![]() |
İshak Paşa Sarayı Birinci Ve İkinci Avlusu |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() İshak Paşa Sarayı Birinci Ve İkinci Avlusu![]() İshak Paşa Sarayı Birinci Avlusu Taçkapı Batı avlu kapısı ile birlikte beş kapısı bulunan İshak Paşa Sarayının ana giriş kapısı, aynı zamanda sarayın en önemli kısmını teşkil eder ![]() ![]() Selçuklu tarzında inşa edilmiş olan taçkapının, ön kısmında düz bir alanın olması gerekirken, 5-6 m ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İshak Paşa Sarayı taçkapısında olduğu gibi, cephe yüzeyinden az yada çok dışa doğru çıkıntı yapmakta olan Selçuklu taçkapılarının boyları da, genellikle ön yüz duvarından yüksek tutulmuştur ![]() İshak Paşa Sarayının I ![]() ![]() ![]() ![]() Birinci taçkapının kuruluşunda ana çerçevede Selçuklu etkileri ağır basmakla birlikte Avrupa Ampir Üslubunun etkileri oldukça net bir şekilde görülmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Altı kısma bölümlenmiş olan kapı, ön cephesinin alt iki yanında paye sütunlarla çevrilmiş, fazla derin olmayan nişler içerisine stilize bitkisel motifler yerleştirilmiş olup, üst kısımda iki sütun arasında yer alan sivri kemerli boşluk, mukarnas dizisiyle doldurulmuştur ![]() ![]() ![]() Hafif yay kemerli girişe sahip olan taçkapının üzerinde, iki sıra halinde içi boş kitabelere yer verilmiş, bu kitabeliğin üzerinde de yüzeysel mukarnaslı bir kavsara bulunmaktadır ![]() ![]() Taçkapının ön kısmında, cepheye hareketlilik kazandıran paye-sütunların üzerine, süsleme amaçlı, uzun ince sivri kemerli nişler yerleştirilerek aşağıdaki hareketliliğin yukarıda da devam etmesi sağlanmıştır ![]() ![]() Taçkapının yıkılmış olan üst kısmının ne şekilde bir örtüye sahip olduğu anlaşılmamakla birlikte, yapı üzerinde incelemelerde bulunan M ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Taçkapının birinci avluya bakan cephesi daha sade bir yapıya sahip olup, kapının dış cephesinin altı kısma bölünmüş olmasına karşın, iç cephenin, üst odanın taban seviyesindeki korniş ve üst kısımdaki bir saçak silme ile üç parçaya bölünmüş olduğu görülür ![]() İki sade ve geniş ayak üzerine oturtulmuş olan kapı girişi, basıkça bir tonozla örtülüdür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Anıtsal bir yapıya sahip olan taçkapı, genelde Selçuklu anlayışında kurulmuş olmasıyla birlikte, sarayın yapıldığı dönemin özelliği olan Avrupa Ampir üslubunun etkileri de görülmektedir ![]() Nöbetçi Odası Birinci taçkapının sol iç yanında saraya girip çıkanı kontrol etmek amacıyla, bugün de aynı görevi yüklenmekte olan, bir pencere açıklığı ve küçük bir kapıya sahip bekçi odası, 2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Harap bir durumda günümüze ulaşabilmiş olan bu nöbetçi odası taçkapının güney kısmına yerleştirilmiş olmasından dolayı da, kapının kuzey kısmı ile güney kısmı arasında 1,5 m ![]() ![]() ![]() Çeşme Çeşme, Saraya giriş sağlayan taçkapının sağ iç yanında duvara bitişik olarak inşa edilmiştir ![]() Klasik Türk çeşmeleri tarzında yapılmış , doğu iç cepheye bakan küçük bir niş şeklinde duvar yüzeyinden 0 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sivri kemerle oluşturulmuş küçük niş derinliğinin alt kısmında bulunan iki musluğun altında, taştan yapılmış bir yalak yer almakta ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sarayın süsleme açısından fazla hasar görmeden günümüze ulaşabilen kısımlarından biri olan çeşme, özellikle hazne etrafında, su tesisatının madeni kısımlarını almak amacıyla oldukça fazla hasar uğramış bu yüzden de bugün muslukların ne şekilde olduğu anlaşılamamaktadır ![]() Muhafız Koğuşları Birinci avlunun kuzey cephesinde, bu kısmı boydan boya kaplayan günümüze de harap bir şekilde ulaşmış olan, sarayın korunması ve güvenliğine yönelik hizmetlerin verildiği birimler yer almaktadır ![]() Bugün üst örtüsü yıkık durumda olan, sarayın korunmasına yönelik yapılmış muhafız koğuşlarında fazla pencere açıklığına yer verilmemiş olmasının yanı sıra birinci avluya açılan koğuşlara girişi sağlayan dört kapı açıklığı bulunmaktadır ![]() ![]() Kuzeydeki vadiye paralel olarak yan yana sıralanmış oldukça geniş birimler, muhafız koğuşları olarak inşa edilirken, bu kısmın altında eskiden zindan olarak kullanıldığı kabul edilmektedir ![]() Zindan Zindan birinci avlunun kuzey tarafında yer alan muhafız koğuşlarının alt kısmında bulunmaktadır ![]() Bodrumda yer alan zindana, muhafız koğuşlarına giriş sağlayan kapıların bulunduğu cephenin kuzey batı köşesindeki dikdörtgen bir kapı açıklığından girilerek, aşağıya inen dik merdivenlerle ulaşılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bodrumda yer alan zindan hücrelerinin üst hizasında biri avluya diğeri kuzeye bakan birer mazgal pencere yer almaktadır ![]() At, Koşum ve Araba Yerleri Sarayın en fazla hasar görmüş, günümüze harap bir şekilde ulaşabilen bölümlerinden, at, araba ve koşum yerleri, I ![]() ![]() Saray teşkilatı içerisinde oldukça önemli bir yere sahip olan ahır kısmı, İshak Paşa Saray’ının I ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
