Ardıçlı Köyü Pülümür Tunceli

Ardıçlı Köyü Pülümür - Ardıçlı Köyü Hakkında - Ardıçlı Köyü Tanıtımı -Ardıçlı Köyü Resimleri




Köy Muhtarı:Bilgi Yok

Muhtarlık Erişim Bilgileri:Bilgi Yok

Tunceli

Bilgiler

Nüfus 11 (2008)

Koordinatlar 39°

Posta Kodu 62700

Alan Kodu 0428

Yönetim

Coğrafi Bölge Doğu Anadolu Bölgesi

İl Tunceli

İlçe Pülümür

Web Sitesi Yerlnet


Ardıçlı, eski adı Gersunut , Tunceli ilinin Pülümür ilçesine bağlı bir köydür


Köken bilimi


Köyün eski adı, aktarılan telafuzlara göre, Gersınut, Gersinot, Gersunut ya da Görsünüt'tür Yeni adı 1960'larda çıkartılan kanun ile konmuş Köyün eski adı büyük bir ihtimalle Ermenice'den gelmedir, Kürtçe'den geldiğide söylenir

Tarihçe


Köy kökenli yaşlıların anlatımı ve köydeki kilise ve mezar kalıntılarına göre köy eski bir Ermeni köyüdür Yaklaşık 1917 yıllarına kadar Ermeniler ile Babamansur Ocağı'ndan Seyid Şahverdi kolu Seyitleri bu köyde birarada yaşamışlardır


Büyük Seyid Şahverdinin babası Seyid Ahmet, yaklaşık 480 yıl önce Seyid Mahmudan Köyünden' yola çıkıp Sivas' a taliplerinin arasına gitmek istemiş, önce Pülümür'e bağlı Buyerbaba dağı civarındaki Asgirek (şimdi Kocatepe) ve Birman Köylerinde uzun süre yaşadığı tahmin edilmektedir Seyid Ahmet'in bu bölgede hakka yürümüş olduğunu, ancak mezarının nerede olduğu kesin olarak bilinmemektedir Mercan vadisi ile Lertik köyü sınırları içinde olduğu tahmin edilmekle birlikte, Zimag Köyü Vıle Dıze mevkindeki oğlu Seyid Şahverdi'nin mezarının bulunduğu yerde olmasıda muhtemeldir Seyid Şahverdi, Ovacık ve Pülümür'e bağlı köylerdeki Keçeluşağı, Baluşağı, Abbasuşağı, Birmanlı ve diğer Şeyhasan aşiretlerinin piri olarak uzun yıllar yaşamıştır Hanımı hamileyken bu bölgede Hakka yürümüştür Mezarı Zımag Köyü Vıle Dıze mevkiinde ziyaretgahtır


Babasının ölümünden birkaç ay sonra dünyaya gelen Seyid Hüseyin beş yaşına gelinceye kadar, taliplerden Keçel Uşağı, Baluşağı ve Birmanlı aşiretinden bir kısmı Pirinin çocukluğunu bahane ederek Derviş Cemal Ocağına dönmüşlerdir Annesinin Bedduası bu aşiretlerden Baluşağı ve Keçeluşağı üzerinde halen devam etmektedir Küçük Seyid Hüseyin beş yaşındayken, talibi Birim tarafından musahibi ile birlikte Sivas ve civarındaki Koçkiri aşiretine, Pirliğe götürüldüğü yaşlılar ve taliplerin yaşlıları tarafından hala anlatmaktadır


Yaşlıların anlatımlarına göre;Seyidşahverdi, Büyük Evliya Babamansur'un dört oğlundan biri olan Seyid Mahmut evlatlarındandır Seyid Hüseyin, Dedesi ve Babası gibi büyük bir ilim ve irfan sahibi olarak yetiştiği, kerametleri ve mucizeleri halen anlatılmaktadır Yetişkin çağında göçünü alarak Erzincan'a hareket ettiğinde Pülümür'e bağlı Gersunut köyünün Kalpun yaylasında yayla tutar, Dersimliler ve ileri gelen aşiret reisleri kendisine büyük saygı, itikat ve bağlılık gösterirler Bunu fark eden köy sakini Ermenilerde, aşiretlerin baskınlarından korunmak için Seyid Hüseyin'nin köylerine yerleşmesini isterler Kendisine ev verip hizmetlerini yerine getireceklerine söz vererek köyde kalmasını sağlarlar


