Borsa Terimleri Sözlüğü Ve Kısaca Teknik,Temel Analiz..! Borsa Terimleri Sözlüğü

Borsa Terimleri Sözlüğü Ve Kısaca Teknik,Temel Analiz!

Borsa Terimleri Sözlüğü ve Kısaca Teknik,Temel Analiz!

--TEKNİK ANALİZ
Teknik analiz, gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin edebilmek için, fiyat grafiklerinin yardımıyla piyasa hareketlerinin incelenmesidir Burada kullanılan "piyasa hareketi" ve "fiyat hareketi" sözcükleri, teknik analizci için gerekli olan iki önemli bilgi kaynağını (fiyat ve işlem hacmini) kapsar

TEKNİK ANALİZİN FELSEFESİ

-Teknik analiz 3 ön kabule dayanır
-Piyasa her şeyi hesaba katar (değerlendirir)
-Fiyatlar trendlerle hareket eder
-Geçmiş, kendini tekrarlar
-Yukarıdaki ön kabulleri şimdi tek tek inceleyelim

Piyasa her şeyi Hesaba Katar

"Piyasa her şeyi hesaba katar" ifadesi, teknik analizin köşe taşını oluşturur Bu varsayım, tamamen anlaşılmadıkça ve kabul edilmedikçe ileride yapılacak çıkarımlar fazla anlamlı gelmeyecektir

Teknik analiz, hisse senedinin fiyatına etki yapabilecek her şeyin (temel veriler, politik etkiler, psikolojik durum vs) hisse senedinin fiyatına yansıdığını kabul eder Dolayısıyla, fiyat hareketlerinin incelenmesi gerekli olan tek şeydir Bu bir ön kabul gibi görünse de, eğer bu varsayımın anlamı üzerinde biraz düşünülürse kabul etmemek güç olur

Bütün teknik analizciler, arz ve talepteki değişikliklerin fiyat hareketlerine yansıdığını öne sürerler Eğer talep arzdan fazla olursa fiyatlar yükselir; eğer arz talepten fazla olursa fiyatlar düşer Teknik analizci bundan sonra, bu ifadeden yola çıkarak, "Eğer fiyatlar yükseliyorsa, özel nedenler ne olursa olsun, talep mutlaka arzın üzerine çıkmıştır ve dolayısıyla da temel ekonomik veriler olumlu olmalıdır Eğer fiyatlar düşüyprsa, özel nedenler ne olursa olsun, arz mutlaka talebin üzerine çıkmıştır ve dolayısıyla da temel ekonomik veriler olumsuz olmalıdır" sonucuna ulaşır

Böylece teknik analizci, dolaylı olarak temel verileri incelemiş olur Teknik analizciler şunu kabul ederler: arz ve talep güçlerinin belirleyici etkisi, hisse senedinin ekonomik temel verileri "boğa (yükselen)" ve "ayı (düşen)" piyasalarını ortaya çıkarır Piyasanın aşağı ya da yukarı hareket etmesinin nedeni, grafiklerin kendileri değildir Grafikler yalnızca, piyasa psikolojisinin (düşüncesinin) "boğa piyasası" ya da "ayı piyasası" olduğunu yansıtırlar

Bir kural olarak, teknik analizciler, fiyatların düşmesinin ya da yükselmesinin nedenleriyle ilgilenmezler Çoğu zaman fiyat trendlerinin çok erken aşamalarında ya da kritik dönüş noktalarında, hiç kimse piyasanın neden belli, kesin bir yönde hareket ettiğini bilemez Teknik yaklaşım iddialarında bir dönem, fazlasıyla indirgeyici görünebilir Birinci varsayımın arkasındaki mantık, daha çok piyasa deneyimi kazanıldıkça daha anlaşılır hale gelir

Dolayısıyla, eğer piyasa fiyatını etkileyen her şey nihai olarak piyasa fiyatına yansıyorsa, gerekli olan tek şey, piyasa fiyatının incelenmesidir Teknik analizci, fiyat grafikleri ve teknik göstergelerin yardımıyla, piyasanın muhtemelen hangi yöne gideceğini görmeye çalışır Teknik analizci piyasanın aşağıya ya da yukarıya doğru hareket etmesinin nedenleri olduğunu bilir ancak geleceği tahmin edebilmek için o nedenleri bilmesi gerektiğine inanmaz

Fiyatlar Trendlerle Hareket Eder

Teknik yaklaşımda, trend kavramının çok önemli bir yeri vardır Fiyat hareketlerini grafiğe dökmenin ana amacı, trend yönünde işlem yapabilmek için, trendi erken safhalarında yakalayabilmektir Böylece, teknik analizcilerin yaklaşımı "trend-takipçisi" bir yapıdadır Bu da demektir ki; teknik analizcinin amacı varolan trendi belirlemek ve takip etmektir

Devam eden bir trend, yönünü tersine çevirmekten çok, aynı yönünü sürdürme eğilimindedir Bu, gerçekte, Newton'un hareket kanunlarının birincisinin bir adaptasyonudur Bu anlatım şöyle de söylenebilir: "devam eden bir trend sona erinceye kadar varolan yönünü sürdürür" Trend takipçisi sistem, trendin dönüş sinyalleri alınana kadar varolan trend yönünde hareket eder

Geçmiş Kendini Tekrarlar

Teknik analizin ve piyasa hareketinin insan psikolojisiyle yakın ilişkisi vardır Örneğin, bir yüzyıldan bu yana incelenen fiyat grafikleri, grafikler üzerinde belli görüntülerin ortaya çıktığını gösterirler Bu görüntüler, piyasanın "ayı" ya da "boğa" psikolojisini ortaya koyarlar Bu modeller, geçmişte iyi sonuçlar verdikleri için, gelecekte de iyi sonuçlar verecekleri kabul edilir Bu modeller, hiç değişmeme eğiliminde olan insan psikolojisine dayanır Başka bir şekilde söylemek gerekirse, geleceğin anlaşılmasının anahtarı geçmişi incelemekle elde edilebilir ya da gelecek geçmişin yalnızca bir tekrarıdır

TEKNİK ANALİZ ve TEMEL ANALİZ

Teknik analiz, piyasa hareketinin incelenmesi üzerinde yoğunlaşırken, temel analiz, fiyatların aşağı ya da yukarı gitmesi ya da aynı kalmasına yol açan arz ve talebin ekonomik gücünün incelenmesi üzerinde odaklaşır

Temel analiz, bir hisse senedinin gerçek değerini belirleyebilmek için, o hisse senedinin fiyatını etkileyen bütün etkenleri inceler "Gerçek değer" ile temel analizciler, bir hisse senedinin arz ve talep kanununa göre ortaya çıkan o günkü değerine işaret ederler Eğer, bir hisse senedinin gerçek değeri, o andaki piyasa fiyatının altında ise o zaman hisse senedi gerçek değerinin üzerine çıkmış demektir ve satış yapılmalıdır Eğer, bir hisse senedinin gerçek değeri o andaki piyasa fiyatının üzerinde ise o zaman hisse senedi gerçek değerinin altına inmiş demektir ve alım yapılmalıdır

Teknik ve temel analiz yaklaşımlarının her ikisi de aynı sorunu çözmeye; fiyatların gidecekleri muhtemel yönü belirlemeye çalışırlar Her iki yaklaşım da soruna değişik yönlerden yaklaşırlar Temel analizci, piyasa hareketinin nedenlerini incelerken, teknik analizci, piyasa hareketinin sonuçlarını inceler

Teknik analizci, bilmesi gerekenlerin yalnızca sonuçlar olduğuna inanır ve bu sonuçları ortaya çıkaran nedenleri bilmesinin gereksiz olduğuna inanır Temel analizci ise her zaman nedenleri bilmek zorundadır Hisse senedi işlemi yapanların tamamına yakını, kendilerini ya teknik analizci ya da temel analizci sınıfına sokar Gerçekte, bu sınıflandırma çok dürüst olarak yapılmış bir sınıflandırma değildir Temel analiz yapanların büyük çoğunluğu, grafik analizinin temel yararlarını uygulayabilme bilgisine sahiptir Teknik analiz yapanların büyük çoğunluğu da, temel verilerden en azından haberdardır

Sorun şudur ki, grafikler ve temel veriler genellikle birbirleriyle çelişir Çoğu zaman, önemli piyasa hareketlerinin başlangıç dönemlerinde, temel analizciler piyasanın ne yapmak istediğini açıklayamazlar Her iki yaklaşımın en çok ayrılır göründüğü aşama da, trendin bu kritik dönemidir Her iki yaklaşım, daha sonra genellikle belli bir noktada uzlaşır fakat işlem yapabilmek için çoğu zaman çok geç kalınmış olur

Yukarıdaki farklılığın bir açıklaması şudur: Piyasa fiyatı, bilinen temel verilerin önünden yürüme eğilimindedir Bunu bir başka şekilde şöyle söyleyebiliriz: Piyasa fiyatı, temel verilerin ya da o günün sıradan düşüncesinin bir öncü göstergesi gibi rol oynar Bilinen temel veriler, çok önceden "piyasaya girmiş" ve primini çok önceden yapmış olduğu sırada, piyasa şimdi bilinmeyen temel verilere doğru yol almaya başlar

Geçmişte görülmüş olan çok önemli bazı "ayı" ve "boğa" piyasaları, temel verilerdeki çok küçük ya da hiç görülemeyen değişiklerle başlamışlardı O değişiklikler bilinir hale geldiği zaman da yeni trend su altından epeyce yol almıştı

Teknik analizci bir süre sonra, grafikleri okuyabilme yeteneği konusunda artan bir güven geliştirir Teknik analizci, piyasanın hareketinin "ortak düşünceyle uyuşmadığı durumlarda "uyumlu" olmayı öğrenir, yavaş yavaş "azınlıkta" olmayı sevmeye başlar Teknik analizci bilir ki, piyasanın hareketinin nedenleri en sonunda "herkesin bildiği bilgi" haline gelecektir İşte öyledir ki, teknik analizci, bu ek bilgiyi beklemek niyetinde değildir

Teknik analizin çıkarımları içinde, teknik analizcilerin kendi yaklaşımlarını temel analizin yaklaşımına neden üstün gördükleri anlaşılabilir İki yaklaşımdan yalnızca birini kullanmak şeklinde bir seçim olsa, seçim mantıki olarak teknik analiz olmak zorundadır; çünkü, tanımdan hareket edersek, teknik analizin yaklaşımı temel analizi de kapsar

Temel veriler piyasa fiyatına yansıyorsa, temel verilerin ayrıca incelenmesi gereksiz hale gelir Grafik okuma, temel analizin kestirme yolu olur Bunun tersi ise doğru değildir Temel analiz fiyat hareketinin incelenmesini kapsamaz Yalnızca teknik yaklaşımı kullanarak işlem yapabilmek mümkündür Piyasanın teknik yönü konusunda bir düşünceye sahip olmadan, yalnızca temel verilere bakılarak işlem yapılabileceği ise çok kuşkuludur

ANALİZ ve ZAMANLAMA

Düşünce oluşturma sürecimiz içinde eğer konuyu analiz ve zamanlama şeklinde iki ayrı bölüme parçalarsak, yukarıda en son tartışılan konu daha anlaşılır hale gelir Başarılı bir işlem için zamanlamanın önemi büyüktür Kısa vadeli işlem yapmak isteyen bir yatırımcı, piyasanın doğru ana trendi yönünde hareket etse bile, piyasanın o dönemdeki trendi içinde kendini "yanlış tarafta" bulabilir Yatırımcı bu durumda, ilerideki bir tarihte satın aldığı noktaya tekrar geleceği umuduyla elindeki hisse senedini bekletmeye karar verir ve bir "yatırımcı" ya dönüşür Dolayısıyla, temel analize dayanılarak alınmış olan yatırım kararlarında bile, spesifik işlem noktalarını belirleyebilmenin zamanlama sorunu tamamıyla ve yalnızca teknik bir sorundur ve teknik ilkelerin doğru uygulaması, sürecin bazı aşamalarında vazgeçilmez hale gelir

