Silvan, Diyarbakır Malabadi Köprüsü

Malabadi Köprüsü
Batman-Silvan karayolu üzerinde, Silvan'a 20 km mesafededir Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkanı vardır Batman çayı üzerindedir Artuklular döneminde 1147 yılında Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafından yaptırılmıştır 7 m eninde ve 150 m uzunluğunda bir köprüdür Yüksekliği, su seviyesinden kilit taşına değin 19 m'dir Renkli taşlarla inşa edilmiş, onarımlarla günümüze kadar ulaşmıştır
Malabadi Köprüsü dünyada taş köprüler içerisinde kemeri en geniş olandır Köprü, Diyarbakır il sınırları içerisindedir Kemerin her iki yanında, iç tarafta kervan ve yolcular tarafından, özellikle kışın zorlu günlerinde barınak olarak kullanılan iki oda bulunmaktadır Köprü nöbetçileri tarafından da kullanılan bu odaları daha önceleri dehlizlerle yolun dipleri ile bağlantılı olduğu, gelen kervanların ayak seslerinin bu dehlizler vasıtası ile daha uzaklarda iken duyulduğu söylenir
Her biri başka uzunluklarda ve kırık hatlar halinde üç bölümden oluşan köprü, doğu ve batıda hafif eğimlerle yollara bağlanmıştır Orta bölüm kayalıklar üzerine oturtulmuş bir kitle halindedir Burada sivri şekilde ve 3860 m açıklıkta çok büyük bir kemer ile sepet kulpu şeklinde, 3 m açıklıkta küçük bir kemer vardır Üçüncü bölüm fark edilir derecede birinci kısma paralel bir durum arzeder
Burada sivri kemerli iki açıklık ve ayrıca yola bağlanan yer yakınında da bir açılık görülür Böylece köprü, biri çok büyük olmak üzere beş gözlüdür Köprünün boyu 150 m, eni 7 m, yüksekliği ise alçak su seviyesinden kilit taşına kadar 19 m'dir köprü renkli taşlarla inşa olunmuştur Büyük kemerin iki tarafında 45-53 m ölçüde, iki hafif kemerli odacıklar, büyük kemerin üstü ortasında, gelip geçişin kontrol edildiği 5 m genişlikte kargir bir kapı ve bunun iki tarafında da ayrıca iki kapı vardır Bunlardan Batman tarafındaki kalmış, diğeri yıkılmıştır Bunların sol taraflarından birer merdivenle odacıklara inilir Bu odalar yüksek tavanlı ve tuğla örtülüdür Pencereleri geniş ve büyüktür


Malabadi Köprüsü, Batman-Silvan yolu üzerindedirEvliya Çelebi köprüyü şu şekilde tanıtmaktadır: "Köprünün iki tarafında kale kapıları gibi demir kapıları vardır Bu kapıların içinde, sağ ve solda köprünün temeli beraberliğinde, kemerin altında hanlar vardır ki gelip geçen, sağdan ve soldan geldikleri vakit misafir olurlar Köprünün kemeri altında birçok odalar vardır Demir pencereler şahneşinlerine misafirler oturup, kemerin karşı tarafındaki adamlarla kimi sohbet eder, kimi ağ ve oltalarla balık avlarlar Bu köprünün sağ ve solunda da nice pencereli odalar vardır Köprünün sağ ve solundaki bütün korkuluklar Nehcivan çeliğindendir Ama demirci ustası da var kudretini sarf ederek bir türlü sanatlı kafesli korkuluklar yapmış ve doğrusu elinin ustalığını göstermiştir Doğrusu, üstad mühendis var kuvvetini sarfederek bu köprüde öyle sanatlar göstermiştir ki, bu işçiliği geçmiş mimarlardan hiç birisi göstermemiştir
Albert Gabriel de köprü içine şöyle demektedir: "Modern statik hesabının olmadığı devirde bu açıklıkta o zaman için böyle bir eser hayranlık ve takdiri muciptir Ayasofya'nın kubbesi köprünün altına rahatlıkla girer Balkanlarda, Türkiye'de, Orta Doğu'da bu açıklıkta, bu yaşta köprü yoktur"



Kaynak : Wikipedia