Bisiklet

Bisiklet, motorsuz, iki tekerlekli, pedallı, insan gücü ile ilerleyen bir ulaşım aracı
Bisiklet sporunun da aracıdır Yarış bisikleti, dağ bisikleti, şehir bisikleti, motorlu bisiklet, BMX, yatay bisiklet (recumbent), çift kişilik bisiklet (tandem) gibi türleri vardır Vitesli ve vitessiz türleri bulunmaktadır İlk bisiklet 1791'de Sivrac'ın bisikletiydi Bunun bir direksiyonu (gidonu) bile yoktu 1818'de ilk defa gidonlu bisiklet bulundu (Karl Drais) ve 1839'da Mac Millan'ın ilk pedallı bisikleti buluşu bu günkü bisikletlerin taslağını oluşturdu

Bisikletin evrimi


Bisikletin Tarihi

tarihlidir Baron Karl Von Drais, Drais de Senerbol'un yaptığı bisikleti geliştirmiş ve bisiklete gidon eklemiştir Bu bisiklet İlk bisiklet çok ilkel biçimde 12 yüzyılda Çin'de görülmüştür Fransız Sirvac yaptığı sağ ve sol ayakların itmesiyle yürüyen bisiklet yapmıştır "Celerifere" adını taşıyan bu alet 17911816 yılında yapılmıştır Bu bisiklet tahtadan imal edilmiştir 1818'de bisiklette metal kullanılmaya başlanmıştır
Leonardo Da Vinci'nin çizimleri kullanarak ilk pedallı bisikleti üreten Kirkpatrick Mac Millan'dır 1839-1840 yılları arasında İskoçya'da yapılan bu bisiklet, halen Londra Science Museum'da sergilenmektedir 1855'te Fransız Ernest Michaux'un bisikleti pedalı etkin olarak kullanmıştır 1870ten sonra geliştirilen yeni bisikletlere "Bicyole" denilmiştir Bu modelde ön tekerliğin çapı bir ila 1,5 metre arasında değişmiştir
İlk seri üretim bisiklet "Michaux Company" tarafından yapılmıştır Şirket, yılda yüzkırk bisiklet üretiyordu Bisikletin ilgi görmesi dönemin devletlerinin de dikkatini çekmiştir 1800'lerin ikinci yarısında Fransa Savunma Bakanlığı bisiklet üretimini destek vermiş ve 1871'de imal edilen bisikletlerAlmanya ile yapılan savaşta kullanılmıştır
Trufaut, içi boş kauçuk lastiğini bulmuş, bunu İngiltere'de eşit tekerlekli komple kadrolu, bilyalı ve milli bisikletlerin yapılması ve ardından ortadan katlanan portatif bisikletler izlemiştir
veİrlanda'da 1888 yılında havalı plastik biskletler piyasaya sürülmüştür Bu durum, bisiklet endüstrisini geliştirmiştir Bisiklet üretiminde kullanılan malzemenin fiyatının yüksekliği, işçilik maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle halka inememiştir 1800'lerin sonundan fabrikaların artması ve seri üretimin hızlanmasıyla maliyetlerde yaşanan düşüş bisikletin geniş kitlelere ulaşmasını sağladı Özellikle Fransa, Belçika, İngiltere, İtalyaİspanya'daki bisiklet fabrikaları bisikletin bu ülkelerde yaygınlaşmasına ve bisiklet sporunu gelişmesine önayak olmuştur
I Dünya Savaşı'nda Avrupa ülkeleri bisikleti askeri amaçla (ordu süratinin artırılması) amacıyla kullanmışlardır
Günümüzde bisiklet, her toplumda kullanılan yaygın bir ulaşım ve eğlence aracıdır

1818 tarihli Karl Von Drais'in bisikleti

Teker Çaplarına Göre

Bisiklet tipleri birkaç farklı şekilde sınıflandırılabilirler Bunlardan birisi tekerlek çaplarına göre sınıflandırmadır 3 teker çapı şu anda çok yaygın olarak kullanılmaktadır Bunlar: 622mm (28¨), 559mm (26¨), 406mm (20¨) Bunların dışında 27¨ çapındaki tekerlekler uzun yıllar boyunca yol bisikletlerinde kullanılmıştır 584mm çaplı 650B olarak tanımlanan tekerlekler de son zamanlarda bazı üreticiler tarafından kullanılmaya başlanmıştır

Bir yarış bisikletiçisi

Teker çapı sınıflandırmasına göre 28¨ teker çapına sahip bisikletler yol bisikleti, 26¨ teker çapına sahip bisikletler dağ bisikleti olarak kabaca tanımlanır 20¨ tekerlere sahip bisikletler BMX bisikletleri 19¨ hacı bisikleti olabildikleri gibi, farklı 3 tekerlekli hatta 4 tekerlekli bisikletlerde ve yatay bisikletlerde sıklıkla kullanılırlar

