|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
enfeksiyonları, hastane, korunma, yöntemleri |
![]() |
Hastane Enfeksiyonları Ve Korunma Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Hastane Enfeksiyonları Ve Korunma Yöntemleri1 ![]() Hastaların hastaneye başvurma anında inkübasyon döneminde olmayan ve hastaneye yatıştan 72 saatten uzun sürenin sonunda veya bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkan ya da sık poliklinik muayenelerine bağlı olarak gelişen infeksiyon olarak tanımlanır ![]() 2 ![]() Hastane infeksiyonları 3 nedenden dolayı önemlidir: - Bazı hastane infeksiyonlarının mortalite ve morbilitesi çok yüksektir ![]() - Bazı hastane infeksiyonları %30 oranında önlenebilir - Hastane infeksiyonlarının neden olduğu ekonomik kayıplar çok büyüktür ![]() HASTANE İNFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ -İK politikaları ve standartlar geliştirmek -Hizmet içi eğitim -Personel sağlığının korunması -Rasyonel antibiyotik kullanımı -Dezenfektan kullanımının denetlenmesi -Etkin İK uygulaması, danışmanlık hizmeti -Eğitici el kitapçığı ve broşürler hazırlanması -İzolasyon uygulamaları ve denetimi -Sürveyans ve geri-besleme -Salgın araştırması ve koruyucu önlemlerin alınması -Epidemik Hİ gelişiminin önlenmesine yönelik önlemlerin alınması -İK ile ilgili mahallerin yapılanmasında danışmanlık -Sorunların çözümü için yönetimle koordinasyon SURVEYANS Hastane infeksiyonlarının hiç olmaması olanaklı değildir ![]() ![]() ![]() -İzlemek -hastalıkların oluşum ve yayılım sürecinin sistematik olarak gözlenmesi Başarı için sürveyans beş temel bileşeni içermelidir: -Hedeflenmiş hastalıklar veya olgular, -Standart tanımların geliştirilmesi, -Bu tanımlar için müşterek kabullerin sağlanması, -Destekleyici eğitimlerin verilmesi, -Uygulamada etkin bir program yapılması ![]() CDC, efektif bir sürveyans programı için aşağıdakileri önermektedir: -İnfeksiyon kontrol personeli tarafından düzenli olarak prospektif (ileriye dönük) sürveyans yapılması, -Temel epidemiyolojik tekniklerle infeksiyon hızlarının analizinin yapılması, -Karar vermede verilerin periyodik olarak kullanılması, -Verilerin hastane epidemiyologu tarafından değerlendirilmesi ![]() 3 ![]() -Hastane infeksiyonu konusunda takip proğramı ve bu konuda eğitimli personel bulunmaması ![]() -Merkezi sterilizasyon ve dezenfeksiyon sisteminin olmaması ![]() -Steril malzemenin uygunsuz taşınması ve depolanması ![]() -İnfekte atıkların uygunsuz taşınması ve depolanması ![]() -Servisler bölümler klinikler arası personel hareketliliği -İzolasyon tekniklerinin yetersizliği -Temiz kirli çarşaf ayrımında yetersizlik ve yatakların yugun temizlenmemesi -Hehangi bir atığa elle dokunmak -Gıda işleyicilerinin hijyenik çalışmaması -Yatak altlıklarının ördeklerin uygunsuz taşıma boşaltma ve temizlenmesi -İnhalasyon terapisinin hijyenik olmayan koşullarda yapılması -Hastanede bazı bölgelerde trafiğin yoğun olması -Bilinçsiz antibiyotik kullanımı ![]() H ![]() ![]() MRSA -Burun taşıyıcılığı personelde %1-6; yoğun bakım ünitelerinde %24 ![]() -Burun taşıyıcığı persistan veya intermittan olabilir ![]() -Burun taşıyıcılarının 1/2’sinde ellerde de saptanır ve bulaştırıcılıkta eller başlıca rolü oynar ![]() -Ayrıca; diğer vücut bölgelerinde de taşıyıcılık olabilir ![]() -Dosyalarda, steteskop, turnike gibi aletlerin üzerlerinde izole edilebilir ![]() -Fakat