TEKNİK ANALİZİN ESNEKLİĞİ ve UYGULANABİLİRLİĞİ

Teknik analizin büyük güçlerinden biri de, herhangi bir piyasada, herhangi bir zaman aralığında uygulanabilme özelliğidir Çeşitli piyasalarda teknik analiz ilkelerinin uygulanamadığı alan yoktur Örneğin ürün piyasalarında, teknik analizci istediği sayıda piyasayı kolaylıkla takip edebilir

Bir temel analizci için ise aynı durum genel olarak doğru değildir Temel analizciler, son derece büyük miktarda veri ile karşı karşıya oldukları için, pek çoğu bir ürün grubu ya da bir ürün üzerinde yoğunlaşır

Piyasalar, aktif ya da hareketsiz (trend kazanmış ya da trendsiz) dönemler geçirirler Teknik analizci, kaynaklarını ve dikkatini, trend kazanma eğiliminde olan piyasalar üzerinde yoğunlaştırır, diğerlerini ise ihmal eder Bunun bir sonucu olarak teknik analizci, piyasaların rotasyonel yapısından avantaj sağlayabilmek için, sermayesini ve dikkatini piyasalar arasında dolaştırabilir Belli zamanlar, bazı piyasalar hareketlenir ve önemli bir trend kazanırlar

Genellikle, bu tür güçlü bir trend içindeki dönemlerin ardından, hareketsiz ve nispeten trendsiz günler gelirken, bir diğer piyasa ya da piyasa grubu hareketlenmeye başlar Teknik analizci, bu piyasalardan hangisini seçeceği ve hangi piyasaya gireceği konusunda özgürdür Oysa, bir grup piyasa üzerinde yoğunlaşmaya eğilimli olan temel analizcide ise teknik analizcinin sahip olduğu böyle bir esneklik yoktur

Her iki analizci türü, inceledikleri piyasa gruplarını bir an için değiştirecek olsalar, yeni piyasasını inceleyebilmek için temel analizci için gerekli olan zaman, teknik analizcinin kendi yeni piyasasını incelemesi için gerekli olan zamandan daha çok olacaktır

Teknik analizcinin bir diğer avantajı da, çok geniş bir görüş açısına sahip olmasıdır Teknik analizci bütün piyasaları takip etmekle, piyasaların hangisinin genel olarak ne durumda olduğunu bilir ve yalnızca bir grup piyasayı takip etmenin getireceği dar bir görüş açısından korunmuş olur

TEKNİK ANALİZİN ÇEŞİTLİ ZAMAN ARALIKLARINA UYARLANIŞI

Teknik analizin önemli güçlerinden bir diğeri de, değişik zaman dönemlerinde kullanılabilme özelliğidir Teknik analiz yöntemini kullanan bir kişi, ister orta vadeli olarak işlem yapıyor olsun, isterse gün içinde işlem yapıyor olsun, her iki dönem için de aynı ilkeler geçerlidir Bazı çevrelerin iddiası olan, teknik analizin yalnızca kısa dönemlerde yararlı olduğu şeklindeki düşünce ise tamamen doğru değildir

Yine bazıları, uzun dönemlere ilişkin olarak yapılacak tahminlerde temel analizin kullanılması gerektiğini, teknik analizin ise kısa dönemli zamanlamalarla sınırlı olduğunu ileri sürerler Oysa gerçek şudur ki, aylık ve haftalık grafikler kullanılarak uzun dönemler için yapılan tahminler, teknik analizin son derece yararlı bir uygulama olduğunu ortaya çıkarmıştır

TEKNİK ANALİZ YAKLAŞIMINA KARŞI BAZI ELEŞTİRİLER

Teknik yaklaşım konusundaki hemen tüm tartışmalarda, genellikle birkaç soru ortaya atılır Bunlardan bir tanesi, teknik analizin "kendinden menkul bir kehanet" olup olmadığıdır Bir diğeri de, geçmişteki fiyatların, gelecekteki fiyatların yönünü tahmin etmede gerçekten kullanılıp kullanılamayacağıdır

Eleştiriyi yöneltenler, şuna benzer bir şey söylerler; "Grafikler bize piyasanın nerede olduğunu söylerler, fakat piyasanın nereye gideceğini söyleyemezler" Biz şu an için, "eğer onlar okumayı bilmiyorlarsa, grafiklerin onlara hiçbir şey söyleyemeyeceği" şeklindeki açık yanıtı bir yana bırakacağız

Rastlantısal Yürüyüş Kuramı (Random Walk Theory), fiyatların trendinin olup olmadığını sorgular ve şu ya da bu tahmin tekniğinin basit bir "al ve elde tut" stratejisine zarar verebileceği kuşkusunu duyar Bu soruların yanıtlanması gerekir

Kendinden Menkul Kehanet

Ortada, kendinden menkul bir kehanet olup olmadığı sorusu, çok sık ortaya atıldığı için çoğu kişiyi meşgul eder Bu elbette ki haklı bir sorudur fakat çoğu kişinin sandığından daha az önemlidir Bu sorunun yanıtlanmasına girişmenin belki de en iyi yolu, grafik modellerini kullanmanın bazı dezavantajlarını tartışan bir metinden alıntı yapmaktır

"Grafik modelleri kullanmak son yıllarda son derece yaygınlaştı Piyasalarda işlem yapan pek çok kişi bu modelleri az da olsa bilmektedir ve bunları uyumlu bir şekilde kullanmaktadır Bütün bunlar, boğa ve ayı modellerine karşılık olarak alım ve satım dalgalarının ortaya çıkardığı bir ‘kendinden menkul kehanet’ oluşturur"

"Grafik modelleri hemen tamamıyla özneldir Grafik modellerinden birini matematiksel olarak kanıtlayabilecek hiçbir çalışma bugüne kadar ortaya çıkarılabilmiş değildir Grafik modelleri bütünüyle kullanıcılarının kafalarının içinde olan bir şeydir" (The Commodity Futures Game, McGraw Hill, 1977, s176)

Bu iki eleştiri, birbirleriyle çelişiyor ve aslında ikinci eleştiri birinci eleştiriyi ortadan kaldırıyor Eğer grafik modelleri "tamamıyla öznel" ve "kullanıcılarının kafalarının içinde olan bir şey" ise o zaman, kendinden menkul kehanetin temeli olan, herkesin aynı anda aynı şeyi gördüğünü düşünebilmek güç olur

Grafiklerin eleştirisi iki yollu olamaz Eleştiriler, bir yandan grafiklerin herkesin aynı yönde ve aynı zamanda birlikte davranacakları kadar açık olduklarını (dolayısıyla fiyat modellerinin kendinden menkul olduklarını) söylerken diğer yandan grafiklerin aynı zamanda çok öznel olduklarını savunamaz

Konunun gerçeği, grafiklerin çok fazla öznel olmalarıdır Grafik okuma, bir sanattır (belki "beceri" sözcüğü bu noktada daha uygun düşebilir) Deneyimli grafikçilerin bile, yorumlanışlarında her zaman aynı düşüncede oldukları grafik modellerine ender rastlanır Her zaman bir kuşku ve anlaşmazlık noktası vardır Bu kitabın da gösterdiği gibi, teknik analize yaklaşım konusunda sık sık bir diğeriyle anlaşamayan çeşitli yaklaşımlar vardır

Bir piyasanın geleceği üzerinde bütün teknik analizciler anlaşmış olsalar bile, onların hepsi piyasaya aynı zamanda ve aynı biçimde girmeyeceklerdir Teknik analizcilerden bazıları, grafikteki sinyali başlangıcında değerlendirecek ve piyasaya erkenden girecek, diğer bazıları, bir modelden ya da göstergeden "kopuş" noktasında pozisyon açacaklardır Yine diğer bazıları, pozisyon açmak için kopuştan sonraki geri çekilmeyi bekleyeceklerdir

Bazı işlemciler agresif, bazıları ise konservatiftir Bazıları uzun dönemli işlem yaparken, diğer bazıları günlük işlem yaparlar Dolayısıyla, bütün teknik analizcilerin aynı zamanda ve aynı biçimde davranmaları ihtimali oldukça uzaktır

Kendinden menkul kehanet ile bir ilişki söz konusu olsa bile, bu muhtemelen "kendini düzelten" bir yapıda olacaktır Diğer bir anlatımla, işlem yapanlar, onların birlik içindeki hareketleri piyasayı etkilemeye ya da bozmaya başlayana kadar büyük oranda grafiklere dayanacaklardır İşlem yapanlar, piyasayı etkilemeye ya da bozmaya başladıklarını anlayınca ya grafik kullanımına son verecekler ya da işlem taktiklerini yeni duruma uyarlayacaklardır

Örneğin grafik kullananlar, ya çoğunluktan önce davranmaya çalışacaklar ya da piyasanın uzun dönemli yapısının onaylanmasını bekleyeceklerdir Dolayısıyla, kendinden menkul kehanet, kısa dönem için bir sorun haline gelse bile kendini düzeltme eğilimi taşır

Boğa ve ayı piyasalarının ancak arz ve talep yasalarıyla doğrulandıkları zaman ortaya çıktıkları ve kendilerini sürdürebildikleri akıldan çıkarılmamalıdır Teknik analizciler, yalnızca alım ve satım güçleriyle bir ana piyasa hareketinin nedeni olamazlar Durum böyle olsaydı, teknik analizcilerin tümü çok hızlı bir şekilde zengin olurdu

Kendinden menkul kehanet, genellikle grafiklere karşı bir eleştiri olarak değerlendirilir Kendinden menkul kehaneti bir övgü olarak değerlendirmek belki daha uygun olacaktır ve her şeyin ötesinde, olayları etkileyebilecek kadar yaygınlaşmış olan herhangi bir tahmin tekniği oldukça güzel bir şey olmalıdır

Geçmiş Geleceği Tahmin Edebilmekte Kullanılabilir mi?

Ortaya atılan bir diğer soru da, geçmiş fiyat verilerinin geleceğin tahmininde kullanılmasının geçerli olup olmadığıdır Teknik yaklaşıma olan eleştirilerin çok sık bir şekilde bu noktaya geliyor oluşu şaşırtıcıdır çünkü hava tahmininden temel analize kadar bilinen bütün tahmin yöntemleri tamamıyla geçmiş verilerin incelenmesine dayanır Bu konuda ne tür bir başka veri kullanılabilirdi ki?

İstatistik, betimleyici istatistik ve tümevarımcı istatistiği birbirinden ayırır Betimleyici istatistik, standart bir çubuk grafik üzerindeki fiyat verilerinde olduğu gibi, verilerin grafiksel anlatımına başvurur Tümevarımcı istatistik, verilerden elde edilmiş olan sonuçları genelleştirir, onların tahminini yapar ya da genel bir sonuca ulaşır Dolayısıyla, fiyat grafiğinin kendisi betimleyiciyken, o fiyat verileriyle uğraşan teknik analiz, tümevarım alanına girer

Grafik analizleri, geçmişin incelenmesine dayanan zaman serisi analizlerinin bütün biçimlerinde yapılanlarla tamamıyla aynı olan, yalnızca başka bir cins zaman serisi analizidir Elde edilmesi gereken veri cinsi, yalnızca geçmişin verileridir Geleceği ancak geçmiş deneyimleri geleceğe taşıyarak tahmin edebiliriz

İstatistik üzerine yazılmış olan bir metinde şunlar yer alıyor; "Nüfus tahminleri, endüstri tahminleri vBulletin geniş şekilde geçmişte ne olduğuna dayanır Günlük yaşamda olduğu gibi bilimde ve iş yaşamında da, belirsiz olan gelecekte ne olabileceğini tahmin edebilmek için geçmişteki deneyimlerimizden yararlanırız" (Modern Business Statistics, sayfa 383)

Görülüyor ki, teknik analizde geleceğin tahmininin yapılabilmesi için geçmiş verilerin kullanılması, sağlam istatistiki verilere dayanıyor Eğer bir kişi teknik tahminin bu yönünü ciddi şekilde sorgulamaya kalkarsa, o kişi aynı zamanda bütün temel ve ekonomik analizleri de kapsayan, tarihi veriye dayanan tahminlerin bütün diğer biçimlerinin de geçerli olup olmadıklarını sorgulamalıdır