Kullanım Amaçlarına Göre

Bisikletler kullanım amaçlarına göre de sınıflandırılabilirler Teker çapı ne olursa olsun, ince tekerli ve daha nahif yapılı, asfaltta kullanıma yönelik yapılmış bisikletlere yol bisikleti denir

Endonezya'da üç tekerlekli taşıma bisikleti





Elle çevrilerek hareket ettirilen bir bisiklet

Gene teker çapı 622mm ya da 559mm olmasına bakılmaksızın (genellikle 559mm olur), sağlam gövdeli ve dayanıklı parçalardan yapılmış, daha kalın lastiklerin kullanılmasına izin veren bisikletler araziye uygundurlar ve bunlara dağ bisikleti denir Dağ bisikletlerinin ön süspansiyonlu, ön ve arka süspansiyonlu, süspansiyonsuz tipleri olabilir Süspansiyon miktarına ve olup-olmamasına göre bisiklet kullanım alanları değişebilir
Teker çapı 622mm ya da 559mm ve son zamanlarda da 584mm olarak üretilen bazı bisikletler, uzun yollarda kullanılmak üzere üretilirler Bu bisikletlerin ön ve arka kısımlarında çanta taşımaya imkanları vardır Çamurluklar, rahat sele ve gidonlartur bisikleti denir
Teker çapı Türkiye'de 28¨, Fransa, İtalya, İskandinav ülkeleri gibi bölgelerde ise 650B olan bazı bisikletler vardır ki bunlara şehir bisikletleri denir Bu bisikletlerin çoğu zaman ön ve arkalarında sepetleri, dinamolu ışıklandırma sistemleri vardır Avrupa'nın pek çok yerinde genç-yaşlı insanlar şehir içindeki işlerini görmek, bir yerden bir yere gitmek, yük taşımak için bu bisikletleri kullanırlar
Asıl amacı akrobasi ve bazı özel yarışlar olan, sağlam yapılı ve 20¨ tekerlekli bisikletlere BMX bisikletleri denir Bu bisikletler 1980'li yıllardan itibaren ortaya çıkmış ve bütün dünyada popülerlik kazanmışlardır
İki sürücünün aynı anda binmesine müsaade eden bisikletlere tandem denir Tandemler uzun turlardan kısa arazi yarışlarına kadar pek çok farklı alanda kullanılabilirler
Sürücüsünün arkasına yaslanmasına hatta bazı durumlarda yatar pozisyonda durmasına müsaade eden bisikletlere yatay bisiklet denir Yatay bisikletler Türkiye'de yaygın değildir Yatay bisiklet kelimesi bile bilinmemektedir Yatay bisikletin İngilizce'si Recumbent'dir
Sadece tek bir tekeri olan bisikletler de vardır Tanımından da anlaşılacağı gibi bu bisikletlere tek tekerli bisiklet denir Tek tekerli bisiklet kullanmayı öğrenmek normal bisiklet kullanmaktan farklıdır
İş bisikletleri özellikle yük taşımak için üretilirler Bazıları yüz kilo ve üstündeki yükleri taşıyabilecek kadar sağlamdır 2 veya 3 tekerlekli modelleri vardır Bisikletin gövdesinde bulunan boş kısımda, hizmet ettiği şirketin reklam tabelasını taşıyabilirler kullanırlar Tek amacı uzun mesafelere binicisini ve binicinin eşyalarını taşımak olan bu bisikletlere

Bisiklet Donanımı



Bir bisikletin donanımı

Bisiklet çeşitli donanımın bir araya gelmesinden oluşur

Kadro

Çatı da denir Farklı maddelerden (karbon, çelik, titanyum gibi) yapılabilir Sağlamlık açısından daha çok tercih edilen ve DownHill, Trial gibi alanlarda kullanılacak bisikletlerde çelik ve karbon kadrolar, DownHill veya Trial gibi alanlarda kullanılmayacak bisikletlerde daha çok alüminyum kadro tercih edilir Alüminyum kadroların en büyük özelliklerinden birisi hafif olması ve darbeleri emmesidir

Bisikletteki zincir donanımı


Çatal

Amortisörlü ya da düz olabilir ön ve arkada bulunur amortisörlüleri yuksekten ınerken yardımcı olur ama normal çatal ise yardımcı olmaz cunku yaylanma bolumu yok o yuzden çatal çok tercih edilen çatal yani amortisördür

Frenler

Frenler ön ve arka olmak üzere kolla idare edilir, tel ya bir yerden sıkar ya da iki yerden veya disk olabilir

Tekerler

Bisiklette tekerlek 2, 3 veya 4 tane bulunabilir Önde bir arkada 3 tane de olabilir

Vites Donanımı

Bisiklette 6, 18 ve 21,24 vites seçenekleri olabilirSon zamanlarda yaygın olarak 27 vites seçeneğide sunulmaktadır Vitesler bisikletlerin rampaları daha hızlı ve daha kolay çıkmasını sağlar