Şanlıurfa / Birecik

Birecik, Güneydoğu AnadoluBölgesinin Orta Fırat bölümünde Urfa iline bağlı ilçe merkezi; 43587 nüfuslu, Fırat ırmağının sol kıyısı üzerinde , deniz yüzeyinden 340 m yükseklikte kurulmuştur Evler ırmak boyundaki dar bir düzlükte ve bunun gerisinde yükselen dik bir yamaç üzerine yayılır Bu yamaç üzerinde bir de kalesi vardır Fırat, Birecik’in bulunduğu noktadan itibaren aşağıya doğru ufak çapta nehir nakliyatına elverişlidir Bu sebeple Birecik eskiden beri kara ve nehir ulaşımı arasında bir aktarma yeri olarak önem kazanmıştır Daha sonraki devirlerde İstanbul-Bağdat demiryolunu Birecik’ten değil de biraz güneyden geçmesi ve kervan ticaretinin eski önemini kaybetmesiyle kasaba gerilemeye başladı Son yıllarda bu noktada Fırat üzerinde büyük birköprü yapılması kasabanın önemini yeniden artırdı


Birecik Urfa’ya 83, Gaziantep’e 63km uzaklıktadırBirecik İlçesinin (nüf 80 371; Yüzölçümü 852 km ) merkez bucağından başka Böğürtlen adlı bir bucağı iki beldesi bir bucağı 68 köyü vardırİlçe halkı tahıl ve baklagiller tarımıyla meşgul olur Kenevir ekimi ve fıstık yetiştirme de ilçenin ekonomik hayatında önemli bir yer tutarArkeol Birecik Anadolu’da ilk peleolitik (eski-taş devri) aletin burada bulunması sebebiyle Anadolu’nun prehistorik arkeoloji litaretüründe anılır




1894’ te JE Gautier’in bulunduğu bu alet iki yüzlü (biface amyodöide), kaba yontulmuş ve Aşolleen ( Acheulleen), yani alt peleolitik devre ait bir baltadır Birecik baltasının bulunuşundan önce Küçük Asya’da peleolitik yerleşmelerin bulunup bulunmadığı tartışma halindeydi Bugün, yüksek dağlar dışında, Anadolu’nun her tarafında yontma taş devrinden itibaren insan yaşadığı tespit edilmiştir (M) Birecik Köprüsü, Birecik İlçesinde Fırat ırmağı üzerindeki köprü Yakın yıllara kadar Urfa-Gaziantep devlet yolu, Birecik’te kesintiye uğruyor, ırmak bu noktada kayık ve sallarla geçildikten sonra yolculuğa devam ediliyordu 1952 yılı sonunda burada bir köprünün yapımına başlandı 1955 yılı sonunda biten Birecik Köprüsü 720 m uzunluğunda ve 10 m genişlediğindedir Her iki tarafında yayaların geçmesi için birer metrelik kesimler ayrılmıştır Birecik tarafında 55’er açıklıkta 5 kemer, Gaziantep tarafında ise 26 m açıklıkta 14 bölümü vardır (M) Birecik Tersanesi, Osmanlı Devleti zamanında faaliyet göstermiş tersane (XVI yy) Fırat ve Dicle üzerinde çalışan küçük boyda ırmak gemileri yapılırdı