Romatoid Artriti Tanıyalım

ROMATOİD ARTRİT NEDİR?
Romatoid artrit (RA) iltihaplı romatizmaların en sık formudur ve eklemlerin içindeki zarda iltihaba yol açar Eklem hattı kalınlaşır ve eklemde ısı artışı, şişme ve ağrıya yol açabilir RA yıllarca devam etmeye eğilimlidir Tipik olarak vücutta değişik pek çok eklemi etkiler ve kıkırdak, kemik ve eklem bağlarına zarar verebilir
RA’NIN SEBEBİ NEDİR?
RA’ın nedeni henüz bilinmemektedir ve hastalık kişiden kişiye farklılık göstermektedir Çocukları ve yaşlıları kapsayacak şekilde herkesi etkileyebilir Buna rağmen hastalık genellikle genç ve orta yaşlılık döneminde başlar RA, kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha sıktır Hastalık tüm etnik gruplarda ve dünyanın her kısmında görülebilir Savunma sistemi düzgün çalıştığında vücut savunması bakteri, virüs ve diğer yabancı hücrelere karşı savaşır RA gibi bir savunma sistemi bozukluklarında, savunma sistemi düzgün çalışmaz ve vücudun kendi eklemleri ve diğer organlarına saldırır RA’de genlerin büyük rolü olmasına karşın, RA direkt ebeveynden çocuklara geçmez Bunun yerine, RA gelişmesine bir hassasiyet ve eğilim yaratan genler aktarılır Pek çok bilim adamı ve doktor RA’nın enfeksiyondan tetiklendiğine inanır Fakat şimdilik bunun bir kanıtı yoktur RA bulaşıcı değildir Herkesi etkileyen mikrobun RA’ ya yatkın kişilerde savunma sisteminin anormal çalışması sonucu hastalığın ortaya çıkmasını sağlayabilir
BULGULAR NELERDİR?
RA’nın etkileri insandan insana değişir RA’lı her insanda eklem iltihabı değişkenlik göstermekle birlikte genellikle kalıcıdır Bazı insanlarda hastalık alevlenme nöbetleri ile seyredip ılımlı olabilir Diğerlerinde, hastalık sürekli aktiftir Daha kötü hale gelir veya sürekli ilerler Yaklaşık yüzde on RA’lı da, uzun süren yakınmasız iyileşme sürecinin takip ettiği tek bir hastalık dönemi görülür
RA’li hastaların en önemli özelliği el parmak eklemleri ve el bilek eklemlerinde ağrı şişlik, ısı artışı ve bu eklemlerde sabahları olan tutukluktur El eklemleri dışında diz eklemi, dirsekler, ayak bileği, ayak parmak eklemleri sık tutulan diğer eklemlerdir Kalça, omuz eklemleri ile beraber omurga eklem tutulumu görülse de çok nadirdir Erken dönemde olan şişlikler ilerleyerek eklemlerde kalıcı hasar ve şekil bozukluklarına neden olabilir RA, diğer bütün iltihaplı romatizmal hastalıklar gibi sistemik tutulumu sonucunda ateş, halsizlik, yorgunluk, gibi genel belirtiler yapabileceği gibi, kalp, akciğer, dalak, böbrek tutulumu ile hastalar doktora gelebilir
RA TANISI NASIL KONUR?
RA’nın tanısı hastalığın öyküsü, doktorun muayene bulgusu, yapılan bazı kan tetkikleri ve röntgen filmlerinin yardımı ile konulur Romatoid faktör (RF) denen bir antikorun varlığı RA’ yı gösterebilir Anemi ve yüksek eritrosit sedimantasyon hızı gibi iltihabı veya başka hastalıkları gösteren diğer laboratuar test anormallikleri de mevcut olabilir Bu kan testleri teşhis koymada yardımcı olabilirken, RA’yı kesinleştiren veya ekarte eden tek bir test mevcut değildir RA’ nın erken dönemlerinde röntgen filmleri normal görünmesine rağmen hastalık ilerledikçe eklem hasarının röntgen filmlerinde gösterilmesi tanıyı doğrulamaya yardım eder
RA NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Günümüzde, romatoloji uzmanları RA’yı devamlı ilaç tedavisi ile büyük ölçüde kontrol altında tutabilmektedir Güncel tedavi metotları ağrıyı rahatlatma, iltihabı azaltma, eklem hasarını durdurma veya yavaşlatma ve hastanın iyilik hali ile fonksiyonlarını geliştirmek üzere odaklanmıştır Modern tedaviler esasen RA’lı hastaların hayat kalitesini arttırmıştır Tedavide başarıyı arttırmak için hastanın tedaviye ve hekim önerilerine uyumu çok önemlidir Uyumun artması da hastanın hastalığını iyi tanımasına ilaçların olası yan etkilerini bilmesine bağlıdır Tedavi programı, hastanın ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak eklem iltihabının ciddiyetini hesaba katıp, diğer tıbbi sorunlar ve bireysel yaşam stili göz önüne alarak düzenlenir Eskiden önerilenin aksine RA’nın akut safhalarında istirahat pek artık önerilmemektedir
RA tedavisinde kullanılan ilaçlar iki gruba ayrılırlar Semptomlarınızı rahatlatmaya yarayan ilaçlar ve hastalığın yaptığı hasarı durdurup bu durumu devam ettirmeye yarayan ilaçlar Bunların her biri RA tedavisinde belirli amaçlara hizmet eden ilaçlardır Bu ilaçların bazıları tedavi sırasında dikkatli takibi gereklidir Bu yüzden hasta tedavi seçenekleri konusunda, tedavinin yaralarına karşı riskleri ve hatta belirli çeşit ilaçların kullanımına bağlı mahiyeti karşılaştırarak mümkün olduğunca fazla bilgilendirilmelidir Hastalığın tedavisinde aile bireylerinin hastaya her açıdan yardımını da çok önemli bir noktadır Sürekli ailesel psikolojik destek yanında gerektiğinde psikiyatrik hekim desteği de göz ardı edilmemelidir Fizik tedavi ve cerrahi tedavi dirençli hastaların tedavisinde seçenek olarak her zaman karşımızda durmaktadır