Gebelik Lohusalık Emzirme-Doğum Sonrası Yapilacaklar

ALT KARIN KASLARINDA ZAYIFLAMA



Karnin alt kismini dolduran organlar (mesane, rahim ve ince bagirsaklar gibi) kas ve baglardan olusmus bir levha halindeki alt karin tabani tarafindan desteklenirler Bu kaslar ayni zamanda idrar yolunun mesaneden ciktigi yerin kapanmasina da yardimci olurlar, bunlar dogum, yaslanma veya kalitimsal gucsuzluk gibi nedenlerle uzayip gevseyebilirler Boyle bir durumda, ic organlarinizin bazilari sarkabilir (yani vucudunuzun daha asagi kismina cokerler) Bunun sonucu olarak yukarida sayilan belirtileri hissedebilirsiniz Sarkma genellikle yasli kadinlarda ve cok dogum yapmis olanlarda gorulur

Belirtiler


- Vajina duvarinda bir tumsek;


- One egildiginiz zaman bir dolgunluk ve rahatsizlik, bazen sirt agrisi


- Idrarini tutamama hali (oksurdugunuz veya guldugunuzde biraz idrar kacinirsiniz);


- Idrar veya diski yapmada zorluk;


- Bir sey kaldirdiginiz veya uzun sure ayakta durdugunuzda karninizin alt kisminda bir sikisma veya basinc hissi


Bazen rahim vajinanin icine sarkar Cok uctaki vakalarda rahim boynunun vajina girisinden tastigi gorulebilir Mesane veya idrar yolu (uretra) sarkarsa, vajinanin on duvarinda bir tumsek meydana getirir Arka duvardaki siskinlik ince bagirsaklar veya alt rektumun sarktigi anl----- gelir Boyle bir durumda diskilamak zorlasabilir

Teshis


Ne oldugu acik secik belli olan vajina duvarindaki tumsekler, alt karin muayenesinde sarkmanin nerede oldugu teshisini cok kolaylastirir Ancak, doktorunuz sikayetleri agirlastirabilecek bir idrar kanallari enfeksiyonu olup olmadigini anlamak icin idrar tahlili isteyebilir


Hafif sarkmalar ozellikle yasli kadinlarda cok gorulur Sarkmanin hafif oldugu ve fazla rahatsizlik vermedigi durumlarda tedavi icin aceleye gerek yoktur Egzersiz ve diyetle sorunu cozmek mumkundur Ancak mesane veya idrar yolu kaydiginda bazen idrar mesanede cok uzun zaman kalir ve bakteri uretmeye cok uygun bir ortam yaratir Bu durumda idrar yollarinda devamli tekrarlayan enfeksiyonlar olabilir ve ameliyat en iyi cozum haline gelebilir Alt rektum bolgesindeki sarkma, yigilma fazla degilse genellikle operasyon gerektirmez

Tedavi


Basit egzersizler (Kegel egzersizleri) bazen gereken tek tedavidir Yardimci olabilecek diger careler arasinda cok sismansaniz, kilo vermeniz ve cok posali yiyecekler yemeniz gibi (bagirsaklarinizi calistirarak zorlamadan disari cikmanizi saglar) yollar bulunabilir

Ameliyat


Ameliyat gerekliyse, vajinanin onarilmasi denilen bir surecten gecersiniz Operator sarkan organ veya organlari kaldirir ve yerlerine yerlestirir ve ait karin tabanindaki kas ve baglari sikistirir


Bazen, son care olmasina karsin, bir rahim sarkmasi vakasinin ameliyati sirasinda vajinal histerektomi (vajinanin da rahimle birlikte alinmasi) yapilmasi da gerekebilir

ANNE SÜTÜ



Yeni dogan bebek icin en ideal besin anne sutudur Cocugun anne sutu ile beslenmesinin sayisiz yararlari vardir Dogumdan hemen sonra emzirmeye baslayan annenin onceleri az miktarda gelen sutu, bebegin emme uyarisi ile kisa zamanda artacaktir

Anne Sütünün Özellikleri:


-Anne sutu tek basina ilk 4-6 ayda D vitamini disinda bebegin tum besin ihtiyaclarini karsilar


-Inek sutune ve hazir mamalara gore sindirimi cok daha kolaydir Cunku anne sutu bebekte bulunmayan ve sindirime yardimci olan enzimleri (lipaz, amilaz gibi) icerir


-Bebegin buyume ve gelismesi icin gerekli minerallerin (cinko, demir) emilimini kolaylastirir


-Anne sutunde bebegin buyumesinde cok onemli olan madde (linoleik asit) inek sutunden 8 kat daha fazladir


-Protein ve mineral miktari inek sutune gore daha azdir Ancak anne sutundeki bu miktar, bebegin ihtiyacini karsilamaya yeterlidir Ayrica fazla protein ve mineralin idrarla atilmasi gerekmedigi icin, anne sutu ile beslenen bebeklerde, bobregin yuku hafifler


-Anne sutundeki antikorlar bebegi mikroplu hastaliklara karsi korur Bu nedenle anne sutu ile beslenen bebekler ishal, oksuruk, nezle ve diger sik gorulen bulasici hastaliklara daha az yakalanir


-Anne sutunun icerdigi yag miktari emme suresine bagli olarak degisir Ogunun sonunda gelen sutun yag miktari daha fazladir ve bebekte tokluk hissine yol acar Bu durum bebegin sisman olmasini onler Boylece ileri yaslarda ortaya cikabilecek ateroskleroz (damar hastaliklari) ve sismanligin neden olabilecegi diger hastaliklardan bebegi korur


-Anne sutundeki kolesterol miktari hazir mama yada inek sutune oranla daha yuksektir Ancak bu yuksek kolesterol miktari ilk aylarda gerekli enzim sistemlerini gelistirir Boylece ileri yaslarda ateroskleroza yol acan yaglarin birikimini onlemek acisindan cok onemlidir


-Anne sutundeki laktoz miktari cok yuksektir Laktoz kalsiyumun emilimini arttirir Bagirsakta vucut icin yararli olan laktobasillerin uremesini saglar


-Vitamin ozellikle A ve C vitaminleri inek sutune oranla daha yuksektir


-Anne sutu her zaman temiz ve hazir bir besindir Hazirlama isitma gibi zorluklari yoktur


-Yapay beslenen bebeklerde gorulen sut allerjisi anne sutu ile beslenen bebeklerde gorulmez Cunku inek sutunde bulunan allerjen proteinler anne sutunde yoktur


-Pisikler anne sutu ile beslenen bebeklerde daha az gorulur


-Sut salgilama sureci uterus kontraksiyonuna yol acar Bu nedenle dogumdan sonra anne emzirmeye ne kadar erken baslarsa uterus o kadar kisa surede kuculur ve normal haline doner


-Bebegini kendi sutu ile besleme anne-cocuk iliskisini kuvvetlendirerek bebegin duygusal doyumunu saglar


-Erken (preterm) dogum yapan annelerin sut bilesimi miyadinda dogum yapanlardan farklidir Daha fazla protein ve tuz icerir Bu farklilik preterm bebegin ihtiyacini karsilamaya uygundur

ANNE SÜTÜ ACILARI AZALTIYOR



Arastirmalara gore, anne sutu ve emzirilmek bebegin acilarini da hafifletiyor


ABD de yapilan bir arastirma, emzirmenin, bebegin igne yapilirken duydugu aciyi hafiflettigini ortaya koydu


Chicago Universitesi nde yapilan arastirmaya gore, ayak topuklarindan igneyle kan alinirken emzirilen bebekler, emzirilmeyen bebeklere nazaran daha az agliyor, surat burusturuyor ve bu bebeklerin kalp atislari hizlanmiyor


Pediatrics dergisinin bu ayki sayisinda yayimlanan arastirma sonuclarinda, emzirmenin, yeni doganlardan kan alinmasi sirasinda etkili bir agri kesici oldugu belirtildi


Hayvanlar uzerinde yapilan deneyler, anne sutundeki tatlarin, omurilikteki aci sinyalini engelledigini ve emmenin yatistirici bir etkisi oldugunu ortaya koydu


Arastirmacilar, bebegin anneyle fiziksel temasinin da, onlari sakinlestirdigini yinelediler


ANNE SÜTÜ GÖZLERE FAYDALI



Anne sutunun bir faydasi daha ortaya cikti Buna gore anne sutuyle beslenen bebeklerin gozleri daha guclu, beyin gelisimleri de daha hizli oluyor


Anne sutuyle beslenen bebeklerin gozlerinin daha guclu, beyin gelisimlerinin de daha hizli oldugunu belirlendi


Ingiltere deki Bristol Universitesi nde yapilan arastirmalarda, anne sutu ve mamalarla beslenen 400 bebek denek olarak kullanildi Arastirmacilar, anne sutuyle beslenen bebeklerin beyin kapasitelerinin daha erken gelismesi ve gozlerinin daha guclu olmasinin nedenini, anne sutunun icerdigi DHA adli yag asidine bagladi


Annenin hamilelik doneminde beslenmesinin de sonucta etkili oldugunu belirten arastirmacilar, ozellikle bu donemde somon ve uskumru gibi yagli baliklarla beslenen kadinlarin cocuklarinda gorme duyusunun ve beyin kapasitesinin daha iyi gelistigine isaret ettiler

ANNE SÜTÜ İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

Anne Sutu Kac Aya Kadar Verilmelidir ve Yeterliligi Nasil Anlasilir?


