sürdürüleceğini açıkladı Heykelin 2007'de Louvre Müzesi'nde düzenlenen bir Praksiteles sergisine dahil edilmesi planlanmıştı Ancak Yunanistan'ın, heykelin nereden bulunduğunun ve yasal sahipliğinin belirsizliği sebebiyle yaptığı itirazlar sonrasında, Fransa heykeli sergilemekten vazgeçti

Knidos Afroditi


Ana madde: Knidos Afroditi


Knidos Afroditi Praksiteles'in en meşhur heykeliydi Praksiteles'in Knidos halkı için yaptığı bu heykelin bir kopyası Vatikan Müzesi'nde sergilenmektedir Bitinya Kralı I Nicomedes çok beğendiği bu heykeli satın almak istemiş, karşılığında Knidos halkına, şehrin tüm borçlarını silmeyi teklif etmişti Plinius'a göre, oldukça yüksek miktarda borcu olan şehir halkı, heykele o kadar değer veriyordu ki, bu teklif reddedildi

Likya Apollonu


Ana madde: Likya Apollonu


Bir ağaca dayanmakta olan bir başka tip Apollon heykeli de genelde Praksiteles'e aftedilir Heykelde tanrı bir ağaca ya da üçayağa yaslanmış olarak, sağ kolu başının üzerinde betimlenmiştir Çocuklara özgü bir saç kesiminin görüldüğü kafasının üst kısmındaki saçları örülmüştür Heykel ismini Likya bölgesinden almaz Bu ismin verilmiş olmasının sebebi, Lukianos'un anlatımına göre, Atinadaki bir Lyceum'da yani gymnasiumda sergilenmiş olmasıdır

Leto, Apollo ve Artemis

Arkadya'daki Mantineia'da yapılan kazılar sırasında, Leto, Apollo ve Artemis'ten oluşan bir gruba ait, Praksiteles tarafından yapılmış bir heykelin kaidesi bulundu Ancak kaidenin heykeltıraş tarafından değil, yardımcılarından biri tarafından yapıldığı kesindir Yine de tarihi öneme sahip olan bu kaidenin üzerinde Pausanias'ın tarifine göre, aulos denen flütleri çalan Müzler ve Marsias vardı Kaidenin üzerindeki üç plakada Apollo, Marsias, bir köle ve dokuz Müz'ün altısı bulunur Diğer üç Müz'ün bulunduğu son plaka kayıptır

Diğer eserleri

Capitol Satiri: Roma'daki Capitol Tepesi'nde bulunan Satir heykeli, genel olarak Praksiteles'in yaptığı satir heykellerinin kopyası olarak değerlendirilir Ancak bu heykel sert ve düşük kaliteli bir tarza sahiptir Heykelin çok daha iyi bir kopyası, Louvre'daki bir heykel gövdesinde mevcuttur Ancak yine de, heykelin duruşu ve niteliği, Praksiteles ekolüne ait olduğunu gösterir

Leconfield başı: Knidos Afroditi tarzındaki bir heykel başı olan Leconfield başı 2007 yılında Louvre'daki sergide yer almıştır Bu eser, Batı Sussex'teki Petworth House'un "Kırmızı Oda" olarak adlandırılan bölümünde sergilenmektedir Adolf Furtwängler'e göre eserdeki stil ve özgün kalite, bu parçanın Praksiteles tarafından yapılmış olduğunun kanıtıdır Petworth'taki Lord Leconfield koleksiyonundaki antik Yunan eserlerinin en önemlisi olan Leconfield başı, muhtemelen ressam Gavin Hamilton'dan Roma'da 1755'te satın alınmıştır

Aberdeen başı: Hermes'e ya da Herakles'in genç haline ait olan bu baş, British Museum'da bulunmaktadır Olimpiya Hermesi'ne olan şaşırtıcı benzerliği sebebiyle bu eser Praksiteles'e atfedilir

Antikyra Artemisi: Pausanias'a göre, Phokis'teki Antikyra bulunan Artemis tapınağında, tanrıçanın Praksiteles tarafından yapılmış bir heykeli vardı Tanrıçayı elinde meşale ve yay, ayaklarının dibinde bir köpek ile betimleyen bu heykelin görünüşü, şehre ait 2 yüzyıldan kalma bronz bir sikke sayesinde bilinmektedir

Tartışmalı eserleri: Vitruvius (vii, praef 13) Praksiteles'i Halikarnas Mozolesi'nde çalışan sanatçılar arasında sayar Strabon (xiv, 23, 51) ise Efes'teki Artemis Tapınağı'nın tüm heykel dekorasyonunu onun yaptığını söyler Ancak her iki bilgi de yaygın görüşe göre şüphelidir[10]

Roma kopyaları: Bu eserlerin haricinde, Roma çağından kalma sayısız Hermes, Dionysos, Afrodit, Satir, Nemf ve benzeri heykeller, antik dönem yazarlarının eserlerinden anlaşıldığı üzere Praksiteles'e ait heykellerin kopyalarıdır Bu heykellerde Praksiteles tarzının değişik yönleri görülebilir


Kaynak : Wikipedia