Kars Susuz İlçesi Hakkında Bilgi

Kars Susuz İlçesi Hakkında Bilgi -Kars Susuz İlçesi



1-Siyasi Tarihi :

a) Anadolu'nun Fethinden Önceki Siyasi Tarihi :
Tarihi bakımdan mülki olarak bağlı bulunduğu Kars'la aynı akıbetlere maruz kalan İlçemiz Susuz; eski çağlardan beri yerleşim merkezi olmuşturMÖ 14 Yüzyılda Urartular'ın egemenliğinin altına girmiştir Daha sonra İskitler, Parslar, Sasaniler ve Bizanslılar bölgeye hakim olmuşlardır1064 yıllarında Alparslan tarafından Bizanslılar'dan alınarak Türk Yurdu'na dahil edilmiştir

b) Anadolu'nun Fethinden Sonraki Siyasi Tarihi :
İlimiz Kars 1200 yıllarında bölgede hakim olan Gürcü Atabeyler'in,1239'da Moğollar'ın hakimiyetine girmiştir Moğollar tarafından zulme uğrayan ve tahrip edilen Kars müteakiben Karakoyunlu Türk Devleti'nin eline geçmiştir



İlçemiz ve çevresinin kesin olarak Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine girişi 1534 Kanuni Sultan Süleyman zamanına rastlar 1877 yılına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan İlçemiz 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşları'ndan sonra 40 yıl Rusların egemenliğine girmiş ve 1918 yılında tekrar anavatan topraklarına katılmıştır

2- İsminin Tarihçesi :
Vadi tabanına kurulmuş olan İlçemizin tarihine kısaca bir göz atacak olursak adını da nereden almış olduğunu anlamış oluruz Susuzda ProfDr Kılıç KÖKTEN'in yapmış olduğu araştırma ve bulgulara göre bu yerleşim yerinin tarihinin MÖ 5800 yılına kadar gittiğini görürüz
Sel baskını korkusundan olacak ki ilk yerleşim yeri olarak Çığrıklı Köyü'nün altında bulunan sivri tepenin üzeri seçilmiştir Eskiden içme suyunu uzaktan temin eden bu yerleşim yerine Susuz isminin verildiği düşünülmektedirÖnceleri tepelerin üzerini yerleşim yeri olarak seçen sakinler bu yer seçiminden dolayı sonraları dere boylarına taşınmaya başlamışlardır
Bugün tamamen vadi tabanına kurulan Susuzun ismi değişmemiştir Susuz isminin tam tersine suyu bol olan bir yerleşim alanıdır

3-İdari Tarihi :
Düşmanlar tarafından karış karış parsellenmiş bulunan yurdumuzda vücut bulan hareket ve canlılık sonucu; Erzurum-Kars Ermeni işgalinde iken, Ulu Önder Atatürk tarafından görev verilen "Şark Kartalı" diye unvan yapan Kazım Karabekir Paşa mahiyetindeki ordunun Erzurum işgalinden sonra, Karakurt ve Karaurgan üzerinden Kars'a ilerleyen kuvvetlerimiz 29 Eylül'de Sarıkamış'ı almışlardır30 Eylül 1920'de Selim İlçesi kurtarılmış olup, Kazım Karabekir Paşa komutasında bulunan l5Kolordu Kars'ta bulunan Ermeni Kuvvetleri ile 27 gün mücadele etmiştir
30 Ekim 1920'de Kars düşmanlardan temizlenerek, Kars Kalesi'ne şanlı Türk Bayrağı çekilmiştir Kazım Karabekir Paşa'nın güvence komutanı bulunan Binbaşı Deli Halit Bey Susuz istikametinden Ardahan'a doğru görevlendirilmiştir Bu arada Susuz Bucağı'nın ileri gelen sakinleri dağınık olan milis kuvvetlerini birleştirmişlerdir
Mevcut milis kuvvetlerinin başkanlığına İlçemiz Porsuklu Köyü'nden Güllizar oğlu Abdullah bey getirilmiştir
Abdullah Bey;
Ali oğlu Davut Hacıoğulları'ndan olup, Arpaçay, Çıldır, Ardahan ve yörelerinde düşmanlarla savaşanların başkanlığını yaparak mahiyetinde kolluk kuvveti kurmuştur
Ali oğlu Davut Hacıoğulları'nın kurduğu kuvvetin bir kolunun başkanı da Abdullah Bey'dir Abdullah Bey'le Ali oğlu Davut Hacıoğulları birbirinden ayrılmayan fakat ayrı cephelerde çarpışan, lüzumunda birbirlerinin yardımına koşan vatanseverlerdi

