11 Eylül Nasıl İnsan Avına Dönüştü?

İzzet Taşkıran'ın haberi



Moral FM’de “Sırrı Er’le Basında Bugün” programına katılan Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof Dedeoğlu, “11 Eylül’ün yarattığı ilk travmadan sonra ABD’nin işgal gerekçeleri kısmen meşruydu Fakat daha sonra özellikle İslam toplumlarını tehdit olarak görüldü ve bu da dünyada yaşanan toplumsal gerilimleri arttırdı” şeklinde konuştu

“11 Eylül saldırısının ikinci aşaması da ABD’nin Irak’ı işgal etmesiydi Burada terörist falan kovalanmadı, bu devlet külliyen terörist ilan edilerek resmen işgal edildi” diyen Dedeoğlu, dünyadaki bazı çevrelerin “Yeni Muhafazakâr” olarak tarif ettiği Başkan Bush’un gerçekleştirdiği işgallerle dünyayı gerilime sürüklediği vurguladı

ABD’nin insan hakları ihlallerini bahane ederek Afganistan ve Irak’ı işgal etmesinin durumu daha da kötüleştirdiğini söyleyen Dedeoğlu, “İnsan hakları ve demokrasinin simgelendiği Batılı ülkeler güvenlik endişelerini özgürlüklerin önüne yerleştirme konusunda hiçbir endişe taşımadılar İnsan hakları ihlali ve anti-demokratik uygulamalar sadece işgal edilen ülkelerinde değil, işgalleri gerçekleştirenlerin kendi ülkelerinde de sıklıkla yaşanmaya başlandı” diyerek bazı sorunların yaşandığına dikkat çekti

İşgal edilen ülkelerdeki insanların tutuklu olarak kaldığı Guantanamo Üssü’ndeki duruma da değinen Star Gazetesi’nin akademisyen yazarı, burada bulunanların uluslar arası hukukta bir karşılığının olmadığını söyleyerek konu hakkında şunları kaydetti:

“Onlar savaş suçlusu ya da teröristse bunun bir hukuku ve prosedürü olması gerekiyor Fakat onların uluslararası hukuk konusunda herhangi bir karşılığı söz konusu değil Hatta Guantanamo’nun yeri bile farklı Küba’da Amerikan üssünde yer alıyor Biz her zaman bu iki devletin düşman olduğunu düşünüyorduk ama onlar rahatlıkla faaliyet yapabiliyorlar Buradaki tutukluların alıkoyma biçimlerini ve gerekçelerini sorgulayacak bir merci yok”

“11 EYLÜL GEREKÇESİYLE YAPILAN SALDIRILAR İNSAN AVINA DÖNÜŞTÜ”

ABD’ye yönelik yapılan 11 Eylül Saldırısı’ndan sonra dünyadaki güç dengesinde ne gibi değişiklikler oldu?

11 Eylül’ün yarattığı ilk travmayla birlikte saldırının gerçekleştiren ABD’yi bir savunma çerçevesinde hareket eden ülke pozisyonuna soktu Başlangıçta bu gerekçe kısmen meşruydu Fakat bu durum daha sonra özellikle İslam toplumlarının tehdit olarak görüldüğü insan avına dönüştü Aslında bu terörle mücadelenin doğasında vardır Bir belirsizlikle mücadele söz konusu Teröristlerin kim olduğu ve nerede olduğu belli değil Bu anlayış aynı zamanda “Yeni Muhafazakar” diye tanımlanan Bush’un dünyada insan avına çıkmasına sebebiyet veren ve gerektiğinde ülkeleri işgal eden bir pozisyona soktu Bu da dünyada toplumsal travmaları arttırdı Böylece Amerika kıtasında ve Avrupa’da teröre karşı olan korku çoğaldı ve aynı zamanda İslam ülkelerini bu devletlerin gözünde dışsallaştırdı