RASTLANTISAL YÜRÜYÜŞ KURAMI (RANDOM WALK THEORY)

Akademisyenlerce geliştirilmiş olan Rastlantısal Yürüyüş Kuramı, fiyat değişikliklerinin "seri olarak bağımsız" olduğunu ve fiyatın tarihinin gelecekteki fiyatın yönü için güvenilir bir gösterge olmadığını savunur Diğer bir deyişle, fiyat hareketi rastlantısaldır ve önceden tahmini yapılamaz

Bu kuramın yayılmasını sağlayan kitabın ismi "The Random Character of Stock Market Prices" (Paul H Cootner,1964)’dır Rastlantısal Yürüyüş Kuramı, fiyatların kendi gerçek değerleri etrafında rastlantısal olarak salındığını savunan "etkili piyasa hipotezi"ne dayanır Kuram aynı zamanda, "piyasayı bozabilecek" herhangi bir girişime karşı takip edilebilecek en iyi piyasa stratejisinin "al ve elde tut" olduğunu savunur

Bütün piyasalarda belli ölçüde bir rastlantısallık ya da "saçmalık" olduğundan kuşku duyulmasa da, fiyat hareketinin tamamının rastlantısal olduğuna inanmak tamamen hayalciliktir Bu, kullanıcının kafasının içindeki herhangi bir şeyi kanıtlayabilecek ya da kanıtlayamayacak olan, sofistike tekniklerden daha kullanışlı ampirik gözlemin alanlarından birisi olabilir

Rastlantısallığın, yalnızca fiyat hareketleri içindeki sistematik modelleri kavramaktan yoksunluk olarak olumsuz anlamda tanımlanabileceğini unutmamak yararlı olacaktır Pek çok akademisyenin bu fiyat modellerinin varlığını henüz keşfedememiş oluşları, bu modellerin var olmadığını kanıtlamaz

Bir "rastlantısal yürüyüşçü" birilerini, trendlerin gerçekte var olmadığı konusunda inandırabilmek için bolca vakit bulabilir

Piyasaların trendinin olup olmadığının akademik tartışması, piyasaların trendinin açıkça görülebilir olduğu gerçek dünyanın içinde olan ortalama piyasa analizcisini çok az ilgilendirir Eğer fiyatlar, seri olarak bağımsızsa, "rastlantısal yürüyüşçüler" bu trendlerin sürekliliğini nasıl açıklayabileceklerdir? Dün ya da bir önceki haftada olan şeylerin bugün ya da yarın olacak şeyler üzerinde hiçbir etkisi yok mudur?

İstatistiksel kanıtların Rastlantısal Yürüyüş Kuramı’nı her zaman bütünüyle kanıtlayabilmesi ya da çürütebilmesi kuşkulu görünüyor Ancak, piyasaların rastlantısal olduğu düşüncesi teknikçiler tarafından tümüyle reddedilir Eğer piyasalar bütünüyle rastlantısal olsaydı, hiçbir tahmin tekniği işe yaramayacaktı

Etkili Piyasa Hipotezi, teknik yaklaşımın geçerliliğini çürütmek bir yana, piyasaların her şeyi hesaba kattığını öne süren teknik yaklaşıma çok yakındır Ancak akademisyenler, piyasalar çok hızlı şekilde bütün bilgileri değerlendirdiği için bu avantajın yakalanamayacağı inancına kapılırlar Yukarıda değinmiş olduğumuz tekniksel tahminin temelleri, önemli piyasa bilgisinin herkesçe bilinir hale gelmesinden çok önce piyasada değerlendirildiğine dayanır

Son olarak, sürecin işlemesinin altında yatan kuralları anlayamayanlar için, herhangi bir sürecin rastlantısal ve tahmin edilemez olarak göründüğü açıkça fark edilebilir Örneğin bir elektro kardiyogram grafiği sıradan bir insana çok fazla "rastlantısal saçmalık" olarak görünebilir Fakat o konuda eğitimli bir hekim için bütün o parlak noktaların çok fazla anlamı vardır ve elbette ki "rastlantısal" değildirler

Sermaye piyasalarının incelenmesi, piyasanın davranışlarının kuralları üzerine çalışma yapmaya hiç zaman ayırmamış olanlara rastlantısal olarak görünebilir Grafik okumadaki beceri geliştikçe rastlantısallığın aldatıcı görüntüsü yavaş yavaş ortadan kalkmaya başlar
Alıntıdır

--TEMEL ANALİZ
Şirketlerin bilançolarını inceleyerek yapılan analizdir Şirketin mevcut durumu ve sektördeki gücü hakkında bilgi verir Yeni yatırımcılar bu işi profesyonel olarak yapmadıkları sürece bilgiyi toplayıp analiz yapmaları çok zaman alacağından pek etkin olmayabilir Dolayısıyla, yeni yatırımcılara en önemli tavsiye, kavramlara aşina olmaları ve profesyonel danışmanlara başvurmaları Böylece yeni yatırımcılar en iyi şekilde yönlendirilmiş olurlar

Bilanço nedir?

Bir şirketin tüm aktiflerini, borçlarını ve özsermayesini gösteren mali tablodur Tek bir andaki pozisyonu gösterir Dolayısıyla şirketin fotoğrafını çeken bir niteliği vardır Dönemler itibariyle şirketin bilançosunda karşılaştırma yapılır İşleyişte genellikle 3 aylık bilançolar esas alınır Şirketin bilanço duyuruları da üçer aylık dönemler halinde yapılır

Bilançonun alt kalemleri

Bilançonun iki ana bölümü vardır: Aktifler ve Pasifler Alt kalemler ise oldukça fazladır Biz genel tabloyu vermekle yetinelim

A Dönen Varlıklar: Şirketin en likit aktiflerini gösterir Yani nakit, nakit benzeri araçlar, alacaklar ve stoklar

B Duran Varlıklar: Şirketin likit olmayan aktiflerini gösterir, yani uzun vadeli alacaklar, iştirakler ve maddi duran varlıklar

C Kısa Vadeli Borçlar: Bir yıldan az süreye yayılmış borçlardır

D Uzun Vadeli Borçlar: Bir yıldan uzun zamana yayılmış borçlardır

E Özsermaye: Bu kalem altında şirketin sermayesi, yedekleri, yeniden değerleme artış fonu ve net kar gösterilir

En çok kullanılan bilanço rasyoları

Bu tablolardan ortaya çıkan rasyolar yatırım kararlarınız için çok önemli bir yol göstericidir Rasyoları inceleyerek şirketler hakkında sağlıklı bilgi edinebilirsiniz Bu incelemelerde size şirketin durumu ve geleceği hakkında önemli ipuçları verecek belli başlı rasyolar şöyle sıralanabilir:

Cari Oran

Dönen varlıkların kısa vadeli borçlara oranıdır Şirketin kısa süreli borçlarını ödeyebilme gücünü ve net işletme sermayesinin yeterli olup olmadığını gösterirYüksek değerler firmanın likiditesinin iyi olduğunu gösterir

Net Kar Değişimi

Şirketin bütün faaliyetlerinden elde ettiği dönemsel karın geçen yılın aynı dönemine göre ne kadar arttığını gösterir Kar artışı firmanın verimli çalışıp çalışmadığının en somut belirtisidir

Net Kar Büyümesi

Şirketin verimli çalışıp çalışmadığının göstergesidir Enflasyon oranının üzerinde çıkması beklenir

Alacak Devir Hızı

Şirketin satışlardan doğan alacaklarını tahsil ettiği hızı gösterir Şirket satışlarını ne kadar hızlı nakde çevirebiliyorsa o kadar iyidir

Stok Devir Hızı

Şirketin üretip stokta tuttuğu malları ne hızla sattığını gösterir Bu oran ne kadar hızlıysa o kadar iyidir

Borç Devir Hızı

Üretim için satın alınan ara mallar için ödenen borcun ne kadar çabuk geri ödendiğini gösterir; bu oran ne kadar yavaş ise şirket için o kadar iyidir

Borç / Özsermaye Oranı

Şirketin, işletme sermayesi ve yatırımlarının finansman ihtiyacını dış kaynaklardan mı (borç) yoksa iç kaynaklardan mı (özsermaye) karşıladığını gösterir Ülkemizde dış kaynak finansmanının genelde içsel kaynaklardan daha yüksek maliyetli olduğu düşünülürse bu oranın düşük olması tercih edilir Ayrıca, sadece finansal borç kalemlerine bakılarak yorumlanabilir veya net borç rakamlara göre de bakılabilir Net borç ise finansal borçlardan hazır değerler ve menkul değerler cüzdanı düşüldükten sonra bulunur

Toplam Borç/Toplam Kaynak

Şirketin borçlarının aktif borçları içerisindeki payını verir Bu oran aktiflerin % kaçının borçlarla finanse edildiğini gösterir %50'nin altındaki oranlar tercih edilir

Özvarlık Karlılığı

Dönem karının özsermaye içerisindeki oranını verir %30'un üzerindeki oranlar tercih edilir

Özsermaye Büyümesi

Şirket özsermayesinin bir önceki yılın aynı dönemine göre hangi oranda büyüdüğünü gösterir Orandaki artış şirket ortaklarına düşen kar payının arttığını gösterir

Kar Marjları

Brüt, faaliyet, ve net kar rakamlarına bakılır Ne kadar yük****e o kadar iyidir Ayrıca, nakit çıkış gerektirmeyen kalemlere faaliyet karı ilave ederek Vergi, Finansman gideri, Amortisman öncesi Kar (VFAÖK) marjına da bakarak gerçekte şirket operasyonlarından ne kadar kar elde edildiğini gösterir

Brüt Kar Marjı

Brüt satış karının net satışlar içindeki oranını verir Brüt satış karı, şirketin faaliyet giderleri ile diğer giderlerini karşılamalı ayrıca yeterli bir kar bırakmalıdır

Net Kar Marjı

Şirketin net karının net satışı içindeki payını belirtir Bu oranın yüksek olması şirketin verimli olduğunu gösterir %20'nin üzerindeki oranlar tercih edilir

Piyasa Değeri / Defter Değeri

Piyasa değerinin defter değerine göre kaç kat olduğunu gösterir Düşük çıkması tercih edilir

Fiyat / Kazanç Oranı

Bilançoları değerlendirirken kullanılan oldukça popüler bir rasyodur Bir hissenin kazancının kaç katına satıldığını gösterir Bir başka deyişle bir hisse senedinin dönem sonu kapanış fiyatının hisse başına düşen kazancına oranıdır Hisse başına kazanç rakamı ise şirketin dönem net karının dönem sonu hisse sayısına bölünmesi ile bulunur

F/K oranının izlenmesi ilgili hisse senedinin pahalı ya da ucuz olduğu konusunda fikir verir Oranın düşük çıkması tercih edilen bir durumdur İMKB'deki senetlerin F/K oranları dünya borsalarının oranlarının altındadır

Aktif ve Özsermaye Verimliliği

Ortalama aktiflerin ve ortalama özsermayenin net kara bölünmesiyle bulunur Şirket aktiflerini ve özsermayesini kullanarak ne kadar kar ettiğini gösterir Bu rakam ne kadar yük****e şirket için o kadar iyidir

Rasyoların Genel Değerlendirmesi

Bu rasyolar incelenirken yatay ve dikey analiz uygulamak şirketlerin çeşitli dönemler itibariyle nasıl bir performans gösterdiğini ortaya koyduğu gibi gelecekteki performansı hakkında da önemli ipuçları verir Yatay ve dikey analiz, dönemler itibariyle şirketin bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin nasıl bir değişim gösterdiğinin ve aynı dönem içinde her bir kalemin bilanço veya gelir tablosu içindeki payının incelenmesini ifade eder Bu paylar da dönemler arası karşılaştırılabilir
Alıntıdır

AÇIK ARTTIRMA Alıcılar arasında rekabet yaratmak suretiyle, satın alınacak nesneye en yüksek fiyatı verecek alıcıyı bulmak için uygulanan bir satış yöntemidir

A TİPİ YATIRIM FONU Hisse senedi ağırlıklı yatırım fonlarıdır Portföy değerinin en az yüzde 25’ini devamlı olarak Türk şirketlerinin hisse senedi olarak tutmaları zorunludur

