Kolesterol Nedir ¿ , Kimler Risk Altında ¿

Kolesterol nedir?

Kolesterol yaşam için gerekli olan mum kıvamında yağımsı bir maddedir Kolesterol beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunur Vücut kolesterolü kullanarak hormon (kortizon, seks hormonu), D vitamini ve yağları sindiren safra asitlerini üretir Bu işlemler için kanda çok az miktarda kolesterol bulunması yeterlidir Eğer kanda fazla miktarda kolesterol varsa bu kan damarlarında birikir ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına (arteriyoskleroz) yol açar Arteriyosklerozda damar duvarında biriken tek madde kolesterol değildir; akyuvarlar, kan pıhtısı, kalsiyum gibi maddeler de birikir Toplumda arteriyoskleroz için damar sertliği, damar kireçlenmesi gibi ifadeler de kullanılmaktadırDamarlar tüm vücutta yaygın olarak bulunur ve kalp, beyin, böbrek gibi organlara kan taşıyarak bu organların görev yapmasını sağlar Kolesterol hangi organın damarında birikirse o organa ait hastalıklar ortaya çıkar Örneğin; kalbi besleyen atardamarlarda (koroner arterler) kolesterol birikimi olursa göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlar oluşur Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir

İyi kolesterol-Kötü kolesterol

Kolesterol, yağımsı bir maddedir Normal koşullarda, yağ suyun içinde çözünmez Kolesterol de su özelliklerini taşıyan kanda normal koşullarda çözünmez Kolesterol, kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir (paket edilir) Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir Değişik tipte lipoproteinler vardır:1LDL (low density lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein): Kötü huylu kolesteroldür2HDL (high density lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein): İyi huylu kolesteroldürHDL ve LDL kolesterolden başka lipoproteinler de vardır

Yağ metabolizması bozukluğu olan hastaların yaptırdığı diğer bir kan incelemesi de trigliserid ölçümüdür Trigliserid de kolesterol gibi kanda çözünen bir yağdır Kan trigliserid düzeyi ile arteriyoskleroz arasındaki ilişki kolesterol kadar belirgin değildir

Yüksek kolesterol nedir?

Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risk taşır HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir

20 yaşın üzerinde Kan kolesterol düzeyi

200 mg/dl'nin altı istenilen düzeydir

200-239 mg/dl arası sınırda yüksek’tir

240 mg/dl'nin üstü ise yüksektir

Kan LDL-kolesterol düzeyi

130 mg/dl'nin altı istenilen düzeydir

130-159 mg/dl arası sınırda yüksek’tir

<160 mg/dl'nin üstü ise yüksektir

Kan HDL-kolesterol düzeyi

35 mg/dl'nin altı düşüktür

Kanda Kolesterol >200 mg/dl

veya LDL-kolesterol>130 mg/dl

veya HDL-kolesterol <35 mg/dl İSE >RİSK FAZLADIR

HDL-kolesterol yükseldikçe risk azalır Ortalama HDL-kolesterol düzeyi kadında 55 mg/dl ve erkekte 45 mg/dl’dir yani kadınlar bu yönden daha şanslıdır Kan trigliserid ölçümüne göre sınıflandırma

< 200 mg/dl ----> Normal

200-400 mg/dl ----> Sınırda yüksek

400-1000 mg/dl ----> Yüksek

> 1000 mg/dl ----> Çok yüksek

Kanda kolesterolün yüksek olması bir yağ metabolizması bozukluğudur Yağ metabolizması bozukluğundan şüphe edilen bir hastada yapılması gereken kan alınarak öncelikle kolesterol, LDL-kolesterol, HDL kolesterol ve trigliserid düzeyi ölçülmesidir Tedaviye karar vermeden önce bu değerler en az 2 kere ölçülmelidirTedavi düzenlenirken öncelikle LDL-kolesterol düzeyleri temel alınmalıdır

Kolesterol niye yükselir?

Kanda kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda faktör vardır Bu faktörlerin bazıları önlenebilir niteliktedir Bunlardan bazıları:

1Kalıtımsal Faktörler

2Gıdalar

3Şişmanlık

4Stres gibi faktörler kolesterolü ve kötü huylu kolesterolü yükseltirDüzenli egzersiz iyi huylu kolesterolü yükseltir ve kötü huylu kolesterolü azaltır60-65 yaşa kadar yaşla birlikte kolesterol düzeyi artar Kadınlarda menopozdan sonra kolesterol düzeyi artar