|
|||||||
  |
|
|
Konu Araçları |
| arşiv, atasözleri, bilmeceleri, hikayeleri, manileri, mardin, masalları, tekerlemeleri |
 |
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri Arşiv |
 |
08-14-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ArşivMARDİN Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ARŞİV MANİLER Ye ‘arusna ye ziyne Ye zihir- el bisetine ‘Arusna keyyse Bi yedd es- slatine (Ey gelinimiz ey ziynet Ey bahçelerin çiçeği Gelinimiz güzeldir Sultanların nezdinde) * * * * Ez- zihir bi zraro Yasemin bi ikbalo Kişe bi ridilne el- ferah Reyto el ferah bi diyaro (Çiçek tohumlarıyla Yasemin karşılığıyla Kim ki bize ferah diler Ferah olsun evinde) * * * * Şu biştihiylik min il- milbos te tilbes Hezz u kazz u harir u atlas Hemdil- btinzeli ‘al-merseh suretik le ti’bes Teyit haklik verd ü yit bessemlik ringez (Giysiden ne dilersin Giysin has ipek, şal ve atlas mı olsun Mersaha geldiğinde suratın asılmasın Yüzünde gül gülsün,nergis tebessüm etsin) * * * * Ye ibni ye şebbil-teka Veyn medı’t btil-teka Hamdil bit maşşit cimmtek u btıklıba Bit sevvi Merdine min mağribe le meşreka (Ey oğul, ey gençlerin hası Aradığım her yerde bulunası Saçını tarayıp yana devirşine Feda olsun Mardinin’nın doğusuyla batısı BİLMECELER Tancırti bil-vata Btığle ble ğata Tencerem ovada Kapaksız kaynamada CEVAP (KARINCA YUVASI) * * * * Beyt fok beyt Beyt fok beyt Me bıse’ nıss kilo zeyt Ev üstünde ev Ev üstünde ev Yarım kilo yağ sığmaz CEVAP (KAMIŞ) * * * * Accub ye ehlil-‘aceb El- kefen helva El- meyyit haşeb Size bir bilmece ey tuhaflık sevenler Kefen helva Ceset ahşap CEVAP (BAĞDAT HURMASI) * * * * Amrar min el-marmur Esved min eş-şahrur Azgar min ras üd-düvver Atval min ec-cemel Zehirden acı Kuş kafasından küçük Deveden uzun (ZEYTİN) * * * * Kırımto bi immek Tarfo bi timmek Kökü anandadır Ucu ağzındadır (MEME) * * * * Kaddo kaddil-hat hüte Hısso tilyen it- tüte Ufacıktır boyu posu Sesi dutun dolusu CEVAP(AĞUSTOS BÖCEĞİ) ******* Bitt’ is-sıltan ka’de bit-taka Bit- taktek bi 'vraka Sultan kızı pencerede oturur Kağıtlarını karıştırıp durur CEVAP: (SAAT) İncir yaprağı Arapça Min şen verkıt et- tini Varkıt tini ğali Btisve ed-dakin 'hali 'Hali bil ‘aydiyye Ceb es-semek kilo Met ta’mane minno Ta’ma le vled Kasım Ya kıbbe’ es-simesim Hatto tappuz fok tappuz Ceni hali mni’s-stanbul Ğannali tirki tirki Halle ‘ivaynati tipki Kırlangıç Arapça Snune mnune et-nakklet Min ‘işşa le ‘işşa Ca el-vali tey kişşa Kişşayto bi kruna Hediye mediye Demb el-kıtt fesiya Hasan PAŞA Arapça Tımbır tımbır ya tirki Ye bayda le tihtirki Hesen paşa kıddemik Hemil bohçut himmemik Himmemik bi beb el-kal’a Allah ydimik ye Stanbul ‘İllemtine he’s-san’a İncir yaprağı Tercümesi Bir incir yaprağı için İncir yaprağı pahalı Pahası dayım sakalı Dayım ava gitti Tüm balığı tuttu Bana hiç yedirmedi Kasım’ın çocuklarına yedirdi Ey susam toplayıcısı İğne üstüne iğne kondu Dayım İstanbuldan geldi Türkü şarkı söyledi Gözlerimi ağlattı Kırlangıç Tercümesi Kırlangıç mırlangıç taşındı Yuvadan yuvaya Vali geldi kovmaya O kovdu boynuzuyla Hediye mediye Kedi kuyruğu pıs diye Hasan Paşa Tercüme Tımbır tımbır ey türkü Ey yumurta kıpraşma Hasan paşa önünde Hamam bohçan elinde Hamam kale kapısında İstanbul daim kalasın Bize bu sanatı öğrettin - ‘Ye Mahmud - Allah vü na’am - Ey Mahmud-Efendim -Allah iy’inek -Allah seninle olsun, -Kurban dinek -dinine kurban olayım -Şu himlek? - Sabune - Veyn nizzelto? - Nereye indirdin - Taht iz-zeytun - Zeytinin altına - Pta'het kociy? - Yaşlıyla evlenir misin? -Mecnun ene?-Deli miyim? - Ptahet sabiy? - Gençle evlenir misin? - Ya ‘ayn ‘ayni ene! -Başım gözüm üstüne! |
|
 |
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri Arşiv |
|
|
08-14-2012
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ArşivRep Derecesi : MARDİN Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ARŞİV MANİLER Ye ‘arusna ye ziyne Ye zihir- el bisetine ‘Arusna keyyse Bi yedd es- slatine (Ey gelinimiz ey ziynet Ey bahçelerin çiçeği Gelinimiz güzeldir Sultanların nezdinde) * * * * Ez- zihir bi zraro Yasemin bi ikbalo Kişe bi ridilne el- ferah Reyto el ferah bi diyaro (Çiçek tohumlarıyla Yasemin karşılığıyla Kim ki bize ferah diler Ferah olsun evinde) * * * * Şu biştihiylik min il- milbos te tilbes Hezz u kazz u harir u atlas Hemdil- btinzeli ‘al-merseh suretik le ti’bes Teyit haklik verd ü yit bessemlik ringez (Giysiden ne dilersin Giysin has ipek, şal ve atlas mı olsun Mersaha geldiğinde suratın asılmasın Yüzünde gül gülsün,nergis tebessüm etsin) * * * * Ye ibni ye şebbil-teka Veyn medı’t btil-teka Hamdil bit maşşit cimmtek u btıklıba Bit sevvi Merdine min mağribe le meşreka (Ey oğul, ey gençlerin hası Aradığım her yerde bulunası Saçını tarayıp yana devirşine Feda olsun Mardinin’nın doğusuyla batısı  BİLMECELER Tancırti bil-vata Btığle ble ğata Tencerem ovada Kapaksız kaynamada CEVAP (KARINCA YUVASI) * * * * Beyt fok beyt Beyt fok beyt Me bıse’ nıss kilo zeyt Ev üstünde ev Ev üstünde ev Yarım kilo yağ sığmaz CEVAP (KAMIŞ) * * * * Accub ye ehlil-‘aceb El- kefen helva El- meyyit haşeb