Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbul Nüfus
Nüfus
İstanbul'un toplam 39 ilçesi vardır Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) hazırlamış olduğu 2009 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre İstanbul'un Toplam Nüfusu 12 915 158 kişidir Toplam nüfus içerisinde 12 782 960 kent nüfusu, 132 198 de belde ve köy nüfusudur [57]
İstanbul'un 39 ilçesi nüfus sayısı bakımından 2009 yılı verilerine göre incelendiğinde en çok nüfuslu ilçesi Bağcılar, en az nüfuslu ilçesi de Adalar olmuştur [58]
İlçe
Nüfus
Adalar
14 341
Arnavutköy
175 871
Ataşehir
360 615
Avcılar
348 635
Bağcılar
724 268
Bahçelievler
576 799
Bakırköy
218 352
Başakşehir
226 327
Bayrampaşa
269 425
Beşiktaş
185 054
İlçe
Nüfus
Beykoz
244 137
Beylikdüzü
193 972
Beyoğlu
244 516
Büyükçekmece
171 222
Çatalca
63 277
Çekmeköy
154 103
Esenler
459 980
Esenyurt
403 895
Eyüp
331 548
Fatih
433 796
İlçe
Nüfus
Gaziosmanpaşa
464 109
Güngören
311 672
Kadıköy
529 191
Kağıthane
413 797
Kartal
426 680
Küçükçekmece
674 795
Maltepe
427 041
Pendik
562 122
Sancaktepe
241 233
Sarıyer
278 527
İlçe
Nüfus
Silivri
134 660
Sultanbeyli
286 622
Sultangazi
452 563
Şile
28 325
Şişli
316 058
Tuzla
181 658
Ümraniye
573 265
Üsküdar
524 379
Zeytinburnu
290 147
Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçları (2009)
İstanbul'un nüfusu son 25 yılda 4 katına çıkmıştır İstanbul'da yaşayanların yaklaşık %65'i Rumeli yakasında; %35'si de Anadolu yakasında yaşar İşsizlik sebebi ile bir çok insan İstanbul'a göç etmiş, genelde şehir etrafında gecekondu mahalleleri oluşturmuştur
Tarihsel nüfus
İstanbul'un nüfusu tarih boyunca tahmini olarak (1927-2007 sayımların, 1927 öncesi tahmini rakamlarıdır) şöyledir:
İstanbul'un geçmişteki nufüs sayısı
Yıl
Nüfus
Yıllık artış oranı(%)
330
40 000
-
400
400 000
3,34
530
550 000
0,25
545
350 000
-2,97
715
300 000
-0,09
950
400 000
0,12
1200
150 000
-0,39
1453
36 000
-0,56
Yıl
Nüfus
Yıllık artış oranı(%)
1477
14 803[59]
-3,64
1566
600 000
4,25
1817
500 000
-0,07
1860
715 000
0,84
1885
873 570
0,80
1890
874 000
0,01
1897
1 059 000
2,78
1901
942 900
-2,86
Yıl
Nüfus
Yıllık artış oranı(%)
1914
909 978
-0,27
1927
680 857
-2,21
1935
741 148
1,07
1940
793 949
1,39
1945
860 558
1,62
1950
983 041
2,70
1955
1 268 771
5,24
1960
1 466 535
2,94
Yıl
Nüfus
Yıllık artış oranı(%)
1965
1 742 978
3,51
1970
2 132 407
4,12
1975
2 547 364
3,62
1980
2 772 708
1,71
1985
5 475 982
14,58
1990
6 629 431
3,90
2000
8 803 468
2,88
2010
13 317 566
3,73
Din
İstanbul dünyadaki çoğu metropol gibi birçok insan topluluğu tarafından şekillendirilmiştir Şehirdeki en büyük mensubu bulunan din İslamiyet'tir Dini azınlıkları ise Yunan Ortodoks Kilisesi, Ermeni Apostolik Kilisesi, Katolik Levantenler ve Sefarad Yahudiler oluşturmaktadır 2000 yılı nüfus sayımına göre; 2,691 faal camii, 123 faal kilise, 26 faal sinagog mevcuttur Ayrıca 109 Müslüman mezalığı, 57'de gayrimüslim mezarlığı bulunmaktadır Sayıları çok azalmadan önce, belirli ilçelerde bu dini azınlıklar yaşamaktaydı Örneğin Kumkapı'da Ermeni nüfusu, Balat'da Yahudi nüfusu ve Fener'de ise Rum nüfusu vardı Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin ruhani lideri I Bartholomeos, Fatih'in Fener semtinde bulunmaktadır Bu patrikhane Hıristiyanlık dininin önemli bir kesimini oluşturan Ortodoks mezhebinin merkezidir
Müslümanlar