11 Eylül saldırısının ikinci aşaması da ABD’nin Irak’ı işgal etmesiydi Çünkü Irak’ta terörist falan kovalanmadı, bu devlet külliyen terörist ilan edildi ve resmen işgal edildi Hedef gayet açıktı Saddam Hüseyin’in yaptıkları bahane edilerek saldırı gerçekleştirildi Böylece ABD terörü bahane ederek gerektiğinde ülkeleri işgal eden bir statü kazandı Yani terörist avı yapan ülkeden işgal yapabilen bir ülkeye geçti Bu aşamanın iki farklı boyutu olduğunu söylemek mümkün Gerekçelerini de 11 Eylül’e dayandırdıklarını söylersek yanlış olmaz sanırım

“İNSAN HAKKI İHLALLERİ İŞGALCİ ÜLKELERDE BİLE ARTMAYA BAŞLADI”

Yaşanılan işgaller düşünüldüğünde 11 Eylül Saldırısı öncesi dünyada insan hakları nasıldı? Bu saldırının ardından bu kavramda ne gibi değişiklikler yaşandı?

Sorduğunuz sorunun iki boyutu var Irak’ta işlerin iyi gittiğini varsayan bir ABD söz konusu Buradaki olumlu gelişmeleri Irak’ın kendi kendine başardığını varsaymayarak kendi güçlerinin bunu gerçekleştirdiğini iddia ediyorlar Afganistan’da işler kötüye gidiyor Bu nedenle Irak’ta uyguladıkları benzer politikaları burada da uygulamak istiyorlar Sanki Irak toplumuyla Afganistan aynıymış gibi

İnsan hakları konusuna gelince 11 Eylül’den sonra tematik olarak ve uluslararası hukuk açısından son derece geri duruma düşüldü Bir anlamda insan hakları ve demokrasinin simgelendiği Batılı ülkeler güvenlik endişelerini özgürlüklerin önüne yerleştirme konusunda hiçbir endişe taşımadılar İnsan hakları ihlali ve anti demokratik uygulamalar sadece işgal edilen ülkelerinde değil, tüm dünyada ve işgalleri gerçekleştirenlerin kendi ülkelerinde de sıklıkla yaşanmaya başlandı Örneğin insanların iletişim özgürlüğünün zedelenmesi konusunda Fransa’da iki gündür kıyametler kopuyor İnsan hakları ve hukuk konusunda geriye düşüş olmakla beraber Bu konuda bir tek sevindirici gelişme Uluslararası Hukuk Mahkemesi’nin Balkanlar’la ilgili aldığı karar hakkında yaşandı

“GUANTANAMO’DAKİ ESİRLERİN HUKUKTA HİÇBİR KARŞILIĞI YOK”

ABD’nin Irak ve Afganistan’da gerçekleştirdiği işgaller sonucunda birçok kişi tutuklandı ve ceza aldı Bu noktada Guantanamo’da tutuklu bulunanlar esir mi savaş suçlusu mu? Eğer bunlar esirse bütün bunlara rağmen ABD niye sorgulanamıyor?

Bir kere burada tutuklu olan kişilerin uluslararası hukukta karşılığı bile yok Yani onlar savaş suçlusu ya da teröristse bunun hukuku ve prosedürü olması gerekiyor Fakat onların uluslararası hukukta herhangi bir karşılığı söz konusu değil Hatta Guantanamo’nun yeri bile farklı Küba’da Amerikan üssünde yer alıyor Biz her zaman bu iki devletin düşman olduğunu düşünüyorduk ama onlar rahatlıkla faaliyet yapabiliyorlar

Buradaki tutukluların alıkoyma biçimlerini ve gerekçelerini sorgulayacak bir merci yok Bu ihlali eğer zayıf bir ülke yapsaydı muhtemelen tepesine binen çok olurdu ABD güçlü olduğu için kimse ses çıkarmıyor Ben yaptım oldu mantığı içindeler Bununla birlikte bu ülkenin dünyadaki prestijini, meşruiyetini ve yapıcı politikalarını zarara sokan müthiş bir hata yaptılar Bu hata siyaseten aslında kaybetmelerine yol açtı Benim kanımca ABD bu sorunu kendi içindeki tartışmalarla çözebilecektir Bu süreçte de haksız yere tutuklu bulunan esirlere de geçmiş ola denilecektir