Anne, mumkun oldugu kadar, ya da istedigi kadar uzun sure bebegini emzirmelidir Ancak anne sutu altinci ayda dogum agirliginin 2 kati olmus bebege yetmez Genellikle anne (bazi istisnalar disinda), ancak altinci aya kadar bebegin normal buyume ve gelismesini saglayacak kadar sut uretir Ayrica, cok uzun sure yalniz anne memesiyle beslenen bebek memeye baglanir, kasikla yemek istemez, degisik besinlerin tadina ve kiv----- alismasi zor olur Anne sutu tek basina buyuyen bebege yetmez, bebek diger besinleri de almak istemeyince buyume ve gelismesi yavaslar, hatta zamanla buyume durur ve cocuk hastalanir Unutmayalim anne sutu ancak 6 aya kadar cocugun tek besinidir


Anne sutunun yeterliligi, en kolay yoldan cocugun agirlik kazanmasi ile anlasilir Ayrica, tok cocuk rahat uyur, hastalanmadikca huzursuz degildir Saglikli bir bebek anne sutu de yeterli ise dogumdan altinci ayina kadar her ay 400 ile 800 gram ortalama 500 gram agirlik kazanir Bebegin aylik agirlik kazanimi 6aydan sonra biraz yavaslar Bu miktar 6-12 ay arasinda ayda 300-500 gram ortalama olarak 400 gram kadardir


Cocugun agirlik artisi azaliyorsa, annenin sutu az geliyor demektir Cunku, agirlik artisindaki azalma kisa sureli olarak cocugun beslenme durumunu belirler Cocugun boy uzunlugu, beslenme durumundaki kisa sureli degisikliklerden fazla etkilenmez, uzun sureli yetersiz beslenme durumunda boy uzamasi yavaslar


Yenidogan bebek icin anne sutunun yerini tutan baska hicbir mama yoktur


Dogumdan sonra kendinize gelir gelmez emziriniz


Ilk gunler anne memesinden gelen ‘Agiz Sutu’ mutlaka bebege verilmelidir


Bebek her agladiginda emzirilmelidir


Bebek iyi emiyor, buyume ve gelismesi duzgun gidiyorsa 4-6 aya kadar hicbir sey vermeyin


Anne Sutu ile Beslenme Sirasinda Annenin Saglik Durumu

Annenin hastaliklari:


Nezle, ishal olan anne bebegini emzirebilir Aksine bu sirada anne sutu ile bebege gececek olan antikorlar, bebegi bu hastaliklara karsi korumaktadir Anne sutu vermeyi engelleyen hastaliklar cok azdir Bu hastaliklarda anneden bebege bir gecis soz konusu degildir Ancak annenin sut vermesi kendi sagligi yonunden sakincali olabilir Ornegin agir kalp yetmezligi, bobrek yetmezligi vb cok nadir gorulen psikoz, agir depresyon durumlarinda emzirme, annenin olumsuz davranislari nedeniyle bebege zarar verebilir


Annenin idrar yolu enfeksiyonu anne sutu ile beslenmeye engel degildir


Annede tuberkuloz enfeksiyonu bebek icin tehlikelidir Ancak burada anneden bebege anne sutu ile bulasma soz konusu degildir Tehlike, bebek ile annenin temasindan kaynaklanir Bu durumda annenin hemen tedavisine baslanmalidir Bebege en kisa surede BCG asisi yapilmali ve emzirmeye devam edilmelidir Anne bebegi emzirirken yuzunu maske ile kapatmalidir

Annede meme iltihabi (mastit):


Anne sutu verilmesine engel degildir Mastit sislik, agri, kizariklik ve ates ile belirir Iltihap genellikle enfeksiyoz kaynakli degildir Mastitli goguste cok agriya neden olmuyorsa anne bebegini emzirmeye devam eder Cok agrili ise meme elle sagilarak sut bebege verilir Mastit sirasinda anne sutu aniden kesilirse, memede apse gelisebilir Boyle bir durumda emzirme saglam gogusle surdurulur Apseli meme de sik araliklarla bosaltilir


Meme kanseri gelisen annelerin bebeklerini emzirmelerinde bir sakinca yoktur

Annede ilac tedavisi:


Sut veren annelerde ilaclar cok dikkatlice verilmelidir Ilac kullanan ve bebegini emzirmek isteyen annenin durumunu doktor degerlendirir


Dogum kontrol hapi kullanan anneler bebeklerini emzirmek isterlerse yalnizca progesteron iceren haplari kullanmalari gerekir Genelde emziren annelere dogum kontrol hapi kullanmamalari onerilir

Menstruasyon:


Adet goren annenin bebegini emzirmesinde bir sakinca yoktur

Hamilelik:


Anne hamileligi sirasinda bebegini emzirebilir ancak beslenmesine cok dikkat etmesi gerekir


Annenin kotu aliskanliklari:


Emziren annenin sigara icmesi sakincalidir Cunku sigara icen annenin sutunde bebek icin zararli toksik maddeler yuksek oranda bulunur Yine emziren annenin alkol almamasi, cay ve kahve gibi icecekleri asiri miktarda ve yemekler ile tuketmemesi gerekir


Anne Sutu ile Beslenme Sirasinda Bebegin Saglik Durumu


Dogustan metabolik hastaliklar:


Galaktozemi, fenilketonuri vb gibi cok nadir gorulen hastaliklarda anne sutu cok dikkatli verilir ya da hic verilmez

Anne sutu sariligi:


Sarilik gorulen bebeklerde sariligin ayirici tanisi icin hekime basvurulmalidir Nadiren anne sutune bagli olarak sarilik gorulebilirse de bu tip sariligin bebege zarari olmadigi icin anne sutu ile beslenmeye devam edilmelidir Anne sutu ile beslenen bebeklerde diskilar genellikle yumusak kivamdadir Diskilama sik olabilir Gunde 8-10 kez diski yapan normal bebekler vardir Renginin sari ve diskinin bir miktarinin kivamli olmasi bu durumun normal oldugunu gosterir Anne sutu alan bazi bebeklerde kabizliga egilim ve 2-3 gunde bir diskilama da gorulebilir Bu durum da normaldir

ANNE SUTU OLUSUMU



Sut, sut bezlerinde yapilir Kanallar yolu ile meme basini cevreleyen kahverengi bolgenin altindaki sut havuzlarinda birikir Emilen sutun 1/3’u buradan gelir Bebek emdiginde once bu sutu alir Sutun geriye kalan 2/3’u ise beyinden gelen refleks sonucu bezlerdeki sutun serbestlesmesi ile salgilanir (sekil 21) Bu refleks (bosalma refleksi) sirasinda anne gogsunde ignelenmeler hissedebilir


Bebek emer ----> Mesaj beyine ulasir ----> Sut bezlerinde sut serbestlesir ----> Sut kanallara bosalir ----> Anne meme basi etrafinda ignelenme hissi duyar ----> Diger gogusten de sut damlayabilir ----> Sut bebege akar ----> Bebek emmeye ve yutmaya devam eder


Stresli, ruhsal acidan sikintida olan annelerde bu refleks baskilanabilir ve cocuk sutun bu ikinci kismini alamaz Bu durumda bazi ozel tekniklerle sutun ikinci kisminin gelmesi ile bu refleksin olusmasi saglanabilir


