Diyet Ve Tiroit İlişkisi

Tiroit yetmezliği metabolizmayı yavaşlatan ve bu nedenle kişilerde önceki kilolarına göre %15-30 oranında kilo alınmasına neden olan bir hastalıktır Bu nedenle tiroit bezi yetmezliği tedavi edilmeden kilo vermek çok zordur Tiroit hormon ilaçları (Levotiron veya Tefor gibi) ile hastaların çoğunda tedaviyle birlikte kilo verme oluşursa da hastaların % 17si kilo veremez Özellikle menopozdaki kadınlarda bu durum daha sık görülür Hem menopoz hem de tiroit yetmezliği kilo vermeyi engellerTiroit bezi yetmezliği olmadığı halde kilo vermeye çalışan kişilerde belirli bir kilo verdikten sonra kilo kaybının azaldığı veya durduğu bir dönem oluşur Bu durum vücudun kendini koruma mekanizmasıdır Vücudumuz daha fazla kilo verilmesine direnç göstermeye başlar Bu direnç tiroit hormonlarının azalmasıyla olabildiği gibi bazı başka hormonların salınmasının artması ile de oluşur Kalori alımı yani yenilen gıda alımı azaldıkça vücudumuzda bulunan T4 hormonunun T3 hormonuna dönüşümü azalır ve sonuçta hücrelere giren ve etkili olan T3 azaldıkça metabolizmamız yavaşlar ve kilo veremeyiz Kalori alımı azaldıkça yani diyet yaparken az yemek yedikçe vücudumuzdaki yağlardan salgılanan Leptin isimli hormon kanda azalır Azalan leptin hormonu ise beyindeki iştah merkezini uyararak iştahı artırır ve gıda alınmasını sağlar Kilo vermeyi engelleyen hormonlardan birisi Ghrelin hormonudur Bu hormon mideden salgılanmakta ve kana karışarak beyine ulaşıp yemek yemeyi artırmaktadır Kilo vermek için diyet yaparken bu hormon kanda artmakta ve daha fazla kilo verilmesini engellemektedir Bu hormonun salgılanmasını önleyecek bir ilaç ise henüz yokturBazı minerallerin eksiklikleri de kilo vermeyi engeller Manganez, krom çinko, kalsiyum ve magnezyum eksikliği özellikle çok önemlidir Bu minerallerde saptanan eksikliklerin tedaviyle düzeltilmelidir T4 hormonunun T3e dönüşmesinde selenyum minerali de etkili olduğundan kilo veremeyen kişilerde selenyum eksikliği olup olmadığına bakılması gerekir Selenyum eksikliği varsa bu eksiklik giderilir Ayrıca çinko, demir, bakır mineralleri de T4ün T3e dönüşümünde etkilidir Bu minerallerde eksiklik olup olmadığına da bakılması gerekir Omega-3 alımını artırmak kilo vermede faydalı olabilir Omega-3 yağ asitleri tiroit hormonlarının hücrelerdeki etkisini artırmaktadırKanda insülin hormonu yüksek ise kilo vermede sıkıntılar oluşur İnsülin yüksekliğini azaltmanın önemli bir yolu şeker yükü yüksek olan karbonhidratları yememektir Beyaz ekmek, şeker, makarna, patates, kek, tatlı, çikolata gibi şeker yükü fazla gıdalar insülin hormonunu kanda iyice artırarak kilo vermenizi önler Bu gıdalar yerine tam buğday unundan yapılmış ekmek (köylü ekmeği gibi), kepekli makarna, nohut, kuru fasulye, mercimek, bezelye, sebze ve meyvelerle beslenmek gerekir Tiroit yetmezliği olan hastalarda metabolizma yavaşladığından alınan karbonhidratların (unlu, şekerli gıdaların) sindirilmesi veya parçalanması ve kandaki şekerin hücrelere girmesi zorlaşır Bu nedenle vücut daha fazla insülin salgılayarak kan şekerini düşürmeye çalışır İnsülin arttıkça da iştahta artma ve kilo alma oluşur İnsülin