Romatizma En Çok Stresi Seviyor

Kronik bir eklem hastalığı olan romatoid artrit, düzenli tedavi edilmediği taktirde yaşamı adeta esir alıyor

35-50 yaş arası kadınlarda erkeklere oranla daha çok görülen romatoid artriti stres, fazla kilo, sigara ve kafein de tetikliyor Uzun süre ilaç kullanılmasını gerektiren hastalık, tedavi edilmediği taktirde, eklemlerde kalıcı sakatlıklar bırakıyor "Gelecekte sakat mı kalacağım" korkusu yaşayan romatoid artrit hastalarının hastalığıyla nasıl başa çıkacağını öğrenmek için de bazen psikolojik destek almaları gerekiyor
Eklemlerde ilerleyici yıkımlara ve sakatlığa neden olan 'Romatoid Artrit', hastalığını ve hastalığın seyrinde neler olabileceğini ve tedavisini Medical Park Hastaneler Grubu Göztepe Medical Park Hastane Kompleksi Romatoloji Uzmanı DrMusa Temel anlattı
Romatoid artrit nedir ve nasıl bir hastalıktır?

Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan kaslar, kemikler, eklemler ve bu yapıları birleştiren bağlarda ağrı ve hareket kısıtlılığına, bazen de şişlik ve şekil bozukluğuna neden olan hastalıklara, genel olarak romatizma adı verilmektedir
Romatoid artrit, en sık görülen iltihabi eklem hastalığıdır Tedavi edilmediği taktirde giderek ilerleyen hastalık, eklemlerin yanında iç organları da etkileyebilir Uzun sürelidir (kronik), ancak zaman zaman alevlenip arada uzun süreli sessiz dönemler de görülebilir Hastalık kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilmektedir

Hastalığın belirtileri nelerdir? Hangi şikayetler ortaya çıktığında mutlaka doktora gidilmeli?

Eklemlerde ağrı, şişlik, ısı artışı, kızarıklık ve hareket güçlüğü gibi şikayetler ile başlar Hastalığın aktif dönemlerinde halsizlik, hafif ateş gibi genel belirtiler olabilir Gece ya da sabahları eklemlerde ağrı ve tutukluk olup hareket etmede zorluk vardır, sonra hareket ettikçe yavaş yavaş açılma olur Ancak ağrılar ve tutukluk hastalığın şiddetine göre gün boyu devam edebilir Sabahları olan bu hareket güçlüğüne sabah tutukluğu denilmektedir Sabah tutukluğunun süresi ne kadar uzunsa hastalık o kadar aktif demektir Genellikle el parmakları ve el bilekleri en sık etkilenen eklemlerdir Romatoid artritde dirsek, omuz, boyun, çene, kalça, diz, ayak bileği ve ayak parmak eklemleri de tutulabilir

Görülme sıklığı nedir? Hangi yaş grubunda daha sık görülür?

Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde 0,5-1 kadardır Ancak toplumdan topluma farklılıklar olabilmektedir Genellikle genç-orta yaşlı erişkinlerin hastalığıdır ancak daha erken ve geç yaşlarda da ortaya çıkabilir Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülür

Hastalığın nedeni nedir? Ortaya çıkmasında hangi faktörler etkilidir?

Nedeni tam olarak bilinmeyen bu hastalıkta genetik olarak yatkın kişilerde geçirilen bir enfeksiyonun (mikrobik hastalığın) bağışıklık sisteminde bozulmaya yol açarak Romatoid artrite neden olduğu düşünülmektedir Eklemlerde iltihap hücreleri toplanır ve bu hücrelerden dokulara zarar verecek maddeler (enzim, antikor, sitokin) salgılanır

Genetik bir hastalık mıdır?
Romatoid artrit doğrudan anne-babadan çocuğa geçen genetik bir hastalık değildir Ancak ailede olması bir miktar yatkınlık oluşturabilir Romatoid artritli birçok hastada HLA-DR4 adı verilen bir genetik belirleyicinin bulunduğu gösterilmiştir

Enfeksiyonların (mikrobik hastalıkların) rolü var mı?
Birçok araştırmacı ve hekim hastalığın başlangıcında enfeksiyonun rolü olabileceğini düşünmektedir, ancak bu durum kanıtlanmış değildir Romatoid artrit bulaşıcı bir hastalık değildir

Hangi organları etkiliyor?

Hastalık genellikle eklemler ve çevresindeki dokuları etkilemektedir Tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak şekil bozukluğu ve kalıcı sakatlıklara yol açabilir Eklemlerin dışında kalp, akciğer gibi iç organlar da tutulabilir

Nasıl teşhis ediliyor?

Romatoid artrit tanısı için, şikayetlerin ayrıntılı bir şekilde sorgulanması ve eklemleri de içine alan tam bir fizik muayene yapılması gereklidir Belirli laboratuvar testleri ve röntgen incelemeleri istenebilir "Romatoid faktör" ve "Anti CCP" adı verilen testlerin pozitifliği tanıyı destekler Yüksek eritrosit sedimantasyon hızı ve yüksek CRP, hafif kansızlık diğer laboratuvar bulguları arasındadır Kesin tanı, hastanın hekim tarafından bir bütün olarak değerlendirilmesi ile konur

Nasıl tedavi ediliyor?

Romatoid artrit tedavisi esas olarak ilaçlarla yapılmaktadır Bu amaçla kullanılan ilaçlar 2 gruba ayrılır

1 Şikayetleri gidermeye yönelik: Bu gruptaki ilaçlar çabuk etki eder, ilacı alır almaz etkisi başlar ilaç kesildiğinde etkisi biter Aspirin, steroid olmayan anti-romatizmal ilaçlar, ağrı kesiciler, gerektiğinde kortizon

2 Hastalığın seyrini etkileyen ilaçlar: Bu gruptaki ilaçların etkisinin oluşması için belirli bir süre geçmesi gerekir Ancak bu ilaçlar hastalığın eklem harabiyeti yapıcı etkisini önlemeye yönelik ilaçlardır ve ilacın kesilmesi durumunda da etkileri bir süre daha devam edebilir Tedavi hastaya özel planlanır; bunda da hastalığın şiddeti, eşlik eden sağlık problemleri ve bireysel özellikler ve gereksinimler ön planda tutulur Özellikle akut alevli dönemlerde ilgili eklemlerin istirahati önerilir Akut dönem dışında, hastanın kendini iyi hissettiği zamanlarda dengeli olarak verilmiş egzersizler hastaya yarar sağlar

Tedavi edilmediğinde nasıl bir tablo ortaya çıkıyor?

Hastalığın seyri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir Zaman zaman artan hafif şikayetler olabileceği gibi sürekli ve ağır seyredip tedavi edilmediği taktirde eklemlerde harabiyet yaparak kalıcı sakatlıklara ve iç organ tutulumlarına yol açabilir

Hastalıktan korunmak mümkün mü?

Romatoid artritin nedeni tam olarak bilinmediğinden dolayı korunma tam olarak mümkün değildir Ancak hastalığın tanısının erken dönemde konulabilmesi çok önemlidir Çünkü, eklem harabiyeti oluşumu erken dönemde başlamaktadır Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, kalıcı eklem hasarı oluşumunun engellenmesi o kadar başarılı olur