Sut yapimi icin en iyi uyari ac bir bebegin emmesidir Gogusler dolu olmasa da dogumdan hemen sonra annenin bebegini emzirmeye baslamasi sut yapiminin uyarilmasi ve devami icin cok onemlidir Bu nedenle bebegi dogar dogmaz anne memesine koyarak emzirmesini saglayiniz Erken emzirme ile sut salgisi daha erken baslar ve bollasir, bebek dehidratasyon ve hipoglisemiden korunur


Erken ve sik emzirme, goguslerin tam bosalmasini ve sut yapiminin artmasini saglayan en onemli faktorlerdir Bebek, gogusleri bosalttikca, sut bezleri bosalan yeri doldurmak icin daha fazla sut yapar


Anneye ozellikle ilk gunlerde ve haftalarda bebege her istedikce meme verilmesi ogutlenmelidir Bu anne sutunun bol ve devamli olmasini saglayacaktir

ANNE SUTUNU ERKEN KESMEYIN



Yapilan bir arastirma, anne sutunden yeterince beslenemeyen bebeklerde, kalp ve seker hastaliklarina yakalanma riskinin daha fazla oldugunu gosterdi


Bilim adamlari, emzirme suresini kisa tutan annelerin cocuklarinin kalp krizi riskinin artigini acikladilar


Alman Der Spiegel dergisinde cikan habere gore, Iskocya nin Dundee kentindeki Ninewells Hastanesi nde gorevli bilim adamlari, emzirmenin olumlu ve olumsuz yanlarini arastirdilar


Arastirma kapsaminda 11 ila 14 yaslarinda 159 cocugu inceleyen bilim adamlari, ilk haftalarda kati besinlerle beslenme ile ergenlik cagindaki kalp rahatsizliklarinin birbiriyle baglantili oldugunu ortaya cikardilar


Bilim adamlari, cocuklarin yuzde 20 sinin kan sekeri ve kolesterol degerlerinin normalden yuksek oldugunu kaydettiler


Kalp krizinin temel nedenlerinden biri olarak bilinen kan damarlarindaki belirgin degisikliklerin de cocuklarin yine yuzde 20 sinde tespit edildigini belirten bilim adamlari, damarlardaki degisikligin emzirme suresiyle baglantili oldugunu soylediler


Arastirmaya gore, 15 haftadan daha kisa sure emzirilen kisilerin kan akisi kotulesiyor


Sadece kati besinlerin kalp krizi riskini artirmadigini belirten bilim adamlari, ilk haftalarinda supermarketten alinan sutle beslenen kisilerde de yuksek kolesterol riskinin artigini soylediler


Bilim adamlari, annelere bebeklerini en az 15 hafta emzirmeyi onerdiler

BASARILI BIR EMZIRME




Anne sutu bebekler icin sadece bir besin degil, ayni zamanda enfeksiyonlara karsi koruyan canli sivi



Cocugun en mutlu olacagi yerin anne kucagi, yavrusunu bagrina basip emzirmenin de anne icin buyuk mutluluk ve gurur verici bir durum oldugu belirtildi Gaziantep Saglik Mudurlugunce hazirlanan, Anne Sutu ile Beslenme konulu yazida, son 30 yilda yapilan calismalarin, anne sutunun besinsel degeri ve hastaliklardan koruyucu maddeler icermesi acisindan, tum yapay besinlerden ustun oldugunu ortaya koydugu kaydedildi Anne sutu ile beslenmenin cocugun sagligi ve gelismesi icin bir ana kosul ve anne sagligi icin onemli oldugu ifade edilen yazida, su goruslere yer verildi:



Ishalli hastaliklardan olum ve hastalik oranlarini azaltmak icin ilk 4-6 ayda tek basina anne sutu verilmesi ve uygun ek besinler ile birlikte olmak sarti ile emzirmenin 2 veya daha ileri yaslara kadar surdurulmesi geregi kabul edilmistir Anne sutu bebekler icin sadece bir besin degil, ayni zamanda enfeksiyonlara karsi koruyan canli sividir


BEBEK DOSTU HASTANE UYGULAMASI



Yazida, 1991de Bebek Dostu Hastane programinin gundeme geldigi, bu programin, 10 Adimda Basarili Emzirme ilkelerinin uygulanmasi, bebegin anne sutu ile beslenmesini saglamayi, bunu ozendirmek ve desteklemek icin dogum kliniklerinin duzeltilmesini ongordugune dikkat cekildi



Bircok dogum kliniginin Bebek Dostu statusune erisebilmek icin caba gosterdigi bildirilen yazida, su degerlendirme yer aliyor:



Anne sutu yerine gecen sut formullerine iliskin uluslararasi yasa, 10 yili askin suredir yururlukte ve anne sutu ile beslenmeyi ticari etkilerden korumak icin buyuk caba harcaniyor Bebek Dostu Hastane olmanin bir kosulu da o hastanenin sut formulleri esantiyonlari kabul etmemesi ve bunlarin dagitimini yapmamasidir Annelerin buyuk bir cogunlugu (sutum bebegime yetmiyor) dusuncesi ile anne sutune ek olarak formul sutlerini bebeklerine veriyorlar Oysaki dogum yapmis kadinlarin yuzde 96-99 gibi cok yuksek bir bolumu yeterli sut salgiliyor Buna karsin, yanlis inanclar ve uygulamalar sorucu bircok bebek bu dogal besinden tumuyle ya da kismen yoksun kaliyor



Bebege bir kac ogun bile yapay besin verilmesi, anne memesinde kanal tikanmasi ve sisme gibi sorunlara neden olur


BASARILI EMZIRMENIN 10 YOLU



Yazida, basarili emzirme ile ilgili 10 oneri ise soyle siralaniyor:



Anne sutu tesvik ilkelerini tum saglik personeli bilmeli



Bu ilkeler dogrultusunda saglik personeli egitilmeli



Hamileler emzirmenin yararlari ve yontemleri konusunda bilgilendirilmeli



Annelerin, dogumu izleyen yarim saat icinde emzirmeye baslamalari saglanmali



Annelere emzirme yontemleri gosterilmeli



Gerekli olmadikca yeni doganlara anne sutu disinda gida verilmemeli



Anne ile bebek ayni odada kalmali



Bebek her isteyisinde anne emzirmeli



Emzirilen bebeklere emzik verilmemeli



Taburcu olduktan sonra, anneler ilk 4 ay sadece anne sutu vermeye tesvik edilmmeli ve izlenmeli

BEBEGI NASIL EMZIRMELI



Yeni dogan bebeklerin en cok ihtiyac duydugu besin anne sutudur Iste emzirirken dikkat edilmesi gerekenler


Bebeginiz dogduktan sonra ilk yarim saat icinde sutunuzun gelmesini beklemeden ve kesinlikle sekerli su vermeden mutlaka emzirmelisinizIlk 48 saat icinde sik emzirmek sutun yeterliligi acisindan onem tasirCunku sik emmeye bagli olarak sut salgisinda artis olacaktirBu nedenle sutunuz henuz gelmemis bile olsa sik emzirmeye devam ediniz


• Kolostrum adi verilen ilk sut protein bakimindan oldukca zengindir ve icinde bebegi bulasici hastaliklardan koruyacak bol miktarda antikor tasimaktadirKivami koyu ve sarimsi bir rengi olan kolostrum sonraki birkac gun icinde normal anne sutune donusecektir


• Kolostrum sivisi hamileliginizin yedinci ayindan sonra sagilabilirBu aylarda dus altinda memenin ayla kismina (meme basi etrafinda bulunan koyu renkli kisim)bas ve isaret parmaklariyla yapilacak kisa masajlar sut kanallarinin acilmasina yardimci olabilir


• Bebeginizi emzirmeden once ellerinizi yikayinYeni kaynatilmls ilik suya batirdiginiz pamukla meme baslarinizi silinBebeginizi mumkun oldugu kadar dik bir pozisyonda kucaginiza alinMeme basinizi bebegin yanagina degdirerek onun icgudusel olarak memenize yonelmesini saglayinBebeginizin meme basini cevresindeki koyu renkli kisimla (ayla) birlikte agzina almasini saglayinBoylece bebek bu kisma dudaklariyla bastirdikca meme basindan sut gelirSadece meme ucunu emerse yeterli sut alamiyacaktir