Susuz İlçesi'nde Ermenilere karşı en etkin savaşları veren Abdullah Bey'in dedesi Meto'durGüllizar'dan doğma Yusuf oğlu Abdullah Bey sülalesi ve sülalesinden kalanlar İlçemizin Porsuklu Köyü'nde ikamet etmektedirler Abdullah Bey'in disiplinli, güçlü, emsallerinden farklı kahraman yaratışlı olduğu hayatta kalan silah arkadaşlarınca ifade edilmiştir
Çığrıklı Köyü'nün kuzeyinde Su uçan Mevkii'nde bu günkü kaplıcanın tam doğusunda Abdullah Bey'in taraftarları ile Ermenilerin çarpışmaya hazırlandığı sırada Abdullah Bey pusuya düşürülerek şehit edilmiştir
Ermişler Köyü Mezarlığı'nda bulunan ve mezar taşında kılıç, tabanca, mermilik sembolleri olan Abdullah Bey'in mezarı şehit olduğuna inanmayan Ermenilerce parçalanmıştır
30 Ekim l920'de İlçemiz Binbaşı Deli Halit Paşa'nın emrindeki kuvvetlerce düşmandan ve Ermenilerden tamamen temizlenmiştir Bu tarihten sonra da 3 Kasım l920'de Susuzun kurtuluş günü olarak ilan edilmiş olup, her yıl bu günde törenler düzenlenmektedir


1- Genel olarak :
Susuz Kuzeydoğu Anadolu'nun en yüksek yaylalarının eteğinde vadi tabanına kurulmuştur
İlçe'nin kuzeydoğu ve doğusu Arpaçay, kuzeyi Çıldır, batısı Göle İlçesi ile Ardahan İli, güneyi ise Kars İl sınırı ile çevrilidir
Kars'ın 23 Km kuzeyinde yer almış olan Susuz bir vadi tabanına yerleşmiştir Doğu-Batı yönünde uzanan çayırları boldur İlçe alanının %43'ü çayır ve meralarla kaplıdır
Batı ve kuzeyi 3192 metrelik Kısır Dağı ile çevrilidir Susuz Deresi batı-doğu doğrultusunda derin bir vadi şeklinde yarılmıştır Bu vadi Susuzun 5 Km batısında çok sarp kayalık olduğu halde doğuya doğru dikliğini kaybederek vadi tabanında birleşmektedir Daha doğuda koruluğun ve en geniş çayırların yayıldığı görülür Susuz vadisinde güneye doğru geniş düzlükler hâkimdir Bu düzlük güneyde Kars Çayı ile sınırlandığı halde doğuda Arpaçay ve Akyaka düzlüğüne kavuşur
Rusya ile Ülkemiz arasında sınır çizen Arpaçay'a kadar devam eden bu ova serhat şehrimizin sınırını da belirler

2- İklim :

645 km 2olan İlçemiz hinterlandının deniz seviyesinden yüksekliği l650 metredir
İlçenin kuzeyinden sarkan yüksek basınç kışların çok sert geçmesine neden olur Karasal iklimin hüküm sürdüğü İlçe'de kışlar soğuk, yazlar kurak ve serin geçmektedir Kışın etkisi İlçe'de 5 ay görülür Kış ayları ortalama eksi 25 derece soğuk olur En düşük ısı eksi 37 derece, en yüksek ısı 343 derece, yıllık ısı ortalaması 43 derece, ortalama yağış oranı 5036 mm olduğu tespit edilmiştir
Susuz ve Kars Çayı gibi İlçe'nin önemli akarsuları mevcuttur Bu akarsuların yükseklerinde alabalık bulunur Ayrıca İlçe'nin sınırları içinde bulunan Aygır Gölü sazan balığı yönünden zengindir
Geniş mera ve otlaklara sahip olan İlçe'de kültür ırkı hayvan yetiştiriciliği giderek yayılmaktadır İlçe'nin yaylaları ile ovaları arasındaki ısı farklılığı yağışlarda düzensizlik göstermektedir Kısır Dağı'nın doruğunda kar uzun süre kalmaktadır