AÇIĞA SATIŞ Menkul kıymet borsalarında kullanılan bu terim, sahip olunmayan menkul kıymetlerin ödünç alınmak sureti ile satılmasını ifade eder Pratikte bu işlem, genellikle piyasa oyuncularının portföylerinde bulunmayan ve fiyatları düşme eğiliminde olan hisseleri satmasıyla gerçekleşir Satış yapan oyuncular hisseyi daha alt fiyat seviyelerinden alarak alıcıya teslim ederler

AÇIK POZISYON Vadeli işlem piyasalarında alınmış ve henüz kapatılmamış pozisyonlara denir Vadeli işlem piyasalarında açık uzun ve açık kısa pozisyonların toplam sayıları birbirlerine her zaman eşittir Kısa veya uzun pozisyonların toplam sayısı açık pozisyon sayısı olarak adlandırılır

ADİ HİSSE SENETLERİ Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir

AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT Herhangi bir hissenin seans boyunca işlem gördüğü çeşitli fiyat seviyelerindeki işlem miktarlarının göz önüne alınmasıyla hesaplanır Ağırlıklı ortalamaların hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır: X= f1*i1 + f2*i2 + f3*i3 / i1+i2+i3+ f: fiyat seviyesi i: işlem miktarı Hisse senetlerinin tavan ve taban fiyatlarının hesaplanmasında bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak hesaplanan ağırlıklı ortalama fiyattan yararlanılır

AKTİF KARLILIK ORANI Aktiflerde yapılan yatırımın net karlılığını göstermektedir Bu oranın yüksek olması şirketler için iyidir Fakat şirketlerin aktif karlılık oranı kadar yapılan yatırımların finansmanından öz kaynak ya da yabancı kaynak kullanıldığı da önemlidir Bu oran aşağıdaki formülle hesaplanır: Aktif Karlılık Oranı: Net Dönem Karı / Aktif Toplamı
AKTİFLER Bir şirketin sahip olduğu bütün varlıkları ifade eder Bilançolardaki aktifler tablosu de bu varlıkların parasal değerini gösterir ve bu tabloda şirketin mevcut değerlerinin yanı sıra , alacakları ve varsa zararları bulunur
Bilançolarda aktifler iki ana kalemden oluşur: Dönen Varlıklar ve Duran Varlıklar

AL - TUT YAKLAŞIMI Pasif portföy yönetim stratejilerinden biridir İyi bir araştırma ile hangi menkul kıymete ne kadar süre yatırım yapılacağı tespit edilir ve satın alındıktan sonra kararlaştırılan süre boyunca elde tutulur

ALACAK DEVİR HIZI Şirketin satışlardan doğan alacaklarını tahsil ettiği hızı gösterir Genelde devir hızının yüksek olması ve artması iyi bir gösterge olarak yorumlanabilir Şu şekilde hesaplanır: Net Satışlar / Kısa Vadeli Ticari Alacaklar

ALFA Portföy değerlendirilmesinde kullanılan istatistiki bir yöntemdir Hisse senedi ile portföy getirisi arasındaki değişmenin hangi oranda olacağını ifade eder

ALTIN VE KIYMETLİ MADENLER FONU Portföyünün en az %51’ini altın ve diğer kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır

AMERIKAN MEVDUAT BELGESI (ADR) Kısa adı adr olan amerikan mevduat belgeleri, abd menkul kıymet piyasalarında özellikle borsadışı piyasalarda işlem gören yabancı menkul kıymetlerin mülkiyetini temsil etmektedir Normal bir yerli paymış gibi ADR lerin Amerika da ticareti yapılabilir ve kar hisseleri dolar olarak alınabilir

AMORTİSMAN Bir şirketteki makina, tesis, tesisat gibi taşınır ve tanışmaz malların değerinde bellirli bir zaman sonra meydana gelecek değişime (düşüş) amortisman denir Şirketler amortismanı ürünlerinin maliyetlerinin üzerine ekleyerek ya da ilgili yılın giderleri arasına koyarak realize eder

ANONİM ŞİRKET En az 5 gerçek ya da tüzel kişi tarafından şirket sözleşmesinde yazılı konularda faaliyette bulunmak üzere kurulmuş olan ve esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan sermaye şirketleridir Anonim şirketlerde ortakların sorumluluklar taahhüt etmiş bulundukları sermaye payları ile sınırlıdır

APEL Pay bedelinin taksitle ödenmesinin sözkonusu olduğu durumlarda, ortaklık yönetim kurulu tarafından ortaklara yapılan çağrıya denir

ARACI KURUM Sermaye piyasası araçlarını kendi ya da müşterileri adına alım satım işlemini yapan kurumdur

ARBİTRAJ Döviz piyasasındaki ya da ülkeler arasındaki faiz oranlarındaki farktan yararlanmak üzere fonların kısa vadeli ve hızlı hareketlerini ifade eden bir terimdir Örneğin New York’ta 1 Euro 150 Dolar’dan işlem görürken, Londra’da 1 Euro 175 Dolar’dan görüyorsa, arbitraj getirisi sağlamak isteyen kurumlar New York’ta dolar karşılığında Euro satın alır ve bu Euroları Londra’da satarlar Değişik piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanmak sebebiyle yapılan hisse senedi, değerli maden ve evrak işleri de arbitraj kapsamına girer

ASIL MALIK Yatırımcı sahip olduğu hisseyi brokerın kayıt ve saklamasında bırakırsa, hisse senedini çıkaran şirket kayıtlarında brokerın adı görünse de asıl malik yatırımcıdır ve temettü gibi her tür hakkını broker vasıtasıyla kullanır
ASİT ORANI Cari Oranın konsantre halidir Dönen varlıklardan daha yavaş nakde çevrilebilen kalemler çıkartılır ve bu şirketin nakit pozisyonuna bakılır Nakte en hızlı dönüşen kalemler ile yapılan bu likidite ölçüsü aşağıdaki formülle heseplanabilir: Hazır Değerler + Menkul Değerler Cüzdanı + Tic Alacaklar + Diğer Alacaklar / KV Borçlar

AYI PİYASASI Hisse senedi fiyatlarında düşüş beklentisinin olduğu piyasalardır Bu beklentilerin neden olduğu düşüş satışlarla hız kazanır

BORSA EKSPERLERİ Menkul kıymetlere ilişkin alım-satım emirlerinin ilgili iç yönetmelikte belirtilen esaslara göre karşılaştırılması ile fiyatların teşekkülünü izleme ve alım satım işlemlerinin sonuçlandırılmasını sağlamakla yükümlü olan görevlilerdir

BANKALARARASI PARA PIYASASI Merkez bankası’nın kontrolündeki interbank piyasasının bir alt piyasası olan bankalararası para piyasası vasıtasıyla diğer bankalara verilmiş olan borç bakiyelerinin kayıtlı olduğu kalemdir

BASİT FAİZ Belli ve değişmeyen bir sermaye üzerinden belli bir süre için hesaplanan faizdir Basit faiz hesaplamasında aşağıdaki formül kullanılır
Faiz hesabında gün kullanılırsa F= a*t*n* / 100*360
Faiz hesabında ay kullanılırsa F= a*t*n* / 100*12
a: sermaye t: faiz oranı n:süre F: Faiz miktarı

BAŞ VE OMUZ FORMASYONLARI Hisse senetlerinin teknik analizinde kullanılan formasyonlardandır Bu tip formasyonlar, fiyatların insan omuzu gibi düz bir seyir izlerken birden yükselip (başı oluşturup) tekrar omuz seviyesine dönmesi ile oluşur

BAYRAK Teknik analizde kullanılan grafik şekillerinden biridir Fiyatlarda görülen uzun bir düşme yada yükselme sonrasında, mevcut trendin aksi yönüne doğru eğilen bir paralel kenarı andıran bir formasyondur

BAZ FİYAT Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebileceği en alt ve en üst fiyat limitlerinin yani taban ve tavan fiyatlarının belirlenmesinde kullanılır Bir hissenin bir önceki seansta oluşan ağırlıklı ortalama fiyatının en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile hesaplanır

BEDELLİ SERMAYE ARTTIRIMI Anonim ortaklıklar sermaye artırımlarını ya iç ya da dış kaynak kullanarak yapabilir Bu tip ortaklıkların artırdıkları sermaye karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini ortaklarına belirli bir nakit karşılığı dağıttıkları sermaye artırımlarına verilen isimdir

BEDELSİZ SERMAYE ARTIRIMI Anonim ortaklıkların, iç kaynaklarından yaptıkları sermaye artırımı ifade eder Bu tip ortaklıkların artırdıkları sermaye karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini bir bedel almaksızın ortaklarına dağıtarak gerçekleştirdikleri sermaye artırımlarıdır

BETA KATSAYISI Hisse senedinin hareketliliğini gösteren bir katsayıdır Bir hissenin betası, hisse senedi fiyatındaki yüzdesel değişimin, piyasa endeksindeki yüzdesel değişime bölünmesiyle hesaplanır Çıkan sayınının 1’den büyük ise hissenin hareketliliğinin yüksek olduğu söylenebilir Ayrıca bu katsayı hissenin borsadaki genel bir düşüş ya da yükseliş trendinde nasıl tepki vereceğini ortaya koyabilir

BİLANÇO Bir kurumun belirli bir tarih itibariyle ekonomik değerleri, bu değerlerin kaynaklarını ve nereye yatırıldıklarını gösteren tablodur Şirketin fotoğrafını çeken bir niteliği taşır Dönemler itibariyle şirketin bilançosunda karşılaştırma yapılır Bilanço iki ana tablodan oluşur

BİLEŞİK FAİZ Herhangi bir sermayeye verilen faizin, dönem sonunda sermayeye eklenerek yeni dönem için bu yeni tutar için hesaplanan faizdir Yani belirli bir dönem sonundaki faiz artı ilk sermaye toplamına tekrar faiz işlemi uygulanması işlemidir Ticari bankalar ve diğer finans kuruluşları bileşik faiz hesaplarını mevduat ve kredi işlemlerine sıklıkla kullanırlar

BİRİKMİŞ TEMETTÜ Şirketler sermayedarlara her zaman kar payı dağıtmayabilirler Bu dağıtılmayan karlar bilançoda borçlu bir kalem olarak gösterilerek şirketin birikmiş temettülerini oluştururlar

BİRİNCİL PİYASA Hisse senetleri ilk olarak halka arz edildiklerinde ilk arz eden ile tasarruf sahiplerinin doğrudan doğruya karşılaştıkları piyasadır
BLOK SATIŞ Bir firmanın sermayesinin yüzde 10’undan daha fazla hisse satışını ifade eder

BLOKAJ Bir varlığın kullanımına yetkililer tarafından getirilen kısıtlamadır Böyle bir durumda Varlığın gerçek sahibi kendisine ait olan varlığı istediği gibi kullanamaz

BLUE CHIPS Borsalarda büyük firmalara ait ve yıllar itibariyle istikrarlı bir seyir izleyen hisselere verilen isimdir Bunlar genelde tanınmış şirketlerin hisselerinden oluşur Yatırımcının bu hisselere güven tam olması nedeniyle fiyatları nispeten yüksektir

BOĞA EĞİLİMİ Borsada iyimser havayı ifade eder Fiyatları yükseleceği beklentisiyle düşük fiyattan hisse alınıp yüksek fiyattan satma eğiliminin ağırlık kazandığı piyasadır

BOLLİNGER BANTLARI John Bollinger tarafından geliştirilen bu gösterge 20 dönemlik hareketli ortalamanın iki standart sapma üstüne ve altına bantlar çizer

BONO Hiçbir kayıt veya koşul olmadan bir nakit ödeme vaadini belirten ve nakit gibi tedavül edilen kıymetli evrak türüdür

BORÇ / ÖZSERMAYE ORANI Şirket, işletme sermayesi ve yatırımlarının finansman ihtiyacını dış kaynaklardan mı (borç) yoksa iç kaynaklardan mı (özsermaye) karşıladığını gösterir Ülkemizde dış kaynak finansmanı genelde içsel kaynaklardan daha yüksek maliyetli olduğu düşünülürse bu oranın düşük olması tercih edilir