• Gaz sancilarini engellemek icin hava yutmasini en aza indirmek gerekirBunun icin emzirirken bebeginizi mumkun oldugu kadar yere dik tutmaya calisinGazini cikarmak icin basini omzunuza dayayip yine dik bir pozisyonda sirtina hafif hafif vurmaniz yeterli olacaktirBebeginiz yuttugu hava ile birlikte bir kisim sutu geri cikartabilirBu nedenle omuzunuza onceden temiz bir pecete yada mendil koymalisinizBu islem 15-20 dakika surmelidir


• Anne sutu ile beslenen saglikli bir bebege ilk uc ayda ayrica su vermeye gerek yokturAncak kemik ve dis gelisimi icin beslenmeye D vitamini eklenmelidir


• Bebeginizi yan yatirmaya ozen gosterinBu bebeginizin cikaracagi sut veya tukuruk salgisinin nefes borusuna kacmasini engelleyecektir


• Bebeginizi her aglayisinda ve istediginde emzirmelisinizBu bebeginizin hem beslenmesini hem de psikolojik olarak doyuma ulasmasini saglayacaktir


• Sut uretiminin uyarilabilmesi icin ozellikle baslangicta bebeginizin her ogunde heriki memedende emmesi gerekirBir sonraki emzirme ogununde son emzirmede biraktiginiz meme ile baslayinIlk gunlerde emzirme suresi her gogus icin 3-5 dakika olabilirBebegin emme gucunun artmasiyla birlikte bu sure 10-15 dakikaya uzayacaktir15 dakika bir gogus, 15 dakika diger gogus seklinde 30 dakikalik bir emzirme yeterli beslenmeyi saglar


• Bebeginiz emzirme sirasinda genellikle uyuya kalirGogus degistirme sirasinda hafif uyarilarla uyandirilarak diger gogusu de emmesi saglanabilir


• Gogus temizligi ve bakimi icin kaynatilmis ilik suyla islatilmis pamukla silmek yeterli olacaktirEmzirmeden sonra meme baslarinizi dikkatle kurulayin ve sutyeninizin icine temiz bir bez yada gogus pedi koyarak kuru kalmalarini saglayinSizan sutle nemlenir nemlenmez bezi degistirinEmzirmenin sonunda gogus ucu sikilarak cikan sutun meme basi veya etrafina surulerek birakilmasi gogsun yumusak kalmasina yardimci olur


• Hamilelik doneminde oldugu gibi emzirme doneminde de doktorunuza danismadan ilac kullanmamaya ozen gosterin

Dogustan Olan Anomaliler ve Dogum Oncesi Tani Yontemleri



Dogustan meydana gelen engeller iki sekilde olusmaktadir Bunlardan birincisi; Anne veya babada hastalik olusturacak genetik yapida bir olumsuzluk soz konusudur Genlerde mevcut olan bu durum anne ve babadaki kromozomlar araciligiyla bebege gecmekte ve bebegin engelli dogmasina sebep olmaktadir Bu tur engeller, o ciftin her gebeliginde ortaya cikabilecegi gibi, hic cikmama ihtimali de vardir Kendiliginden meydana gelen sik dusukler veya ailede daha once meydana gelmis engelli bebek mevcudiyeti, bu ihtimalin dusunulmesini ve genetik arastirmanin yapilmasini gerektirmektedir


Tum gebelikler icerisinde engelli bebek dogma riski %1-2 civarindadir Akraba evliliklerinde bu tur hastaliklarin ortaya cikmasi icin uygun bir ortam olusturdugundan risk oraninin arttigi gorulmektedir Cunku bu hastaliklarin genel toplum icinde farkli ailelerden gelen kadin ve erkeklerde gorulme orani cok dusuktur Ancak akrabalar arasinda gorulme orani ise cok daha yuksektir Bunun sonucunda hem anne hem de babada ayni hastalikli gen bulunacagindan, sifrelenme (kromozom) yoluyla bebege aktarilmasi saglanacak ve bebegin engelli dogmasina sebep olacaktir


Ozellikle "birinci derece akraba" evliliginden kacinilmasi, akraba evliligi yapmis olanlar ise mutlaka genetik arastirmalarini yaptirmalari gerekir


Diger bir durum ise anne ve babada genetik hastalik yaratacak herhangi bir etken mevcut degilken, sadece o gebelikte bebegin kromozomlarinda bozukluk yaratan faktorlerin mevcudiyeti rol oynamaktadir


Bunun haricinde, gebeligin ilk uc ayinda; gebelige zararli oldugu belirlenmis ilaclarin alinmasi, rontgen isinlarina maruz kalinmasi, ozellikle gebeligin ilk uc ayinda mikrobik hastaliklardan kizamikcik, sitomegolovirus, frengi, kabakulak, sucicegi, grip, toksoplazma gibi bazi hastaliklarin gecirilmesi sonucu genlerde bozukluk olusarak anne karnindaki bebeklerin engelli olmasina sebep olabilir


Dogustan engellerin bazilarinda ise yukarida belirtilen etkenlerin hicbirisi bulunmayabilir Gebeligin ilk uc ayi icerisinde meydana gelen dusuklerin incelenmesinde, bu bebeklerin yasama sansi olmayacak kadar ciddi genetik bir engele sahip olduklari ortaya cikmistir

Down Sendromu


Down Sendromu, insanin en kucuk yapitasi olan kromozomlarin sayisinin farkli olmasindan ileri gelen bir sorundur Saglikli her insanin hucrelerinde toplam 46 tane kromozom mevcuttur Bu kromozomlar; kadinda 46 tane "X", erkekte ise 45 tane"X" ve 1 tane de "Y" kromozomu olarak bulunmaktadir Insan hucrelerinde bulunan toplam 46 tane kromozom, bilimsel anlamda 1 den 46 ya kadar numaralandirilmistir Down Sendromunda ise 21 numarali kromozoma ilave olarak 1 kromozom daha bulunmaktadir Bu kisilerde 2 tane 21 kromozom oldugundan toplam kromozom sayisi 46 yerine 47 tane olmaktadir Buna benzer baska isimlerle anilan 18 ve 13 uncu kromozom fazlaligi ile beraber olan farkli sendromlar da mevcuttur


Hayatla bagdasan ve en sik rastlanan kromozom bozuklugu olan Down Sendromunun ortaya cikmasinda annenin yasi cok onemlidir Canli dogumlarda gorulme sikligi yaklasik 1/850 dir Bu siklik, 20 li yaslarda 1/1500 iken, 45 yasinda 1/28 kadar yukselmektedir Yaklasik % 30-35 inde agir derecede kalp rahatsizligi ve %15 inde de basta oniki parmak bagirsaginda tikanik ve mide barsak sistemi ile ilgili diger engeller bulunmaktadir


Anne rahmindeki bebekte, Down sendromu olma riski anne yasi ile artmaktadir Cok onceleri tarama testi yapilirken annenin yasi gozonune alindiginda, 35 yastan gun almis olan kadinlarin Down sendromlu bebek dogurma riskinin 1/270 olarak bilindiginden, bu kadinlara anne karnindaki bebegin bulundugu keseden su numunesi alinarak (amniyosentez) kromozom tetkiki onerilmekteydi Bu konuda yapilan calismalarin baslica amaci, mumkun oldugunca annelere az mudahale yaparak yuksek teshis yeteneklerine sahip bir test gelistirmektir Daha eski olan ve Uclu Test olarak adlandirilan test ile daha guncel olan 11-14 haftalari arasinda yapilan "Ilk uc ay Down Sendromu" tarama testi bu amacla kullanilan testlerdir


11-14 ncu gebelik haftalari arasinda yapilan Tarama Testi:


Bu testin Down Sendromlu bebekleri ortaya cikarma duyarliginin % 90 civarinda oldugu bildirilmektedir Kullanilan parametrelerden biri gebeligin 11-14 ncu haftalari arasinda, bebegin ense derisi altinda bulunan sivi birikimi ile meydana gelen ense kalinliginin olculmesi, kanda PAPP-A ve serbest (3-hCG degerleridir Bu degerler; annenin yasi hesaba katilarak bir programa girilir ve buna gore Down sendromu riski hesaplanir