buraların infeksiyon kaynağı olma ihtimali; yanık üniteleri dışındaki birimlerde düşüktür ![]() Personel elleri= MRSA bulaşımı VRE’nin en önemli kaynağı insan gastrointestinal sistemidir Sağlık personelinde GIS taşıyıcılğı ve buna bağlı VRE bulaştırıcılığı nadiren bildirilmektedir ![]() VRE infeksiyonlarının genellikle hastalarda GIS kolonizasyonunu takiben gelişen endojen infeksiyonlar oldukları düşünülmektedir ![]() Temas İzolasyonu Gerektiren Durumlar: -EHEC, Shigella, C ![]() -HSV -Sellülit, dekübit, abse, impetigo -Pediküloz, uyuz -VRE, MRSA, GSBL salgılayan bakteriler gibi dirençli ve patojen mikroorganizmaların neden olduğu infeksiyonlar ![]() 4 ![]() ![]() ![]() H ![]() ![]() ![]() ![]() Dört ana başlık altında incelenebilir: 4 ![]() ![]() -Antibiyotik kullanımında artış; flora değişikliğine bağlı olarak çoklu dirençli patojenlerin oranı artar ![]() -Yeni prosedürler aletler ;içinde veya etrafında mikroorganizmaların yaşayabileceği ortam oluşturabilirler ![]() 4 ![]() ![]() -Yaş; her iki uçta yüksek -Metabolik veya imminsüpresyona yol açan bozukluklar, diyabet -İmminsüpresif ilaçlar -Travma ,yanık 4 ![]() ![]() -Cerrahi müdahele -Kateterizasyon (damar-idrar) -İnvaziv ve diagnostik girişimler(endeskop,basınç monitörleri) 4 ![]() ![]() 4-5 ![]() ![]() ![]() 5 ![]() ![]() Sağlık çalışanlarının iş ortamında maruz kaldığı riskler karşısında alınacak önlenlerden en önemli birisi el yıkamadır ![]() ![]() Geçici floranın uzaklaştırılması hijyenik el yıkamadır ![]() ![]() Hijyenik el yıkama H ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Jesenius ve arkadaşlarının yayınladıkları bir örnekte pnomoni nedeniyle hastaneye yatırılan ve bu sırada hepatit A inkubasyonu olan bir hastadan 14 kişinin enfekte olduğu salğında el yıkamaya özen gösterilmemesinin ömemli rolü olduğu belirtilmektedir ![]() ‘infectiaus Diseases seciety of Amerika – 37 th ![]() ![]() ![]() Hijyenik el temizliği için seşilecek ajanlar kalıp sabun olabileceği gibi antiseptik içeren tıbbi sabunlar,deterjanlar ve cilt antiseptikleri olabilir ![]() Alkol:alkol gram pozitif ve negatif bakterilere ,mantarlara ve birçok virüse karşı germisidol etki gösterir ![]() Klorheksidin: Gram pozitif bakterilere karşı iyi etki göstermekle birlikte gram negatif bakterilere ve mantarlara etkisi daha azdır ![]() İyodin:Cildi boyaması ve irritasyonu kullanımı kısıtlamış olmakla birlikte günümüzde iyodoforlar iyodinin yerini almıştır ![]() ![]() Triklosan:%02-2 konsantrasyonda antimikrobiyal etkilidir ![]() ![]() Hekzaklorofen:S ![]() ![]() ![]() Kloraksilenol:gram pozitif bakterilere karşı in-vitro etkisi iyi olmasına karşın gram negatif bakterilere mikobakterilere ve virüslere etkisi zayıftır ![]() Cilt temizliğinde kullanılan antiseptiklerin hemen hepsi ciltte kuruluğa hassas kişilerde dermatite yol açabilmektedir ![]() Eller yıkandıktan sonra kağıt havlu ile çok iyi kurulanmalıdır, bu el yıkamanın etkinliğini artırır ![]() 5 ![]() ![]() Eldivenler ,kanda diğer vücut sıvılarında ve tıbbi atıklarda bulunması olası infeksiyoz mikroorganizmalara karşı bir bariyer görevi görerek sağlık personelini infeksiyondan korur ![]() -Personel:eldivenler elleri infeksiyöz mikroorganizmalarla kontaminasyondan korur ![]() ![]() -Hastalar:Eldivenler sağlık personelinin cildinde bulunan mikroorganizmaların neden olabileceği infeksiyonlardan hastaları korur ![]() ![]() -Toplum:Çalışma ortamında elleri kontamine olan ya da kan yoluyla bulaşan hastalık etkenleri ile temes eden bir sağlık personelinin ,hastanede edindiği infeksiyonları ,eşine,arkadaşlarınave aile üyelerine bulaştırması mümkündür ![]() Eldiven çeşitleri : -Steril cerrahi eldivenler -Tek kullanımlık muayene eldivenleri -Bulaşık ya da iş eldivenleri 5 ![]() ![]() Klinik girişimler sırasında hastaların vücuduna girmesi olası mikroorganizmaların sayısının azaltılması ve girişim sırasında infeksiyon gelişme riskinin en aza indirilmesine yardımcı olan uygulamalardır ![]() Aseptik teknikler aşağıda belirtilen uygulamaların bir bölümünü veya tamamını kapsar: -Eller veya eşyalardaki mikroorganizmaların uzaklaştırılması veya öldürülmesi -Steril alet veya diğer gereçlerin doğru olarak kullanılması -Ortamdan uzaklaştırılamayan mikroorganizmaların hastaya temas riskinin azaltılması Aseptik tekniğin unsurları -El yıkama -Cerrahi temizlik -Bariyerlerin kullanılması -Hasta hazırlığı(hastanın poerasyon için hazırlanması) -Steril bir alan oluşturulması -Güvenli cerrahi tekniklerin (insizyonun küçük yapılması dokuların ve çevresindeki yapıların travmatize edilmesinden kaçınılması)kullanılması -Cerrahi girişim yeri ortamının daha güvenli hale getirilmesi olarak özetlenebilir ![]() Aseptik teknikler aşağıda açıklanmıştır: 1 ![]() -Hijyenik elyıkama: -Cerrahi el yıkama:Operasyon ve invaziv girişimler öncesi yapılan el yıkamadır ![]() 2 ![]() 3 ![]() ![]() -Giysilerin kontaminasyonunu önlemek, kan ve infekte vücut sıvılarından korunmak için kullanılırlar ![]() -Sıvıları geçirmeyecek yapıda, bacakları ve ayakkabıları örtecek uzunlukta olmalıdır ![]() -Riskli mikroorganizmalarla infekte hastaların bakımı sırasında giyilir ![]() -Bu giysiler hastanın bulunduğu ortamdan ayrılmadan, orada çıkarılmalı, dış yüzü kontamine kabul edilmelidir ![]() -Eller odada yıkanmalıdır ![]() Maske ve yüz koruyucularının kullanılması: -Maske, ağız ve burunu tamamen kapatmalıdır ![]() ![]() -Solunumla bulaşan patojenlerle infekte hastalarla karşılaşıldığında cerrahi maske kullanılmalıdır ![]() -Maskeler takıldıktan bir saat sonra değiştirilmelidir ![]() -Cerahi maskeler tüberküloz bulaşını önlemede etkili değildir ![]() -Kan damlacıkları, sekresyonlardan burun, ağız ve gözü korur ve partiküllerin solunum yoluyla geçişini, vücut sıvıları ve vücut çıkartılarının çevreye sıçrama riskinin söz konusu olduğu, tıbbi müdahale veya hasta bakımı durumunda giyilir ![]() 4 ![]() -Operasyon ve girişimler için deri hazırlığı;ilk olarak operasyon girişimi uygulanacak bölgenin sabun ve suyla temizlenmesi sağlanmalı,temizliğinden emin olunmalıdır ![]() -Deriye uygun antiseptik uygulanır,yavaş ve dairesel hareketlerle girişim bölgesi temizlenir ![]() ![]() -Deride bakterilerin kolayca üremesine ortam hazırlayan küçük çatlak ve kesiklerin oluşmasına neden olduğu gerekçesiyle operasyon/girişim bölgesindeki kılların traş elmesi önerilmemektedir ![]() ![]() - Vajina serviks ve diğer mukoz membranların hazırlanmasında bir pens yardımı ile tutulan gaz tamponlar veya pamuk topçukları yardımıyla antiseptik bir madde serbestçe vajina ve servikse uygulanır ![]() ![]() Enjeksiyon yapılmadan önce ; 1 ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() 4 ![]() ![]() Antiseptik solüsyonların kontamine olmasının önlenmesi için; -Pamuk topları ,hidrofil pamuklar veya