İnsansız Hava Araçları İha Sınıflandırması

İHA sınıflandırması




Alman Ordusuna Luna X 2000 model İHA






Meksika yapımı S4 Ehecatl kalkış anında


İHA'ları altı farklı başlık altında sınıflandırabiliriz: (bunun yanında bazı araçlar birkaç farklı özelliği bünyesinde barındırabilir):

Hedef ve yem - düşman hava savunma veya savaş uçaklarına karşı yem olarak kullanılarak hedef belirlemede yardımcı olan araçlar
Keşif ve gözetleme - düşmana ait cephe bilgilerini toplayan araçlar
Çatışma - yüksek riskli görevlerde kullanılan saldırı kapasitesine sahip araçlar (bakınız İnsansız hava çatışma aracı)
Lojistik- Kargo ve lojistik destek amaçlı araçlar
araştırma ve geliştirme- Gelecekte kullanılmak amacıyla farklı İHA teknolojilerinin denendiği araçlar
Sivil ve ticari - Sivil ve ticari amaçlar için kullanılan araçlar

Bunun yanında İHA'lar ParcAberporth İnsansız Sistemler forumunda uçuş menzil ve irtifalarına göre de sınıflandırılırlar

Elle taşınabilen (Handheld) 600 metre irtifa ve ortalama 2 km menzil
Close 1500 metre irtifa ve ortalama 10 km menzil
NATO tipi 3000 metre irtifa ve ortalama 50 km menzil
Taktisel 5500 metre irtifa ve ortalama 160 km menzil
MALE (medium altitude, long endurance Türkçesi ortalama irtifa, uzun menzil) 9000 metre irtifa ve ortalama 200 km menzil
HALE (high altitude, long endurance Türkçesi yüksek irtifa uzun menzil) 9000 metre irtifa ve belli olmayan menzil
HYPERSONIC yüksek hızlı ( süpersonik (Mach 1-5) veya hipersonik (Mach 5+) hızında) 15000 metre veya yörünge altında irtifa ve ortalama 200 km menzil
ORBITAL alçak dünya yörüngesinde (Mach 25+)
CIS Lunar Dünya-Ay uçuşu

Additional category can be applied in pattern of function: fixed routes vs dynamically variable routes:

Trene bağlı İHA (TCUAV) 3 Farklı konseptin kombinasyonundan oluşur: İnsansız hava aracı (İHA), İnsansız kara taşıtı (İKT), ve tren

ABD askeri birimleri bünyesinde kullanılan İHA'lar Rütbe sistemi ile sınıflandırılırlar
ABD Ordusuna ait İHA rütbeleri
Günümüzde ABD Ordusu kara birliklerini desteklemek amacıyla farklı uçak sistemlerinden faydalanmaktadır Ordu planlamacıları bu sistemleri Rütbelendirerek sınıflandırmıştır Rütbeler doğrudan bir tek modeli verilmemiştir Rütbeler İHAların yaptığı görevlere göre sınıflandırılmıştır ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kolordusu aynı rütbe sistemlerini kullanmaktadır Ancak kullanılan araçlar birbirlerinden farklıdır
ABD Hava Kuvvetlerine ait rütbeler

Rütbesiz: Küçük/Mikro İHA Bu sınıfa BATMAV (İngilizce Battlefield Air Targeting Micro Air Vehicle Türkçesi Ufak Ölçekli Havadan Cephe Keşif Aracı) ((Wasp Block III)
Rütbe I: Alçak irtifa, uzun menzil Kullanılan model Gnat 750
Rütbe II: Orta irtifa, uzun menzil (MALE) Kullanılan modellerMQ-1 Predator ve MQ-9 Reaper
Rütbe II+: Yüksek irtifa, uzun menzilli konvansiyonel İHA (veya HALE İHA) İrtifa: 60,000 ila 65,000 feet (Azami 19,800 metre) , 560 km/s uçuş hızı, 6,000 km menzil, 24 saat çalışan harekat istasyonu Tamamlayıcı olarak Rütbe III- uçak Kullanılan model RQ-4 Global Hawk
Rütbe III-: Yüksek irtifa, uzun menzil İHA Aynı özelliklere sahip tamamlayıcı olarak Rütbe II+ modeller kullanılır Bu sınıfa RQ-3 DarkStar girmektedir

