Muş'un Camileri, Medreseleri Ve Kiliseleri Hakkında Bilgi

Muş'un Camileri, Medreseleri ve Kiliseleri Hakkında Bilgi
Muş Camiler, Medreseler ve Kiliseler

Camiler;

Ulu Cami

Muş’ta, Alaeddin Bey ve Hacı Şeref Camilerinin batısındadır Moloz taştandır Kitabesizdir Avlusunda yatan Şeyh Muhammed-i Mağribi tarafından 979’da yaptırıldığı rivayet edilmektedir Mimari özelliklerinden XIV yy’ın ikinci yarısına tarihlenen cami, dikdörtgen planlıdır Ana mekân, ortada kubbe, yanlarda besik tonoz örtülüdür Mihrap sadedir, kuzeyinde kesme taştan üç kubbeli son cemaat yeri vardır Kesme taştan sade taç kapı sivri kemerli niş içindedir Batı duvarı dışında öbür duvarlarda ikişer pencere vardır Minaresi, depremden zarar görmüş olup, aslına sadık kalınarak 1968 ve 1972 yıllarında onarım görmüştür Avlusunda Şeyh Muhammed-i Mağribi dışında başka evliyadan zatların meftun olduğu bilinmektedir

Hacı Şeref Camii

Bir Selçuklu yapısı olan çok yıkık durumda Arslanlı Han’ın içindedir Mimari özelliklerinden XVII yy’la tarihlenmektedir Bir son dönem Osmanlı yapısıdır Ana mekânı kare planlıdır Ana mekan ortada büyük yanlarda basık kubbelerle örtülmüştür Sade mihrabı yuvarlak kemerli ve niş biçimindedir Sonradan eklenen son cemaat ahlat taşından 1997 yılında eklenmiştir Sivri kemeri niş biçiminde taç kapı kesme taştandır 1318’de yapıldığı anlaşılmaktadır Bu yapı Abdulhamit Han tarafından yaptırılmıştır



Alaaddin Bey (Paşa) Camii

XVIII yy başlarında şehrin valisi Alaaddin Bey tarafından yaptırılmıştır Ana mekanı kare planlıdır ve dokuz neflidir Orta büyük ve yanlarda küçük kubbelerle örtülüdür Orta nefte yer alan mihrabı sutunçeler ve bitki motifleriyle bezelidir Taç kapının yanlarında kabartma kandil motifleri vardır Minaresi iki renkli kesme taştan yapılıdır Kare kaideli silindir gövdelidir Gövdenin ortasında iç içe geçmiş çınar ağacını andırır bitkisel motiflerden bir kuşak oluşturulmuştur

Bulanık Mollakent Camisi

Bulanık ilçesinin Mollakent köyündedir Bir Selçuklu yapısıdır Şeyh İbrahim tarafından 1290’da yaptırılmıştır Ahlat taşındandır Dört kubbeli üç pencerelidir

Bulanık Esenlik Camisi

Bulanık ilçesinin Esenlik Köyündedir Bir Selçuklu eseridir Şeyh Abdulmelik tarafından 1194’te yaptırılmıştır Ahlat taşındandır Tek kubbeli, dört pencereli, iki kapılı bir yapıdır Kubbesinde ayrıca dört küçük pencere yer almaktadır



Medreseler;

Mollakent Medresesi

Bulanık ilçesinin Mollakent Köyündedir Bir Selçuklu Eseridir Ahlat taşından yapılmıştır Şeyh İbrahim tarafından 1321’ de yaptırılmıştır İki büyük odası birde salonu vardır Her odada üçer kitaplık penceresi bulunmaktadır Muş’un günümüze ulaşamayan yalnızca tarihi kayıtlarda adı geçen diğer yapıları Mahmut Paşa, Murat Paşa ve Alaaddin Paşa medreseleridir

Muratpaşa Medresesi

Muş İli Muratpaşa camisinin hemen yanı başında kurulmuştur Muratpaşa tarafından yaptırıldığı rivayet edilmektedir Medresede mantık, belagat, hadis ve tefsir gibi ilimler Molla Halil Hoca tarafından okutulmuştur

Mahsut Paşa Medresesi

Mahsut Paşa tarafından yaptırılmıştır Muş İli’nin en büyük medresesidir Abdurrahman Hoca, İlyas Sami Bey gibi âlimler ders vermişlerdir Bu medresede İslam Hukuku, Meal, Sarf, Mantık Beyan, Hesap, Hadis, İçtimaiye gibi ilimler okutulmuştur

Alaaddin Bey Medresesi

Alaaddin Bey tarafından kurulmuştur Bu medresede Sultan Abdulaziz tarafından görevlendirilen Ahmet Hamdi Efendi dersler vermeye başlamıştır İlimizin en ünlü alim ve bilginleri burada yetişmişlerdir İlyas Sami Bey, Molla Mehmet, Hacı Halid Efendi, Osman Kadri Bey gibi şahsiyetler bu medresede yetişmişlerdir


Kiliseler;


Meryem Ana Kilisesi

Muş İl Merkezinde Minare mahallesindedir Kesin tarihi bilinmemektedir

Çanlı Kilise(Surpgarabet Manastırı)

Bu kilise bütün çeşitli milletler arasında meşhur olup, yılda bir kere nice yüz bin adam toplanarak yedi gün yedi gece çadır ve otağlar kurulup alış verişler olunur, yük bozulup bağlanılıp kervan Revan tarafına yol alır Burada Van Veziri ile Bitlis Hanının ve Atabeyi’nin müsellemleri hazır olup tüccar ve diğer mahlûkları muhafaza ederler Van vilayeti sınırına daha yakın olduğundan Van veziri daha çok asker getirip ziyade baç alır

Muş sahrasının kuzeyinde sık bir ormanlıkta, bağ ve bostan içinde iki adet göğe baş uzatmış heybetli, kubbeli bir kilisedir Dört yanlarında yüzlerce patrik ve papaz odaları vardır İmaretinden günde nice bin sahan yemekler yapılır Yortu günlerinde 145 sığır ve 50 somar buğday pişirilip misafirlerine dağıtırlar Misafire o kadar riayet ederler ki şira ve hurma yedirip her gece nice yüz diba inci ve sırmalı gecelikler serip hizmet ederler Ama her sene gelen adamlardan bolca mal tahsil ederler Ve bütün Kafiristan’a papazları gidip ta Frengistan’dan bile adamlar tahsil ederler

Bu kiliselerden başka ilimizde bilinen ve halen kalıntıları mevcut diğer kiliseler ise;

Kırköy Beldesindeki Sirong Kilisesi
Kırkayak Kilisesi Muş Dere Mahallesi
Kızılağaç Beldesindeki Kırmızı Kilise'dir