Büyük Seyidşahverdi'nin tek oğlu olan Seyid Hüseyin, babasının vasiyeti üzerine Çuhadar aşiretinden evlenir ve dört oğlu olur Küçük Seyidşahverdi, Seyid Süleyman, Seyid İbrahim ve Seyid İsmail'dir Seyid Hüseyin ve üç oğlunun mezarları Gersunut (Ardıçlı) köyünde ziyaretgahtır Diğer oğlu Seyid Süleyman Sivas Zara ilçesi Kızılkale köyüne göç etmiştir Mezarı Kızılkale'dedir


Seyid Süleyman'ın Zara Kızılkale Köyüne göçünden sonra, değişik tarihlerde Küçük Seyid Şahverdi'nin oğlu Seyid Bertal ile Seyid İsmail'in oğlu Seyid Mehmet'de amcasının Kızılkale köyüne göç etmişlerdir Seyid İbrahim'in oğlu Seyid Hüseyin'de daha sonra Refahiye Şahverdi Köyüne göç etmiştir

Ermeni Soykırımı


Ana madde: Ermeni Kırımı


Ermeniler 1915 sonrası süreçte köyden çıkmış ve bir kısmı bugünkü Ermenistan'a, bir kısmı da, Amerika' ya göç etmişler Anlatımlara göre köyden çıkan Ermeniler 1920' li yıllarda köye mektuplar göndermişler Bu mektuplara devlet yetkilileri tarafından Pülümür'de elkonulmuş ve köylüler bu mekluplardan dolayı sorgulanmışlar

Dersim İsyanı


Ana madde: Dersim İsyanı


1938 Dersim Kürt isyanı bahane edilerek, köyde yaşayan Seyit Şahverdi sülalesi torunları değişik bölgelere sürgüne gönderilmişlerdir Daha sonra 1948'de çoğu köye geri dönmüş, yok olan köyünü binbir zorluklar içinde yeniden yapmışlardır

1966 Varto depremi


Ana madde: 1966 Varto depremi


1966'daki depremde köy büyük hasar görmüş, verilen deprem barakalarını almayarak, yerine bir derslikli okul ve lojman yapılmasını sağlamışlar Yolu olmayan köyün okula ait tüm malzeme ve keresteleri at ve kızağıyla taşınmış İlk defa okula kavuşan köylüler bir bayram havasında okulunun yapılışını bitirmişler Ama bir türlü okuluna öğretmen ataması yapılamamış, köylülerin hükümet eşiğini aşındırması neticesinde okul ancak 1967 sonbaharında lise mezunu bir vekil öğretmene kavuşmuş

13 Mart 1992 Erzincan Depremi


1992 yılı şubatında büyük bir depremle sarsılan köy ağır hasar görmüş Maddi hasarla yerle bir olan köy 1993 Sonbahar'ında tamamen boşaltılmış Köyün yerlileri Pülümür, Erzincan, Ankara, İstanbul ve çoğunlukla da Bursa ve Gemlik'e taşınmışlar Köy boşaltıldıktan sonra 1998 yılına kadar köye gidilememiş 1998'den sonra köylülerden, yaz aylarında köye gidip mezar ziyaretleri, köyde yayla hayvancılığı ve arıcılık yapanlar var Bursa ve Gemlik'te da ikamet eden Ardıçlı Köylüleri, 2001 yılında Ardıçlı Köyü Kültür, Sosyal Dayanışma ve Yaşatma Derneğini kurarak bütün köy kökenli Seyid Şahverdi evlatlarının birlik ve beraberlikle kültürüne, köyüne sahip çıkmalarını sağlamış, gençlerin eğitimine önem vererek katkı sunmuş ve bu amaçlar için çalışmaktadır Kooperatif kurma çalışmalarını hızlandıran dernek, Üniversiteli gençlere burs, köyün elektrik, su, yol ve alt yapı soruların çözümüne yardımcı olmaktadır Köye geri dönüş sürecini hazırlamaya çalışan yönetimin gayretli çalışmaları takdirle karşılanmaktadır