Size bir bilmece ey tuhaflık sevenler Kefen helva Ceset ahşap CEVAP (BAĞDAT HURMASI) * * * * Amrar min el-marmur Esved min eş-şahrur Azgar min ras üd-düvver Atval min ec-cemel Zehirden acı Kuş kafasından küçük Deveden uzun (ZEYTİN) * * * * Kırımto bi immek Tarfo bi timmek Kökü anandadır Ucu ağzındadır (MEME) * * * * Kaddo kaddil-hat hüte Hısso tilyen it- tüte Ufacıktır boyu posu Sesi dutun dolusu CEVAP(AĞUSTOS BÖCEĞİ) ******* Bitt’ is-sıltan ka’de bit-taka Bit- taktek bi 'vraka Sultan kızı pencerede oturur Kağıtlarını karıştırıp durur CEVAP: (SAAT) İncir yaprağı Arapça Min şen verkıt et- tini Varkıt tini ğali Btisve ed-dakin 'hali 'Hali bil ‘aydiyye Ceb es-semek kilo Met ta’mane minno Ta’ma le vled Kasım Ya kıbbe’ es-simesim Hatto tappuz fok tappuz Ceni hali mni’s-stanbul Ğannali tirki tirki Halle ‘ivaynati tipki Kırlangıç Arapça Snune mnune et-nakklet Min ‘işşa le ‘işşa Ca el-vali tey kişşa Kişşayto bi kruna Hediye mediye Demb el-kıtt fesiya Hasan PAŞA Arapça Tımbır tımbır ya tirki Ye bayda le tihtirki Hesen paşa kıddemik Hemil bohçut himmemik Himmemik bi beb el-kal’a Allah ydimik ye Stanbul ‘İllemtine he’s-san’a İncir yaprağı Tercümesi Bir incir yaprağı için İncir yaprağı pahalı Pahası dayım sakalı Dayım ava gitti Tüm balığı tuttu Bana hiç yedirmedi Kasım’ın çocuklarına yedirdi Ey susam toplayıcısı İğne üstüne iğne kondu Dayım İstanbuldan geldi Türkü şarkı söyledi Gözlerimi ağlattı Kırlangıç Tercümesi Kırlangıç mırlangıç taşındı Yuvadan yuvaya Vali geldi kovmaya O kovdu boynuzuyla Hediye mediye Kedi kuyruğu pıs diye Hasan Paşa Tercüme Tımbır tımbır ey türkü Ey yumurta kıpraşma Hasan paşa önünde Hamam bohçan elinde Hamam kale kapısında İstanbul daim kalasın Bize bu sanatı öğrettin - ‘Ye Mahmud - Allah vü na’am - Ey Mahmud-Efendim -Allah iy’inek -Allah seninle olsun, -Kurban dinek -dinine kurban olayım -Şu himlek? - Sabune - Veyn nizzelto? - Nereye indirdin - Taht iz-zeytun - Zeytinin altına - Pta'het kociy? - Yaşlıyla evlenir misin? -Mecnun ene?-Deli miyim? - Ptahet sabiy? - Gençle evlenir misin? - Ya ‘ayn ‘ayni ene! -Başım gözüm üstüne! ATASÖZLERİMİZ A: * Ah ,’aleha, tuh ‘aleha Ah ona, tuh ona Türkçedeki karşılığı : Ne yardan ne de serden geçmek Bir şeyin seçiminde kararsız olmak * Ard il-vati btışrab mayyta vü mayyıt ğayre Alçak yer hem kendi suyunu, hem başka yerin suyunu içer Alçak gönüllülüğü öneren bir atasözüdür* Allah yil ‘en nefsi’l vakk ‘et şen ra ‘iyya Çobanın şanını düşüren nefisi Allah lanet eylesin Bu atasözünde insan çobana, nefis de sürüyebenzetilmektedir Nefsi iyi gütmeli Aksi takdirde nefis insanı kötü davranışlara sürükleyip adınıkötüye çıkarır İnsanı zor durumda bırakan, adını kötüye çıkaran davranışlardan kaçınmayıöğütlüyor Böyle nefislere (isteklere) lanet ediliyor* ‘Ayn iş-şef it u şehdit ‘ımet Ayn il-me şefit u şehdit kif bıket? Görüp de konuşan (şahitlik yapan) göz kör olmuş Görmeden konuşan göz nice olmuş? Bu atasözügenellikle dedikodunun çirkinliğini vurgulamak için söylenir Başkalarının sırrını ifşa etmemekgerektiği de vurgulanıyor “Başkalarının sırrını açıklayanlar Allah tarafından cezalandırılıyorİftira edenler ne halde gelir?” denilerek yalan konuşmanın, iftiranın, laf taşımanın korkunçluğu dile getiriliyor * Ardi’l – karibe harame ‘er-re ‘e Yakın tarla çobana haramdır İnsanlar çobana benzetilerek yakınındaki olanakları görmeyip gözünün hep uzaklarda oluşunu tenkid etmektedir İnsan yakınındaki nimetleri görmez, anlamındaB Biruh bele ‘azime Me bi sır lo kıyme Davetsiz gidenin Kıymeti olmaz Ba’del bi kun il-kamar bi iyde Bel ‘eb in-nücum bir sıyba’e Ay elimde olduktan sonra yıldızları parmaklarımda oynatırım Bir işi başarmak için lider olan ele geçirmek gerektiğini ifade etmek için kullanılır Beyt i’d-dik, bi se’ mit isdıyk Dar da olsa bir ev, yüz dostu ağırlar Yer darlığından şikayet karşısında söylenir Kimi zaman da dostlar kalabalık bir şekilde toplandığındamisafirler “sizi rahatsız ettik” türünden bir şeyler söylediklerinde ev sahibi rahatsız olmadığını ifade etmek için söyler * Barşan bil-evvel Vele kteylen ‘al-beyder Harman yerinde dövüşmektense önceden anlaşmalı Paylaşım veya birlikte iş yapma söz konusu olduğunda kuralları önceden belirlemeyi öğütlemektedir * Bitruh ic-cece Bit ruh ması’ta mi’a Tavuk giderse, Pisliği beraber gider Kim insanlar faydadan çok zarar verirler Küçücük bir fayda sağlarlar; ama verdikleri sıkıntı dahabüyüktür O yardımı yapmamakla tehdit ettiğinde söylenir * Bitruh ic-cece Bitruh baytta me’a Tavuk giderse, Yumurtası beraber gider Bir önceki atasözünün tersidir Yani faydası çok bir insanın yüzüne çemkirilirse bunu söyler“Benim sıkıntı verdiğimi söylüyorsun ama gidersem yardımından yoksun kalırsın” anlamında * Bet ta’mi şebbi’, bet-tıktil vecci’ Acıt döveceksen ; doyur yedireceksen Hangi işi yapıyor olursak olalım hakkıyla yapmamızı öğütlüyor * Beyyo tüm, ümmo basal Şkif me btıtla’ rihto?Anası soğan, babası sarımsak ; nasıl kokmasın ? C * Cemel nava niyy Cimmel nava niyy Niyyit Allah galbet kill niyy Deve bir niyet kurdu, deveci bir niyet kurdu; Allahın niyeti hepsinden güçlü