Prof. Dr. Sinsi
|
Özdere Köyü Hakkında Bilgi Oltu Erzurum
Erzurum İli Köyleri -Özdere Köyü Oltu- Özdere Köyü Hakkında Bilgiler - Özdere Köyü Resimleri
Bilgiler
Nüfus 651 (2008850)
Rakım 1850(KARADAĞ-3200) metre
Koordinatlar
Posta Kodu 25400
Alan Kodu 0442
Yönetim
Coğrafi Bölge Doğu Anadolu Bölgesi
İl Erzurum
İlçe Oltu
Özdere, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir köydür
Tarihi
Orda yaşamış olan ve 91 yaşında vefat eden İbrahim dedeve kardeşi Halil dede Ardından şaban dede,hacı hasan dede zamanında bizlere çok yardımcı oldular Allah tan rahmet ve makamlarının cennet olmasını niyaz ederek başlamak isterim
1330 lu yıllara kadar uzanan bir zaman dilimni kapsayan bir geçmişe dayanmaktadır sadece özdere köyü değil tabi buna sivri deresi bölgesindeki bir çok köyü ekleyebiliriz Tarihin ilk dönemlerinden beri, Kafkasya, Rusya ve İran’dan gelen transit yolların buluştuğu, stratejik açıdan önemli bir noktada bulunan ve her dönemde canlı bir sosyo-ekonomik yapıya sahip Erzurum ili, günümüzde Doğu Anadolu Bölgesi’nin gerek yüzölçümü, gerek demografik yapısı itibari ile, en büyük kentlerinden birisidir Bu bölge tarih boyunca; Urartular, Kimerler, İskitler, Medler, Persler, Partlar, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler, gibi çok çeşitli kavimler ve milletler tarafından zapt ve idare edilmiştir Roma istilasından önce, Erzurum’un bulunduğu yerde değişik dönemlerde KARİN, KARNA, GARİN, KARNDİ ve KALHAK isimli bir şehir bulunduğu, tarihi kaynaklara dayanılarak tespit edilmiştir M Ö 408-450 yıllarında yaşamış Bizans İmparatoru 2 Teodosius, doğudan gelen İranlıların saldırılarına karşı koymak amacıyla bu bölgedeki ERZEN şehrinin güney batısında yeni bir kale ile çevrilmiş bir şehir kurdurdu Kale o devirde Bizans İmparatorluğu’ nun doğu bölgeleri komutanı olan Antonyus tarafından yaptırılmış ve şehre imparatorun adına izafeten TEODOSİLOPOS denilmiştir 651 yılında şehir, Arapların eline geçmiş ve KALİKALA ismi tam anlamıyla yerleşmiştir Bu dönemde Erzurum’ un 16 km batısında bulunan Karas köyünün yerinde etrafı sıra halinde surlarla çevrili eski Arze - Azze şehri bulunmakta idi 11 yüzyılda Erzen-Erze adını taşıyan bu şehir, 1048-1059 tarihlerinde Selçuklu Devleti Komutanlarından Yınal Oğlu İbrahim Kutulmuş Bey tarafından alındı Daha sonra TEODOSİLOPOS (Kalikala) ya yerleşenler, bu şehre Erzen adını verdiler Erz-i Rum, Erzen-i Rum (Erzen-Al Rum), Erzen-Er Rum, Arzirum, Erdzi-Rum şeklinde isimlendirildiği belirtilen şehir, halkın dilinde bugünkü ismi olan Erzurum şeklini almıştır 1514 yılında Yavuz Sultan Selim’in şehir ve çevresini fethetmesi ile Erzurum, Osmanlı hakimiyetine girmiş ve Osmanlı döneminde de siyasi ve ekonomik üstünlüğü devam etmiştir 20 Yüzyılın başlarında , Birinci Dünya Savaşı’ ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti’ ni işgal güçlerine karşı girişilen direniş , Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliğinde 23 Temmuz 1919’da Erzurum'da başlamış, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır,
