Aile Hekimi Olmayan Pişman, Olanlarda Da &Quot;Maaş Kaygısı&Quot; Var

Aile hekimi olmayan pişman, olanlarda da "maaş kaygısı" var


Fatma Ergüzeloğlu/ Ankara


Aile hekimliği, uygulamaya geçilen illerde adeta yükselen değer haline geldi Bunun en büyük nedenini hekimlerin yüksek maaş aralığı oluşturuyor En son uygulamaya geçilen iller olan Trabzon ve Rize’de aile hekimi olan hekimler şartlarından memnun Uygulamaya daha önce geçilen Bolu, Eskişehir gibi illerdeyse aile hekimliğine geçmeyen hekimler pişman


Uygulamaya en son dahil edilen Trabzon’da 5 Ocak’ta aile hekimliği uygulaması başladı Ortalama 3 bin, 3 bin 500 kişiye bir hekim düştüğü için 212 aile hekimliği bölgesi planlandı İlde yaklaşık 360 hekim müracaatı vardı ve tamamı doldu Müracaat oranının yüksek olduğunu belirten Trabzon Tabip Odası Genel Sekreteri Dr Yüksel Yeni, “Hekimlerin bir kısmı haklı olarak gönülsüz Aile hekimliği Türkiye’de oturmamış bir sistem, henüz yeni başlıyor ‘Yola çıkalım da eksiklikler yolda düzelir’ mantığı ile hareket ediliyor” diye konuştu


“Toplum sağlığı merkezlerinin görevleri belli değil”


Aile hekimlerinin görev ve sorumluluklarının kanunen düzenlendiğine dikkat çeken Dr Yeni, aile hekimlerinin görevlerinin net anlatılmasına rağmen uygulamada sorunlar yaşandığını söyledi “Toplum sağlık merkezleri (TSM)’nde aile hekimliğine geçmeyen hekim ve sağlık grup başkanlarının görevleri aile hekimlerine kalıyor Bizim ilde de aynı durum oldu Adli nöbetler, acil nöbetler gibi görevler aile hekimlerine bırakılmış vaziyette” diye konuşan Yeni, aile hekimlerinin görevinin belli olmasına karşın TSM’lerin görevlerinin belli olmadığını belirtti


“Geçici görev tehdidi var”

İllerinde aile hekimliğinin maddi getirisinin yüksekliğinin ön planda tutulduğuna dikkat çeken Yeni, "Aile hekimliğine geçilen yerlerde kira, elektrik, yakıt giderini hekimin kendisi karşılıyor Getirisi olduğu gibi götürüsü de yüksek” dedi Hekimin TSM’de kalması durumunda, şehir merkezinden uzak noktalarda geçici görevlendirilebileceğini belirten Yeni şunları söyledi:


“İsteseniz de istemeseniz de, boşalan görevler için geçici olarak görevlendiriliyorsunuz Bu merkezler çok sıkıntılı ve doğal olarak kimse burada kalmak istemiyor Tüm bunlara karşın aile hekiminin aldığı maaşın yarısını alıyorlar Kötünün de kötüsü var yani Ama TMS’de çalışan hekimin de 3-4 bin TL civarında maaşı olsa aile hekimliğine geçmez Türkiye’de gidişat aile hekimliği yönünde, açık kararlılık var Fakat hekim camiasında geleceğe dair kaygılar da var”


Negatif performans uygulanıyor

Dr Yeni, sistemde negatif performansın varlığına dikkat çekerek, mevcut performansın tamamlanması durumunda maaşın eksiksiz alınabileceğini söyledi Yeni, şöyle konuştu:


“Gelirimi azaltma ihtimalim var da arttırma imkânım yok Performans kriterlerinde neler var? Gebe tespiti ve gebe izlemi, çocuk takibi ve aşıları Bunları yerine getirirseniz tam maaş alıyorsunuz Yerine getiremezseniz de getiremediğiniz oranda kesinti yapılıyor Sistemin uygulandığı Avrupa ülkelerinde ortalama 2 bin kişiye bir aile hekimi düşüyor ve dolayısıyla poliklinik sayısı 20’yi geçmiyor Bizim burada ortalama 3 bin 500 kişiye bir aile hekimi düşüyor ve ortalama poliklinik de 50-60 Bulunduğumuz coğrafi şartların da etkisiyle gebe takibi sıkıntılı Yardımcı personel sıkıntısı yaşıyoruz Hekim başına düşen nüfusun azaltılması gerek”


