|| ≫ Tavla Hakkında Herşey ≪ ||

Tavla nedir ?Nerden Çıkmıştır ?


Eski zamanlarda hint imparatoru, satranç oyunun pers imparatoruna, yaninda bir mektup ile hediye olarak göndermistir mektubunda oyunla ilgili hiç bir açiklama yapmazken söyle bir mesaj yazmistir pers imparatoruna;

kim daha çok düsünüyor,

kim daha iyi biliyor,

kim daha ileriyi görüyorsa, o kazanir

iste hayat budur

pers imparatoru dönemin en alim veziri olan büzur mehir ile bu mesaji paylasarak, ondan oyunu çözmesi ve kendisinin de karsilik olarak hint imparatoruna hediye edilmek üzere baska bir oyun icat etmesini ister

vezir haftalarca çalistiktan sonra gönderilen satrancin her tas hareketini ve oyunu çözer daha sonra da on günde tavlayi icad eder ve imparatora sunar


hint imparatoruna tavla oyunuyla birlikte gönderilmek üzere söyle bir mesaj hazirlanirHint imparatoruna;

evet, kim daha çok düsünüyor, kim daha iyi biliyor, kim daha ileriyi görüyorsa o kazanir

ama biraz da sanstiriste hayat budur


Tavla neyin sembolüdür?


Tavlanın içindeki karşılıklı 6'şar hane 12 ayı temsil eder 15 beyaz ve 15 kara pul, ayın 15 gece ve 15 gündüzünü simgeler karşılıklı 12'şer hane günün 24 saatidir (hafta ve dakika birimleri saçma bir yolla bulunduğundan anlatmicam)

1400 yıl önce iran şahı nevşirvan'ın veziri olan büzur mehir tarafından 10 günde icat edildi



Bilinen Tavla Türleri;

1zarsız
2tek zarla oynanabileni
3bir zarı hep bir kabul edip diğerini kendiniz belirleyebildiğiniz
4asker tavlası
5kız tavlası
6universite tavlası

Orjinal Tavla Sayıları:

1- yek
2- dü
3- se
4- cehar (cahar-cihar da denir)
5- penç
6- şeş


1-1: hep yek
2-2: dü bara
2-1: iki bir
3-3: dü se
3-2: seba -i dü
3-1: se yek
4-4: dört cehar
4-3: cehar -ü se
4-2: cehar -i dü
4-1: cehar -ı yek
5-5: dü beş
5-4: beş dört
5-3: penc -ü se
5-2: penc i dü
5-1: penc -ü yek
6-6: dü şeş (farsçada tokat anlamına geliyormuş)
6-5: şeş beş
6-4: şeş cehar
6-3: şeş -ü se
6-2: şeş -i dü
6-1: şeş -ü yek


efendim bilindiği gibi farsça'da günler pazar'dan başlanarak sayılır bu bakımdan mesela çarşamba günü 4 gün olur "car-ı şembe" yaaa

hatta penc-ü şembe de perşembe oluyorFarsça sayılar burdan gelmektedir


Tavla Terimleri:

50 madde'de tavla


1 iki üç tane taş birden vurunca: bunları sabah öğlen akşam yemeklerden sonra alıyosun

2 mars" ve bundan tureyen "marsilya yollari" vardir bir de kaybedenin koltuk altina verme raconu

3 pulun herhangi bir adimdan sonra nereye varacagini direk goremeyen, tek tek sayan insanlara daktilocu denir

4 karsidaki marsa yaklastigi ve siz toplamaya basladiginiz zaman 'artik kosar adim derin nefestir sana dusen' dermis kahvelerde boyle bi lafi isitmek tum karizmanin yok olmasi anlamina gelirmis

5 seni amerikan dusesi bile kurtaramaz

6 bide ilk atilan zar alti alti ise

-oha ayı oyunun yarisi bittilan ayızara bak

7 zar tutma len

8 tekden kaçarım, keyfime bakarım

9 çok ballısın

10 bal degil teknik, herkese zar gelir ama herkes böyle oynayamaz

11 buna kral kizini verirmi$(tum kapilar kapandiginda)

bi de "agop,kirkor,salamon,mi$on" diye toplanabilitedir, en keyiflisi mars yaparken atilan son cift zardan sonra soylenenidir