gaz tamponlar kesinlikle antiseptik solüsyonun içinde bırakılmamalı ![]() - Pamuk veya spançlar kesinlikle antiseptiğin bulunduğu kaba daldırılmamalı ![]() 5 ![]() Sterilizasyon aletler örtüler ve diğer tibbi gereçlerin bakteriyel endosporlar da dahil olmak üzere tüm mikroorganizmalardan arındırılması şlemidir ![]() Steril alan ;girişim yeri ve çevresine steril havlular veya cerrahi örtüler yerleştirilmesi ve girişim süresince ihtiyaç duyulan aletlerin ve diğer gereçlerin konduğu yerlerin steril şartlarda korunması amacıyla oluşturulan bölgedir ![]() Steril alanın idamesi: -Steril aletler açık bir pencere yada kapının yanına konmamalıdır ![]() -Steril alanda sadece steril olan tıbbi alet ve gereçler bulunmalıdır ![]() -Steril aletler açılırken ,başkasına verilirken veya taşınırken kontamine edilmemelidir ![]() -Hasta örtülerinin seviyesinin altında kalan alanın steril olmadığı bilinmelidir ![]() -Steril personelin steril olmayan bölgelere geçmesine ve steril olmayan aletlere dokunmasına müsade edilmemelidir ![]() -Steril alan iyi tanınmalı ve bu bölgelerin steriliği idame ettirilmelidir ![]() -Steril paketlerin ıslanma kesilme yada yırtılma gibi durumlarda kontamine olabileceği unutlmamalıdır ![]() 5-4 ![]() ![]() Eldivenler ,kepler,maskeler önlükler ve galoşlar cerrahi girişim sırasında hastaların mikroorganizmalarla karşılaşma olasılığını azaltarak infeksiyon gelişme riskinin düşürülmesine yardımcı olur ![]() Ele giyilmiş cerrahi eldivenler içindeki ılık ve nemli ortam mikroorganizmaların çoğalması için ideal bir ortam oluşturur ![]() ![]() 5-5 ![]() Sağlık çalışanlarının mesleki uğraşları sırasında kontamine kesici delici aletlerle yaralanma ve infekte vücut sıvılarıile temas etme riski yüksektir ![]() İnfeksiyon etkenleri sıklıkla perkütan yaralanmalar ,infekte kan veya vücut sıvılarının mukozalara sıçraması ,bütünlüğü bozulmuş deri ile temas sonucu bulaşmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() Kesici delici alet yaralanmaları nasıl önlenir: -Kullandıktan sonra enjektör iğneleri ve bistüri v ![]() ![]() -Klinik uygulamalar sırasında elle dokunmayı gerektirmeyen teknikler kullanılmalı -Enjektör iğnelerni atmadan önce eğip bükmek ya da kırmak gibi gerksiz ve sakıncalı uygulamalardan kesinlikle kaçınılmalı -Kullanımdan sonra enjektör iğnelerinin kapağı kesinlikle kapatılmamalı -Enjektör iğneleri ve diğer kesicileri usulüne uygun olarak ortamdan uzaklaştırmalı ve imha edilmeli ![]() Yaralanma ve temas durumunda yapılacak işlemler Araştırmalar kesici-delici alet yaralanmasından sonra yaranın bir antiseptikle temizlenmesinin ya da sıklarak kanatılmasının,maruz kalan kişide infeksiyon riskini azaltmadığını göstermiştir ![]() ![]() -İğne batan ya da kesilen yer derhal sabun ve su ile yıkanmalıdır -Hastanın vücut sıvılarının sıçradığı burun ağız ya da cilt bölgeleri bol suyla temizlemnelidir ![]() -Gözlere bulaşma durumunda ,gözler su veya serum fizyolojikle yıkanmalıdır ![]() -Temas sonrası profilaksi olanakları araştırılmalıdır ![]() 6 ![]() 1 ![]() Tıbbi alet ve ekipmanın yeniden kullanıma hazırlanmasında ilk basamaktır ![]() ![]() ![]() Klor bilinen en eski ve en yaygı dezenfektan maddedir çünkü; -Mikroorganizmalar için güçlü bir öldürücü madde olduğu kanıtlanmıştır ![]() -Koku gidericidir -Uygun konsantrasyonda kullanuldığında insanlar için toksik etkisi yoktur ![]() -Zehirli tortu