Bu testin en onemli parcasi olan ense kalinligi olcumu 18 ve 13 ncu kromozomlardaki sayisal degisikliklerle ortaya cikan diger engellerin (Trizomi 18 ve 13, Turner Sendromu Kromozom yapisi: "45 XO") taranmasinda da yardimci olmaktadir Yapilan calismalar bu ense kalinliginin artmasi ile anne rahmindeki bebeklerde dogumsal kalp hastaliklari riskinin de artmis oldugunu gostermistir Bu durumda cikan test sonuclarinda, bebegin kromozom yapisi normal saptansa bile kalp hastaliklari acisindan 5 nci ayda mutlaka tetkik edilmesi onerilmektedir

16-18 nci gebelik haftalari arasinda yapilan Tarama Testi:


Uclu test olarak bilinen bu yontem, gebeligin 16 ile 18 nci haftalari arasinda en dogru sonuclari veren bir kan testidir Yapilis amaci ozellikle Down Sendromu diye adlandirilan problemli bebeklerin anne karninda iken saptanmasina yoneliktir Uclu test icin anneden bir miktar kan alinmasi gerekir Alinan kanda Alfa Feto Protein (AFP), human Koryonik Gonadotropin (hCG) ve Ostriol (uE3) hormonlari olculur Gebeligin degisik haftalarina gore bu hormonlarin degerlerinde farkliliklar olmaktadir Gebelik haftasina gore ozel bir hesaplama yontemi ile "MoM" degerleri bulunur Testin neticesini hesaplarkn annenin yasi, irki, vucut agirligi, seker hastaligi olup olmadigi ve sigara kullanip kullanmadigi da dikkate alinir Tum bu veriler ile kandaki uc hormon degerleri bir bilgisayar progr----- girilerek olasilik olarak sonuc elde edilir Ornegin 1/2300 gibi cikan bir sonucta, Down Sendromlu cocuk dogurma olasiliginin cok dusuk oldugunu gosterir Bu sonucun 1/270 ve daha sik olarak, 1/220 veya 1/200 olarak hesaplanmasi, Down Sendromlu bebek dogurma riskinin yuksek oldugunu bildirir "Uclu tesfte yuksek risk saptanan yaklasik 100 anne adayinin dogurdugu cocuklardan ancak 1 tanesinin Down Sendromlu oldugu bildirilmektedir "Uclu test" yontemi Down Sendromlu bebeklerin yaklasik % 60-70 inin saptanmasina yardimci olur

Tarama Testinde Yuksek Risk Saptandigi Durumlarda Ne Yapilmaktadir ?


Bu testin sonucunun riski yuksek gosterdigi durumlarda, anne karnindaki bebegin gercekten Down Sendromlu olup olmadigini ortaya koymak gerekir Bu amacla bebegin kromozom yapisinin saptanmasi icin bebegin anne karninda bulundugu kese icindeki sividan ornek almak (amniyosentez) veya gobek kordonundan kan alinarak bebegin genetik incelemesi (kromozom analizi) nin yapilmasi gerekmektedir 5 nci aydan once kolay yapilan ve gebelige olan riski en az olan yontem olarak su kesesinden sivi alinmasi (amniyosentez) yapilmaktadir Amniyosentez ile elde edilen sividan laboratuvarda yapilan kromozom tayini ile bebegin normal olup olmadigi hakkinda bir karar verilir

Down Sendromu Testleri Nicin Onemli ?


Ilk 3 ay Down Testi, gebeligin 11-14ncu haftalarinda, Uclu test ise anne adayina gebeligin16-18 nci haftalarinda uygulanmasi gereken bir testtir Testin bir tarama testi oldugu unutulmamalidir Tarama testi genel olarak kolay yapilan ve herkese uygulanabilen ve ayni zamanda ucuz bir test olmalidir Sonuclari ise kesin bir teshisten ziyade, bir hastaligin ortaya cikarilmasinda kullanilan yardimci bir yontemdir Kesin teshis icin her zaman daha ileri bir yonteme ihtiyac duyulur Uclu testte de kesin sonuc amniyosentezle konur Tekrar vurgulamak gerekir ki nasil her yuksek riskli test sakat cocuk anl----- gelmiyorsa, normal sonuc alinan her test de bebegin % 100 saglikli oldugunu gostermez Bu nedenle bu teste ilaveten 18 ile 20 ci gebelik haftalarinda ayrintili ultrasonografik inceleme ile diger problemler aranmalidir Ozellikle ense kalinligi 2 mm ustunde olan bebeklerde, kromozom incelemesi normal olsa bile 18-20 nci haftalarda mutlaka detayli ultrasonografiye ilaveten kalp yonunden incelenmesi gerekmektedir

Ultrasonografi:


Ultrasonografik inceleme; ses dalgalari kullanilarak elde edilen goruntuleme yontemleridir


Anne karnindaki bebegin durumunun degerlendirilmesi ve bebekteki engelin saptanmasi acisindan ultrasonografi; dogum oncesi tanida giderek artan bir deger kazanmaktadir Gebelik doneminde uygulanan ultrasonografi, bebek yasinin hesaplanmasi, bebegin yasam fonksiyonlarinin, cogul gebeliklerin, su kesesindeki sivi miktarinin degerlendirilmesi ve bebek esinin rahimde -bulundugu bolgenin tayin edilmesi acisindan cok onemlidir Pek cok dogustan engeller, anne karnindaki donemde ultrasonografi araciligi iletanmabilmektedir


Anne karnindaki bebekte engelin saptanmasi acisindan ultrasonografi duyarliligi % 14-85 arasinda degismekte, kisiye ozel yapilan incelemede % 99 dolaylarinda oldugu bildirlmektedir Secilmis bir engelli olabilecegi dusunulen ve aile hikâyesine dayanarak uygulanan ozgun ultrasonografide, anne karnindaki bebekte engelin saptanmasi acisindan duyarlilik % 99 lara cikabilecegi bildirilmektedir


Dogum oncesi bakim almak ve kontrollere duzenli olarak gitmek, gebelikte muhtemel anormal durumlarin tespiti icin yapilacak en dogru secimdir


Gebelikte bu tur durumlarin tespiti icin en cok basvurulan ve hicbir yan etkisi olmayan yontem ultrasonografidir Yapilan ultrasonografik tetkik ile bebekteki fiziksel anormalliklerin daha gebeligin ilk haftasindan itibaren belirlenmesi saglanir Gebeligin on ikinci haftasinda ultrasonografi ile bebegin ense cilt kalinliginin olculmesi sonucu Down sendromu olma riski hesaplanabilir


Bebekteki kromozom bozuklugunun kesin tespiti icin bebegin esinden (plesentadan) ya da kesenin suyundan gebeligin 15-16nci haftalarinda ornek alinarak (amniyosentez) genetik inceleme yapilmalidir Bebegin esinden parca alma islemi ( Koryonik Villus Biyopsisi=CVS ), gebeligin 10-11nci haftalarinda uygulanir Hastahanede yatmayi gerektirmeyen agrisiz ve kolay uygulanabilen bir islemdir Yapilan isleme bagli olarak %2-3 oraninda dusuk yapma veya mikrop kapma riski vardir


Bu islemler sadece risk grubu; ense kalinligi olcumu ve / veya uclu tarama testi sonucuna gore risk orani yuksek olanlara, 35 yasini gecmis tum gebelere, ultrasaund sonucunda supheli durumda olanlara, genetik hastalik tasiyicisi oldugu bilinen ebeveynlere ve daha once engelli (anomalili) bebek sahibi olan gebelere uygulanmasi gerekmektedir


Bebek sahibi olmayi isteyen her ciftin aklinin bir kenarinda endise olarak bulunan anomalili bebek sahibi olma ihtimalini; akraba evliliginin onlenmesi, gebelikte bulasici hastaliklardan, alkol, ilac, sigara, rontgen isinlari ve diger zararli durumlardan kacinmak gibi onlemlerle azaltmak mumkundur Ancak bilinmeyen ve onlenemeyen nedenlerle ortaya cikan engellere yonelik alinacak en etkili yontemin uygun dogum oncesi bakim oldugu unutulmamalidir

DOGUM ICIN IHTIYAC LISTESI



Doguma hazirsiniz Peki bebek icin, kendiniz icin ve hastane icin gerekli seylerin hepsi tam mi biliyor musunuz? Iste size kontrol etme firsati

BEBEK ICIN GEREKENLER:


- Bebeginizin icinde uyuyabilecegi bebek besigi


- Yatak takimlari


- Yumusak bir battaniye


- Bebek arabasi veya ana kucagi


- Varsa arabaniz icin bebek oturagi


- Bebegin yikanmasi icin kuvet


- Bebegin banyosu icin havlu, ozel sabun ve sampuan


- Altini degistirirken sereceginiz kalinca ortu yada ince bir minder


- Bebek bezleri ve altini temizlemek icin kremli mendiller, pudra


- Bebegi biberonla beslayecekseniz sise, emzik gibi malzemeler


Bebeginiz icin gereken giysiler:


- 6-8 adet genis yakali fanila, 8 tulum, en az 2 hirka, 2 pijama, 3-4 cift yumusak corap, bebek basligi yada sapka, bebek eldiveni, hava soguk ise yunlu dis giysi


- Bebeginize masaj yapmak icin bebek yaglari, temizleyici mendil, nemlendirici ve pudra


ANNE ICIN GEREKENLER:


- Hijyenik kadin pedi (emici ozelligi yuksek olmali)


- 3-4 adet lohusa sutyeni; baslica iki tur lohusa sutyeni vardir Birinde acildiginda yalnizca meme basini ortaya cikaran pencereler bulunur Digeri ise onden kopcali oldugundan emzireceginiz zaman kolayca butunu ile acilabilir Ikinci tip daha iyidir, cunku bunda butunu ile acikta kaldigindan bebek memeye dokunma olanagi da bulur Saf pamuklu ve alttan destekli sutyenler yeglenmelidir Gogsunuzun en siskin yerinden alacaginiz olcu size lohusa sutyeninin olcusunu verir Bolca pamuklu ve tercihan tek kullanimlik ic camasiri


- Aciyan meme uclari icin krem


- Sutyen tamponlari; sizan sutun sutyene gecmesini onler


- Onden acilan gecelik ve pijamalar


- Alcak topuklu terlik

HASTANE ICIN GEREKENLER


- Oncelikle hamilelik ve dogum cizelgeniz ve doktor kontrollerinizin bulundugu dosyaniz


- Bol fanila ve gecelik, pamuklu ve ter emen cinsten olmasina dikkat edin


- Kalin coraplar, dogumun ileri evresinde usuyebilirsiniz


- Kucuk bir sunger parcasi yada bez,dudaklarinizi islatmak icin


- Temiz havlular ve sabun


- Kisisel temizlik malzemeleriniz; deodorant, pudra, dis macunu ve fircasi, tarak, sampuan, kagit pecete ve havlu, nemlendirici ruj, temizleme mendilleri


- Sabahlik ve alcak topuklu terlik


- Sirt masajiniz icin bir masaj topu ve masaj yagi


- Sizi dinlendirip rahatlatacak kitap, dergi, teyp ve kasetler


- Fotograf makinasi ve kamera


- Esiniz icin yiyecek ve icecek gidalar


- Yakinlarinizin telefon numaralari

DOGUM ONCESI BAKIM



Kendiniz ve bebeginiz icin yapabileceginiz en onemli sey, hamile oldugunuzdan kuskulandiginiz anda dogum oncesi bakima basvurmaktir


Bircok kadin bir dogum uzmanindan ya da dogum oncesi bakim saglayan baska bir doktordan randevu aldiginda, hamile oldugunu biliyordur Tum semptomlar gorulmektedir ve evde yaptiklari bir gebelik testi pozitif sonuc vermistir Hamileliginiz bir testle dogrulanmadiysa, doktorunuzun muayenehanesinde bir test yaptirabilirsiniz


Doktorlarin cogu, bir adet gecikir gecikmez ozellikle hamile kalmaya calisiyorsaniz dogum oncesi bakima basvurulmasini onermektedir En fazla iki adetin gecikmesini bekleyebilirsiniz


Doktora gittiginizde ayrintili bir saglik formu doldurursunuz ve doktorunuz, soruna yol acacak ya da hamilelik sirasinda ozel onlemleri gerektirecek, onceden varolan bazi durumlarin soz konusu olup olmadigini anlamak icin aile oykunuz ve genel sagliginiz hakkinda bircok soru sorar


Ne zaman gebe kaldiginizi ogrenmek onemlidir, bu nedenle doktor bebegin ne zaman dogacagini kesin olarak belirlemek icin adet duzeniniz hakkinda sorular sorar Ancak bu yalnizca bir tahmindir Bebeklerin cogu tam beklendikleri gun dogmazlar Bir bebegin tahmin edilen tarihten 2 hafta once ile 2 hafta sonrasi arasinda dogmasi tamamen normaldir


Tibbi oykunuzu ogrendikten sonra, doktorunuz fiziksel bir muayene ve bir pelvis muayenesi yapar Tipik olarak, ilk vizitten sonra genellikle hamileligin son haftalarina kadar pelvis muayenesi bir daha yapilmaz, o zaman da dogumun yakin olup olmadigini belirlemek icin yapilir Kan ve idrar tahlilleri ilk vizitte yapilir


Vizit genellikle doktorun sizinle hamilelik konusunda tartismasi, beslenme, kilo alma ve egzersiz konusunda ogutlerde bulunmasi ve vajinal kanama gibi potansiyel komplikasyonlar konusunda sizi uyarmasiyla son bulur


Ilk vizitten sonra, duzenli vizitleriniz, agirlik ve kan basincinizin belirlenmesiyle baslar, ayrica tahlil icin bir idrar ornegi vermeniz istenir Doktorunuz, bas agrisi, gormede degisiklikler, karin agrisi, mide bulantisi, kusma, bacaklarda ya da ayaklarda sisme ya da vajinal kanama gibi sorunlarin olup olmadigini ogrenmek ister Doktorunuza sormak icin, ay boyunca akliniza gelen sorulari not edin


Gebeligin 10 ila 12 haftasindan sonra, vizitin heyecan verici bir parcasi, bebeginizin bir Doppler aletiyle (bir ses yukseltme araci) teshis edilen kalp atisini dinlemektir


Doktorunuz bebegin uygun bir sekilde buyuyup buyumedigini anlamak icin karninizi muayene edecektir Bazen, dollenmenin gerceklestigini dusundugunuz zaman ile ceninin buyuklugu arasinda bir celiski olur Ceninin yasi soz konusu oldugunda, doktor, ceninin dusunuldugunden daha buyuk olup olmadigini belirlemek icin bir ultrason muayenesinin yapilmasini isteyebilir Bu, doktorun bebegin kafatasinin genisligini olcmesi icin, ceninin bir resmini kaydetmek uzere yuksek frekansli ses dalgalarini kullanan acisiz bir testtir Ultrasonografi denilen bu testle, son adet doneminden 7 hafta sonra cenin de gorulebilir


Bedene mudahale etmeden saglik hakkinda yasamsal bilgiler edinilmesini saglamasi acisindan, ultrason testi dogum uzmanlarinin pratiginde onemli bir etki yaratmistir Cenin yasini belirlemek icin kullanilmasinin yani sira, birden fazla bebek tasiyip tasimadiginizi, bebegin butun kisimlarinin tamam olup olmadigini, uygun bir sekilde buyuyup buyumedigini, plasentanin konumunu ve bazi durumlarda cocugun cinsiyetini de acik bir sekilde gosterebilir


Bazi doktorlarin muayenehanelerinde kucuk ultrason cihazlari vardir ve anneyi bebegin hayatta ve aktif olduguna ikna etmek icin dogum oncesi vizitler sirasinda kullanirlar Ancak genellikle bu birimler cenin hakkinda cok ayrintili bilgi saglayamazlar, bu nedenle ultrason incelemelerinin buyuk kismi hastanelerde ya da radyoloji merkezlerinde yapilir

DOĞUM ÖNCESİ BAKIMIN ÖNEMİ



Gebelik; aileye yeni bir uye katiliminin beklentisi ve heyecaniyla yasanilan cok onemli bir surectir Bu surecte verilen dogum oncesi bakimla; anne karnindaki bebek gelisiminin yakindan takip edilmesi, gebelikteki risk oranlarinin saptanmasi, gereksiz mudahalelerden kacinilmasi, anne ve bebek olumlerinin onlenmesi veya asgariye indirilmesi amaclanmaktadir


Gebeligin hedeflendigi sekilde; saglikli bir bebek ve saglikli bir anneyle sonuclanmasi, gebenin ve ona bakim veren saglik ekibinin gorev ve sorumlulugu kapsamindadir


Ingiltere de 1915 yilina kadar gebeler ancak dogum aninda doktor veya ebe tarafindan gorulebiliyorlardi Ulkemizde bunun onemi gun gectikce daha iyi anlasilmakla birlikte, halen buyuk bir sorun olarak onemini korudugu dikkati cekmektedir