12 padi$ah dizilimi : tum pullar iceri alindiginda 1,2,3 kapisinda iki$er, 4,5,6 kapisinda ücer pulun dizildigi seklin yakalandigi durum

13 toplarken çift geldiğinde dört pul alınabiliyorsa "pazartesi, salı, çarşamba, perşembe " diye sayılır

ya da (şener şen'in çok eski bir traş bıçağı reklamından)
"sen bir traş ol, bir daha ol, bir daha ol, bir daha ol" denir

14 mars olmak üzere olan bir oyuncu için "marsa yolculuk" tabiri kullanılır

15 İlk oyun acemilerindir

16 toplama esnasinda cift zar geldiginde:atos,portos,aramis,dartanya diyenler de mevcuttur

17 mesela durum 3-3'ken geriden gelip de beraberliği yakalayan oyuncu:

-benimki 3 oldu

-ne var ben de 3'üm

-olsun benimki taze 3 seninki bayatladı

18 iskodra selanik

dobruca venedik

haydi yavrum kemik!

(iskodra selanik dobruca venedik kisminda zarlar kafa uzerinde cevirilir, haydi yavrum kemik kisminda karakteristik bir bilek hareketiyle sallanir)

19 rakibin önüne çarşaf gibi 5 tane açık sermişsinizdir, bir çok alternatifle kırabilmektedir pulunuzu, ama abi öyle bir zar atar ki, hiç birini kıracak durumu olmaz böyle bir durumda; "senin sınava girmene gerek yok, ben kefilim, git hemen versinler ehliyetini " demek güzel oturacaktır

20 -iki mars bi oyun,yenilene koyun!!

21 bir taşınız kırık ise ve içerde sadece iki kapı dolu iken zar bunlara denk gelmişse bu duruma "koca konya ovasında *ıçmaya yer bulamadık" denir

bir aceminin taşı kırılırken "acıyana acımazlar unutma emi!" demek gerekir

iyi zar atan kimse "bundan sonra sana fincan getirelim" diyerekten taşlanır

22 son eli marsla alirken son zarda soylenmesi cok $ekil olan laf

-gameovermars

23 tek kapı doluyken gele atılırsa "konya ovasında *ıçacak yer aramak" tabiri bu olayı tam manasıyla tasvir eder ve sıkça kullanılır

24 zarin kirik gelmesi : zarin pula ya da pullara dayanarak tam olarak bir yuzu uzerine oturmadigindan kac geldiginin anlasilamamasi

25 Sayarak oynayanlara ohooooooooooo satranc mı oynuyoz kardesim?

abaküs getiriiimmi? daha rahat sayarsın

26 birden çok pulu bir seferde kırıp karşı tarafın oyunu güzelce bozulduğunda "al eline dola beline" diyerek toplatabilir taşları terbiyesiz insanlar

27 iyi zar atana sen zar tutuyorsun seklinde camur atilinca cevap olarak "zar tutmadan atılmaz" ve "zar bilene gelirmis" denilir hatta sonuna vurgusu sert bir "gozum/yavrum" da eklenebilir

28 yahudi kapısı : açılışta şeş ü yek ve se yek ile alınan kapılar

29 abbas yolcu/haydi abbas/abbas pesıncır : pulu kaçarken söylenir

30 al bu da benden/bu da ellerinden öper : karşıdakinin pulu kırılırken söylenir

31 2den2 : çift zarın 4 sayının da aynı pul ile oynaması

32 "düşeeeeeeeş, topla kırıkları gebeeeeeeş" şeklinde dialoglar saptanmıştır

33 "Akşama misafir var hazırlık yapıyorum" kendi alanında 6 kapıyı da alan taraf, karşıdakine yıldırma politikası uygulamak için kullanır

34 du baara ; dur bağarma

35 penc üse ; severler güzeli genç ise (bir turlu kafiye olmadıgı halde ısrarla soylenir)