BORÇ DEVİR HIZI Borçların satışların maliyetine oranlanması; şirketin borçlarını ne hızda ödediğini gösterir Bu oranın düşük olması şirket için o kadar iyidir

BORÇLANMA ORANI İşletmenin borçlanarak sağladığı yabancı kaynaklar ile, ortakların sağladığı ve faaliyet sonucu yaratılan özsermaye arasındaki ilişkiyi göstermektedir

BORSA Bir malın ya da varlığın belirli kurllara çerçevesinde alınıp satıldığı pazarlardır Menkul kıymetler, altın gibi tasarruf araçlarının yanı sıra pamuk, buğday gibi ürünlerin alınıp satıldığı borsalar da bulunmaktadır

BORSA DIŞI PİYASA Londra ve NewYork borsaları gibi, kabul edilen hisse senedi borsalarının yetkileri dışında hisse senetleri alım ve satımın yapıldığı piyasadır Türkiye’de de borsa dışı piyasa lot altı ve küsuratlı işlemlerle sınırlıdır Bu işlemler İMKB tarafından 1990’dan itibaren denetim altına almıştır

BORSA EMİRLERİ Müşteri emirleri, üye temsilcileri tarafından seans içinde borsa bilgisayar sistemine aktarıldığında borsa emrine dönüşür

BORSA KOTU Borsada işlem görmesine izin verilen menkul kıymetlerin listesidir

BÖLGESEL PAZAR Ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli hisse senetlerinin güvenli bir ortamda işlem görmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur Aynı zamanda Ulusal pazar için geçerli kotasyon şartlarını sağlayamayan şirketler de burada işlem görür

BROKER Borsada başkası adına alım satıma ilişkin konuları görüşen, malın mülkiyeti kendisine ait olmayan ve yaptığı hizmet karşılığı komisyon alan kişilerdir

BRÜT KAR MARJI İşletmenin satışlarının brüt karlılığını göstermektedir

BRÜT KAR MARJI ORANI İşletmenin satışlarının brüt karlılığını göstermektedir Brüt Satış Karı / Net Satışlar formülü ile hesaplanır

BÜTÇE Gelecekteki belirli bir dönemde gerçekleşmesi düşünülen gelir ve giderlerin karşılıklı listesini içeren cetveldir

BÜYÜME İktisadi bir sistemin, ekonomik ve toplumsal yapısında nitelik ve nicelik bakımından yoğun bir süreç içerisinde gerçekleşen değişim ve gelişmelerin tümüdür

CARİ FAİZ ORANI Piyasada fon arz ve talebinin karşılanması sonucu oluşan faiz oranıdır

CARİ ORAN Dönen varlıkların kısa vadeli borçları karşılama gücünü gösterir Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar formülü ile bulunan bu oran ne kadar yük****e şirket o kadar likit durumdadır Yani, şirket faaliyetlerinden sonra artı nakit poziyonda ne oranda kalabildiğini gösterir

CCI GÖSTEGESİ (Commodity Channel Index: Mal Kanal İndeksi) CCI hissenin kapanış fiyatının, o hissenin fiyatının istatistiki ortalamasından nasıl bir farklılık gösterdiğini ortaya koyar

CİRO Şirketler için kullanılması durumunda o şirketin iş hacmini ifade eder
ÇAPRAZ KUR İki yabancı para biriminin bir başka ülkedeki değerlerini göstermek için kullanılan terimdir

ÇARPANLAR YÖNTEMİ Çeşitli fiyat çarpanlara bakılarak yapılan şirket analizidir

ÇIKARILMIŞ SERMAYE Kayıtlı sermaye sistemine tabi ortaklıkların satışı yapılmış hisse senetlerini temsil eden sermayeleridir

ÇOK FIYAT - SÜREKLI MÜZAYEDE SISTEMI Çok fiyat yöntemi; bir menkul değer için verilen alım satım emirlerinin fiyat ve zaman önceliği kurallarına uygun olarak teker teker karşılaştırılması sonucunda oluşan fiyatlarla alım satım işleminin gerçekleştirilmesidir

DAMGA VERGİSİ Devletin çeşitli kıymetli evraklar ve sözleşmeler için öngördüğü vergidir

DAMPING Bir malın dış piyasa fiyatının iç piyasa fiyatından daha düşük tutulmasıdır

DEALER Müşterilerinin hesabına hisse senedi alım satımı yapan kişidir

DEFLASYON Bir ekonomide toplam arzın, toplam talebi aşması durumudur Bu durumda fiyatlarda bir düşüş görülür

DEFTER DEĞERİ Bir işletmenin özsermaye toplamının hisse senedi sayısına bölünmesiyle belirlenir

labilir



DESTEK Fiyatların düşerken yoğun alımlar ile karşılaştığı ve daha aşağıya düşmekte zorlandığı seviyedir

DEVLET TAHVİLİ Devletlerin ilgili bakanlıkları tarafından itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkartılan borç senetleridir

DIŞ BORÇLANMA Ülkenin kaynaklarına ek bir kaynak sağlamak, döviz olarak yeni ödeme gücü elde etmek gibi amaçlarla ülke dışındaki yabancı hükümet ya da finans kuruluşlarından karşılıklı ya da karşılıksız geri ödemeli kaynak bulunmasıdır Türkiye de dış borç kavramı içinde kamu sektörünün yanısıra, özel kesimin dış borçları da birlikte anılır

DIŞ DENGE Bir ekonominin dışalım ve dışsatım sonucunda ödemeler bilançosunun açık verip vermemesidir Dış denge, milli gelir, döviz kuru ve döviz sınırları değişkenlerine bağlıdır

DİKEY ANALİZ Aynı dönem içinde bilanço kalemlerin toplam aktifler içindeki payları ve gelir tablosu kalemleri için net satışlar içindeki payına bakar
DİRENÇ Borsada, belli bir süreç içinde sürekli bir fiyat artışının yoğun satışlar sonucu durdurulduğu fiyat seviyesini ifade eder

DÖNEN VARLIKLAR Şirketin en likit aktiflerini gösterir, yani nakit, nakit benzeri araçlar, alacaklar ve stoklar

DÖVİZ Ulusal para dışındaki tüm yabancı paralar ve bu para cinsinden değer taşıyan menkul değerlere verilen isimdir

DÖVİZ KURU Bir ülkenin ulusal parasının yabancı ülkelerin parası cinsinden değeridir

DÖVİZ TEVDİAT HESABI Yurtiçi ve yurtdışında yerleşik kişilerin, ticari bankalarda açmış oldukları yabancı para cinsinden mevduata verilen isimdir

DURAN VARLIKLAR Şirketin likit olmayan aktiflerini gösterir, yani uzun vadeli alacaklar, iştirakler ve maddi duran varlıklar

DÜNYA BANKASI Dünya Bankası (World Bank) ya da Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası’nın temel amacı, üye ülkelerin gelişmesine yardımcı olacak mali kaynakları sağlamaktır

DÜŞEN TAKOZ Teknik analizde kullanılan bir formasyondur Büyük çıkışlardan önce oluşan bu formasyonun yukarı doğru açısı olan bir üçgen görünümündedir Takozun uçlarına doğru düşüşün şiddetinde azalma olur Hacim azalması çok belirgin hale gelir

DÜŞEN ÜÇGEN Fiyatların düşerken aynı seviyede destek oluşturmasına karşılık çıkarken daha düşük seviyede tepe yapmasıyla oluşan şekildir Fiyatların belirgin bir değer kaybetmeden önce oluşturduğu formasyondur Formasyonun düşüş hedefi, formasyonun destek seviyesi ile en yüksek direnç seviyesi arasındaki farkın destek seviyesinden çıkarılmasıyla bulunur

DÜZELTME Mevcut fiyat trendinin aksi yönünde oluşan hareketlerdir Fiyatlar mevcut trendin yönünde tekrar ilerlemeye başlamadan önce genelde belirli bir yüzdeyle bir düzeltme yaparlar

EFEKTİF DÖVİZ Merkez Bankası’nca alım ve satımı yapılan ve Türk lirası olarak kurları belirlenen yabancı ülkelere ait kağıt paradır

EFT Bankaların birbirleriyle ve Merkez Bankası ile on-line veri iletişimini sağlayan, bankalararası TL akışının düzenlenmesi amacıyla kullanılmakta olan bir ulusal ödeme ağıdır

ELLİOTT ANALİZİ Temelinde devamlı tekrar eden dalga formasyonları ve Fibonacci sayıları serisi yatan bir piyasa analizi yaklaşımıdır Elliot dalga analizi, formasyon (dalga belirlemesi) , oran (Fibonacci oran ve projeksiyonları ) ve zaman unsurlarını birleştirir

EMIR Müşterilerin borsa da menkul kıymet alıp satmak amacıyla borsa üyelerine yazılı ya da sözlü şekilde yaptıkları bildirimlerdir

EMIR BÖLME Girilen emrin, asıl emrin fiyatına eşit veya onun fiyatından daha iyi fiyatlı yeni emirlere bölünmesidir bölünen emirlerin toplam miktarının ilk miktara eşit veya daha büyük olması zorunludur

EMİR İYİLEŞTİRİLMESİ Kural olarak borsa salonunda tahtaya yazılan emirleri değiştirilmemektedir ancak bir satış emri, yerine aynı miktarda daha düşük fiyatlı satış emri yazılması halinde değiştirilebilir bu durumda önceki emir iptal edilir ve satış / alış bölümünün son satırına iyişleştirilmiş yeni emir yazılır

EMİRLERDE GEÇERLİLİK SÜRESİ Borsa emirlerinin geçerlilik süresi bir tam gün (2 seans) olarak belirlenmiştir

EMİSYON Merkez Bankası’nın piyasaya dolaşıma sunduğu toplam para miktarıdır

EMİSYON Google Page RankingİMİ Ortaklıkların hisse senetlerini nominal değerinin üzerinde bir fiyatla ihraç etmeleri sonucunda satış fiyatı ile nominal değer arasında oluşan farktır Bu gelir, ortaklıklar için vergiden muaf bir gelir olup bilançolarının pasif bölümünde özkaynak kaleminde yer alır

ENDEKS Borsa’da işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getirilerinin bütünsel ve sektörel bazda performanslarının ölçülmesi amacıyla oluşturulmuştur Borsa endeksleri hisselerdeki fiyat hareketlerinden yola çıkılarak borsanın genel trendlerinin belirlenmesinde kullanılır Belirli şartlara göre ve sektörel temsil kabiliyeti göz önünde bulundurularak seçilen hisseler endekslerin hesaplanmasında kullanılır

ENDEKS FON Borsa endekslerindeki oranlara göre endeks kapsamındaki hisse senetlerinden oluşan portföyü işleten fonlardır

ENFLASYON Fiyatların genel düzeyindeki sürekli artışları ya da toplam talebin toplam arzı aşması durumudur

ENFLASYON RİSKİ Enflasyon nedeniyle yatırımcı tarafından arzulanmayan bir reel getiri oranının gerçekleşme olasılığını ifade eder

EŞEL MOBİL Ücretli ve maaşlıları, hayat pahalılığı karşısında korumak amacıyla fiyat artışlarıyla doğru orantılı olarak artmasının sağlanmasıdır

EVALÜASYON Bankaların kayıtlarında sabit kur üzerinden geçirilen dövizlerin her ay sonunda geçerli cari kura göre düzenlenmesi işlemidir

FACTORING Alacak hakkının bir başka kuruluşa devri sonucunda likit fon sağlayan bir mali işlemdir Ülkemizde de hızla yaygınlaşan bir finansman yöntemidir Bu işlemde alacaklı firma alacaklarını tahsil öncesinde alacak tahsili ile uğraşan (factoring) şirketine devreder Böylece alacaklı firma alacağını zamanından önce tahsil ederek ekstra finansman sağlamış olur

FAİZ Paranın belirli bir süre alı konulması ya da kullanılması nedeniyle alınacak (verilecek) tutar Faiz, paranın (kaynağın) maliyeti olarak da tanımlanır

