İsveç Nüfus

Nüfus



Stokholm, İsveç'in başkenti ve en büyük kentidir



2008 yılı itibariyle ülkenin nüfusu 9234209 kadardır[87] Nüfus sayısı ilk defa 12 Ağustos 2004 tarihinden dokuz milyonun üzerine çıktı Ülkedeki nüfus yoğunluğu kilometre kare başına sadece yirmi kişidir Bu oran ülkenin güneyinde, kuzeyine göre daha fazladır İsveç'te nüfusun yüzde ****en beşi kadarı kentsel alanlarda yaşar Başkent Stokholm yaklaşık 800000'lik (kentsel alan ile beraber 1,3 milyon, tüm çevresiyle beraber yaklaşık 2 milyon) bir nüfusa sahiptir Göteborg ve Malmö ise ülkenin sırasıyla ikinci ve üçüncü büyük yerleşimleridir

2007'de, nüfusun %13,4'ü (1,23 milyon) yurtdışında doğan insanlardan ibarettir[88] Bunun sebepleri arasında İskandinav ülkeleri arasında yaşanan göçler, işgücü göçleri ve mültecilerin ülkeye göçü yer almaktadır İsveç, I Dünya Savaşı'nın sonuna kadar göç veren bir ülkeyken, II Dünya Savaşı'nın bitiminden sonra göç alan bir ülke oldu 2007 yılında ülkeye toplam 99485 insan göç etti[89]



2007 yılı itibariyle, İsveç'e en çok göç veren ülkelerin başında Finlandiya yer almaktadır Bunu, Yugoslavya, Irak, Polonya, İran, Danimarka, Almanya, Norveç, Türkiye, Şili, Lübnan, Tayland, Somali, Birleşik Krallık, Suriye, Çin Halk Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri doğumlu insanlar izlemektedir Son on yılda ise bu ülkelerin başında Irak, Polonya, Tayland, Somali ve Çin Halk Cumhuriyeti yer almaktadır[90]

1967 yılında tanıtılan ve İskandinav ülkeleri dışından ülkeye gelen göçü zorlaştıran yasalar sonucunda, 1969-70 yılları dolaylarında ülkeye göç eden İskandinav göçmen nüfusu 40000 ile tarihteki en yüksek noktasına erişti Yine mülteci olarak ülkeye gelip yerleşen mülteciler ve onların ardından gelen mülteci yakınları sayesinde ülkedeki mülteci oranı 1980'lerin sonundan sonra hızla arttı Özellikle İran ve Şili'den gelen mülteciler daha yüksek bir ivmeye sahipti 1990'lar boyunca bu ülkelere Yugoslavya'dan kopan ülkeler ile Orta Doğu ülkeleri eklendi[91] 15 Aralık 2008'de gelen yeni yasa sayesinde Avrupa Birliği dışından işçi alımları kolaylaştı Böylece Hindistan, Çin Halk Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen işçi sayısı da artmaya başladı[92]

Dil

İsveç'te en çok konuşulan dil, bir Kuzey Cermen dili olan ve Danca, Norveççe gibi dillerle yakın akraba olan İsveççedir Ancak İsveççe, bu diğer Kuzey Cermen dillerinden biçimce ve okunuşça farklıdır Norveççe bilen bir kişi zorlanarak da olsa İsveççe bir konuşmayı anlayabilir Yine Danca bilen bir kişi, Norveççe bilenden biraz daha fazla zorlanarak konuşmaları anlayabilir[93] İsveççe, İsveç'te en çok konuşulan dil olmasına karşın ülkede resmi dil konumunda değildir İsveç Finleri de İsveç'te ikinci büyük dil grubunu oluşturur Ülkedeki nüfusun yüzde üçü tarafından konuşulan Fince, azınlık dili olarak kabul edilmektedir Ülkedeki diğer azınlık dilleri Meänkieli, Sami, Romanca ve Yidiş şeklindedir İsveççenin devlet dili olması konusunda mecliste yapılan bir 2005 önerisi, sınırda bir oyla reddedildi[94]

Halkın büyük bir kısmı, İngiliz kültürüyle olan yakınlıklarına bağlı olarak yabancı dil olarak İngilizce gibi kimi yabancı dilleri bilmektedir II Dünya Savaşı sonrasında doğan İsveçliler, ticari bağlantılar, denizaşırı yolculukların popülerliği, Anglo-Amerikan etkiler ve filmlerde altyazı kültürünün baskın olması gibi nedenlerle İngilizceyi oldukça rahat öğrenebilmektedirler İsveç'te İngilizce, liselerde öğretimi zorunlu olan yabancı dildir[95] Bölgesel öğretim kurumlarının kararlarına bağlı olarak, İngilizce birinci sınıf ile dokuzuncu sınıf arasında zorunlu olarak işlenmektedir Bunların dışında Fransızca, Almanca ve İspanyolca gibi diller de bir ikinci yabancı dil olarak öğretilmektedir[93] Yine İsveççe kurslarında Danca ve Norveççeden örnekler işlenmektedir