Türkçedeki Karşılığı: Allahın dediği olur Kötü niyetli insanların davranışları karşısında söylenir Yani karşıdaki istediği kadarhakkımızda kötü düşünceler beslesin Allah’ın dediği olur * Cemel yıkşa’ hardubto Bi vka’ vü btinkisir rakıpto Deve hörgücünü görse, düşer boynunu kırar Kendi kusurlarına bakmadan başkalarını tenkit edenler için söylenir * Cari’l-karib Ahsen min hayyi’l-be’id Yakın komşu, uzak kardeşten iyidir Başımıza bir iş geldiğinde uzaktaki kardeşimiz gelinceye kadar her şey olabilir Oysa komşuyakında olmasından dolayı anında yardıma gelir Komşuluğun önemi vurgulanmaktadırD * Düd il- hall münno vüfi Sirkenin kurtçuğu kendindedir, içindedir Her şey kendi çöküşünün tohumlarını içinde taşır (ya da taşı***** doğar) Bu topluluğu etkileyenherhangi olumsuz bir dumurun yaratılmasında o topluluğun bireylerinin neden olduğu vurgulanıyor Ayrıca hem olumlu hem olumsuz şeyleri insan aynı anda içinde barındırırYani çelişkiler iç içedir Kişiye zarar verenlerin kendi yakınlarından çıktığını da ifade eder* Derd i’l-veled ‘Al mevet Çocukların derdi ölüme kadardır Anne baba olmanın sorumluluğunu vurgulamaktadır Çocuk büyüyüp yaşlansa da anne babaonun derdiyle dertlenir * Devvir a’c-car Kable’d-der Avludan önce komşu ara Türkçedeki karşılığı : Ev alma komşu al Komşunun önemini vurgulamak için söylenir * Devvir e’r-refik Kable’t-tarik Türkçedeki karşılığı : Yoldan önce yoldaş ara Yolculuk yaparken uyum sağlayacak kişilerle birlikte seyehat etmeyi tavsiye etmektedir * Dıhk il-bele ‘aceb Min kıllıt il-edeb Sebepsiz gülüş, edep eksikliğinden kaynaklanır Ortada gülünecek tuhaf bir şey olmadan gülmenin çirkinliği ifade ediliyor Daha çok her şeye gülen insanlara, özellikle çocuklara söylenir * Dakın i’t-tammi’ bit ruh bi tızi’l müflis Tamahın sakalı, müflisin kıçındadır Türkçedeki karşılığı : Yemeyenin malını yerler Kimi insanlar kazançları oranında harcamaya kıyamazlar Çok çalıştıkları halde nefislerinezulmederler Böylelerinin kazancını biri mutlaka çalar Bunu vurgulamaktadır“Çalış, kazan; ama yemesini de bil” anlamında * Drıbo vü sıybo Kul “Nasıybo” Vur, isabet ettir De ki “Nasibidir”Bir insana bilerek, isteyerek bir zarar verdikten sonra bu zarar için onun kısmetidir demek doğru değildir Çünkü bilinçli yapılmıştır Bunun yanlışlığını dile getiriyor* Derbino le batno Kayil: “Ah ye dahri!” Adamın göğsüne vurmuşlar “Ah sırtım ! “ demiş Türkçedeki karşılığı : Ağaç dalıyla gürler Aile bireyleri içinde dayanışmayı öğütlüyor * Deheb ‘ayez an- nhali Altın kepeğe muhtaçtır Türkçedeki karşılığı : Komşu komşunun külüne muhtaçtır Toplu yaşamda herkesin birbirine ihtiyaç duyabileceğini vurguluyor E: * Er-riccel bi icni İl- mara btibni Erkek kazanır, kadın onarır (bina eder) Erkeğin kazancının ancak kadının tutumu ile görüleceği vurgulanıyor Yani erkek istediği kadarkazansın onu var eden kadındır Her başarılı erkeğin arkasında bir kadın vardırKadının yuvadaki önemi vurgulanıyor * Ebi kıym bi leşit il-kirr gayr sahbo Eşeğin leşini sahibinden başka kaldıran olmaz Evden birinin yaptığı bir kusuru düzeltmek veya işlediği bir suçun ceremesini çekmek ev halkına düşer Aile bireylerinin birbirini desteklemesi tavsiye edilmektedir * Ehlen ve sehlen bi kifeyet i’l-miyy Hoş geldin ey 100’ün tamamlayıcısı İnsanın birçok derdi varken yenisinin gelmesi durumunda söylenir * E bi dall taht el-himil gayr il-kirr Yükün altında eşekten başkası kalmaz İnsanın kendisine yapılan iyiliği unutmaması gerektiği vurgulanmaktadır Her iyiliğe karşılık verilmesi öğütlenmektedir * Erba’in faris, le katil vave Kırk bahadır bir köpeğin katline Küçücük bir işin birden çok kişi tarafından yapılmaya kalkışılmasında alay için söylenir * Hel e bistihe, hint stihe ‘anno Utanmayanın yerine sen utan Kimileri çok arsız olur Onlara dalaşmaktansa arına boğulmayı tavsiye ediyor* Ekil me ilek Batnak me ilek? Yemek senin değil (se), karnın senin değil mi? Kimi insanlar bir yerdeyken midelerini patlatacak kadar yerler Sonra da mide ağrısından kıvranırlarBunlara söylenir Aslında açgözlülüğün zararı vurgulanmaktadır* Ene bkullek “Tor!” hint bit kılle “hlibo” Ben “öküz” diyorum , sen “sağ!” diyorsun Fazla ısrarcı, laf anlamayan , insanlar için söylenir * Ene vü hayyi le ibin ‘ammi; Ene vü ibin’ammi ‘al’-garib Ben ve kardeşim amcamoğluna Ben ve amcamoğlu eloğluna Akrabalık derecesine göre yakınlığın değişkenliğini vurguluyor * Ene kalbi le veldi veldi kalbo ‘al-hacar Benim kalbim çocuğuma, çocuğumun kalbi taşlara Çocukların büyüklerinin nasihatlerini dinlememeleri karşısında söylenir * Eğzib ‘ımır ve le ermil şahır Bir ömür bekarlık çekilir ; bir aylık dulluk çekilmez Biriyle yaşamaya alıştıktan sonra yalnızlığın çekilemeyeceğini vurguluyor F * Fi kür il- ‘imey hel-‘ud Mişe kenit ‘al ‘ankud Bu çöp, salkımda olduğu günden beri bu üzüm tanesinin kıçındadır Devamlı olumsuz işler yapan kişiler için “o oldu bitti böyle davranıri hep kusurludur” anlamında kullanılır * Fok hakko dıkko Haklılığının üstüne döv Kimi insanlar haklarının karşılığını almasını bilmezler Çok zaman borçlu bire kalırlarBöyle insanların mağduriyetlerini