GELİŞEN BU TARİHİ OLAYLARIN IŞIĞINDA , KÖYÜMÜZÜN BAĞLI OLDUĞU
İLÇE VE ÇEVRESİDE BU OLAYLARDAN VE MEDENİYETLERDEN NASİBİNİ ALMIŞTIR
KISACA :1071 Malazgirt Zaferinden sonra Alpaslan' ın komutanlarından Ebul-Kasim Erzurum yöresinde Saltuklu' lar Beyliğini kurunca, 1080 tarihinde Emir Ahmet Oltu' yu işgal ederek Türklerin eline geçmesini sağlamıştır 1878 Ayestefanos Antlaşmasi ile Oltu Rusya' ya bırakılmıştır 1917 Bolşevik ihtilali ile Ruslar çekilirken burasını Ermenilere bırakmış 1917 Rus ihtilalinden sonra Oltu'nun yönetimi Ermeni Icra Komitesinin eline geçmistir Ruslar tarafindan Oltu'ya yerleştirilen Ermeniler 40 yıl boyunca yerli halka zulüm etmişlerdir 1918 yılında işgalden kurtulmak amacıyla Oltu İslam Komitesi kurulmuş ve 25 Mart 1918'de Ermeniler sınır dışı edilmiştir Bu tarih Oltu' nun kurtuluşu olarak kutlanmaktadır Kurtuluş mücadelesi sonrası kurulan Oltu Şura Hükumeti 17 Mayıs 1920' de TBMM Hükumetine katılmıştır
Köyün gelenekleri;
Düğünlerde,kına gecesi akşamı damat ve kelecoş denen damadın
korumalarına düğünün zevkini daha iyi çıkarmak ve gelenek olarak köyün orta yaşlıları tarafından küçük çapta eziyet verilir Hırsızlar damadı kaçırna girişiminde bulunurlar,fakat kelecoşlar bunlara karşı
damadı korur Çünkü;damadın kaçırılması kelecoşlar için maddi ve manevi
bir kayıp demektir çeşitli oyunlar oynanrak renkli ve zevkli
bir eğlence ile gelinin gelmesi beklenir zamanla modernleşen
Türkiyede gelenekler kaybolsada yine de yaşatılmaya çalışılır GELİNİN başına,içi bozuk para dolu bir elmayı yüksek bir bacadan atar damat ve onu kapmaya çalışan çocuklar görülmeye değer tabi bayramlar başkadır burda toplu halde mezarlığa gidilerek kuran okunup dualar edilir
Yaz zamanı,İncedere mevkiinde düzenlenen toplu piknikler,
yıllardır süregelen bir faaliyet olmuştur Köyün yemekleri;
kartol(patates) buglamsı(oturturma) Hıngel(mantı),Siron,Gaygana,,K ete,Gavut,Herle,ısır ganaşi,kartol haşlamasi,löbiye(fasulye)aşi madımak aşi, sağırıburma,kartol yahnisi,fırında kartol közlemesi,hasuta,düğmeç
2008 yılından itibaren de karadağ yedigözeler mevkiinde yapılan karadağ şenlikleri başlamıştır ilki yaklaşık 800 kişi civarında katılımla müthiş bir keyifle yapılmıştır
;=========ÖZDERE KÖYÜ'NÜN ETNİK YAPISI;=====
ÖZDERE KÖYÜNDE YASAYAN HALK ÖZ TÜRK'TÜR KÖY NUFUSU İÇERİSİNDE HİÇ KÜRT YOKTUR NUFUS GENELLİKLE TÜRKMENLERDEN OLUSMAKTADIR ANCAK BAZI SÜLALER KIPÇAK KÖKENLİDİR KÖYÜMÜZÜN ESKİ İSMİ AYNI ZAMANDA TÜRKMENİSTAN' DA BİR KÖYLE AYNI ADI TASIMAKTADIR SANILDIĞI ÜZRE IKÖYÜN ADI ERMENİCE DEGİLDİR
== ÖZDERE KÖYÜ'NÜN COĞRAFYASI
KÖYÜN SINIRLARI GÜNEYİNDE NARMAN İLÇESİ NİN
SINIRLAR KARADAĞ(RAKIM 3200)İLE BAŞLAR,KUZEY BATISINDA
TORTUMİLÇESİ,KİREÇLİ GEÇDİNE KADAR UZANAN KUZEYİNDE YİNE
TUTMAÇ KÖYÜ VE ÇARDAKLI KÖYÜNÜN SINIRLARI ÇEVRELER
YARBAŞI VE DEMİŞTAŞ KÖYLERİ İSE ENYAKIN KOMŞU KÖYLERDİR AYRICA BAŞAKLI KÖYÜ İLEDE KARADAĞIN KUZEYİNDEN BİR SINIRI VARDIR ÇOK GENİŞ VE SULAK ARZİLER OLMASINA RAĞMEN GENELİ DAĞLIK BİR YAPIDADIR 90 LI YILLARDAN SONRA KIRSAL ALANLARIN EKİLMESİ ÇOK DÜŞMÜŞTÜR BUDA TARIMIN ÖLME NOKTASINA GELMESİNE SEBEP OLMUŞTUR
Coğrafya
Erzurum iline 96 km, Oltu ilçesine 30 km uzaklıktadır
İklim
sert karasal bir ikliminin etkisinde olan köyde,6 ay kış,2 ay ilkbahar,2 ay sonbahar, 2 ay da yaz mevsimi yaşanmaktadır köyün rakımı yüksek olduğundan;kışları çok soğuk ve kar yağışlı olan köy yaz aylarında da yağmurun etkisinde kalır 80 LİYILLARDA YAĞAN KAR YAĞIŞINDA 2 METRE YE YAKIN YAĞAN
KAR YAĞIŞI KÜRESEL İKLİM İN DEĞİŞMESİ İLE YERİNİ DAHA AZ
YAĞIŞLARA BIRAKMIŞTIR SOĞUK İKLİM NEDENİ İLE İNSANLAR TÜM
EKONOMİK KOŞULLARI ZORLAYARAK YAŞAMAK ZORUNDADIR ÖZELLİKLE ZEMHERİ DENİLEN OCAK SONUNDA KIŞ TÜM ETKİSİNİ GÖSTERİR MART KAPIDAN BAKTIRIR KAZMA KÜREK YAKTIRIR HATTA KORK APRİLİN(NISAN) BEŞİNDEN ,ÖKÜZÜ AYIRIR EŞİNDEN DİYE TABİRLER BULUNUR BU KÖYDE ANCAK İKLİM KOŞULLARININ BU KADAR SERT OLAN KIŞLARINDA BİLE İNSANLARIN YÜZÜNDEKİ SICAK TEBESSÜM EKSİK OLMAZ BÜNYAMİN DEMİR,
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007 823
2000 651
1997 559
EKONOMİ
DOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN GENEL COĞRAFİ VE İKLİM YAPISI NEDENİ İLE BU GÜZEL KÖYÜN DE TEK GELİR KAYNAĞI
TARIM VE UFAK ÇAPLI HAYVAN TİCARETİDİR ARICILIK YAPAN
İNSANLARIN SAYISI BİR ELİN PARMAKLARINI GEÇMEZ
BUĞDAY VE PATATES EKİLEN EN ÖNEMLİ ÜRÜNLER HAYVANCILIKTAN ELDE EDİLEN SÜT ÜRÜNLERİ İLEDE SADECE GEÇİMİNİ SAĞLAMAKTA OLAN ÖZDERE KÖYÜ HALKI ÇAREYİ MEVSİMLİK GURBET İŞÇİLİĞİ YADA MEMLEKETİNDEN GÖÇ ETMEKTE BULMUTUR BU MECBURİ GÖÇ İSE BİR ZAMANLAR 1200 ÜN ÜZERİNDEKİ KÖY NUFUSUNU 700 EKADAR DÜŞÜRMÜŞTÜR KÖY SINIRLARI İÇERİSİNDE Kİ KÖMÜR MADENİ(AKDERE)İSE BİLİNÇSİZ KULLANIM VE SAHİPSİZ KALINCA, BİR KAÇ UYANIK TARAFINDAN SÖMÜRÜLÜP YOK EDİLMİŞTİR
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:son 29 mart seçimlerinde 2009 itibarıyla muhtarımız muhsin demir olmuştur -muhsin Demir şuandaki faal muhtar
2004 - Abdurrahman Ayyıldız
1999 - Muhsin Demir
1994 - ismail polat
1989 - nihat demir
1984 -ufuk polat
1980 İHTİLAL ZAMANLARINDA HATIRLADIĞIMKADARI İLE NECİP MACİT 70LİYILLARIN SONUNDA İSE BİR ARA HÜSEYİN BEDİR
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır Eğitim ve öğretim fiilen yapılmaktadır Ayrıca taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol stebilize olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır
Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net
Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz
|