Takımyıldız Gökküre Ve Günlük Hareket

Gökküre ve günlük hareket




Boğa ve Oriyon takımyıldızın gökyüzündeki görünümü


Kendimizi, yıldızların asılı olduğu ve dünyadakiyle çakışan bir eksen çevresinde 23 saar 56 dakika dönen, uçsuz bucaksız bir kürenin merkezinde yer alıyormuş varsayabiliriz
Gözlem, gece boyunca gökkürenin, Kuzey Yarıküre'de, Küçük Ayı takımyıldızının en parlak yıldızına çok yakın olan bir nokta çevresinde, saat hareketine ters yönde blok halinde dönüyormuş izlenimi verir Söz konusu nokta, gök kürenin iki kutbundan biridir, dolayısıyla bunun yakınında yer alan yıldıza, Kutup Yıldızı adı verilir Gözlem, her gece aynı saatlerde tekrarlandığında, gökyüzünün yaklaşık 24 saatte başlangıçtaki görünümünü yeniden aldığı saptanabilir Takımyıldızlar kümesinin 24 saatlik bu hareketine a« günlük hareket a» adı verilir Burada, yalnızca zahir bir hareket söz konusudur Gerçekte Dünya, kutuplarından geçen bir eksen üstünde ve kendi çevresinde doğudan batıya 23 saat 56 dakikada döner Ama yıldızlar çok uzakta olduğundan, her şey sanki Dünya ile aynı eksen çevresinde, aynı periyoda, ama ters yönde 23 saat 56 dakikada dönüyormuş ve yıldızların asılı olduğu çok büyük bir kürenin merkezin-deymişiz gibi gelişir
Günlük hareket, yıldızlı gökyüzünün görünümünü belli bir yerde yalnız saatten saate değiştirmez, aynı zamanda geceden geceye de yavaş yavaş bu görünümü dönüşüme uğratır; çünkü günlük hareket periyodu, takvim günü süresinden yaklaşık 4 dakika daha kısadır: nitekim, bir mevsimin başlangıcında saat 2100'de doğudan doğan bir yıldız, mevsim ilerledikçe, aynı saatte gökyüzünde giderek daha yüksekte görünecektir Gökyüzü hep aynı saatte gözlemlendiğinde, bu durumun aydan aya değiştiği açıkça fark edilebilir Her mevsim yeni bir yıldız kümesi getirir; bunlar, doğuş ve batışları gündüze rastlamadan önce, az çok uzun bir periyot boyunca gözlemlenebilir
Ekvator, gece boyunca tüm takımyıldızların geçişinin görülebildiği tek Dünya bölgesidir Buradan uzaklaşılır uzaklaşılmaz, kimi yıldızlar hiç görünmez Çünkü bunlar hiçbir zaman ufkun üstüne çıkmaz Kutuplara yaklaşıldıkça gözlemlenebilecek gök küre parçası küçülür; ancak, gök kürenin merkezinde, yıldızların hiç batmadıkları ve bu nedenle sürekli göründükleri az çok geniş bir bölge vardır: buna a« kutup dairesi a» denir, çünkü ufkun üstünde yer alan gök kutbunu çevrelemektedir Kutuplarda da, ancak tek yarı küre görülebilir; diğeri daima ufuk çizgisinin altında kalır Gökyüzünde, çıplak gözle görülebilen yaklaşık 6000 yıldız vardır; bunların 20 kadarı çok parlaktır


Kaynak : Wikipedia