Coğrafya



Gersunut Tunceli iline 65 km, Pülümür ilçesine 7 km uzaklıktadır Köyün topoğrafik yapısı oldukça engebelidir Hel Dağları'nın doğu eteklerindeki vadi içinde yer alan köyün güneyinde Sağlamtaş (Çirig), kuzeyinde Göneli Köyü, doğusunda Pülümür'ün Pişi ve Hiver Mahalleleri yer almaktadır Güney doğusunda Süplüs Dağı bulunmaktadır Batısında Karacakale Gediğinden Erzincan Çağlayan beldesine yaya olarak 5 saatlik bir mesafededir Köyün Göneli Köyü Avzert deresi üzerinden de Erzincan'a bağlantısı bulunmaktadır


Köyün rakımı 1650 metredir Köy sınırları içindeki Süplüs Dağı 2400 m,Hel Tepesi 3435 m, Mire Yaylası 2900 m yükseliğindedir


Kaynağı Gersunut' un yaylalarında olan, Hel Dağı'nın eriyen kar sularından beslenen dere köyün ortasından geçer ve aynı zamanda Pülümür Suyu'nun da en kuzeydeki kaynağıdır

İklim


Türkiye'nin tipik karasal iklimi hüküm sürmektedir Yazları sıcak ve kurak, kışları yağışlı ve sert geçmektedir Son yıllarda Keban barajının faaliyete geçmesiyle, iklimi daha yumuşattığı tahmin edilmektedir

Bitki Örtüsü


Köyün önemli bir bölümü baltalık meşe ormanıyla kaplıdır Başlıca meşe, yabani kavak, karaağaç, ardıç, yabani armut, elma vb ağaç türleridir Bitki örtüsü çok zengin çeşitlerle bezelidir Ancak 1960 yılından beri çevre köyler Hel dağları ve yaylalarını göçerlere kiraya vermesinden dolayı, köyün bitki örtüsünde tahribat ve toprak erezyonuna neden olmuştur


Başlıca bitki türleri; yabani yonca, korunga, kekik, zenbur, zencefil, albent otu, acı ve tatlı kenger, çarşır, şamboy, yabani nohut, yabani bezelye, yabani haşhaş, yemlik, ışkın, onlarca çeşit zambak, onlarca çeşit lale, aygülü, çiriş ve daha ismi bilinmeyen yüzlerce endemik bitki türü bulunmaktadır Köyün çevresindeki ormanlar çoğunlukla meşe, seyrek olarak da ardıç ile kaplıdır Köyde ayrıca yaban elması, yaban armudu, ceviz ve mamux ( kuşburnu büyüklüğünde ve ekşi bir tür yaban meyvesi) da mevcuttur


Başlıca yaşayan yabani hayvanlar; çift boynuzlu dağ keçisi, boz ayı, kurt, tilki, domuz, sansar, tavşan, kınalı ve çil keklik, bıldırcın, kartal, akbaba, şahin, puhu kuşu,(Phepug), Dik Sıleman, muhtelif cins ve renkte kuş Yüzlerce çeşit böcek, arı ve sürüngen

Kültür


Bilge kişiliği ile tasavvuf ehli evliya olan Büyük Seyidşahverdi ve onun evlatları gerek çevresinde ve gerekse, yaşlıların anlatımlarına göre, yaşadığı dönemde Osmanlı Sarayı tarafından da ilgi görmüş 16 yüzyılda Osmanlı Padişahları tarafından Babamansur'un diğer iki evladıyla birlikte soy şecerelerini tasdik edilmek üzere İstanbul'a davet edilmiş Söylenceye göre, Padişah göstermiş oldukları kerametler neticesinde çırağ hakkı olarak bir saray (Çırağan Sarayı) vakfetmek istemiş Fakat bunu kabul etmeyerek memleketlerine dönmüşlerdirBu üç evliyanın portrelerini yaptıran padişah soy seceresini tasdik etmişBu portrelerin Topkapı Sarayında Padişah portreleri bölümünde olduğu söylenmektedir

Gelenk ve Görenekler


Yüksek ahlak ve fazilet sahibi olan bu dedelerin kış aylarında görgü ve düşkünlük cemleri yaptıkları,kadın ve erkeklerin okutulduğu, edep erkan sahibi ve sofist kişiler yetiştirdikleri söylenmektedir Saf, duru, bilge, kemalet sahibi, saygın vasıflar taşıyan bu köy sakinleri için tanıyan çevre tarafından şu söz söylenmektedir 'Her köyden bir deli getirin Gersinot'tan kim rast gelirse getirinGersinot'lular ikrar kültürünün hukuk, edep erkanına bağlı, tüm insanları ve canlıları ve cansız varlıkları kendisinden yüce tutan, mihmandar,yardımsever bir düşünce yapısındadırlar