dile getirmek için söylenir “Bu da yetmezmiş gibi” anlamında kullanılır Biraz da deyim anlamı taşır* Fezzi’ e’l-kelb, le tıdrıbo Köpeği korkut, vurmasan da olur Kimi zaman tehdidin yeterli olacağı, işi fazla büyütmenin bir gereği olmadığını anlatılıyor * Faras il-binzel ‘anne şalla yirkebe’ş-şıytan İndiğim kısrağa varsın şeytan binsin Terk ettiğimiz birinin yaşamıyla ilgilenmemeyi ifade ediyor Özellikle boşanan karı kocaların yeni eşleriyle ilgili istihbarat yapmamak gerektiği söyleniyor Ayrıca satılan bir mal veya yapılan bir hibeyle ilgili konuşmamak gerektiği ifade ediliyor G: * Geçitil-btıfsa’ Bikter dibbaha Topallayan keçinin, kesicisi çoğalır Herhangi bir durumda geride kalanı çekiştirecek, ortadan kaldıracak kişiler çoğalır Hayat aksaklıkları affetmez, anlamında *Hıtt veledek ‘al el-hitan, kul min drayib iş-şıytan Çocuklarını duvarlara koy, şeytan tokatladı de Anne babaları kazalara karşı uyarmak için söylenir Her davranışta dikkatli olmayı, kazaları şeytana yüklememeyiifade ediyor * Hulu il-lisen, ba’id il-hiseb Tatlı dilli olanın hesabı uzak olur Aşırı sevgi gösterisinin samimiyetsizlik göstergesi olduğunu vurguluyor * Hıttil- e’vec min tor ic-cilf Eğri hat kart öküzden olur Türkçedeki karşılığı : Balık baştan kokar Olumsuz davranışlarda bulunan küçüklerin yanında yaşça büyükleri varsa suçun büyüklerde olduğunu anlatır Yada büyüklerin küçüklere iyi örnek olmalarını öğütler * Hem kahbe hem kire’l-han ‘aleha Hem fahişe hem han kirasını ödüyor Alacaklı durumda iken borçlu çıkma durumunda söylenir * Hırna ye akre’ minneyn ben busek Ey kel nerenden öpeceğimizi şaşırdık Müşkülpesent insanların hiçbir şeyi beğenmemeleri halinde ya da iki arada bir derede kalındığında söylenir Şaşırmışlığı, çaresizliği dile getirir * Hezimi ğanimi Kaçmak ganimettir Kaybetmeye başlandığında kaçmak korkaklık değildir Tam tersine isabetli bir kaçış kazançtır Çünkü insanı dahabüyük kayıplardan kurtarır * Hint sıyr dibbes, bicik ı’d- dibben min Beyes Sen pekmezci ol, sinek sana Bayas’tan gelir Önemli olan bir işe başlamaktır Başladıktan sonra gerisi gelir, anlamında* Hint şil idek min ceybne, ‘ıddeyne ‘an çerezek Sen elini cebimizden çek, senin çerezinden vazgeçtik Türkçedeki Karşılığı: Gölge etme başka ihsan istemem Sıkıntı veren birinin yardım ediyor görünmesi durumunda söylenir “Senin sıkıntın üstümden gitsin, seninyardımından vazgeçtim” anlamında * Hissi’l-garib, ledid Yabancının sesi hoştur Yakınında olanların farkında olmayan, yabancılara daha çok değer veren insanlara yaptıkları yanlışı göstermek için söylenir * Hed bittil-asıl şalla it-mil ‘ac-cenbeyn Asil kızını al, varsın iki yana topallasın İyi aile terbiyesi almış insanın tercih edilmesi gerektiği vurgulanıyor *Hayt il-vati kill min bi tıffo Engin duvarı herkes atlar Kimsesi olmayanların herkes tarafından ezileceğini belirtiyor *Hacet il-emeni mirekkeb ‘aleyha ‘ş-şeytan Emanet eşyaya şeytan musallat olur Elden geldiğince kimseden emanet bir şey almamayı öğütlüyor * Hattu le dembil-kelb erba’in yom bil kalib, dall a’vec İtin kuyruğunu kırk gün kalıba koymuşlar yine eğri kalmış Bazı şeylerin değişmeyeceğini vurguluyor |
|
|
|
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri Arşiv |
|
|
08-14-2012
|
#3 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ArşivMARDİN MASALLARİ ARCUN ile BERCUN Bir varmış bir yokmuş, memleketin birinde iki kardeş yaşarmış Bu kardeşlerden büyüğü olanın adı Arcun, küçüğün adı ise Bercun'muşArcun akıllı mı akıllı, çalışkan mı çalışkan bir insanmış Bercun ise çok yaramaz, tembel üstelik çok inatçıymışGünlerden bir gün Arcun, Bercun'un epeyce sıkıldığını görüp onu gezdirmek istemişArcun: - Bercun kardeş, kalk seninle bağa gidip üzüm toplayalım demişArcun'un bu teklifini beğenen Bercun'da kalkmış ve böylelikle bağa gitmişler Arcun durmadan üzüm toplarken, Bercun'da bir kenarda oturup hep onu izlemiş durmuş, derken vakit dolmuş, akşam olmuşArcun, Bercun'un yanına gelerek :- Haydi Bercun kardeş, kalk evimize gidelim, demiş - Hayır ben gelmem demiş Arcun yalvarmış,yakarmış,allem etmiş,kullem etmiş, ama nafile Bercun "Nuh" diyor "peygamber" demiyormuşArcun bakmış ki çaresi yok, bu sefer Bercun'u tehdit ederek:-Bak, demiş Kalkıp eve gelmezsen gider seni çobana şikayet ederimBercun: Gidersen git, demiş bunun üzerine Arcun kalkıp çobana gitmiş:Ey çoban kardeş! bu sabah kardeşim Bercun'la bağa gidip üzüm topladık, akşam olduğunda ona kalk eve gidelim dedim, ama o inat edip eve gelmek istemiyor, ne olursun gel, şu köpeklerini kardeşim Bercun'a sal! O da korksun böylelikle evimize apar topar gidelim demişÇoban daha inatçı çıkmış ve:Yoook ben gelmem demişArcun bu sefer çobanı tehdit etmek mecburiyetinde kalmış:Bak gelmezsen gider seni bit sürüsüne şikayet ederim! demişAma çoban da : -Git! demiş Bunun üzerine Arcun kalkmış, bitlerin piri sayılan en büyük bite giderek durumu anlatmış-Ey bit kardeş! Gel şu bitlerini çobana sal,çoban korksun,o da köpeklerini kardeşim Bercun'a salsın böylelikle evimize apar topar gidelim, demiş, bitlerin piri biraz düşündükten sonra : -Hayır