hormonundaki yükselmeler gün içinde kan şekerinde düşme yaptığı için de yorgunluk, baş dönmesi, bitkinlik, öfkelenme, birden sinirlenme, bağırma ve açlık hissi oluşur Sizde bu belirtiler varsa kan şekerinizde düşmeler oluyor demektir Bunu anlamak için 3-4 saatlik şeker yükleme testi yaptırmanız gerekir Stresli kişilerde stres hormonu dediğimiz kortizol artmaya başlar ve artan kortizol hormonu da kan şekerini yükseltirYukarıda söz edilen faktörler hipotiroidili bir hastada kilo almaya, kan şekerinde düşmelere neden olur Eğer kilo veremezseniz ileride bu defa şeker hastalığı gelişirBu nedenle karbonhidrat ve yağdan fakir bir beslenme ile ve egzersiz yaparak kilo vermeyi denemelisinizİyi beslenmenize ve egzersiz yapmamıza rağmen zayıflayamıyorsanız doktorunuz size bazı ilaçlar verecektir Bu ilaçlar zayıflamanıza yardımcı olurHipotiroidili hastalarda selenyum desteği almak T4 hormonunun T3e dönüşümünü artırarak dokulardaki tiroit azlığını veya metabolizma yavaşlamasını artırmaya faydalı olabilir Bu nedenle selenyum ölçümü yaptırınız Eksiklik varsa doktorunuz size selenyum desteği için ilaç verecektir Kilo veremeyen tiroit yetmezlikli hastalarda T4 (Levotiron veya Tefor) ve T3 ilaçlarını birlikte almak bazen faydalı olabilir TSH hormonunu 15-25 arasında tutacak şekilde doktorunuz bu ilaçları ayarlayacaktırYukarıdaki önlemlere rağmen kilo veremeyen kişilerde altta yatan diğer nedenleri araştırmak gerekir Bunlar depresyon, stres, uyku bozuklukları, bazı mineral ve vitamin eksikleri ve gıda allerjileri olabilir Özellikle selenyum, çinko, ve demir eksikliği varsa bunların tedavisi kilo vermeniz açısından çok önemlidirBazen TSH hormonu normal olduğu halde kilo veremeyen hastalarda anti-TPO antikoru yüksek olabilir Anti-TPO antikor yüksekliğinde tiroit bezinin çalışmasında hafif bozukluklar olabilir Çok hassas TSH ölçümleri ile bu durum anlaşılabilirse de gizli tiroit yetmezliğin tanısı için TRH testi yapılabilir TRH sonrası 25nci dakikada TSH 15den yüksek çıkarsa tiroit bezi az çalışıyor demektirÖzetle; tiroit yetmezliği olan kişiler kilo veremiyorsa şu nedenler araştırılır:1 İlaç yeterince alınıyor mu? TSH düzeyi istenen seviyede mi? TSH düzeyi 1-15 düzeyine indirmekle kilo verme sağlanabilir2 Gıda allerjisi olup olmadığını araştırmak gerekir Gıda allerjisi varsa kilo vermede sıkıntı olur3 Kanda insülin düzeyine bakılır İnsülin yüksek ise ona yönelik tedaviler uygulanır4 Kalori azaltılmasını yeterince yapmamış olabilirsiniz5 Selenyum, B vitamini, yağ asitleri, magnezyum ve kalsiyum eksikliğiniz varsa kilo veremezsiniz6 Psikolojik stres varsa düzeltilmelidir Stresi olan kişilerin kilo vermesi zordur7 Kanda anti-TPO antikoruna bakılır Yüksek ise ona yönelik tetkik ve tedaviler yapılır 8 Diğer hormon bozuklukları olup almadığı araştırılır (Kortizol eksikliği, yumurtalık kistleri, prolaktin hormon yüksekliği, kan kalsiyum azlığı gibi)Prof Dr Metin Özata
Endokrinoloji ve Tiroit Uzmanı
Kalamış-İstanbul[/b]KAYNAKLAR VE ÖNERİLEN KİTAPLAR

Tiroit Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
ProfDr Metin Özata


Doğru Beslen Formda Kal Prof Dr Metin ÖZATA


wwwtiroitorg
Kaynak: Hekimce