Şehrin en büyük dini grubunu müslümanlar oluşturmaktadır Bunların yanı sıra, müslümanların en kalabalık mezhep formunu sunniler, bu mezhebi takibende aleviler nufüsça fazladır 2007 yılındaki sayıma göre şehirde ki toplam camii sayısı 2,994'tür [60] İstanbul, İslam Hilafeti'nin son merkezi olmuştur [61] 1517 yılında Yavuz Sultan Selim ile başlayan halifelik, 3 Mart 1924 yılında Abdülmecit ile sona ermiştir [62] 2 Eylül 1925 yılında da tekkeler kapatılmış, tarikat yasaklanmıştır Böylelikle ülkede laik sistem başlamış ve bu değişimden en çok etkilenen il İstanbul olmuştur Halifeliğin kaldırılmasının hemen ardından Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur [63] Osmanlı Devleti döneminde var olan en yüksek yetkiye sahip Şeyhülislamlar da yerini Diyanet İşleri Başkanına bırakmıştır
Hristiyanlar
Şehir 4 yüzyıldan beri Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin merkezi olmuş ve diğer Ortodoks kiliselerinde merkezi olarak hizmet vermeye devam etmektedir Aynı zamanda şehir, Türk Ortodoks Patrikhanesi ve İstanbul Ermeni Patrikhanesi'ninde merkezidir Eski yıllarda Bulgar Piskopsluğu ön planda iken bu zamanla yerini Ortodoks Kiliselerine bırakmıştır İstanbul'da yaşayan özellikle Rumlar ve Ermeniler, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında Türkler ile zaman zaman çatışmalar yaşamamış fakat Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla düzen yeniden sağlanmıştır Savaşlar nedeniylede 1914 ve 1927 yılları arasında şehirde bulunan Hristiyan nüfusu hızlı bir düşüş yaşayarak 450,000'den, 240,000'e gerilemiştir [64] 1923 yılında yapılan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi'den İstanbul'da yaşayan Yunan Ortodoks toplumu muaf tutulmuştur [65] Ancak İkinci Dünya Savaşı yılları bu azınlık için bir dizi vergiler getirilmiştir (bkz Varlık Vergisi)[66] 1955 yılında meydana gelen Rum azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketi olan 6-7 Eylül Olayları'ı 11 Rum'un ölümüne ve 30 ile 300 kişinin yaralanmasına neden olmuştur Bu olay sonucundada İstanbul'dan, Yunanistan'a hızlı bir şekilde göç artmıştır ve 12,000 Rum vatandaşlıktan çıkarılmıştır [67]
İstanbul'un fethi ile birlikte bir çok kilise, camiiye çevrilmiştir Bu camiilerden en büyüğü ve en önemlisi Fatih'in Eminönü semtinde bulunan Ayasofya'dır Ayasofya Atatürk'ün isteğiyle ibadete kapatılmış ve Bakanlar Kurulu'nunda onayıyla 24 Kasım 1934'te müze olarak hizmet vermeye başlamıştır Ayrıca Fenari İsa Camisi, Arap Camii, Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii gibi eski yapılarda fetihden sonra camiiye çevrilen kiliselerdendir
Yahudiler
Sefarad Yahudileri 500 yılı aşkın süredir bu şehirde yaşamaktadırlar İstanbul'daki Yahudiler'in bugünkü nüfusu 22,000 civarındadır Aşkenaz Yahudileri, Sefarad Yahudileri'ne nispeten daha yeni ve çok daha küçük bir topluluktur Yahudiler'in ibadethaneleri sinangoglardır Şehirde bulunan aktif sinagog sayısı ise 20'dir [68] Bu sinagogların içinde en büyük taşıyanı Beyoğlu ilçesinin Karaköy semtinde bulunan Neve Şalom Sinagogu'dur 1951 yılında ibadete açılan sinagog en büyük cemaatede sahiptir [69] Sefarad Yahudiler'in dili olan Ladino dili (Yahudi İspanyolcası) 65 yaş üzeri kişiler tarafından konuşulur, 65 yaşın altındaki Yahudiler tarafından anlaşılsa bile artık konuşulamamaktadır Bu yüzden Ladino ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır
Kaynak : Wikipedia
|