ben gelmem, demiş -Arcun: Bak, seni ateşe şikayet ederim, demiş -Bitlerin piri : Edersen et demişBunun üzerine Arcun ateş'e giderek durumu baştan başa anlatmış ve:Ateş kardeş, gel şu bitleri yakmakla tehdit et, bitler de çobana musallat olsun, çobanda köpeklerini kardeşim Bercun'a salsın Kardeşim Bercun'da korksun Bizde evimize apar topar gidelim demişAteş biraz düşündükten sonra:-Yook arkadaş ben gelmem demişArcun bu sefer ateşi suya şikayet etmekle tehdit etmiş,ama ateş "Şikayet edersen et" diyerek meydan okumuşArcun ordan da kalkarak suya gitmişBütün durumu anlattıktan sonra yalvarmış:-Ey su kardeş; gel de şu ateşi söndürmekle tehdit et,Ateş de bitleri tehdit etsin, Bitler de çobanı, çoban da köpeklerini kardeşim Bercun'a salsın, böylelikle evimize apar topar gidelim Su da aynı cevabı vererek:-Hayır ben gelemem demiş, bunun üzerine Arcun: -Bak gider seni deveye şikayet ederim, sonra deve gelir seni içer, demiş Su : "Şikayet edersen et" diyerek Arcun'u başından savmış Arcun, bu sefer deveye giderek derdini anlatmışVe:-Ey deve kardeş gel, şu suyu içmekle, su da ateşi söndürmekle, ateş de bitleri yakmakla, bitler de çobanı tehdit etsin,çoban da köpeklerini kardeşim Bercun'a salsın böylelikle evimize apar topar gidelim diye yalvarmışAma deve de aynı inatla "Yook ben gelmem" deyince, Arcun, deveyi bıçağa şikayet etmekle tehdit etmiş ama deve buna aldırmamış Bunun üzerine de Arcun başını alarak bıçağa gitmiş -Bıçak kardeş, bıçak kardeş "diyerek başından geçenleri tek tek anlatmış ve :-Gel de şu deveyi kesmekle, deve de suyu içmekle, su da ateşi söndürmekle, ateş de bitleri yakmakla, bitler de çobana musallat olsun,çoban da köpeklerini kardeşime salsın Böylelikle evimize apar topar gidelimBıçak uzun uzun düşündükten sonra Arcun'a acımış ve "Peki "diyerek hemen işe koyulmuşlarBıçak gidip deveyi kesmekle, deve de suyu içmekle, su da ateşi söndürmekle, ateş de bitleri yakmakla, bitler de çobanı tehdit etmiş,bunun üzerine çaresiz kalan çoban, köpeklerini Bercun'a salmış Bunlardan korkan Bercun Arcun'un elini tutarak apar topar evlerine gitmişlerKOCAKARI Bir varmış bir yokmuş; çook uzak bir ülkede bir acuze (yaşlı kadın) yaşarmış Bu acuze, günlerden bir gün, evini süpürürken yerde bir kuruş bulmuş,öylesine sevinmiş öylesine sevinmiş ki hemen gidip bununla kendine pekmez almış,ama gelin görün ki bizim acuze çok cimri olduğu için bu pekmezi yemeyip rafa kaldırmış Aradan günler geçmiş, derken günlerden bir gün, bir kara kartal süzülerek gelmiş ve rafta bulunan pekmezi alarak havalanmış Bunu gören Acuze kartalın peşine düşmüş Ama nafile ancak kartalın kuyruğundan bir tüy koparabilmişElindeki tüy ile kalkmış memleketin kadısına gidip başından geçenleri bir bir anlatmış: Acuze:-Ey kadı Efendi, günlerden bir gün evimi süpürdüm, Kadı Efendi: - İyi ya Paklandın, Acuze: -Yerde bir kuruş buldum, Kadı Efendi: -Bahtiyar oldun, Acuze: -Hemen gidip bununla kendime pekmez aldım, Kadı Efendi: -Hayatın tatlılaştı, Acuze: -Sonra bu pekmezi rafa koydum, diye devam etmiş Kadı Efendi: -Yükseldin, diye karşılık vermiş Acuze: -Derken bir kara kartalın evime süzülerek geldiğini gördüm, Kadı Efendi: -Devleştin, demiş Acuze: -Ve bu kara kartal, rafa koyduğum pekmezimi alıp götürdü,arkasından koştum ama nafile, Ancak onun kuyruğundan şu elimde gördüğün tüyü koparabildim,demiş Kadı Efendi: -İyi ya ödeştin, diye karşılık vermiş Acuze şaşkın şaşkın kadı Efendiye bakarak: - Bu ne demek oluyor Kadı Efendi? demiş Kadı Efendi, gözlerini bir noktaya dikmiş, bembeyaz sakalını eliyle sıvazla*****, tane tane konuşmaya başlamış: - Bak acuze, bu demek oluyor ki; haydan gelen huya, selden gelen suya gider,bu birincisi, İkincisi de yemeyenin malını öylece alır götürürler,demiş Böylelikle bizim acuze ömrünün son günlerinde de olsa iyi bir ders alarak evinin yolunu tutmuş Bizim masalda burada sona ermiş |
|
|
|
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri Arşiv |
|
|
08-14-2012
|
#4 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mardin Manileri Bilmeceleri Tekerlemeleri Atasözleri Masalları Hikayeleri ArşivMARDİN MASALLARI DEVAM SEDEFLİ MERCAN Bir varmış, bir yokmuş; zamanın birinde çook uzaklarda bir ülke varmış Bu ülkenin de başında akıllımı akıllı , yiğit mi yiğit, cesur mu cesur, iyi yürekli ve merhametli bir padişah varmışYalnız bu padişahın dağlar kadar büyük mü büyük bir derdi varmışHiç padişahların derdi mi olur ? diyeceksiniz olur olur elbette, bu padişahında derdi çok arzu etmesine rağmen bir çocuğu olmamasıymışBir çocuğu olsun diye çalmadık kapı, derdini dökmediği ne kimse kalmış ne de lokman ı hekimlerHatta ALLAH'a yalvarır yakarır ve çocuğum olursa yedi gün yedi gece kalburlar dolusu altın ve gümüş dağıtıp çok fakiri doyuracağım diye adaklarda da bulunurmuş ama hepsi nafile Bu yüzden padişah çok üzülür, düşünür ve derdinden gün be gün mum gibi eriyormuş Günlerden bir gün odasında derin derin düşüncelere dalıp gitmişti ki aniden sarayın kapısı çalınmış Hizmetçi kız hemen aşağıya inmiş, kapıyı açmış bakmış ki aksaçlı ak sakallı dilenci kılıklı ama nur yüzlü