FAİZ KARŞILAMA GÜCÜ İşletmenin finansman giderleri öncesi oluşan faaliyet karı ile finansman giderlerini ne ölçüde karşılayabildiğini gösterir Dönem Karı-Finansman Giderleri / Finansman Giderleri formülü ile hesaplanır

FAİZ ORANI RİSKİ Yatırım yapılan kıymetin fiyatının piyasadaki faiz oranlarından olumsuz olarak etkilenmesi durumunda oluşan risktir

FED (Federal Reserve Banks) ABD’de 1913 yılında çıkarılan Federal Reserve yasası ile kurulan sistem içerisinde yer alan bankalardır Bu sisteme içerisindeki bankaların oluşturduğu organizasyon ABD’nin Merkez Bankası FED’i meydana getirmiştir FED farklı bir yapıyla meydana gelmiş olmasına rağmen bir merkez bankası’nın sahip olduğu tüm fonksiyonlara sahiptir

FİBONACCİ Sayı serilerine dayanan bir analiz tekniğidir Fibonacci sayıları serisi (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 144), üçüncü sayıyı bulmak için ilk iki sayı toplanarak oluşturulur Bu seride bir sayının kendinden sonra gelen sayıya oranı % 62’dir ki bu da yaygın bir Fibonacci düzeltme sayısıdır % 62’nin tersi olan % 38’dir ki bu da yaygın bir Fibonacci düzeltme sayısıdır Fibonacci zaman hedeflerine, belli başlı tepe veya diplerden itibaren Fibonacci günleri, haftaları veya yılları sayılarak erişilir

FİNANSAL KİRALAMA Makine ve teçhizatın mülkiyet hakkının yasal olarak kiraya verende kalmasına rağmen, ekonomik açıdan kiralanan varlık üzerindeki kontrolü kiracıya devreden ve kiracıyı varlığın fiili sahibi haline getiren uzun süreli bir işlemdir Bir Finansal kiralama (leasing) işleminde leasing şirketi (kiralayan – lessor) ile yatırımcı ( kiracı – lessee) arasında yapılan sözleşme ile kiracının seçtiği ürün kiralayan tarafından satın alınarak kiracayı kiralanır

FİNANSAL RASYOLAR Rasyo iki değerin birbirine oranı anlamına gelir Finansal rasyolar ise şirketlerin mali tablolarındaki kalemlerin birbirine oranlanmasını ifade eder İşletme faaliyetlerinin ortaya çıkardığı fon ihtiyacının saptanması, işletmenin finansal yapısının ne derece sağlam olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla kullanılan analiz araçlarından birisidir

FİNANSAL RİSK Yatırım yapılan kıymeti ihraç eden şirketin mali yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda oluşan riske verilen isimdir

FİNANSMAN BONOSU Şirketlerin kısa vadeli işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için çıkardıkları teminatsız senetlere verilen isimdir

FİNANSMAN GİDERİ KARŞILAMA ORANI Bir şirketin faaliyet karı artı net faaliyet kalemleri finansman giderlerini ne oranda karşıladığını gösterir Bu oran ne kadar yük****e şirketin durum o kadar iyidir

FİYAT Bir ürün ya da hizmetini elde edilmesi için karşılık olarak verilen para veya herhangi bir ürün (hizmet)

FİYAT ADIMI Her hisse senedi için fiyat adımları belirlenir Belirlenen bu fiyat adımları bir defada gerçekleştirilebilecek en küçük fiyat değişimini ifade eder Bu adımlar baz fiyat aralığına göre belirlenir İMKB’de Baz fiyat aralığına göre fiyat adımları aşağıdaki gibidir:
10 - 2,500 10 TL ve katları
2,525 - 5,000 25 TL ve katları
5,050 - 10,000 50 TL ve katları
10,100 - 25,000 100 TL ve katları
25,250 - 50,000 250 TL ve katları
50,500 - 100,000 500 TL ve katları
101,000 - 250,000 1,000 TL ve katları
252,500 - 500,000 2,500 TL ve katları
505,000 ve üzeri 5,000 TL ve katları

FİYAT GÖSTERGESİ Sadece fiyat değişimini baz alan inceleme sonucu ortaya al veya sat komutları çıkaran gösterge ve analiz sistemidir Fiyat göstergesi iki farklı hareketli ortalama arasındaki farkı yüzdesel veya puansal olarak hesaplar

FİYAT MARJI Bir hisse senedinin seans içinde önerilebilecek en düşük (taban) ve en yüksek (tavan) fiyat aralığını oluşturur Fiyat marjı her hisse için baz fiyatın %10 altı ve üstü şeklinde otomatik olarak hesaplanır

FİYAT ÖNCELİĞİ Hisse senetleri piyasasında, daha düşük fiyatlı satım emirlerinin, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirlerinin, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanmasını ifade eder

FİYAT/KAZANÇ ORANI Sermaye sahiplerinin sermayelerini yatırdıkları hisse senetlerinden bekledikleri gelirin ölçümüne yarayan orandır Bu oran Bir hisse senedinin fiyatının hisse başına kazancının kaç katı olduğunu gösterir Hisse başına kazanç, şirketin dönem net karının dönem sonu hisse sayısına bölünmesi ile bulunur Bu oran, dönem net karından imtiyazlı ve kurucu hisselere, yönetim kurulu ve çalışanlara ödenen temettü çıkarıldıktan sonra kalan karın dönem sonu hisse sayısına bölünerek daha hassas bir şekilde hesaplanabilir Fiyat/Kazanç oranı aşağıdaki formüller ile hesaplanır: Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Dönem Hisse Başına Kazancı Şirketin Dönem Sonu Piyasa Değeri / Şirketin Dönem Net Karı

FLAMA Teknik analizde kullanılan bu formasyonlar bayrak formasyonuna benzer fakat biraz daha yataydır ve küçük bir simetrik üçgeni andırır Flamalar da bayraklar gibi birden üç hafaya kadar sürebilir ve sona erdiklerinde önceki trendin devam etmesi beklenir

FORFAITING: Vadeli mal ve hizmet ihracatından doğan ve belirli bir ödeme planına bağlı olarak tahsil edilecek olan alacakların daha önce bu hakkı elinde bulunduranlara rücu edilmeksizin (kayıtsız şartsız ve vazgeçilmez olarak), bir banka veya bu alanda uzmanlaşmış bir finans kuruluşu (forfaiter) tarafından satın alınarak iskonto edilmesidir Uygulamada forfaiting işlemi yatırım mallarını kapsamaktadır 1950 li yıllarda ABD ve Avrupalı ülkelerin SSCB ile dış ticaretlerinde doğdu Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerinde yaygınlaştı Latincede alacak hakkının kayıtsız ve şartsız olarak teslim edilmesi anlamındadır

FORMASYON Teknik analizde kullanılan bu terim, fiyat grafiğinin belirli bir dönem içinde çizdiği şeklin bilinen bir geometrik şekile benzemesini ifade eder Fiyat formasyonları bir tahmin değeri taşır

FORWARD İŞLEMLERİ Döviz piyasalarında gerçekleştirilen vadeli işlemlerdir Para birimlerini gelecekteki bir tarihte değiştirilmek üzere yapılan kontrata dayanır

FUTURES İŞLEMLERİ Döviz, hazine bonosu, tahvil gibi değerlerin belli bir tarihte ve belli bir fiyattan alma veya satma sözleşmesidir

GARANTİ MEKTUBU Bankaların belirli bir işin yapılması , bir malın teslimi veya bir borcun ödenmesini taahüt ederek, taahütlerine sadık kalacaklarını ve borçlarını belirten vadede ödeyeceklerini gösteren belgedir

GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILA (GSMH) Bir ulusal ekonomide belirli bir dönem içinde (genellikle bir takvim yılında), üretilen mal ve hizmet değerlerinin toplamıdır

GECELIK REPO Gecelik repo işlemlerinde vade bir gündür Aksi kararlaştırılmadıkça valör aynı gündür ve nihai takas ertesi gün gerçekleştirilir

GELİR TABLOSU Şirketlerin mali tablolarından birisidir Gelir tablosu şirketin dönem içindeki satışları, satışların maliyetlerini, faaliyet giderleri, faaliyet dışı gelir-gider, vergi karşılıkları ve kar/zararı gösterir

GERİ DÖNÜŞ FORMASYONLARI Fiyat grafiklerinde trendin geri dönmekte olduğunu gösteren fiyat formasyonlarıdır En iyi tanımlı geri dönüş formasyonları kafa, omuz, çift ve üç tepe ve diplerdir

GÖZALTI PAZARI İMKB’de işlem gören şirketlerin hisse senetleri işlemleri ile ilgili olarak olağandışı durumların ortaya çıkması nedeniyle ya da bu şirketlerin kamuya aktarılacak bilgilerin zamanında, doğru olarak aktarılmadığı durumlarda, ilgili şirketlerin sürekli denetim, gözetim ve sürekli kontrol altında tutulabilmesi için açılmıştır Yukarıda adı geçen işlemler nedeniyle gözaltı pazarına alınmasına karar verilen şirketlerin hissleri bu pazarda işlem görmeye başlar

GÜÇ GÖSTERGESİ Belirli bir dönemdeki fiyat değişiminin başka bir döneme göre fiyat değişimini karşılaştırarak ortaya çıkan farkı analiz eden bir göstergedir

HALKA AÇIK ŞİRKET Hisse senetleri halka arz edilmiş olan veya halka arz edilmiş sayılan anonim ortaklıklardır

HALKA AÇIKLIK ORANI Halka açık hisselerin nominal değerleri toplamının, tüm hisselerin toplam nominal değerlerine oranıdır

HALKA AÇILMA Bir anonim ortaklığın ya da şirketin hisselerini halka arz etmesidir

HALKA ARZ SPK Kanunları uyarınca sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan halka çağrıda bulunulmasına, halkın bir anonim ortaklığa katılmaya ve kurucu olmaya davet edilmesine ayrıca hisse senetlerinin borsada işlem görmesi, anonim ortaklıkların sermaye artırımları dolayısıyla hisse senetlerini satışına bu isim verilir

HAREKETLİ ORTALAMA Teknik analizde kullanılan bir analiz göstergesidir Hareketli ortalamalar trend yapan ortalamalarda iyi işleyen bir takip edeci göstergedir Hareketli ortalamalar fiyat hareketlerini düzler fakat geri kalırlar Örneğin bir hissenin 10 günlük basit hareketli ortalaması son on günün kapanış fiyatını toplar ve ona böler Bu süreç her gün tekrarlanır Al ve sat sinyalleri üretmek için, çeşitli uzunlukta birçok hareketli ortalama çizilebilir
HAZİNE Kamusal gelirlerin toplanması ve kamusal giderlerin yapılmasına ilişkin faaliyetlerle görevli kurum

HAZİNE BONOSU Hazinenin kısa vadede ihtiyacı olan finansman açığını kapatmak amacıyla çıkarttığı ve vadesi bir yıldan az olan borçlanma senetleridir Bankalara satıldığı gibi halka da satış yapılabilir Hazine bonosu ve bir yıllıkm devlet tahvili bileşik getirisi şu formülle hesaplanır: (Vadeye Kalan Gün Sayısı/365) / (1+Yıllık Bileşik Getiri Oranı) Hazine bonosu ve bir yıllık devlet tahvilleri basit getirisi ise şu formülle hesaplanır: Nominal Değer / 1+((Vadeye Kalan/365)xFaiz Oranı)

HEDGING Döviz ve para piyasalarında gelecekteki kur riski ve fiyat hareketlerinden korunmak için yapılan vadeli işlemlerdir

HİPER ENFLASYON Fiyatlar genel seviyesinin paradan kaçışa sebep olacak kadar hızlı yükselmesi ve sürekli olması durumuna hiper enflasyon denir

HİSSE BAŞINA GETİRİ Bir hissedarın sahip olduğu hisse dolayısıyla dönem sonunda elde ettiği getiridir

HİSSE SENEDİ Anonim ortaklılar tarafından çıkarılan ve anonim ortaklığın sermayesine belirli bir katılma payını temsil eden kıymetli evraktır

HİSSE SENEDİ BORSA FİYATI Hisse senedinin borsadaki arz ve talep koşullarına göre oluşan fiyatıdır