36 mecedes koması=rakibin eline bir kırık verip bütün kapları almak akabinede rakibin derdini marco pa$aya anlatmasını önermek

37 "Geç başa ol paşa" oyuna alti besle basladiktan ve icerdeki pulladan birini bi bastan diger basa kactiktan sonra soylenir

38 "Aldım Zeki Müren Kapısını" ooyuna alti dortle baslayan rakip o zarla gidip icerden kapi almak gibi bi dalalet gosterirse

39 "Sebaytinin düdüüüüüğüüüüüüüü" 5-2 gelen zar için soylenir

40 2-2 'du baaarma 1 du baarma iki du baarma 3 du baarma 4' denerek oynanır rakip üzerinde yarattığı psikolojik deformasyon isviçreli bilim adamlarınca kanıtlanmıştır

41 "Marsilya Valisi oldun" mars edince soylenir

42 "Buna bilek derler, ou dilek değil" iyi zar atınca söylenir

43 ayni anda iki veya ustu sayida kapi alindiginda ise soyle denir ;

bu bi kapi , bu iki kapi , bu da sapi (Sapı elle iki bucuk seklinde gosterilir ve karsı tarafın gözünün icine sokularak marabat televole kahkahası atılır)

44 siz pulları toplama faslına gelip te, rakip hala üç beş pulu dışarda bir halde sürünüyorsa (toplamaya rakipten önce başlamışsanız yani!) ağzınızdan çıkacak laf şudur: olmuşları toplayalımmm!

45 tüm kapılar kapanmış durumdadır ve karşı tarafın elinde bir kaç adet kırık mevcuttur
- okullar tatil !!

46 riske girilmek istenmeyen durumlarda "ne mektup yazacam sarhosa ya okur ya okumaz" denir taslar kule gibi dizilir acemi işidir bu biraz

47 Bunun tersi olarak riske girilip iki taş birden kirildiginda da "iki kırık bir kocadan iyidir" denir kiriklar rakibin eline verilir

48 -haydi kemik, hooopp, heyt be güreşş

-şeşbeş abi ne güreşi

-sen ver bakayım zartları haydi hoop, oo super hobaraa

-nee?

-sen yıllık izne cıktın dur simdi oooo hörtcarrrr

-oglum nasıl oynuyosun sen tavlayı ya?

-tavla mı? ne tavlası ??

49 sebayi dü - sebahattinin düdüğü

dörtcaar - tamirci çağır

pencü cahar - işte zahar (zar)

dubara - dur bağırma

penc-ü se, severler güzeli gencüse

hep-yek yerine hep *ok

car-ı se yerine carse çoraplar

Şeklinde pek cok zar yine turkler tarafından kafiyelenmiştir ve mesela pencüse'nin kaç kaç oldugunu cok az kişi bilirken akabinde gelen severler güzeli genc ise herkes tarafından bilinirBu da yine turk halkının şiire ve maniye olan düşkünlüüğünü gosterir

50 "Du baara, oyun gitti bagıra bagıra" Son elde yenmek uzereyken du-baara(2-2) geldigi taktirde soylenir

Tavla Esprileri


* Bir de guzel guzel kapatmissinizdir butun kapilarinizi ne var ki karsi tarafin bolgesinde tasiniz hapsolmustur attiginiz her zarda o guzelim kapilari acmak zorunda kalirsiniz karsi taraf cok keyiflenir bir kac kez "yirtil acemi tirtil" diye bagirir

* "Abi bilmiyosan kız tavlası oynayalım"

* Koltuk altına tavla sıkıştırılıp "hadi bakiyim ogrende gel" denmesi

* Umutsuz durumdakilere amerikan rüyasının tavlada bi **** derman olamıyacağını anlatmak içinde seni amerikan düşeşi bile kurtarmaz denildiği de olur

* "İki marsla bir oyun, bilmeyene koyun" 2 kere mars edip bir kere de oyunla alanlar tarafından denir

* Karşı tarafın kırığı varken evdeki bütün kapılar kapatılırsa ikinciye zar atarken 'dur len senin yerine de atalım' denir ve zarlar kendine doğru atılır ilk duyanlar bazen gülerler

* Bir de altı-iki atınca 'aabi bak düşeş düü-şeş' demek vardır bunu da ilk duyanlar çoğunlukla atlarlar

* 5-0 biten oyun sonrası skoru soran 3 tekil şahısa yenen kişi "ne olsun be, iki ters bir düz" şeklinde cevap verir, ezici bir laftır, rencide eder karşı tarafı

* İlk oyunu kaybedince "ilk oyun aceminin" esprisi yapılır, ritüeldir

* Üstüste çift atan oyuncuya şu söylenir:

- ohhh, ali baba'nın çiftliği senin galiba

* Taraflardan biri ilk 3 oyunu kaybettikten sonra "yeter mi bu kadar yoksa bir oyun daha veriym mi?" der, bu durumda diğer taraf "o dediğin balkabağı güzün yetişir" diyerek hem bu hamleyi rahatlıkla ekarte edebilir hem de rakibin geçersiz işlem yürütmesini sağlayabilir

* Misal rakibimiz boktan bir duruma düşmüş işi 6-4 5-2 gibi tek bir zar kombinasyona kalmıştır

-iyi bak şimdi atıyorum altı dörtü

-tabi tabi baban yaptırdı ya tavlayı oğlum oynasın diye

* -huop zar tutma!
-tutmadan da atılmıyo ki bu melet

* Rakibin çok açık vermeli bir taktik izlediği oyunda karşılıklı olarak birbirinizi kırıp durduğunuz vakit şöyle denilebilir:

-kıran kırana bir mücadele oluyo di mi?

* İcerdeki butun pullariniz tek ise ve di$ardan gelecek zarlar onlari kapatiyor ise $u espirik patlatilabilir

-erman hocam pozisyon zenginligine bak hepsi kapiyo bir yerleri<LI id=d1604636 value=21>5 - 0 yenilen birine yandaki masadaki kizi gostererek

-bak yildirim a$ki olcak $imdi aranizda , hade git baban gelsin

* 'marsilya yolcuları ikinci kapıdan (son çağrı)', 'mars kokusu alıyorum' gibi repliklerdir, amaç rakibi psikolojikman da çökertmektir

* Tavla kapatılıp rakibin koltuk altına iliştirirken "bilmedigin boku git mektebinde oku"

* Çift gelince

- bu iki, bu da benimki

* En başta 6-5 gelince "kaçanın anası ağlamazmış" da denir

* Elinde kırığın varken ve rakibinin 5 kapısıda açıkken o kırığı bir kapıya koyamıyorsan gele atıyorsan

- lan harran ovasında *ıçacak mecra bulamadık

* Üc tane kirigi arkadasin eline verip "sabah öglen aksam tok karina birer tablet"

* Zari disari atan ayni arkadasa "carsaf serelim istermisin?"

* Ücten fazla kirigi olan yine ayni arkadasa " olum buraya degil oraya biriktireceksin"

* Yine zarlari disari atan arkadasin kendisine

"zarlara ip baglayalim mi?"
* -kokuyu alıyormusun?
-yoone kokuyor abi?
-mars güzelim,mars

* Altını görelim şimdi de

* Mars ederken "aha bak şurda bişey görünüyo yıldız mıdır gezegen midir artık

* Pulları toplarken, misal 1 ve 3 kapısında birer, iki kapısında üç yahut dört pul kalmışsa nasıl bir görüntü oluştuğunu tahmin edersiniz, eh espriyi de tahmin edersiniz herhalde, "bu kime bu?"

* Rakibin kırılan pulu ele alınıp sallanır ve "al pardesüne düğme yaparsin" denir

* Farklı yendiğiniz arkadaşa hitaben:

- abi arkadaşa bir soğuk su verir misin? hala şokta

* Sürekli aynı yere taş toplayan arkadaşa hitaben :

"Ne o kule mi inşa ediyorsun? açılışı ne zaman?"