bir adam Bunu dilenci sanan hizmetçi kız, birşey söylemeden tekrar içeri girip mutfaktan yiyecek gibi birşeyler alarak geri dönmüş bunları gören yaşlı adam , gülümseyerek dilenci olmadığını, tek amacının padişahı görmek olduğunu söylemiş Hizmetçi kız, padişahın huzuruna varıp durumu anlatmış ama padişahın o anda canı sıkkın olduğu için her halde para ister düşüncesiyle hizmetçinin eline birkaç kuruş verip kendisini savmasını istemiş Biraz sonra hizmetçi kız bu sefer elinde para ile yaşlı adamın karşısına dikilmiş Fakat yaşlı adam ,çok tatlı bir dille dilenmeye değil padişahı görmeye geldiğini söylemiş Hizmetçi kız,padişaha bir kez daha çıkıp durumu anlatmış Bunun üzerine padişah da meraklanmış Ve bu yaşlı adamı istemeye istemeye huzuruna kabul etmiş Yaşlı adam padişahın huzuruna varınca önce padişaha kendisini kabul ettiği için teşekkür etmiş Ve: "Ey yüce padişahım; ben; dertlilere derman olan, düşkünlere yardım eden, yolunu kaybedenlere yol gösteren kısacası her yere ve herkese iyilikler ,güzellikler dağıtan DERVİŞ BABA'yım Seninde çok dertli olduğunu gayet iyi biliyorumOnun için huzurunuza çıkmaya ısrar etttim"demişVe kucağında sakladığı kıpkızıl bir elmayı çıkarmış ve padişaha verip sonra eklemiş: "uykuya çekileceğiniz zaman bu elmayı iyice soyunuz Soyduktan sonra iki eşit parçaya bölerek bunun yarısını siz diğer yarısını da hatununuz yesin,arta kalan kabuklarıda çok sevdiğiniz atınıza yedirirsinizArkasında ne muradınız varsa ister o niyetle yatarsınızBundan sonra ne muradınız varsa yüce ALLAH mutlaka verir" Demiş ve gözden kaybolmuş Padişah sevincinden midir? hayretinden midir? bilinmez ama ne yapacağını şaşırmış, biraz sonra kendine gelmiş ve hizmetçisine el çırparak hatununu çağırtmış durumu ona tek tek izah etmişAkşam uykuya çekildikleri vakit, padişahla hanımı ,Derviş Baba'nın buyruklarını yerine getirip arta kalan kabukların da ata yedirilmesi için hizmetçi kıza vermişler Hizmetçi kız, odadan çıkarken elindeki kabuklara bir daha bakmış Öylesine parlak ve kırmızı kabuklarmış ki, hayatında böyle kabuk görmediğini kendi kendine itiraf etmiş Sonra da bunları ata yedirmeğe kıyamayıp kendi yemişPadişahın hatunu yüce Allah’ın takdirleriyle hamile kalmış Yalnız sarayın hatunu mu? hayır! Kabukları ata yedirmeğe kıyamayıp kendisi yiyen hizmetçi kız da bakire olmasına rağmen hamile kalmışBunun sebebini bilmeyen hizmetçi kız , korkudan hasta olduğunu bahane etmiş ve hep kendi odasına çekilip kimseye görünmemişAradan dokuz ay geçtikten sonra padişahın hatunu ile hizmetçi kız nur topu gibi birer erkek evlat doğurmuşlar Hizmetçi kız içi cız etmesine rağmen bebeğini sarayın karşısında bulunan mağaraya bırakmış Bu arada, saray padişahın sevincini paylaşmaya gelenlerle ana baba gününe dönmüş padişah, yedi gün yedi gece üst üste kalburlar dolusu altın ve gümüş dağıtıp adaklarını yerine getirmiş Arkasında bütün ülkede kırk gün kırk gece muhteşem şenlikler yapılmış ve bu şenlikler arasında da çocuğa MEHMETŞAH ismi verilmiş Birkaç gün sonra padişah ,sarayın penceresinden dışarıyı keyifli keyifli gözlerken bir de ne görsün?Uzaktan görünen bir dişi aslan, büyük bir hızla gelerek sarayın hemen karşısında bulunan mağaraya dalmış, biraz sonra ağzında bir bebekle çıkıp bu bebeği mağaranın önünde emzirmiş Bunları hayretle izleyen padişah hemen askerlerine emir verip bu bebeğin dişi aslandan kurtarılarak saraya getirilmesini emretmiş Emri yerine getirmek için askerlerin kendisine doğru geldiğini gören dişi aslan, bebeği kaptığı gibi tozu dumana katarcasına kaçmış ve gözden kaybolmuş Bu durum karşısında çok hiddetlenmiş padişah Askerlerine hemen mağaranın çevresine pusu kurup beklemelerini emretmiş ve: "Ya kelleniz ya da bu bebek" demişAskerler mağaranın çevresinde günlerce pusuda yatmışlar Aradan hayli zaman geçmiş Bir gün bakmışlar ki, ağzında bebekle dişi aslan doğru mağaranın önüne gelip bebeği emzirmeye başlamış Ama askerler buna fırsat vermeyip pusudan kalkıp dişi aslanın üzerine gidince dişi aslan korkudan bebeği oracıkta bırakıp kendi canını zor kurtarmış Askerler, doğru bebeğe koşup almışlarBu öylesine şirin bir bebekmiş ki ,askerler de buna hayran kalmışlar Bebeği alıp padişaha götürmüşler Bebeği gören bütün saraylılar bu bebeği öylesine sevmişler ki, hepsinin ağzı kulaklarında ama bebeği en çok seven ve bu işe sevinen bebeğin öz annesi hizmetçi kız olmuş Ancak bu sevincini pek belli edememiş Bebeği sevip okşayan padişah , "Bu bebek aslan sütü ile beslendiğinden çok gürbüz Bunun için bu çocuğun adı ARSLANŞAH olsun" demiş Ve bu çocuğu evlat edindiğini ilan etmiş Bebeğin öz annesi olan hizmetçi kız, padişahın huzuruna çıkıp bu bebeğin bakımını üstlenmiş Padişah da buna rıza göstererek mutlu yaşamlarına devam etmişlerMehmetşah'la Arslanşah ,beraberce güle oynaya ,o kucaktan bu kucağa nazlı nazlı büyümeğe devam etmişler Ama Mehmetşah ne kadar çelimsizse Arslanşah da o kadar gürbüz üstelik akıllıymışDokuz on yaşlarına basan Mehmetşah ile Arslanşah günlerden bir gün bahçede oynarlarken, saraya dilenmek için geldiğini anladıkları bir acuze (kocakarı) görmüşler Mehmetşah, sırf eğlenmek için bu acuzeye taş atmağa başlamışArslanşah'ın uyarılarına kulak asmadan bu oyuna devam eden Mehmetşah , zavallı acuzenin başını yarmış Arslanşah telaşla acuzenin yanına gidip gömleğinden yırttığı parçalarla onun yarasını hem sarmış hem de Mehmetşah'ı azarlamaya devam etmişZavalı acuze gözyaşı akıtarak kendisine gülen Mehmetşah'a dönerek "Evladım, sana kötü kötü beddua etmeğe kıymam ama Allah’tan tek dileğim , Sedefli mercan'a sevdalanasın!" deyip sadakasını almadan saraydan uzaklaşmışMehmetşah, bir gece rüyasında Dünyada eşi menendi olmayan ve sanki gökyüzündeki aya: "sen batıver, ben doğacağım senin yerine " diyebilecek kadar güzel bir kız görmüş Bu kız Mehmetşah'a cilveler yaparak adının da Sedeflimercan olduğunu birkaç defa tekrarlamışBüyük bir heyecanla uyanan Mehmetşah, gözlerini oğarak kendi kendine "Hayırdır İnşallah!" demiş Fakat arkasında böyle güzel bir kızın varlığını düşünmeye başlamış Mehmetşah Sedeflimercan denen kızı düşüne düşüne, hayal ede ede mecnuna dönmüş adeta Günden güne sararıyor soluyor , yüzündeki ve gözlerindeki canlı pırıltılar kayboluyormuş Fakat bütün ısrarlara rağmen de kimseye birşey anlatamıyormuş Yalnız sararıp solan Mehmetşah değil , hemen hemen sarayda bulunan herkes hem Mehmetşah'ın derdini merak etmişler,hem de çok üzülmüşler Derdini öğrenmek için bir yandan bütün aile çevresinde fır fır dönerken öte yandan aracılar ko***** öğrenmeye çalışıyorlarmış Nihayet günlerden bir gün; Mehmetşah , ne bu ısrarlara ne de bu acıya dayanamayıp derdini anlatmış Anlatmış anlatmasına ama rüyaya girmiş bir kız kolay şey olmasa gerek Bütün saraydakiler Mehmetşah’ı avutup bunu unutturmak istemişlerse de başaramamışlarOnlar bu derdin çaresini kara kara düşünürlerken, Arslanşah ,padişah babasının huzuruna çıkıp bu kızı arayacağını bildirmiş Padişah uzun uzun düşünmüş bakmış ki bu işin başka yolu yok Bu arama işine müsaade etmişErtesi gün Arslanşah ile Mehmetşah yanlarına bol bol yiyecek, para ve iki yedek at alarak büyük bir törenle saraydan ayrılmışlar Az gitmişler ,uz gitmişler, dere tepe düz gitmişler; yokuşlarda ter dökerek , inişlerde fer dökerek ; günlerce haftalarca, aylarca ve yıllarca yol almışlarUygun yerlerde konakla*****, gördüklerine yol sorarak o yer senin bu yer benim epeyce yollarına devam etmişler, derken uzakta bir ağacın altında tuhafça hareketler yapan iki insan görmüşlerMehmetşah'la Arslanşah atlarını o yöne doğru sürmüşler Yanlarına yaklaştıkları zaman bunların kavga ettiklerini öğrenmişler Mehmetşah, korka korka yaklaşırken Arslanşah şimşek gibiyanlarına varmış Atından inerek yanlarına gitmiş: "Heysizler kimsiniz? neyin nesi siniz? kimin fesi siniz ne için dalaşıp duruyorsunuz öyle ?" diye sormuşİkisi de bu davudi sesten ürkerek birbirlerini bırakıp ağlamaklı ve titrek sesle Arslanşah'a : "Efendim; biz ikimiz kardeşiz babamız ölürken şu ağcın dibinde gördüğünüz halıyı ve birkaç parçayı bize miras olarak bıraktı Şimdi bunları paylaşmak istiyoruz ama anlaşamıyoruz" deyip anlatmışlar dertlerini, Arslanşah, ağacın altında duran eşyaların yanına giderek; "Ne var bunların içinde ? "diye sormuş kardeşlerden biri: "Efendim ,uçan bir halı , bu halıyı harekete geçiren bir asa, giyilince insanı saklayan sihirli bir külah ile denizde batmadan giden bir çift pabuçtur" Arslanşah : " Peki kardeşlerim bunları ben size paylaştırırsam kabul eder misiniz ?" diye sormuş Her iki kardeş te bu teklifi sevine sevine kabul etmişler bunun üzerine Arslanşah ,eline orta büyüklükte bir karataş alıp: "Şimdi ben bu taşı uzağa fırlatacağım kim bu taşı önce koşup bana getirirse bu eşyalar da onun olacak" demiş ve sağ kolunu havada bir daire çizer gibi birkaç defa çevirerek taşı fırlatmış ama bu fırlatış öyle bir fırlatış ki taş gidip birkaç kilometre uzağa düşmüş Mirasçı kardeşler düşmüşler bu taşın arkasınaKah koşarak , kah yürüyerek ,kah düşerek ,kah kalkarak taşın yanına kadar varmışlarKardeşlerden daha atik davrananı taşı aldığı gibi aynı hızla geriye dönmüşBiraz sonra arkasından diğer kardeşi de yetişmiş Yetişmişler yetişmesine ama ağaca bağlı Arslanşah'la Mehmetşah'ın atlarından başkaca bir şey görmemişlerİş işten geçmesine rağmen yaptıkları hatayı da anlamışlar Ve kendilerine kalan atlarla yetinmişler Arslanşah havada giden halıdan ,onları sedeflimercan'ın bulunabileceği yere götürüp evin damına konmasını istemiş, havada kurşun hızıyla epeyce yol aldıktan sonra halı ,onları uçsuz bucaksız bir çölün ortasında bulunan yüksekçe duvarlarla örülmüş ; aşılmaz ,geçilmez en az iki minare boyunda bir konağın damına indirmiş Arslanşah ,Mehmetşah'ı halıyla beraber damda bırakarak kafasına külahı geçirdiği gibi dalmış sarayın içine Bir kaç odayı dolaşıp sedeflimercan'ı aramışVe derken onu kendi odasında yatağına uzanmış vaziyette bulmuş Sedeflimercan; ama ne sedeflimercan, bunca uğraşlarına değecek kadar güzel mi güzel bir kızmış Hemen gidip sedeflimercan'ın yanına oturmuşTabii sihirli külahı başında olduğu için sedeflimercan onu görememiş bile Arslanşah sedeflimercan'ı saatlerce hayran hayran