Dogum oncesi bakim ebelerin ev ziyareti, gebelerin pratisyen hekimlere gitmeleri veya daha ideal sekliyle konunun uzmanlarinca gerekli lâboratuvar destegi altinda kliniklerde izlenmeleri seklinde olmalidir


Dogum oncesi bakim uygulamalarinin prensipleri:


o Gebelik suresince beslenme ve diger konularda gerekli egitimin verilmesi, fiziksel ve ruhsal iyilik halinin temini ve devamini saglamak


o Dogumsal engel olusumuna yol acabilecek nedenleri ortadan kaldirmak veya zamaninda taninin konmasinin temini ile, bebegin canli, saglikli ve gununde dogmasini saglamak


o Anne ve bebeginin hayatini tehdit edebilecek veya sagligini bozabilecek durumlari tespit ve tedavi etmek


o Anneyi sosyal, fiziksel, psikolojik ve egitsel olarak en ust duzeye cikarmak suretiyle doguma, emzirmeye ve bebek bakimina hazirlamak


o Anneye; genel vucut bakimi, beslenme, aile planlamasi, gebelikte tehlike belirtileri, yeni doganin bakimi ve ihtiyaci olabilecek diger konularda egitim verilmesi saglanabilir


Son yillarda tibbi ve teknolojik gelismelere paralel olarak hamilelik bakiminin zamaninda ve etkin bir sekilde yapilmasi ile genetik hastaliklarin anne karninda iken tespit edilmesi ve gereken tedbirlerin gec kalmadan onceden alinmasi saglanmis, anne ve bebek olumleri buyuk bir oranda azaltilmistir


Gebelik ve doguma bagli nedenlerle dunyada her yil 600 bin kadin baska hicbir saglik sorunlari olmamasina ragmen yasamini kaybetmektedir Bu kadinlarin olum nedenleri incelendiginde, ilk siralarda dogum oncesi bakimla onlenebilecek kanama, iltihaplanma (enfeksiyon) ve gebelik zehirlenmelerinin oldugu gorulmektedir Bu nedenle dogum oncesi bakim; gebelik olustugu anda baslanmali ve saglikli bir bebek dunyaya gelene kadar aksatilmadan devam edilmelidir


Sorun olmadan ilerleyen bir gebelikte, doktor tarafindan aksi soylenmedigi takdirde planli ve duzenli bir sekilde yapilmasi gereken dogum oncesi bakim ve kontroller; gebeligin ilk uc ayinda bir kez, 4-7 nci aylar arasinda ayda bir, 8 nci ayda 15 gunde bir ve 9 ncu ayda ise haftada bir kez olmak uzere yapilmasi gerekir Kontrol sureleri ve bu kontrollerde yapilacak islemler asagidaki cizelgede belirtilmistir

Doğum Öncesi Bakım Periyodu

Ilk 12 Hafta :

Şikayetlerin ve sorularin dinlenmesi,

Psikolojik ve sosyal destegin saglanmasi,

risklerin belirlenmesi,

Saglik durumunun degerlendirilmesi,

Genel danismanlik hizmeti ve oneriler


13-24 Hafta :

Gelisimin ve agirlik artisinin takibi,

Nabiz ve Kan basinci kontrolleri

Rahim buyumesi

Cocuk kalp sesi takibi (CKS)

Beslenme ile ilgili oneriler

Seker hastaligi yonunden degerlendirme(Seker yukleme testi)

Genetik inceleme (Uclu Tarama Testi)

Gerekirse Amniosentez (cocuk kesesinden su alinmasi)


28-32 Hafta :

Rahim icindeki bebegin gelisimi

Gebelik krizleri yonunden takip

Tetanoz asisinin yapilmasi

Doguma hazirlik

Bebek bakimi ve dogum kontrolu ile ilgili egitimin verilmesi

Kan basinci, nabiz ve solunum = Normal & Sislik (odem) = Yok & Idrarda albumin (protein) =Yok ise Diger kontrollerde idrar tetkiki gerekmez


34-36 Hafta :

Bebegin gelisiminin takibi,

Annenin kan seviyesinin degerlendirilmesi

Bebegin pozisyonu ve rahim ici yerlesimi

Dogum yapilacak merkezin belirlenmesi

Dogum belirtileri ve dogum yardimi

Meme muayenesi ve emzirme egitimi

Dogum sonu aile planlamasi egitimi


37-38-39-40 Hafta :

Bebegin gelis pozisyonunun tespiti

Dogum eylemi

Vucudun genel inceleme bulgulari

Genel danismanlik hizmetinin verilmesi

Doğum Sonrası Bel ve Sırt Ağrıları



12 ay boyunca annenin her gun en az 50 kez 35 ile 5 kiloluk bebegi, uzanarak kucagina aldigi, cocugun agirlasmasiyla bu yukun daha da arttigi kaydedildi Arastirmacilar tarafindan, annenin bel agrisindan sakinmasi icin hazirlanan 10 temel kural, Amerikan Ortopedistler Akademisi yayin organinda yer aldi


Bu temel kurallar soyle:


1- Dogum sonrasi annenin gunde 10 dakika egzersiz ve yer hareketleri yaparak vucudun gerilmesini saglamasi gerekiyor


2- Anne dogumdan sonra 6 hafta icinde eski normal kilosunu donmeli


3- Anne, bebegi, kollarini uzatarak degil, gogse yakin bir mesafeden kucaga almali Anne, ayni zamanda vucudunu bukmemeye dikkat etmeli


4- Anne cocugu kucagina almak icin dizlerini kirarak egilmeli Cocugun kucaga alinmasindan once karin adalelerinin gerilmesi ve cocugu kaldirmak icin bacak adalelerinden kuvvet alinmasi gerekiyor


5- Cocugun, onunde tepsisi bulunan ozel sandalyeden alinmasi veya sandalyeye konulmasi sirasinda, sandalyenin tepsisinin cikarilmasi gerekiyor Bu durumda anne zorlanmadan cocugu sandalyeden alip koyabilecek


6- Bebegin karyolasindan alinip kornulmasi sirasinda, karyolanin yan korumasinin cikarilmasi gerekiyor Annenin uzanarak bebegi karyolanin uzerinden kucagina almamasi gerekiyor


7- Anne yuruyuse ciktigi sirada bebegi sirtinda degil, onune asacagi bir aski canta icinde tasimali


8- Anne cocugu kalcasinin uzerine yuk gelecek sekilde tasimamali, bu sekilde tasinan cocugun yuku bel adalelerine fazla yuk binmesine yol aciyor


9- Bebegin emzirilmesi sirasinda annenin bebegin uzerine egilmemesi salik veriliyor Emzirme sirasinda bebegin yuksek bir sandalye uzerinden annenin gogsune yaslandirilmasi gerekiyor Bu durumda annenin, sirt agrisini giderebilecegi belirtiliyor


10- 4 kapili otomobillerin bebegin arabaya konulmasi sirasinda anneye daha fazla kolaylik sagladigi, bebegi arabadaki koltuga, aracin disindan uzanarak birakilmamasi gerekiyor Uzmanlar, genc ve kilolu annelerin sirt ve bel agrisindan daha fazla sikayetci oldugunu belirtiyor Bazi ozel durumlarda doktorun egzersiz icin izin vermesi gerektigine dikkat cekilirken, sezaryenle dogum yapan kadinlarin, egzersiz icin 6 hafta beklemesi gerekiyor

Doğum Sonrası Jimnastik



Dogumdan sadece alti hafta sonra bebeginizle birlikte jimnastik yapabilirsiniz Bu forma girme programi sadece anneler ve yenidogan bebekleri icin Bu program sayesinde hem siz dogumdan onceki formunuza kavusacaksiniz, hem de bebeginiz sizinle girdigi bu yakin iliskiden oturu mutlu olacak; algisi ve vucudu daha kolay gelisecek


Dogumunuzdan sonra jimnastik yapmak istiyorsaniz, bunu yapmak icin temizligi bitirmeyi, kucugun mamasini hazirlayip, onu yedirip, yatirmayi beklemenize gerek yok Bunu beklerseniz, hicbir zaman uygun zamani gelmez Gelse bile siz yorgunluktan kolunuzu kaldiramayacak halde olursunuz Beklemek yerine, zamani iyi sekilde degerlendirin ve sevgili bebeginizle birlikte jimnastik yapmanin tadina varin