HİSSE SENEDİ FONU Portföyünün en az %51’ini devamlı olarak hisse senetlerine yatırılmış fonlardır

HİSSE SENEDİ İHRAÇ FİYATI Şirket tarafından çıkarılışı aşamasında satışa sunulduğu fiyattır

HİSSE SENEDİ İLE DEĞİŞTİRİLEBİLİR TAHVİL Önceden belirlenen bir zamanda tahvilin hisse senedi ile değiştirilmesini öngören tahvil türüdürBöyle bir tahvil ihracının temelinde yeni kurulan bir anonim şirketin kolay borçlanabilmesini sağlamak yatar

HİSSE SENEDİ PİYASA FİYATI Bir pay senedinin sermaye piyasasında alınıp satıldığı fiyat, o pay senedinin piyasa fiyatıdır

HİSSE SENETLERİ ENDEKSİ Hisse senedi piyasasının genel bir göstergesi olan endeks, kapsamındaki hisse senetlerindeki fiyat değişmelerinin ortaya konmasıdır Hisse senetleri genel seviyesinin ne yönde değiştiğini ifade eder

HİSSEDAR Bir anonim şirketin hisse senedine sahip olan şahıstır

HİZMETLER ENDEKSİ Ulusal Pazar’da işlem gören ve sadece hizmetler sektöründe yer alan şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişmeler dikkate alınarak hesaplanan hisse senetleri piyasası endeksidir

HOLDİNG Bir ya da birden çok şirketin yarıdan fazla hissesine sahip ve bunları tek merkezden yöneten şirketlerdir

IFLAS Bir şirketin borçlarını ödeyemez durumda düştüğü için faaliyetleirnin durdurulmasına denir

IMF (Uluslararası Para Fonu ) Uluslararası para sistemi ile ilgili doğan gelişme ve sorunlar konusunda üyeler arasında dayanışma sağlayan, çok yanlı bir uluslararası ödeme sistemini geliştiren, üye ülkelerin kısa dönemli kredi gereksinimlerini sağlayan ve üye ülkelerin dış ödemeler bilançosunda ortaya çıkan dengesizliklerin giderilmesine yardımcı olan bir kurumdur

INSIDER TRADING Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasında fırsat eşitliğini bozacak şekilde haksız yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmektir

İHRAÇ Tahvil, hisse senedi gibi sermaye piyasası araçlarının satışa çıkarılmasıdır

İKİLİ DİP FORMASYONU Hissenin belirli bir zaman aralığında aynı dip seviyeyi ikinci kez oluşturduktan sonra fiyatın bir önceki tepenin üzerine ulaşması durumudur Bu formasyon yeni bir çıkışın başladığı formasyondur Formasyon hedefi, iki dip arasında yapılan tepe fiyattan dip seviyedeki fiyatın çıkartılmasıyla ve bu farkın tepe fiyata eklenmesiyle oluşan değerdir

İKİLİ TEPE FORMASYONU Hissenin belirli bir zaman aralığında aynı tepeyi ikinci kez oluşturduktan sonra fiyatın bir önceki dip seviyeye kadar düşmesi halidir Fiyatların yeni düşüşler öncesinde oluşturduğu formasyondur Formasyon hedefi, tepedeki fiyattan iki tepe arasında oluşan dipteki fiyatın çıkarılması ve bu farkın tekrar dip fiyattan çıkarılmasıyla bulunur

İKİNCİL PİYASA Menkul kıymetleri ihraçdan alan yatırımcıların bunları tekrar yatırıma yönlendirdiği piyasa

KAÇIŞ SEVİYESİ Önemli bir destek seviyesinin bir kaç kez test edilerek belirginleşmesinden sonra, bu seviyenin altına düşülmesi durumunda fiyatların bir alt seviyedeki destek seviyesine kadar düşebileceği kabul edilen seviyedir
KAFA OMUZ FORMASYONU Hissenin oluşturduğu üç tepenin ortada kalanının (kafa) yanında kalan diğer iki tepeden (omuzlar) daha uzun olduğu geri dönüş formasyonudur Ortalarındaki diplerin alt seviyelerinden çizilen trend çizgisi kırıldığında formasyon tamamlanmış olur

KALDIRAÇ ORANI Bu oran aktiflerin ne kadar yabancı kaynaklarla (borçlarla) finanse edildiğini gösterir (Borçlar Toplamı / Aktif Toplamı)

KAMBİYO Tüm yabancı ülke paraları ve bu paralarla ödeme yapabilen her tür hesap, belge, bono,poliçe, çek vBulletin parasal araçların tümüne kambiyo denir

KANAL ÇİZGİSİ Temel trend çizgisine paralel çizilen düz çizgilerdir Fiyatlar yükselen kanal çizgilerinde direnç, alçalan kanal çizgilerinde de destek bulurlar
KANUNİ YEDEK AKÇE Bankalar tarafından bir emniyet fonu olarak ve olası zararlarını karşılamak amacıyla kardan ayrılan paya denir

KAPALI UÇLU FON Belirli sayıda ortağı olan ve bu limite erişildikten sonra başka ortağın alınmadığı fon tipidir

KAPANIŞ FİYATI Bir seansda borsa kaydına alınan en son işlemin fiyatıdır

KAPİTALİZASYON Herhangi bir işletmenin birikmiş yedek akçe ve karının sermaye artırımında kullanılmasına denir

KAR Toplam hasılattan toplam maliyetin düşmesi ile elde edilen değerdir

KAR DAĞITIM ORANI İşletmenin net dönem karından ne kadarının adi hisselere temettü olarak dağıtıldığını gösterir (Toplam Temettü / Net Dönem Karı)

KAR MARJLARI Brüt, faaliyet, ve net kar rakamlara bakılır -- ne kadar yük****e o kadar iyi Ayrıca, nakit çıkış gerektirmeyen kalemlere faaliyet karı ilave ederek Vergi, Finansman gideri, Amortisamn öncesi Kar (VFAÖK) marja da bakarak gerçekte şirket operasyonlarından ne kadar kar ettiğini gösterir

KARA PARA Yasal işlerden elde edilmemiş veya vergisi ödenmemiş paraya denir

KARMA EKONOMİ Özel sektörün yanında kamu sektörününde üretici, düzenleyici ve denetleyici olarak ekonomide yer aldığı düzendir

KARMA FON Hisse senetleri, borçlanma senetleri, altın ve diğer kıymetli madenlerin en az ikisinden oluşan ve her birinin değeri fon portföy değerinin %20’sinden az olmayan fonlardır

KATILMA BELGESİ Yatırım fonlarına katılanların sahip oldukları payları ve hakları gösteren, paraya çevrilebilen, nama ve hamiline yazılı kıymetli evraktır

KATILMA PAYI Bir şirkete ortak olan bir kişinin toplam sermaye içinde sahip olduğu paydır

KAYITLI SERMAYE Sermaye Piyasası Kanununa göre anonim ortaklıkların esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, Ticaret Sicilinde tescil edilmiş sermayeleridir

KAYITLI SERMAYE Sermaye Piyasası Kanununa göre anonim ortaklıkların esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, Ticaret Sicilinde tescil edilmiş sermayeleridir

KISA DÖNEMLİ GÖSTERGE Fiyat değişimlerinde kısa bir zaman dilimini baz alarak hızlı komutlar oluşturan göstergedir

KISA VADELİ BORÇLARIN TOPLAM BORÇLARA ORANI Ticari ve emek yoğun işletmelerdeyüksek sermaye yoğun ve sabit varlıkları yüksek işletmelerdeise düşük olması beklenen bu oran, toplam borç içinde kısa vadeli borcun payını dolayısıyla borçların risk yapısını göstermektedir (Kısa Vadeli Borçlar / Borçlar Toplamı)

KIYMETLİ EVRAK Çek, bono, tahvil hisse senedi ve poliçe gibi kambiyo senetleridir

KONSOLİDASYON Uluslararası borç işlemlerinde bankaların ya da direkt olarak borçlu olan ülkenin, vadesi gelen bir borcun daha uzun süreli bir vadeye uzatılması işlemidir

KONVERTİBİLİTE Bir ülkenin yerel parasının serbest döviz piyasasında diğer yabancı paralara ve altına dönüşebilme özelliğidir

KOPUŞ SEVİYESİ Önemli bir direnç seviyesinin bir kaç kez test edilerek belirginleşmesinden sonra, bu seviyenin aşılması halinde fiyatların bir üst seviyedeki direnç seviyesine kadar çıkabileceği kabul edilen seviyedir

KOT DIŞI (KOTE EDİLMEMİŞ) PAZAR Borsaya kote edilmemiş menkul değerlerin alım ve satımına konu olan pazardır

KOTASYON Menkul kıymetlerin listeye alınması işlemidir

KREDİ Mali kurumlarca kişi ve kuruluşlara verilen borç paraya denir

KREDİLİ MENKUL KIYMET İŞLEMLERİ Bir aracı kuruluş nezdinde müşteri adına kredi hesabı açılması koşuluyla müşteri ve aracı kuruluş arasında yapılacak sözleşme hükümleri çerçevesinde menkul kıymet alınmasıdır

KUPON Tahvillerin faizi ile hisse senetlerinin temettüsünü almak üzere kesilerek verilen kısımlardır

KURTAJ Borsa üyelerinin aracı olarak yaptıkları her borsa işlemi için müşterilerinden aldıkları komisyondur

KURUCU HİSSE SENEDİ Anonim şirketlerin kuruluş hizmetleri karşılığında çıkarılan hisse senetleridir Şirket yönetimine katılma hakkı vermez, sadece şirket karının bir kısmını alır

KURUMSAL YATIRIMCI Yatırım amacıyla kurulmuş yüklü miktarda fonlara sahip şirketlerdir Örnek olarak yatırım ortaklıkları, bankalar, sigorta şirketleri ve sosyal güvenlik kurumları gösterilebilir

KÜSÜRAT EMİR 1 lotun içerdiği hisse senedi sayısından daha az miktarlar için verilmiş emirlerdir (lot altı emirler) Küsürat emirler fiyatsız girilir Küsürat emirler ilgili hisse senedinin lot piyasasında işlem gördüğü en son fiyattan gerçekleşir

LEASING (Finansal Kiralama) Firmaların ticari ve sınai faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için gereksinim duydukları duran varlıkları satın almak yerine belirli kira ödentisi karşılığında kullanım olanağı tanıyan ve banka kredilerine alternatif olarak doğan orta dönemli finansman yöntemidir Bu yöntem, 1930 lu ıllarda Dünya Ekonomik Krizi ndeki finansman zorluğu ve 2 Dünya Savaşı sonrasında teknolojik gelişmelerin yenileşme ve modernleşme harcamalarına çözüm olarak geliştirildi Türkiye de de 1985 ten başlayarak daha çok KOBİ ler tarafından kullanılmaktadır

LİBOR Londra bankaları arasında günlük olarak belirlenen faiz oranıdır ve uluslararası işlemlerde referans alınır

LİKİDİTE Para ve altın, hisse senedi gibi para niteliğindeki diğer değişim ve değer ölçüsü araçları için kullanılır

LİKİDİTE ORANI Kısa vadede nakde dönüşebilecek dönen varlıkların, kısa vadeli borçları karşılama gücünü göstermektedir (Dönen Varlıklar-Stoklar-Diğ Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar)

LİKİDİTE RİSKİ Sahip olunan kıymetin istenildiğinde paraya çevrilememesini, kıymetin cari piyasa değerinin altında elden çıkarılmasını ifade eder

LİKİT FON Vadesine 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlardır

LİMİTLİ EMİR Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı, satıcının ise satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir

LOKAVT Bir işyerinde üretim faaliyetlerinin tamamen durdurulmasına neden olacak biçimde işverenin kendi başına veya işveren kuruluşları ile ortak alınan bir karar ile işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır
LOT Hisse senetleri piyasasında işlem birimidir İMKB Hisse Senetleri Piyasası’nda, 1 lot; 1000-TL nominal değerli 1000 adet hisse senedini veya 1000000-TL nominal değerli hisse senedini ifade eder