Rize’de yoğun talep

Uygulamanın henüz hayata girdiği Rize’de 93 kişi için açılan kadroya 118 kişi müracaat etti ve 1 kişi dışında 92 kişi görev’e başladı Yüksek oranda talep olmasının nedeni olarak ise, aile hekimliğinin cazip ücretleri gösteriliyor Konuyla ilgili bilgi veren bir sağlık memuru,

“Uygulama bir yıl sonra nasıl olur bilemiyorum Ama uygulamaya geçilen illerde yaşanan sorunlar burada da yaşanabilir İlimizde aile hekimi, vatandaşlardan gelen farklı talepler nedeniyle sıkıntı yaşayabilir Hasta tutumu nedeniyle sorun yaşanıyor; hasta hekimi istemeyebiliyor Hekimlerin hasta değiştirebilmesi de belli prosedüre bağlı, çok kolay bir işlem değil Coğrafi şartların ağırlığı da bunu etkiliyor” diye konuştu


Bolu’da aile hekimi olmayan pişman

Aile hekiminin TSM’de çalışan hekimin iki katı oranında maaş aldığını belirten sağlık memuru, aile hekimi maaşının 5 bin TL civarında olacağını söyledi


“İlimiz aile hekimliğine yeni geçtiği için ilk 6 aylık dönemde performans kısıtlaması yok Altı aydan sonra negatif performans uygulamasına tabi olacağız Hekim arkadaşlarımıza şimdiden uyarıda bulunuyoruz ki, sıradaki işlerini biriktirmeden yapsınlar” diye konuşan sağlık memuru, diğer illerdeki uygulamayı izlediklerini söyledi


Aile hekimliğinin uygulandığı ilk pilot il olan Bolu’da, sistemden emin olamadığı için aile hekimliğine geçiş yapmayan bir hekimse, özellikle yüksek maaşları gerekçe göstererek, kararından pişmanlık duyduğunu ifade etti


“Sevk gelmediği sürece her şey normal”

Eskişehir’de görev yapan aile hekimi uzmanı bir hekim de, aile hekimliğinin maddi kazancının çok iyi olduğunun anlaşıldığını belirterek “Dolayısıyla ne yardımcı sağlık personelinin, ne hekimlerin tedirginliği yok Hekime maddi anlamda gereken değerin verilmesi iyi bir şey 1-2 milyara çalışan bir hekim artık doğru düzgün maaş alıyor Sevk sistemi gelmediği sürece her şey normal, yolunda ilerler” diye konuştu


Kazandıkları 6-7 bin TL maaşın bir gün biteceği yönünde tedirginlik yaşadıklarını belirten hekim, tüm iller sisteme dahil olunca asıl zorlukların başlayacağını düşünüyor “Hiçbir resmi makam dile getirmiyor ama, maaşların yarı yarıya düşeceği söyleniyor Yapılan masrafların kanıtlanması isteniyor” diye konuşan hekim, denetimlerin başladığını söyledi


Aile hekimi halka inemedi

TSM’lerdeki hekimlerin aile hekimliğine geçmedikleri için pişmanlık yaşadıklarını belirten aile hekimi, “Şu an kadro olsa hepsi geçecek Fakat kadro yok Yeni hekimler, asistanlar ve bazı hocalar geçmek istiyor Ama öyle bir ortam yok, köyler dahil doldu Bu yıl kadro açılacağı belirtiliyor Fakat hekim azlığı ciddi bir sorun” dedi


Sistemde sorunlar olduğunu kaydeden hekim şunları anlattı:


“Resmiyette görevlerimizi yüzde 100 yapıyor görünüyoruz Evleri dolaşıyor, gebe takibi yapıyor görünüyoruz Ama hastayı çağırıp ilaçlarını aylık veriyoruz Evlere gidilmesi gerekiyor gebe-bebekler için ama biz, buraya gelenlerle uğraşabiliyoruz Sokak sokak aramıyoruz Devlet zihniyeti hakim oldu sisteme, değişen hiçbir şey olmadı En büyük etken de herkesin 4 binden fazla hasta sayısının olması, rekabet ortamının kaldırılması Benim hasta sayım 2 bin 500 olsa ben bunu 4 bine çıkarmak için elimden geleni yaparım ‘Hasta kaçacak mı, benden kaydını sildirecek mi?’ gibi kimsenin kaygısı yok Bu da sistemi tıkıyor Herkes eski sağlık ocağı sistemindeki gibi sabah saat 9-10 gibi geliyor, akşam 16’da gidiyor Tek iyi tarafı, verilmesi gereken para veriliyor Demek istediğim şey şu ki, halka inemedik Halka inebilmek için rekabet ortamı olmalı, hasta sayısı azaltılmalı ve hekim artı bir davranış geliştirmeli