ABD Deniz Kolordusu ait rütbeler

Rütbesiz: Mikro İHA USAF BATMAV sınıfında en çok kullanılan Wasp III'tür
Rütbe I: Bu sınıfta Dragon Eye kullanılmaktadır Ancak gelecekte bu iş için RQ-11B Raven B modelinin kullanılması düşünülmektedir
Rütbe II: Şuan ScanEagle ve bazende RQ-2 Pioneer kullanılmaktadır
Rütbe III: Orta menzilli görevler için iki adet Pioneer İHA modeli kullanılmaktadır Temmuz 2007 tarihinde Deniz kolordusu kullanmakta olduğu Pioneer sistemini emekliye ayırdığını ve yerine AAI Corporation firması üretimi olan Tactical Unmanned Aircraft System modelinin alınacağını bildirmiştir İlk Marine Shadow sistemleri Deniz Kolordusuna teslim edilmiş olup eğitim amaçlı olarak birliklerine gönderilmiştir[10]

ABD Kara Kuvvetlerine ait rütbeler

Rütbe I: Küçük İHA Bu sınıfta RQ-11A/B Raven kullanılmaktadır
Rütbe II: Kısa Menzilli Taktiksel İHA Bu sınıfta RQ-7A/B Shadow 200 kullanılmaktadır
Rütbe III: Orta Menzilli Taktiksel İHA Bu sınıf için RQ-5A / MQ-5A/B Hunter ve IGNAT/IGNAT-ER modelelri kullanılmaktadır Ancak ileride Extended Range Multi-Purpose (ERMP) sınıfı MQ-1C Warrior modeline geçiş yapılacaktır

Gelecek Cephe Sistemleri (FCS) (BD Kara Kuvvetleri) sınıfları

Class I: Küçük birlikler için Bu iş için Micro Air Vehicle araçlar düşülmektedir
Class II: Bölük için (iptal edildi)[11]
Class III: Tabur için (iptal edildi)[11]
Class IV: Tugay için Bu sınıf görev RQ-8A/B / MQ-8B Fire Scout modeline verilmiştir

İnsansız uçuş sistemleri
İUS veya insansız uçuş sistemleri tanımı ABD Savunma Bakanlığı tarafından insansız hava araçlarına verilen genel addır Bu ad başlangıçta Deniz Kuvvetleri tarafından sadece uçaklar için değil onunla beraber kullanılan yer sistemleri ve diğer elementleride kapsayacak şekilde kullanılmıştır Daha sonra ilk kez resmi olarak 2005-2030 yıllarını kapsayan DoD İnsansız Hava Sistemleri Yolharitasında kullanılmıştır [12]
İnsansız uçak sistemlerinin askeri rolü görülmemiş oranlarda büyümektedir Sonsuz Özgürlük Operasyonu ve Irak Savaşı çerçevesinde Afganistanda görevli Task Force Liberty ve Irakta görevli Task Force ODIN birliklerine destek vermek amacıyla 2005 yılı içerisinde İHAlar taktiksel ve genel amaçlı olarak toplamda 100,000 uçuş saati süresince havada kalmışlardırTeknolojinin çok hızlı ilerlemesi ile geliştirilen taşınması ve kullanımı çok kolay olan Küçük İnsansız Uçuş Sistemleri (KİUS) çatışma bölgelerinde çok daha fazla kullanılmaktadır Günden güne kapasiteleri artan İHSların geliştirilmesi için ülkeler önde gelen araştırma ve geliştirmeleri sübvanse etmeye devam etmektedir Her ne kadar İHSlar şuan keşif, arama ve istihbarat çalışmaları dışında kullanılıyor olsa da hala en önemli görevlerini bunlar teşkil etmektedir Rollerin içerisine elektronik saldırı , baskın görevleri, düşman hava savunmasını yanıltma/imha etme, haberleşmeyi bozma ve karıştırma, arama ve kurtarma da eklenmiştir Bu İHSler birkaç bin dolardan on milyonlarca dolar değere ve birkaç kilodan 9000 kilo ağırlığa kadar ulaşabilmektedir

Kaynak : Wikipedia