İshak Paşa Sarayı Birinci Ve İkinci Avlusu |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() İshak Paşa Sarayı Birinci Ve İkinci Avlusu![]() İshak paşa Sarayı İkinci Avlusu Taçkapı Birinci avluya girişi sağlayan taçkapıdan farklı bir tarzda inşa edilmiş olan ikinci taçkapı birinci avlu ile ikinci avlu arasında yer almaktadır ![]() Cephe ile kaynaştırılmış, I ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İki katlı bir özellik gösteren, yüksek taçkapının alt kısmı, dikdörtgen bir çerçeve içerisinde basık kemerli bir girişe sahiptir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yıkık bir durumda ulaşabilen ikinci kattan günümüze sadece, taçkapının yanlarında çerçeveye bitişik kemer konsolları kalmış, kapının üst kısmının da kalan izlerden köşk şeklinde sonuçlandığı anlaşılmaktadır ![]() ![]() Sivri kemerli ikinci taçkapı birinci taç kapı tarzında inşa edilmemiş olduğu gibi, farklı tarzda süslemeler de ağırlaştırılmamış sade görünümüyle etkili bir yapıya sahiptir ![]() ![]() ![]() Cepheyi zenginleştirmek amacıyla yapılmış olan yüksek kabartma ağaç motifinin dışında, kapıda fazla yüksek kabartma olmayan yüzeysel başka bir süs unsuruna daha yer verilmiştir ![]() ![]() Üst kısmı yıkık durumda olan taçkapının sivri verev kemerinin çevresi, yanlardan tomurcuk şeklinde konsollar üzerine oturan altı köşeli iri bir silme ile çevrilmiş , silmenin kapı üzerinde ne şekilde sonuçlandığı ve ne kadar yükseklikte olduğu anlaşılamamaktadır ![]() Etkili bir görünüme sahip olan taçkapıda, Türk, Rokoko ve Barok unsurların bir araya getirildiğini belirten M ![]() ![]() Hizmetli Odaları İshak Paşa Sarayında, saray hizmetlilerine ayrılmış olan bölümde II ![]() ![]() ![]() ![]() İkinci avlunun, güney kısmına doğru genişletilmiş olan güney cephesinde, hizmetçilere ait odalar , oldukça yüksek bodrumlara sahip olduğu gibi en çok hasar gören kısımlardan birisidir ![]() ![]() ![]() ![]() Taçkapının kuzeyinde bulunan hizmetli odaları ise selamlığın mahkeme salonu ile birleşmiş durumdadır ![]() Selamlık Taçkapısı Bu taçkapı, II ![]() ![]() ![]() ![]() İç içe iki derinlikten oluşan kapı 5 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dikdörtgen kapı açıklığına sahip olan selamlık taçkapısının, giriş açıklığının etrafını, kapının formuna uygun şekilde bitkisel bir bordür çevrelemekte, bu bordürün üzerinde de sepet örgüsü ve bitkisel motiflerden oluşan bir başka bordür yer almaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Farklı üslupta motiflerle zenginleştirilmeye çalışılan selamlık taçkapısının iç kısmındaki yüzeysel sivri kemerin üzerinde bir panoya yer verilmiştir ![]() ![]() ![]() Selamlık kapısını zenginleştirmek amacıyla yapılmış olan süslemeler, Barok ve Rokoko üslubunda olmasının yanı sıra mahalli sanatçıların kendi zevkine göre oluşturduğu motiflerde kapıda kullanım alanı bulmuştur ![]() Selamlık İkinci avlunun kuzey tarafında bulunan selamlık sarayın önemli bölümlerinden birisidir ![]() ![]() ![]() Sarayın kuzey cephesinde yer alan selamlık kısmının II ![]() ![]() ![]() ![]() Önemli kararların alındığı divan salonu 18x5 m ![]() ![]() Günümüze oldukça harap bir şekilde ulaşan bu bölümün, eski hali hakkında pek fazla bilgiye sahip olunmamakla birlikte, kalan bazı izlerden, bugün üst örtüsü yıkık olan salonun, yüksek tavanlı olduğu anlaşılmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bir cami ile bitişik olmak üzere iki odası bulunan selamlık kısmının güney cephesinin sol tarafında oldukça harap dudumda olan bu odaların, divan salonunun avluya açılan pencereleri şeklinde yine II ![]() ![]() ![]() Selamlık girişinin karşısında kuzey taraftaki bir kapı ile selamlık bölümünün dikdörtgen planlı odasına geçilir ![]() ![]() ![]() Selamlık taçkapısından geçilerek ulaşılan koridorun, kuzey tarafında yer alan aynı eksendeki dikdörtgen odadan, doğru yöne açılan bir kapı ile diğer selamlık odalarına geçilmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Taş kadar dayanıklı olmayan ahşap malzeme kullanılarak, yapılmış olan bu konsollar, zaman içerisinde hava şartlarından etkilenerek, bazı kısımlarında çatlamalar, kırılmalar ve aşınmalar meydana gelmiştir ![]() Günümüze oldukça harap bir şekilde ulaşan selamlık kısmında, H ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|