Gersinot Babamansurları Sivas ve civarındaki Koçkiri aşiretinin,Dersim bölgesindeki Şeyhasan aşiretine bağlı 12 aşiretin,Kureyşan ocağı ve birçok aşiretin pirleridirDersimdeki diğer aşiretlerin büyük bölümünün de mürşitleridir Köye gelen misafirlerini Ulushatun denilen yere kadar yolda karşılamak ve yine bu yere kadar uğurlamak adettir


Köyün çocukları ve gençleri Mayıs ayında yabanda,o yıl doğmuş körpe kuzulara 'Bere' dedikleri şenlikler yaparlardı ve bu şenlik tereyağlı bişiler,gözlemeler,lokmalar,he lvalar ve çeşitli ziyafetlerle bir bayram havasında kutlanırdı Genç kızlar ve delikanlılar da Süplüs Dağı'na çıkarak çeşitli şenlikler yapar, dileklerde bulunurlardı Yayla hazırlıklarında çadır yerleri ve ağıllar yapılır, çadırı olmayanlar da ağaç ve otlardan 'holık'dedikleri yayla evlerini tamamlayarak, büyük bir coşkuyla at ve katır sırtında veya öküz kızaklarıyla yaylalara göçerlerdi


Her yıl Mayıs ayında bir önceki yıl hakka yürüyenlerin 'mezar kaldırma 'ziyaretleri yapılarak lokmalar pişirilir,kurbanlar kesilir, Kur'an okunarak dualar yapılır


Eskiden güz aylarında taliplere giden Gersinot'lu dedeler taliplerini görgüden geçirerek müşküllerini hal eder,düşkünleri kaldırmak için cem ve cemaatler yaparlardıBu süreç mart,nisan ayına kadar devam edermiş


Köyde güz aylarında,hakka yürüyenler için her aile hayır yemekleri (çiye merdon) vererek Kur'an okuturlarmış Açlar doyurulur,çıplaklar gidirilirmiş Kışın Hızır ayında üç gün oruç tutulur, kurbanlar kesilir, Kavut ve lokmalar pişer, pirler ve dedeler cemler tutarmışMuharrem ayında on iki imamlar ve kerbela şehitleri için on iki gün matem orucu tutulur,on üçüncü günü kurbanlar kesilir, aşure pişirilerek dağıtılır


Geleneklerin yaşatıldığı dönemlerde üç gün süren düğün ve sünnet törenlerinde çoğunlukla davul zurna eşliğinde halaylar çekilir, misafirlere et, bulgur ve yöre yemekleri sunulurdu Düğünlerde oynanan bazı oyunlar: Dik halay, Tamzara, Temırağa, Nare ve karşılama


Yaz aylarında iş ve güç zamanı çevre köy ve aşiretlerden ırgatlar toplanırmış Bir düğün hevesiyle gayret içinde çayırlar biçilir, çarşırlar kesilir, bağlanır ve taşınırmış Yaylalardan dönülünce, tekrar kış hazırlıklarına başlanırmış


Başlıca yemekleri; kurut ayranlı gendime çorbası (Germiya Doy), babuko(zerfet), Nonoşir, haşıl, keşgek, keledos, sokçir, tereyağlı döğmeç, gırık, bişi, kavurmalı ve çökelikli bicik,pesara, baharda çiriş (yelug), savıl, tırsık vb yeşil sebze çorba ve haşlamaları, çarşır mantarı (göbeği)) yemekleridir


Köyün Tereyağı, Tulum peyniri,süzme yoğurdu(payizdo),kavurması, patatesi,oğlak ve kuzusu meşhurdur Pülümür'ün eski ismi olan Kuzuçan ile ilgili, bazı tapu tahrir belgelerinde köylülerden Kuzuçanlıoğulları olarak da bahsedilmektedir

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri

2008 11


Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır

Altyapı bilgileri


Köyde ilköğretim okulu vardır Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol stabilize olup köyde elektrik vardır

Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kaynak : Yerel Net

Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz