| 
 | |||||||
|    | 
|  | Konu Araçları | 
| alırlarsemazenler, demektir, döner, eğtim, hakkında, semazen, semazenler | 
|  | Semazen Ne Demektir ? Semazenler Niçin Döner? Nasıl Eğtim Alırlar?Semazenler Hakkında |  | 
|  08-17-2012 | #1 | 
| 
Prof. Dr. Sinsi
 |   Semazen Ne Demektir ? Semazenler Niçin Döner? Nasıl Eğtim Alırlar?Semazenler HakkındaSemazenler Hakkın da Herşey    Mevlevîlik deyince ilk akla gelen semâ?, lügatte işitmek mânâsındadır  Terim olarak, mûsikî nağmelerin dinlerken vecde gelip hareket etmek, kendinden geçip dönmektir  Hz  Mevlânâ zamanında belli bir nizâma bağlı kalmaksızın dînî ve tasavvûfî bir coşkunluk vesîlesiyle icrâ edilen sema?, sonradan Sultan Veled ve Ulu Ârif Çelebi zamanından başlayarak Pîr Âdil Çelebi zamanına kadar tam bir disiplin içine alınmış, sıkı bir nizâma bağlanmış; icrâsı öğrenilir ve öğretilir olmuştur Sema?, sembolik olarak, kâinatın oluşumunu, insanın âlemde dirilişini, Yüce Yaratıcı?ya olan aşk ile harekete geçişini ve kulluğunu idrak edip ?İnsan- ı Kâmil? e doğru yönelişini ifâde eder  Sema? eden canlara Sema'zen denilmiştir  Mevlevilikte dönmek tabiri yoktur  Mevleviler Sema' eder  Her tarikatın zikir ederken (Allah'ı anarken) kendilerine özgü bürhanları vardır  Mevleviliğin de bürhanı Sema' dır   Sema' ederken başınız dönmüyormu? Sema' belli kuralları ve teknik eğitimi olan bir zikir şeklidir  Sema eğitimi alırken vücudu yavaş yavaş belli eğitimlerle hazırlayarak baş dönmesi ortadan kalkar   Sema' ederken ne hissediyorsunuz? Sema' ederken semazen her çarh'da Allah ismini (ism-i celal) okur  Ve her selamın anlamlarını düşünerek bir vecd içinde Allah'ı anar  Bir de mühim olan şuursuzca dönmek değil, Sema' ederken Allah'ı düşünmektir  Bu sayede Allah'ın sevgisini kazanmaktır  Hissettiklerimize gelince anlatılacak veya yazılamıyacak kadar bir duygu selidir   Hz  Mevlana Sema' etmiş mi? Sema', Hz  Mevlana'dan çok önceleri de islam toplumlarında bilinmektedir  Hz  Mevlânâ zamanında belli bir nizâma bağlı kalmaksızın dînî ve tasavvûfî bir coşkunluk vesîlesiyle icrâ edilen sema?, sonradan Sultan Veled ve Ulu Ârif Çelebi zamanından başlayarak Pîr Âdil Çelebi zamanına kadar tam bir disiplin içine alınmış, sıkı bir nizâma bağlanmış; icrâsı öğrenilir ve öğretilir olmuştur Kıyafetlerinizin anlamları nelerdir? Siyah hırka kabiri toprağı, Tennure saflığı ve kefeni, sikke ise tevhidi ve mezar taşını ifade eder   Post'ta oturan kişi kim? Kırmızı Post'a oturan kişiye Postnişin denir  Hz  Mevlana'nın makamını temsil eder  Herkesin oturması uygun değildir   Postnişin'in başındaki Destarın anlamı nedir? Sarık kelimesinin Farsça karşılığı Destar'dır  Sarık sarmak Hz  Peygamber'in sünnetidir  Mevlevilerde Destar sarmak, Şeyhlerin ve Halifelerin hakkıdır  Şeyh, seyyid ise; yani Hz  Muhammed'in soyundansa yeşil, değilse beyaz destar sarar  Halifeler ve Çelebiler, dühani, yani bakılınca siyah görünecek derecede mor destar sararlar  Çelebiler, destarı, alttan sikke görünmeyecek tarzda sarar, çelebi olmayanların destarlarının alt tarafından sikkeleri görünür  Şeyh'in elini öpüyorsunuz oda size birşey söylüyor bunun anlamı nedir? Semazen şeyhe doğru ilerler ve şeyhin açıkta duran elini, şeyh de eğilerek onun sikkesini öper  Orada konuşma yoktur  Otururken niçin secde ediyorsunuz? Mevlevi sâliki, eline aldığı her şeyi, meselâ su içeceği vakit bardağı, eline aldığı kahve fincanını, yatacağı vakit ve kalktığı zaman yastığını, üstüne çekerken ve üstünden atarken yorganını, giyer ve çıkarırken, hırkasının ve çamaşırını yakasını, sikkesinin kenarını, otururken veya kalkarken yeri öper bu öpüşe de görüşmek denir  Bu suretle küllî ruhun her şeye sâri olduğu, daha doğrusu her varlık, tek ve mutlak varlığın tezahürü bulunduğu anlatılmış olur   Meydanı 3 kere dolaşıyorsunuz bunun anlamı nedir? Mevlevi dervişinin hırkası kabridir, sikkesi de mezar taşı  Otururken ölmüş sayılan derviş, adeta bir sur sesini duyup dirilir ve Devr-i velediye başlar  Bu bakımdan Devr-i Veledi ölümden sonra dirilmeye benzer  Semahaneyi ikiye böldüğü kabul edilen hatt-ı istivâa, bu çizginin sağ tarafı zahir alemi ve sol tarafı da batın alemidir  Bu devirler, şeyh denilen mânevî terbiyecinin rehberliğinde Mutlak Hakîkat?i ?İlm-el Yakîn? olarak bilişi, ?Ayn-el Yakîn? olarak görüşü, ?Hakk-al Yakîn? olarak da O?na erişi sembolize eder   Post'un yanında niçin birbirinize eğiliyorsunuz? Şekilde gizli ruhun ruha selamıdır  Semâ? meydanının sağ tarafından post hizasına gelen semâzen, Hatt-ı İstivâ?ya basmadan ve posta sırt çevirmeden dönerek karşıya geçer  Böylece arkasından gelen semâzenle karşı karşıya gelir  Bir an göz göze gelen iki derviş, aynı anda öne doğru eğilerek birbirlerine baş keserler  Böylece herkes birbiriyle selâmlaşmış olur ki buna "cemâl seyri" veya "cemâl cemâle gelmek" denilir   Hırkanızı niye öperek yere bırakıyorsunuz? Mevlevi dervişleri üzerindeki hırkayla görüşerek, sembolik olarak kabrinden kalkarak hakikate doğar ve kollarını bağlayarak bir rakkamını temsil eder  Böylece Allah'ın birliğine şehadet eder   Yapılan bu 4 selamın anlamı nedir? I  Selâm, insanın kendi kulluğunu idrâk etmesidir   II  Selâm, Allah?ın büyüklüğü ve kudreti karşısında hayranlık duymayı ifâde eder   III  Selâm bu hayranlık duygusunun aşka dönüşmesidir   IV  Selâm ise insanın yaratılıştaki vazîfesine yani kulluğa dönüşüdür  Çünkü İslâm? da en yüce makam, kulluktur   Semazen ayakta dururken sağ ayağının başparmağı sol ayak başparmağının üzerinde niçin? Bu duruma "ayakları mühürlemek" denir  Sebebi ise Hz  Mevlana'nın ahçıbaşısı Ateş Baz-ı Veli ye hürmeten yapıldığı söylenir   Selam aralarında Postnişin birşeyler okuyor, okudukları nelerdir? I  Selâmın başında, "Gerçek varlığınızın çevresinde dönün; istidanıza, yaratılışınıza uyun, itaat edip amelde bulunun  " mealindeki,dua okunur  II  Selâmın başında, "Allah'tan esenlik size; Allah, duyuşlarınızı da niyetlerinizi de sağ-esen etsin ve sizi; esenlikle, gerçek olan başlangıç noktasına ulaştırsın  " mealindeki,dua okunur  III  Selâmın başında "Allah, tam esenlik versin size ey sevgi ve aşk yollarında yürüyenler, can gözlerinizden perdeyi kaldırsın da, devrin ve gerçek merkezin sırlarını görün  " mealindeki, dua okunur  IV  Selâm ın başında ise "Ey aşıklar ve gerçekler, Allah'tan esenlik size; devirleriniz tamamlandı, ruhlarınız arındı; Allah size yakıyne, yakıynın gerçek makaamına ulaştırdı  " mealindeki, dua okunur  Sema' ya başlamadan önce birisi birşey okuyor, bu nedir? Sema? Töreni, ?Nâ?t-ı Şerîf?le başlar  Nâ?t-ı Şerîf kâinatın yaratılmasına vesîle olan, yaratılmışların en yücesi Hz  Muhammed?i öven, Hz  Mevlânâ?nın bir şiiridir  XVII  yüzyılda bestekârlarından ?Itrî? adıyla tanınan Buhûrîzâde Mustafa Efendi?nin Rast makamından bestelediği bu na?t-i, na?t-hân ayakta ve sazsız okur  Anlamı için buraya bakabilirsiniz   Semazen'in hareketlerinin anlamları nelerdir? Niyaz vaziyetinde ayakta durması Allah'ın birliğini, tevhid'i temsil eder   Sema ederken sağ eli yukarıya sol eli aşağıya bakacak şekildedir  "Allah'tan aldıklarını kendisine mal etmeden halka ulaştırmaktır; bir yokuz; görünüşte var olan; vasıtalık eden bir suretten başka şey degiliz" Aynı mealde "Göğe ağarız, yere yağarız; aleme rahmetsiz; sıfatlardan zata varırız; zattan sıfatlar alemine, zuhur alemine geliriz; alemlere rahmet olan Hz  Muhammed'de (s  a  v  ) yok olmuşuz biz demektir   Sema vaziyeti sanki ters bir "la" şeklindedir insan gövdesiyle beraber "illa" ya tekabül eder  "la" ve "illa", müslümanlığın esas umdesi olan "la ilahe illallah"(Allah'tan başka ilah yoktur) sözünü temsil etmekle beraber mutlak varlığı ispat, ondan başka bütün mevhum varlıkları nefiy (reddetme) esasını içine alır  Herkes semazen olabilir mi? Mevlevilerde sema'; aşk ve cezbeyi meydana getirmek için bir vesiledir  Her Mevlevi, mutlaka sema' etmesini bilir  Meşk edip sema' etmeyi öğrenmiye "sema' çıkarmak", sema' öğrenmiş Mevleviye de "sema'zen" adı verilir   Mevlevi olmadan Semazen olunmaz  Çünkü Sema' Mevleviliğin bir cüzüdür  Semazen olmak için nasıl bir eğitim alınıyor? Yuvarlak bir tahtanın ortasında bir çivi vardır  Çivi, sabit bir şekilde sema etmeye alışmanız içindir  Çivinin olduğu yere antiseptik görevi görsün diye tuz da dökülür  Sol ayak başparmağı ve ikinci parmak çivinin arasına sokulur ve ilk başlarda 18 çark atılır  Sema'ya ilk başlayan tennure giymez, normal kıyafetle döner  Atılan çarklar her gün fazlalaştırılır  Bu sırada ellerimiz çapraz şekilde omuzlarımıza kavuşturulur  Bakıldığında '1' sayısı gibi gözükürsünüz  Öyle durulmasının amacı, 'Allah'ın birliğine şahadet ediyorum' anlamına gelir  Atılan çarklar fazlalaştıkça, yavaş yavaş kollar açılır  Belli bir süre sonra tennure giyilir  Sema aç karnına yapılır  Bir de mühim olan fıldır fıldır dönmek değil, dönerken Allah'ı düşünmektir   Her yerde Sema' yapılırmı yada bunun bir zamanı ve yeri varmı? Kitaplarda yazıldığına göre evvelce mukabele günü ve vakti yokmuş  İhvan toplanır sohbet esnasında bir vecd, bir zevk hâsıl olursa şeyh, meydancıya emreder, o da canlara haber verir, semâ'hâneye gidilip mukabele yapılırmış   Otellerde, Lokantalarda, düğün-sünnet, Fuarlarda velhasıl heryerde hatta şarkıcıların yanında Sema' yapılıyor bu Sema' mıdır? Sema' olmadığını orada bulunanlarda söylüyor  Ama yapmayın dendiğinde herkes yapıyor ve insanlar istiyor gibi bir manasız cevap çıkıyor karşınıza   Adabına uygun olarak yapıldığında kimsenin söz söylemeye hakkı olamaz  Çünkü bu işin aslı zikirdir ve zikrin yapılacağı ortam ve yer önemlidir  Bu gibi yerlerde yapılan Sema'ya siz neden müdahale etmiyorsunuz? Ve buradaki semazenler bu işin bilincinde değillermi? Şu anda kimse kimseye müdahale edemez  Bu bir rant olarak görüldüğü için  Herkes gerçeğini ben yapıyorum diyor, Kime göre gerçeği o bilinmiyor  Her dönen insan Mevlevi değil   | 
|   | 
|  | 
|  |