"Sen bırak bu işi minare ustası ol"

"Sırıkları uzat'ta fasulye dikersin" gibi espriler yapılabilir
* "Sen git velin gelsin" de denir yenilen rakibe

* Kırılan ilk pulu rakibin eline uzatırken : "al! bu aya yolculuk biletin!"

kırılan ikinci pul da ise : "al, bu da marsa yolculuğunun bileti! hadi sana iyi uçuşlar! "

* -durum kaç kaç oldu

-*** koyim 4-0 öndesin

-hmmm sen o 0'ı ne zaman aldın yahu?

* İki kez üst üste mars olan rakibe hidafen:

- yaa bu yıl, nasa en iyi astronot olarak kimi seçmiş biliyor musun?

- kimi?

- seniii

* Karşı tarafa bir el yenildikten sonra söylenen "yağmur yağmazsa, göreceğin su budur" lafı vardır rahmetli dedem söylerdi

* oyunculardan birisi 5 veya üzeri taşını kırdırdıysa

-abi burası benim sen karşıya toplayacaksın!

* bir taş kırılıp, bütün giriş kapıları kapandıysa veya rakip taşın kesinlikle dışarı kaçması imkansız bir durum varsa "eşşek cennetine hoşgeldin !" denir

yine benzer durumda (rakibin zarı kırık sokacak yer olmadıgı için atamaması) "kirletme zarı ! kirletme zarıııı !" diye bağırılır

tavla konuşmadan oynanmaz, satranc degildir ; bu laflar oyuna neşe ve heyecan katar, rakipte ruhsal baskı kurmaya yarar

* Karşı tarafı kırıp da bütün kapılarını kapattığın zaman :

- yola bundan sonra katırlarla devam ediyosunnnn!!!

* Oyun çok farklı kazanılmışsa;

- bizim orda bir tavla kursu var, gitmek ister misin? fiyatta da indirim yaptırırım, tanıdıktır

* Ztrateji olarak 6 tane kapi siralayip rakibin pulu sıkı$tırıldıgında 'pabuc getirin ulen olcelim ehi ehi' veya ayni durum icin '7 atarsan cikarsin olm 7 ahaha' gibi igrenc espiriler mevcuttur

surekli ayni zari atan biri zor durumda ise eger (mesela 5-2 olsun) ;

'amcama bak 5-2 parasi vermi$'

* rakip oyunu kurtaramiyacak durumda ise (cok geride ise) "bu oyun hapishanede bile oynanmaz" denir

* toplamanın son anlarında rakibinizin 1 kapısında tek pulu kalmışken, sizin 6 kapısından başlayan 4 pulunuzu düşeş atarak almanızdan sonra söyle(yebil)diğiniz "nasıl koydu aykut kocaman"* rakibi dağıtır ve sinirlendirir rakip babanızsa yapmayınız, etmeyiniz!!

* Okullar tatil olunca zara davranan caylaga:

-birak birak ben atarim

hatta bi de eline vurulursa tam olur

* rakibin pulu altı kapıya alınıp kaçması imkansız bir duruma getirildiğinde:

- hadi sen kumda gez de çöp batmasın!

* pullari toplama sirasinda çift atildigi anda pullar toplanirken :

-recep , şaban , ramazan bu da sen

* Oyunu 4-5 kaybeden birine dönerek

-sana 5-4 ün hikayesini anlatmışmıydım?

+hayır, anlat bakalım

-bir gün elemanın birisi gitmiş dedesinin yanına dert yanmaya demiş "dede bugün bı kıza teklif ettim kabul etmedi acayip moralim bozuldu" dedesi dönmüş "ohoo bende bişey diyeceksin sandım oda bişeymi ben bir keresinde tavlada 5-4 yenildim yaaaaa

* (rakip çok yavaş oynuyorsa)

-abi, bir saatten fazla düşünmek olmasın

* durum dört sıfır olduğunda toplanan pulları üst üste dizip "eee istersen şimdiden otur üzerine, illa beşinci oyunun bitmesini beklemen gerekmiyor" demek

* salak bi zarla, dizi dizi kurduğunuz kapılardan bir veya ikisini zoraki bozmak durumunda kalırsınız, karşı taraf;
- yırtıl tırtıl!

* "oo burası bir karış olmuş söylemiyorsun" : altı kapı kapatılıp pul kırıldığında, karışla ölçülerek söylenir