Din




Uppsala Katedrali



11 yüzyıldan önce İsveçliler, İskandinav putperestliğine inanıp, Ã?sir tanrılarına taparlardı Uppsala, tapınakların merkeziydi 11 yüzyılda yaşanan Hıristiyanlaşma ile, ülkenin yasaları değiştirildi 19 yüzyıla kadar başka tanrılara tapmak yasaklandı 1530'larda Protestanlık'ın gelişmesinden sonra, Martin Luther'in İsveç kurumu Olaus Petri tarafından ülkede önemli etkiler bırakıldı Bu dönemde kilise ile devletin bağı kesildi ve Roma Katolik piskoposluğu ile olan bağ ortadan kaldırıldı Bu sayede ülkede Luteranizm egemen olmaya başladı Bu süreç 1593'te gerçekleşen Uppsala Kilise Meclisi'nin kurulmasıyla tamamlandı Reform'u izleyen ve çoğu zaman Luteran Ortodokluğu adı verilen dönem boyunca Kalvinistler, Hollandalılar, Valonyalılar ve Moravya Kilisesi üyeleri gibi küçük Luteran-olmayan gruplar ticaret ve sanayide etkin rol oynadıkları gibi, din görünümlerini düşük tuttukları sürece oldukça hoşgörüyle karşılandılar Kuzeydeki Sami toplulukları aslen şaman inançlarına sahipken, 17 ve 18 yüzyıl itibariyle İsveçli Luteran misyonerlerin etkisiyle yavaş yavaş Protestanlık mezhebini benimsemeye başladı





Lund Katedrali



Ülke 18 yüzyıl sonuna kadar liberalleşemese de, Musevilik, Katoliklik gibi diğer inançlara sahip insanlar rahatça yaşama ve çalışma hakkı elde ettiler Yine de 1860 yılına kadar İsveç'te Luteranların başka bir dine geçmesi yasadışıydı 19 yüzyılda laik kiliselerin ülkeye gelişiyle beraber yüzyılın sonunda laiklik, halk ile kilise törenlerinin arasının açılmasıyla son buldu İsveç Kilisesi'nin terk edilmesi o dönemde 1860 muhalif yasası olarak anılan uygulamayla, kişinin başka bir mezhebe geçmesi zorunlu kılınarak yasallaştı Tam anlamıyla din mezheplerin dışına çıkma hakkı, 1951'deki Din Özgürlüğü yasası ile gerçekleşti

Günümüzde İsveç halkının %75'i Luteran olan İsveç Kilisesi'ne bağlıdır Ancak bu sayı her sene yaklaşık %1 oranında azalmaktadır Ayrıca kilise hizmetleri de yalnızca nüfusun tek rakamlı yüzdesi tarafından kullanılmaktadır[96] Bu büyük etkin olmayan grubun varlığının sebebi 1996 yılına kadar, anne ya da babasından en az birinin İsveç Kilisesi'ne bağlı olması durumunda her çocuğun otomatik olarak bu kiliseye üye yapılmasıydı Ancak 1996'dan sonra sadece vaftiz edilen kimseler bu kiliseye üye olmaya başladı Bunun yanında yaklaşık 275000 İsveçli, çeşitli laik kiliselere üyedir Bu laik kiliselere katılım yüzdesi çok daha yüksektir Bunun dışında ülkeye gerçekleşen göç nedeniyle ülkede 92000 Katolik ve 100000 Ortodoks yaşamaktadır[97] Yine aynı nedenden dolayı ülkede önemli bir Müslüman kesim de bulunmaktadır Ülkedeki yarım milyona yakın Müslümanın sadece %5'i (25000 kişi) düzenli olarak namaz ibadetini yerine getirmekte ve Cuma namazlarına katılmaktadır[98]

Sağlık

İsveç'teki sağlık hizmetleri kalitesi, diğer gelişmiş ülkelerle benzerlik gösterir İsveç, bebek ölüm oranı dünyadaki en düşük beş ülkeden biridir Ülkedeki ortalama yaşam süresi ve güvenilir içme suyu oranı yüksektir Tedavi arayan herhangi bir İsveç vatandaşı, kısa sürede özel doktorlara erişebilmektedir Yine birçok farklı tedavi şekli de talep edilebilmektedir Ülkede sağlık hizmetleri, 21 il meclisi tarafından üstlenildiği gibi, hükümet tarafından verilen bütçelerle karşılanmaktadır Ülkede vatandaşlar çok düşük miktarlarda tüm sağlık hizmetlerinden sıra beklemeksizin yararlanabilmektedir


Kaynak : Wikipedia