Kars Yazılı Tarih Dönemi Hakkında Bilgi

Kars Yazılı Tarih Dönemi Hakkında Bilgi -Kars Yazılı Tarih Dönemi

Urartular

Yazılı tarih dönemleri Kars bölgesinde Urartulularla başlamaktadır İÖ IX ve VIyüzyıllar arasında Van Gölü çevresi merkez olmak üzere kuzeyde Çıldır, kuzeydoğuda Gökçe Gölü çevresi, doğuda İran içleri, güneydoğuda Urmiye Gölü, güneyde Şanlıurfa, batıda da Fırat Irmağı ile sınırlanan bölge Urartu Krallığının egemenliği altındaydı

Urartu , Asur kralı ISalmanassar'ın yazıtlarında (İÖ 1273-1244) Uruatri (dağlık bölge) olarak anılmakta, aynı yazıtta Asur kralının bu adla bilinen ülkeleri ele geçirdiği bildirilmektedir


Urartular çağında Bingöl'den, Çıldır Gölü ile Gökçe Gölü bölgesine değin uzayan yerlerde, insanların çok sık bir yerleşim gösterdiği ve buralarda ondan fazla yerli krallık kurulduğu bilinmekle beraber, bu yerli kralıklar tabi oldukları büyük krallığa zenginlikleri nisbetinde altın, gümüş, tunç, at, öküz ve koyun olarak ağır vergiler ödemiş, sık sık isyan etmeleri sebebiyle de ağır bir şekilde cezalandırılmışlardır Diauekhi ile Etiuni Bu krallıklar içerisinde Kars'taki Diauekhi Krallığı komşularına göre daha büyük ve kuvvetliydi Bilhassa kıymetli madenlerden vergi ödemekte idi ki; bu durum Kağızman deresindeki altın, gümüş ve Bardızdaki bakır madenlerinin o dönemde işletildiğini ortaya koymaktadır

Kimmer - İskit Akınları

İÖ VII ve Vyüzyıllar arasında İskitlerin baskısı karşısında başka topraklara göç etmek zorunda kalan Kimmerler, kendilerine yeni bir yurt aramak amacıyla Anadolu'ya girmeye başlamışlardır Bu göç ve istilalar Asur ve Urartu devletlerini büyük sarsıntılara uğratmıştır Urartu Kralı IIRusa ( İÖ 685-645 ) bu göçebe topluluklarla dostça ilişkiler kurmaya çalıştı

Kimmerlerle İskitlerin saldırıları ile yıkılma eşiğine gelen Urartu Krallığına son darbeyi Medler vurdu Medlerin özgürlüklerini kazanarak Asur devletini ortadan kaldırmış, bunun ardından ise bölgedeki Urartu hakimiyeti sona ermiştir

Persler

MÖ 550'de Urartu toprakları Pers egemenliğine girmiştir Persler Orta İran'dan Ege Denizi'ne kadar geniş bir bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır Persler kurdukları devleti dış ülke topraklarını talan ederek ya da fethederek ayakta tutmaya çalışıyor; dolayısıyla kendi halkı üzerindeki ekonomik, sosyal ve siyasal baskı hafifliyordu Krallar kralı olarak anılan Pers imparatoru Dara ülkeyi satraplık denen,23 büyük ve 127 küçük birime bölerek ülkeyi merkezden yönetiyordu Bugünkü Kars yöresi 18 Satraplık içinde yer alıyordu Bu bölge satraplığa yılda 400 gümüş talent vergi vermek ve Dara'ya 20000 at göndermekle yükümlü idi

Araks Krallığı

Farklı etnik bölgelerden oluşan Araks Krallığının merkezi, bugünkü Azerbaycan sınırları içindeki Armavirdi Krallığın sınırları batıda Murat Suyu'na kadar uzanmaktaydı Araks Kralları daha sonraları Muş yöresini de topraklarına kattılar Bu arada İran-Azerbaycan bölgesinde egemenlik kurmuş olan Partlar, Araks Krallığının yayılma politikasına karşı çıkarak, Arakslara savaş açtılar ve Araks Krallığını büyük bir yenilgiye uğrattılar

Tigran Dönemi

Araks Krallığı yenilmesine rağmen ortadan kalkmadı Tigran Araksların başına geçti ve topraklarını genişletmeyi sürdürdü Merkezi Urartu olan Tigran Devletinde toplumsal yaşamda göçebe kültürü devam ediyor, av ve savaş eğlenceleri Tigran kültürünü oluşturuyordu Tigran'ın egemenliği MÖ 64'de Roma istilalarına kadar sürdü

Sasaniler Dönemi

Sasani Kralı Yezdigerd'in bölgede başlatmış olduğu dinsel baskılar sonucunda, Doğu Anadolu'da çatışmalar ve huzursuzluklar başladı Sasanilerin Roma ve Bizanslılarla da çatışmaları olmuş, fakat Bizanslılar bu dönemde bölgeye yaptıkları seferlerden bir sonuç alamamıştır Tam bu dönemde Müslüman Araplar bölgede yeni bir siyasal güç olarak görünmeye başlamıştır

Suriye, Irak ve Mısır'da egemenlik kuran Araplar 630 yıllarında İran'ı da ele geçirdiler Halife HzÖmer 642'de Nihavent Savaşıyla bölgedeki Sasanlı egemenliğine son verdi