Bu egzersizler sadece anneler ve kucuk bebekleri icin gecerli Dokuz aylik hamilelik suresinden sonra, yipranan ve hareketsiz kalan butun vucudunuz bu egzersizler sayesinde yeniden calismaya baslar Siz karninizi sikilastirirken ve sirtinizi guclendirirken, bebeginiz de hem gorsel, hem de bedensel algilamasini gelistirecek Kollarini ve bacaklarini hareket ettirirken ayni zamanda gozleriyle de sizi izleyecektir Boylece onunla sadece ona ozel, cok yakin bir iliskiniz olacak Sonucta, hem yararli, hem de harika zaman gecireceksiniz Ustelik hem oyun iliskileriniz derinlesecek, hem de bebeginiz kolaylikla, dengesini bulacak, kaslari gelisecek Bu programi bircok ay boyunca surdururseniz, bebeginizin sportif yonunun gelismesine de cok yardimci olursunuz


Daha buyuk bir cocugunuz varsa, o da sizinle ve kardesiyle birlikte bu hareketleri yapabilir Ancak, egzersizler sirasinda onunla konusun, hareketleri diledigi gibi yapmasina izin verin ve ona dokunun Boylece kardesini kiskanmaz, aksine sizinle birlikte bu isi paylastigi icin kendini mutlu hisseder


Egzersizlere basladiginizda kendinizi zorlamayin ve yavas yavas ilerleyin Unutmayin vucudunuzun tekrar harekete baslamaya alismasi gerekiyor Bu hem eklemleriniz, hem sirtiniz, hem de basenleriniz icin gecerlidir


Dogumu izleyen haftalarda, genc anneler kendilerini cok yorgun, neredeyse depresyona girecek kadar yorgun hissederler Tekrar dinclesmek icin duzenli olarak bir fizik aktivitesi yapmak, vucudu hareket ettirmek en iyi yoldur Birkac gunun sonunda, hem uyku duzeninizde, hem de istahinizda bunun etkilerini goreceksiniz Burada verdigimiz butun egzersizlerin en az sekiz kadar tekrarlamaniz gerekir, ama eger isterseniz daha fazlasini da yapabilirsiniz Iyi jimnastikler


Hassas bolgeleri guclendirmek icin 11 etkili egzersiz


Bu 11 egzersizi dogumdan 6 hafta sonra, haftada en az uc kez olmak uzere istediginiz siklikla yapabilirsiniz Jimnastik yapacaginiz mekanin genis olmasina dikkat ederek, rahat giysilerinizi giyin ve daha iyi konsantre olmak icin bebeginizle birlikte zevkli dakikalar gecirmeye hazirlanin Bebeginizin altinin temiz olmasina ve karninin ac olmamasina da ozen gostermelisiniz


1* Karninizi sertlestirmek icin


Sirtustu yere uzanin ve bacaklarinizi havada ustuste koyun Bebeginizi karniniz uzerine oturtun, sirti oyluklariniz uzerine yerlessin; ayni zamanda iki elinden tutun Karninizi icinize cekin ve ayni anda kasin Sirtinizin asagi kismi yere degmeli Bu pozisyonda, basinizi ve vucudunuzun ust kismini kaldirin, bu sirada karniniz ve baseniniz kasili olmali Baslangicta, kendinizi zorlamayin Ve kendinize dinlenmek icin ara verin Bu aralarda da, bebeginizi kollarinin altindan tutarak, kendinize dogru cekin Onu kendi kendine kalkmaya alistirmalisiniz Siz karin kaslarinizi calistirirken, o da boyun kaslarini guclendirecek ve basini daha iyi kontrol etmeyi ogrenecek

2* Mideyi kaslandirmak


Sirt ustu uzanin, bobreklerinize destek vermesi amaciyla, katlanmis bir havlunun uzerine yatabilirsiniz Dizlerinizi kirin ve ayaklarinizi saglam bir sekilde yere basin Bebeginizi sirti oyluklariniza dayanacak sekilde uzerinize yerlestirin Butun basen kaslarini gererek, karninizi iceri cekin Yavasca bustunuzu kaldirin, bu arada da bebeginizi bir eliniz ile tutun Oteki elinizi de ters taraftaki dizinizin uzerine dogru uzatin Bu hareketi en az sekiz kere, kendinizi iyi hissederseniz daha fazla kez tekrarlayin Kendinize bir ara verdikten sonra, bu kez de oteki tarafinizla ayni hareketleri tekrarlayin Bu bebeginizin dengesini bulmasi icin cok iyi bir egzersiz turudur Ayni zamanda, sizin karin bolgesi kaslarinizin guclenmesine yardimci olacagi gibi, midenizin de gerilmesine yardimci olacaktir


3* Mideyi germek


Bebeginiz sirt ustu uzanmis bir sekilde onunuze alarak, yuz ustu uzanin Karninizin alt kismina havlu koymayi ihmal etmeyin, aksi takdirde, bobreklerinizi zorlayabilirsiniz Ayni sekilde bebeginizi de bir havlunun uzerine yatirin Bu pozisyonda, avucicleriniz yere degecek sekilde, kollarinizi uzatarak bebeginize yaklasmaya calisin Karin kaslariniz kasilmis bir durumda 15 ile 60 saniye arasinda bu sekilde kalin Bebeginiz sizi kendisine yakin hissetmekten cok memnun olacaktir Her arada bebeginizi sevip oksamalisiniz

4* Sirti ve kalcalari sikilastirmak


Her ikinizde ayni pozisyonda uzanin Duzenli olarak her bacaginizi en az 8 kez kaldirin Her hareket arasinda gevseyin Siz bacak kaslarinizi calistirirken, bebeginiz de eglenecek

5* Sirtinizi guclendirin


Ayni pozisyonda yatarken, kollarinizi sirtinizin arkasinda birlestirin Kurekkemiginizi gerin ve basinizi 6 ile 8 kez kaldirin Boylece sirtinizin ust bolge kaslarini calistirmis oluyorsunuz Her hareket arasinda gevsemeyi unutmayin

6* Gogus ve kollarinizi sikilastirin


Oturun ve bebeginizi onunuze alin Koltuk altlarindan one ve arkaya kaldirin, sonra yukari kaldirin ve indirin; bunu sekiz kez yapmalisiniz Ancak her harekettten sonra bir ara vermeyi ihmal etmeyin Bebeginizin boyununu guclendirirken ayni zamanda kollarinizi ve gogusunuzu de kuvvetlendirecek ve sikilastiracaksiniz

7* Kol ve gogusu gerin


Oturur pozisyonda, kollarinizi arkada birlestirin ve kaldirabildiginiz kadar yukari kaldirin Bu gerginlikte 15 ile 60 saniye arasinda tutun, gevseyin ve sonra tekrar baslayin

8* Oyluklari sikilastirin


Ayakta, oyluklar acilmis, bebeginizi kollarindan tutun Baseninizi gerin, sonra hafifce dizlerinizi kirin, bustunuzu one egin Sirtinizi duz ve gergin tutun Ayaklarinizi duz tutarak ve oyluklarinizin uzerine gerinerek, topuklariniz uzerine inin Sonra kalkin Egzersizi 8 kez tekrarlayin, bu arada her seferinde bir durak vermeyi unutmayin

9* Oyluklari gerin


Ayakta, bebeginiz gogusunuze yaslanmis sekilde, bir bacaginizi one cekerek durun Bu pozisyonda 15 ile 60 sanile arasinda kaldiktan sonra ayak degistirin

10* Sirtinizi esnetin


Bebeginizi yeniden onunuze sirtustu yatirin Bir kedi gibi sirtinizi yuvarlatarak, kalcalarinizi da topuklariniza oturtarak yerlesin (a) Sonra one dogru kayin, basiniz yere dogru olsun Kollarinizin yardimi ile kendinizi kaldirin ve sonra tekrar sirtinizi eski haline getirin (b) Hareketi yapabildiginiz kadar tekrarlayin Bu hareket bebeginizi eglendirecektir Sizi gozleriyle izlerken hem gulecek ve bunu eglenceli bir oyun olarak algilayacaktir

11* Sirtinizi gerin


Sirtinizi tekrar yuvarlak yapin Bebeginizi altinizi alin Sirtiniz egik olarak bu pozisyonda en fazla bir dakika kalin Bakislarinizi bebeginizden ayirmayin