Takımyıldız Gökyüzünde Gök Cisimlerinin Yerleri Nasıl Belirlenir

Gökyüzünde gök cisimlerinin yerleri nasıl belirlenir
Gök cisimlerinin gök küre üzerindeki konumunu tanımlamak için yeryüzündeki enlem ve boylama benzer koordinat sistemleri kullanılır
Bir gözlem aletini bir gök cismine yöneltmek için, bunun gökyüzündeki konumunu büyük bir duyarlılıkla bilmek gerekir Bunun için birtakım koordinat sistemleri kullanılır; gökyüzünün herhangi bir noktasının konumu, bir referans düzlemine bağlı iki parametreyle belirlenir En çok kullanılan sistemlerden biri, ekvator koordinat sistemidir Coğrafi koordinat sisteminin (enlem ve boylam) benzeri olan bu sistemde, referans düzlemi, Dünya ekvatorunun düzlemiyle çakışan gök ekvatorudur Burada, gök kürenin her noktasının konumu bahar açısı (i±) ve yükselimle (i´) işaretlenir Bunların Dünya'da kullanılan benzerleri bahar açısı için boylam, yükselim için enlemdir Başlangıç boylamı olan Greenwich meridyeninin eşdeğeri, kutuplardan ve Güneş'in ilkbahar ılım noktasındayken yer aldığı gökyüzü noktasından geçen büyük bir çemberdir (saat çemberi) Bu sistem, gözlem yerinden bağımsız olma üstünlüğünü taşır ve iki dönme ekseninden biri Dünya kutuplarından geçen eksene paralel olan bütün teleskoplarda kullanılır
Yaygın olarak kullanılan bir başka sistem, yatay koordinat sistemidir; bunun referans düzlemi, gözlem yerinin ufkuna paralel olan düzlemdir Bu sistemde gök kürenin her noktası ufuktan yüksekliği ve Güney açısıyla işaretlenir; yükseklik söz konusu noktayı ufuktan ayıran açı, Güney açısıysa Güney doğrultusuyla yaptığı açıdır: söz konusu sistem altazimut tipi bir donanımı olan, yani yatay ve düşey eksenler çevresinde hareket edebilen aletlerde kullanılır Ancak bir gök cisminin bu şekilde tanımlanan koordinatları belli bir yerde ve belli bir anda geçerlidir; Dünya'nın dönmesi nedeniyle sürekli olarak değişir[20]




Koltuk takımyıldızının göz yanılsama grafiği


Diğer astronomi koordinat sistemleri arasından Dünya'nın Güneş çevresinde dönüş düzlemi (tutulum düzlemi) ve ilkbahar noktasıyla çakıştırılan koordinat sistemi, ayrıca gökadamızın diskinin ortalama düzlemi ve bu düzlemin, gök ada merkezi doğrultusunda yer alan bir noktasına indirgenen gökada koordinat sistemi örnek gösterilebilir
Yanılsama ve gerçek
Takımyıldızlar bir perspektif etkisinden kaynaklanır Bunlar, birbirine yakın doğrultularda yer alan, ancak Dünyaya uzaklıkları çok farklı olan yıldızlarca çizilir Nitekim, Koltuk takımyıldızının gökyüzünde W çizen yıldızları gerçekte 45 ışık yılıyla 700 ışık yılı arasında değişen uzaklıklarda yer almaktadır
Takımyıldızların çoğunun yıldızı, fiziksel bir bağlantısı varmış gibi gözükse de aslında hiçbir şekilde fiziksel bağlantıları yoktur, takımyıldızını oluşturan her yıldız birbirine oldukça uzak mesafededirler Yıldızlar gökyüzünde belirmeye başladığında, daha belirgin yıldızlar göze çarpar ve bu da bir yanılsama etkisi yaparak yıldızların sanki yan yana duruyormuş gibi gözükmesini sağlar[21]


Kaynak : Wikipedia