MACD GÖSTERGESİ (The Moving Average Convergence / Divergence: hareketli ortalamaların Uyumluluğu ve Uyumsuzluğu) MACD’de üç hareketli ortalama vardır ve iki çizgi kullanılır İlk çizgi MACD çizgisidir ve 26 günlük hareketli ortalamadan 12 günlük hareketli ortalama çıkarılmasıyla oluşur MACD çizgisini düzleyecek ikinci çizgi (sinyal çizgisi) için 9 günlük hareketli ortalama kullanılır MACD çizgisi sinyal çizgisini yukarı kestiğinde al, aşağı kestiğinde sat sinyali verir

MAKSİMUM LOT Hisse senedi bazında belirlenen ve alım satım sistemine limit fiyatlı emir olarak bir kerede girilebilecek en yüksek miktardır

MALİ ENDEKS Mali sektörde yer alan şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişmeler dikkate alınarak hesaplanan hisse senetleri piyasası endeksidir

MALİ PİYASA Fon arz ve talebinde fon akımlarını düzenleyen kurumlar ve bunları düzenleyen kurallardan oluşan piyasadır

MALİ SEKTÖR Ekonomide iktisadi faaliyetlerin finansmanında rol oynayan kurumlardan oluşan sektördür

MANÜPLASYON Piyasada canlılık yaratmak amacıyla oluşturulan suni fiyat hareketleridir

MARKET-MAKER Piyasa düzenleyicisi demektir Hisse senetlerinde alım ya da satım yapılarak aşırı fiyat hareketlerinin önlenmesidir

MENKUL KIYMET Ortaklık veya alacaklılık sağlayan, belli bir meblağı temsil eden, gelir getiren, yatırım aracı olarak kullanılan ve şartları Sermaye Piyasası Kanununca belirlenmiş kıymetli evraklardır

MENKUL KIYMET İHRACI Sermaye piyasası araçlarının ihraççılar tarafından çıkarılıp satılmasıdır

MENKUL KIYMET İRADI Menkul ve gayri menkullerden elde edilen faiz, kira, rant gibi hasılatı ifade etmektedir

MENKUL KIYMETLER BORSASI Menkul kıymetlerin alım ve satım işleminin yapıldığı yer

MERKEZ BANKASI Banknot ihraç eden, para ve maliye politikalarının uygulayıcısı olan, devletin veznedarlık görevini üstlenmiş, devlete iktisadi ve mali danışmanlık yapan kurumdur

MEVDUAT Belirli dönem için geri ödemek koşuluyla belirli bir bedel karşılığında mevduat sahibi kişilerce bankalara yatırılan paradır

MOMENTUM Momentum kısaca belli bir süre içindeki fiyat farklarıyla düşüş ya da yükselişteki hızı ölçer Aşırı alım-satım osilatörü oluşturmak için bu teknik kullanılır Ölçülen dönemin ilk fiyatından son günün kapanış fiyatı çıkarılır ve ortaya çıkan pozitif veya negatif değer bir sıfır çizgisinin altına veya üstüne çizilir Oran yöntemiyle son fiyat ilk fiyata bölünür Bu durumda fiyatlar bir orta çizgi görevi yapan 100’ün altında ve üstünde dalgalanır Orta çizginin yukarı kesilmesi al, aşağı kesilmesi sat sinyali verir

MORATORYUM Bir şirketin ya da devletin ödeyemediği borçlarını ertelemesi işlemidir

MÜŞTERİ BAZINDA SAKLAMA Satın alınan menkul kıymetin aracı kurum ve banka emanetinde bırakılması durumunda yatırımcıya verilen bir kod numarası altında Takasbank kasalarında saklanması işlemidir

MÜŞTERİ EMRİ Borsa üyelerine müşterileri tarafından verilen alım satım emirleridir

NAKİT AKIM TABLOSU İşletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren tablodur Düzenlendiği dönem itibarıyle nakit açığı veya fazlasını gösterir ve finansal planlamada kullanılır

NAKİT AKIŞ ORANI İşletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir Net Dönem Karı+Amortismanlar-Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) / Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar

NAMA YAZILI SENET Hisse senedinin üzerinde sahip olanın ad ve soyadının yazılı olduğu senetlerdirBu hisselerin satılması durumunda şirketlerin pay kütüğü defterine kaydı gerekmektedir ve hisse üzerine yeni sahip olanın adı ve soyadı yazılır

NET KAR MARJI ORANI İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmektedir Net Dönem Karı / Net Satışlar

NOMİNAL DEĞER Hisse senedi için pay senedinin üzerinde yazılı olan değerdir

NOMİNAL FAİZ ORANI Piyasada uygulanan cari faiz oranlarıdır Fiyat hareketlerinden arındırılmadığından reel faiz düzeyini göstermez

NOMİNAL FİYAT Hisse senedi için pay senedinin üzerinde yazılı olan fiyattır Tahvillerde ise, vade sonunda ödenecek değerdir

OFFSHORE Herhangi bir ülkede faaliyet gösteren fakat asıl merkezi o ülkenin dışında bulunan denizaşırı bir kurumun faaliyetlerini tanımlamaktadırkurum faaliyette bulunduğu ülkede kendi ülkesinin yasal düzenlemelerine bağlı olmadığı gibi içinde faaliyette bulunduğu yabancı ülkenin de düzenlemelerine bağlı değildir

OPEC 1960 yılında Bağdat ta İran, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezuela tarafından kurulmuştur Petrol ithalatçısı ülkeler üzerinde siyasi ve ekonomik baskı kurarak iktisadi ve politik bir üstünlük sağlamaya yönelik bir örgüttür

OPOZE HISSE SENEDİ Üzerinde devir ve satış yasağı olan hisselerdir
OPSİYON Bir malın belli bir süre içinde belli fiyattan satılması için alıcıya tanınan süreBir satıcının satmak üzere aldığı malın parasını belli bir süre sonra ödeme hakkıdır

OPSİYON SÖZLEŞMESİ Alan tarafa üzerine opsiyon yazılan mal veya kıymetin gelecekte belirli bir tarihte belirlenen miktarda alma veya satma hakkını sağlayan sözleşmedir

ORDİNO Borsa yatırımcılarının işlem yaptıkları aracı kurumlarında verdikleri alım-satım emirleridir

ULUSAL 100 ENDEKSİ 1986 yılında 40 şirketin hisse senedi ile başlayarak zamanla sayısı 100 şirketin hisse senedi ile sınırlanan Bileşik Endeks’in devamı niteliğindedir Ulusal Pazar’da işlem gören, yatırım ortaklıkları hariç önceden belirlenmiş şartlar yanında sektörel temsil kabiliyeti de gözönünde bulundurularak seçilmiş hisse senetlerinden oluşmakta ve İMKB-30 hisse senetlerini otomatik olarak kapsamaktadır Hisse Senetlerinin fiyatları ve her bir hisse senedinin; aynen saklamada bulunanlar hariç, Takasbank saklamasında bulunan hisse senedi sayısının toplam hisse senedi sayısına oranları, baz alınarak piyasa değeri ağırlıklı olarak hesaplanır ve hisse senetleri piyasasının genel bir göstergesidir

ULUSAL 30 ENDEKSİ Vadeli İşlemler Piyasası’nda kullanılmak üzere, yatırım ortaklıkları hariç Ulusal Pazar’da işlem gören şirketlerden önceden belirlenmiş şartlar yanında, piyasa değeri ve likiditesi yüksek olanlardan sektörel temsil kabiliyeti de gözönünde bulundurularak seçilen 30 hisse senedinden oluşan endekstir

ULUSAL PAZAR Burada işlem gören bütün şirketler, İMKB tarafından önceden belirlenmiş kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketlerdir Ulusal pazardan seçilmiş 100 şirkete ait hisse senetleri İMKB-100 Endeksini oluşturmaktadır

UNDERWRITING (Aracılık yüklenimi) Yeni çıkarılan menkul kıymetlerin satış işleminin bir banka ya da aracı kuruluşlar tarafından üstlenilmesidir
ÜÇGEN Teknik analizde hisse senedi fiyatının eriştiği en yüksek fiyat ile en düşük fiyat arasındaki farkın önce genişleyip sonra daraldığı grafiktir

VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ Sözleşmenin taraflarını belirlenen ileri bir tarihte üzerinde anlaşılan fiyattan standartlaştırılmış miktardaki bir malı veya kıymeti alma veya satma yükümlülüğüne sokan sözleşmedir

VADELİ PİYASALAR Gelecekte belirlenmiş bir zamanda belirlenen bir fiyat üzerinden mal ve hizmetlerin satılıp alındığı piyasalardır

VALÖR Kredi ya da mevduat için bankaca faizin işletilmeye başlandığı tarihe denir

VERGİ AMORTİSMAN FAİZ ÖNCESİ KAR (VAFÖK) Bir şirketin nakit akışlarına bakmakta kullanılan değerdir VAFÖK ile, Faiz Geliri/ Finansman Gideri, Vergiler ve Amortisman’ın etkilerinden bağımsız olarak bir şirketin operasyonlarından ne kadar para kazandığını görme imkanı buluruz

VİRMAN Bir banka hesabında bulunan varlıkların başka bir hesaba aktarılması işlemidir

YATAY ANALİZİ Dönemler arası bilanço ve gelir tablosu kalemlerin değişimlerini gösterir

YATIRIM Belli bir getiri sağlamak amacıyla, belirli vadelerde birikimlerin yatırım araçlarına bağlanmasıdırYatırımcı yaptığı yatırımın maliyetini üstlenir Bu onun riskidir Eğer yatırımcı kendi öz fonlarını kullanarak yatırım yapıyorsa, en azından bu fonların maliyetini karşılaması gerekir Yatırımcı, elindeki bu fonlarla tahvil alış satışı veya vadeli mevduat ile faiz geliri de sağlayabilir Faiz hadleri, gelir seviyesi, borçlanabilme imkanları ve yatırımcının sahip olduğu risk anlayışı, yatırımı etkileyen unsurlardandır

YATIRIM DANIŞMANLIĞI Müşterilere, sermaye piyasası araçları ile bunları ihraç eden ortaklık ve kuruluşların, yönlendirici nitelikte yazılı veya sözlü yorum ve yatırım tavsiyelerinde bulunulması faaliyetidir

YATIRIM FONLARI Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla belge sahipleri hesabına, oluşturulan portföyü işletmek amacıyla kurulan malvarlığıdır

YATIRIM ORTAKLIKLARI Sermaye piyasası araçları ile altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek üzere anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan sermaye piyasası kurumlarıdır

YENİ ŞİRKETLER PAZARI Yeni kurulmuş olmakla beraber, büyüme potansiyeli taşıyan şirketlerin hisse senetlerinin borsada işlem görmesi amacıyla kurulmuştur

YENİDEN DEĞERLEME Ortaklıkların aktiflerinde kayıtlı bulunan ve amortismana tabi maddi duran varlıklarının enflasyon sebebiyle elde etme maliyeti ile piyasa değeri arasında oluşan farkın bilançoların sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi amacıyla Maliye Bakanlığı tarafından her yıl açıklanan oranlar dahilinde değerinin yükseltilmesidir

YÜKSELEN TAKOZ Büyük düşüşlerden önce oluşur Yukarı doğru açısı olan bir üçgen görünümündedir Takozun uçlarına doğru çıkış güç kaybeder Hacim artışı olmaz,hacim daralır Hacim yükselen fiyatı onaylamaz Takozun yükselen destek çizgisi kırıldığında, düşüş takozun boyunun üçte iksi kadar olur

YÜKSELEN ÜÇGEN FORMASYONU Fiyatların çıkarken aynı seviyede direnç oluşturmasına karşılık düşerken daha üst seviyede dip yapmasıyla oluşan şekildir Fiyatların belirgin bir prim yapmadan önce oluşturduğu formasyondur Formasyon hedefi ise formasyonun direnç seviyesi ile en düşük fiyatlı günü arasındaki farkın direnç seviyesine eklenmesiyle bulunur

ZAMAN ÖNCELİĞİ Hisse senetleri piyasasında, fiyat eşitliği halinde sisteme zaman açısından daha önce kaydedilmiş emirlerin öncelikli karşılanmasıdır

SUNUM : DURU