çökelti bırakmaz -Renksizdir,uygulaması kolaydır ve ucuzdur ![]() 2 ![]() ![]() Temizleme işlemi ,gereçler üzerindeki kan ve diğer vücut sıvıları organik mataryel doku ve kirlerin deterjan ve su ile fırçalanarak uzaklaştırılmasıdır ![]() 3 ![]() Bakteri sporları dahil olmak üzere tüm mikroorganizmaları öldüren yegane yöntemdir ![]() STERİLİZASYON Buhar sterilizasyonu Otoklavlama Kuru ısı ile sterilizasyon Belirli bir zaman dilimi içinyüksek ısı gerektiren bir uygulamadır ![]() ![]() ![]() Kimyasal sterilzasyon Isıya duyarlı malzemelerinbuhar,ısı veya etilen oksit sterilizasyon yöntemlerinin bulunmadığı durumlarda kullanılan bir yöntemdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YEKSEK DÜZEYDE DEZENFEKSİYON Kaynatma: Kimyasal Y ![]() DEPOLAMA:Uygun saklama işlemi için takip edilmesi gereken talimatlar uygulanan metoda ve gereçlerin sarılı olup olmamasına göre değişir ![]() 7 ![]() ![]() Teşhis ve tedavi esnasında ortaya çıkan atıklar ,ayrıca tıbbi ve förmasetik arştırma atıkları,ilaç üretiminde ortaya çıkan atıklar tıbbi atık olarak kabul edilmektedir ![]() Tıbbi atıklara uygulanacak işlemler; -Atıkların çıktığı yerde ayrılması - Ayrı tobalanması -Ayrı geçici depolama -Geri kazanma işlemleri -Son işlemin yapılacağı yere özel taşıma -Düzenli depolama ve yok etme Atık torbalarının kullanımı: -Mavi torba:evsel nitelikli atıklar mavi plastik torbalara konur -Siyah torba:geri kazanılabilen serum,ilaç şişeleri gibi cam malzemeler dezenfekte edilerek siyah torbalara konur ![]() -Kırmızı torba patojen atıklar sterilze edildikten sonra diğer infekte atıklarla birlikte sıkıştırılmadan kırmızı torbalara toplanır ![]() Tıbbi atık torbasının özellikleri: -Kırmızı renkli -Kırılma ve delinmeye dayanıklı -Sızdırmaz ve taşımaya dayanıklı -50-60 kg taşıma kapasiteli -Üzerinde tıbbi atık veya uluslararası amblem bulunmalı ![]() Hastane personelinin riski;kesici olmayan tıbbi atıkların potansiyel infeksiyon riski yoktur ![]() Tıbbi atık işleme metotları avantajları ve dezavantajları -Sıhhi kanalizasyon;ekseri kan, vücut sıvıları ve diğer büyük hacimde sıvılar için uygundur,sıhhi kanalizasyon sistemi biyolojik atıkları işlemek için önerilmiştir Katı maddeler ve bakterilerden ayrışmayan atıklar için uygun değildir ![]() ![]() Kimyasal işlem ve dezenfeksiyon;özellikle yüzeysel kontaminasyon atıkları veya kolayc apenetre olabilen atıklar için uygundur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() -Buhar ile sterilizasyon:gözenekli buharın kolayca penatre olduğu atıklar için uygundur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() -Yakma;kağıt atıklar patolojik atıklar ve kesiciler için uygundur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() -Mikrodalga ışınlama;belli oranda su içeren nemli atıklar için uygundur ![]() 8 ![]() -Temizlik proğramları vetemizlik sonrası konntrol listeleri hazırlanmalı ![]() -Proğramın sürdürülmesi düzenli olarak takip edilmeli ![]() -Temizlik sırasında mutlaka eldiven giyilmeli ![]() -Duvarların zeminin ve yüzeylerin temizliğinde tozların ve mikroorganizmaların yayılmasın önlemek için nemli bez kullanılmalı ![]() -Ovalama işlemi kirleri ve mikroorganizmaları ortamdan uzaklaştırmak için en etkin yöntemdir ![]() - Yüzeyler tavandan tabana doğru temizlenmelidir ![]() -Gözle görünür şekilde kirlendiğinde tmizlik solüsyonları değiştirilmelidir ![]() |
![]() |
![]() |
|