izlemişNeden sonra kendine gelmiş ve başındaki sihirli külahı çıkarmışSedeflimercan aniden yanında oturan bir delikanlı görünce , korkudan bir çığlık atıp olduğu yerde bayılmışArslanşah,bir hayli uğraşıp Sedeflimercan’ı ayıltmışKorkmaması gerektiğini, kötü niyetli olmadığını tatlı tatlı anlatıp sedeflimercan'ı buna inandırdıktan sonra asıl maksadının ne olduğunu anlatmışTüm bu sözlere inanan sedeflimercan,kendisine aşık olan Mehmetşah’ı görmek istediğini söyleyince birlikte sarayın damına çıkmışlar Mehmetşah rüyasında gördüğü kızla karşılaşınca dili tutulmuş ve neredeyse kalbi duracakmış gibi halden hale girmiş Sedeflimercan: önlerinde büyük bir engel olduğunu bu engeller ortadan kaldırılmadıkça Mehmetşah'la tüm isteğine rağmen evlenemeyeceğini anlatarak işte böyle" beni kendi aralarında paylaşamayan dev yapılı amcamın kırk çocuğunu ortadan kaldırıp bunlara ait kırk burun ile ****en kulağını görmeden kesinlikle bu isteğinize evet diyemeyeceğim Büyük bir merakla dinleyen Arslanşah ile korkudan bayılacak duruma giren Mehmetşah , biraz duraklamışlar sonra, Arslanşah sessizliği bozup: "Peki bu kırk devi nerede bulabiliriz?" sorusunu sorup cevabını almadan sarayın kapısı büyük bir gürültüyle açılmış Sedefli mercan: "Eyvah! ağabeylerim avdan döndüHemen saklanıverin" der demez Mehmetşah kaçıp saklanmışArslanşah ise başına külahını geçirip olduğu yerde kalmışAz sonra yukarıya çıkan dev yapılı sedefli mercanın ağbeyleri, avları evin ortasına bıraktıktan sonra ,sedeflimercan'a dönüp :"Bu evde yabancı insan kokusu varEve kimi aldın?" diye sormuşlarsa da Sedeflimercan bu uçsuz bucaksız çölde kimi bulup da eve alacağını söyleyip ağabeylerini atlatmış Sedeflimercan ağabeylerine güzel bir ziyafet verip onları uğurlamış Sonra tekrar misafirleriyle baş başa kalmış Sedeflimercan: "İşte böyleamcamın çocuklarını sordunuz bunların kırkı da bir arada yaşarlar ama hangi çölde olduklarını ben de bilemiyorum Bildiğim bir şey varsa onlara yaklaşmak bile büyük bir tehlikedirOnun için çok dikkatli olmalısınız" Fazlaca vakit geçirmek istemeyen Arslanşah'la Mehmetşah bir daha görüşmek üzere sedefli mercan ile vedalaşıp, uçan halılarına oturarak havalanmışlar Günlerce havada yol aldıktan sonra sihirli halı, bu iki kardeşi uçsuz bucaksız bir çöle indirmiş Gözleriyle çevreyi süzerlerken çok uzaklarda bir ateşin yandığını görmüşler Olsa olsa aradığımız kırk dev ordadır deyip tahmin yürütmüşler Arslanşah,Mehmetşaha dönerek: "Haydi kardeşim onlara doğru gidelim " demişFakat Mehmetşah korktuğunu söyleyerek olduğu yerde durup Arslanşah'ı bekleyeceğini söylemişArslanşah bakmış ki başka çaresi yok halısına oturarak ,Mehmetşah'ı orada bırakıp ateşin yandığı tarafa doğru uçmuş Ve onlara yakın bir yerde inerek halıyı oraya bırakmışKafasına da sihirli külahını geçirerek biraz daha yaklaşmış Bir de ne görsün her biri dağ kadar ,iri yari , bellerine kadar çıplak siyah derili ve gözleri karanlıkta faltaşı gibi parlayan devler Bu devler ancak kırk kişinin kaldırabileceği kırk tutamaklı bir koca kazanın çevresinde oturmuş kazanda pişen yemeğin çevresinde toplanmışlarArslanşah bunlara bir yandan yaklaşırken öte yandan bu devleri saymışBakmış ki kırk dev değil de otuz sekiz dev Diğer ikisini merak ede ede yanlarına varmışTabiii başında sihirli külahı olduğu için onlar Arslansah'ı farketmemişler bileArslanşah aniden başındaki külahı çıkararak adeta çölde büyük yankılar yapan gür sesi ile:" Merhaba Arkadaşlar" demiş dememiş yerden mi bittiğini gökten mi indiğini bilemedikleri bir kişiyi görünce otuz sekiz dev de ürkmüş Sonra bu devlerden biri önce atılıp Arslanşah'a "Yerden mi bittin, gökten mi indin ? İn misin? cin misin? kimsin ?aramızda ne işin var ey yabancı ?" diye sormuş Arslanşah, bir yabancı olduğunu bu çöllerde aç kaldığını ve onların yemek pişirdiklerini görünce karnını doyurmak istediğini uydurmuşArslanşah’ın sözlerine inanıp ona acıyan devler:"Senin karnını doyururuz yabancı fakat bu koca kazanı indirebilmemiz için diğer iki kardeşimizi bekliyoruz"demişlerArslanşah : "müsaade edin de şu kazanı ben indireyim "deyip otuz sekiz devin hayret dolu bakışları arasında ancak kırk devin kaldırabileceği o koca kazanı tek başına kaldırmış Arslanşah Bu durum karşısında devlerin otuz sekizi de Arslanşah’tan korkmağa başlamışlarOnlar yemeklerine daha yeni başlamışlardı ki,diğer iki dev de çıkıp gelmişler Bu iki dev bir yandan ateşten indirilmiş kazanı hayret ederlerken diğer yandan sofranın başında oturan bu yabancı insanı meraklı gözlerle süzmüşlerDevlerden biri sofradan kalkarak yeni gelen iki deve doğru gidip Arslanşah'ın olağanüstü gücünü sessizce anlatmışBunun üzerine o iki dev de hayret ve korku ile yemeğe oturmuşlar Devler, yemekten sonra Arslanşah’ı başlarından savmak istemişlerse de Arslanşah çok yorgun olduğunu ve bu geceyi arlarında geçirmek istediğini yalvarır bir şekilde anlatmışÇaresiz devler birbirine bakarak bunu da kabul etmişler biraz sonra kırk dev yan yana uzanarak bir günlük avlanmanın verdiği yorgunlukla horlamağa başlamışlar Bu öyle bir horlama imiş ki uzaktan duyanlar o çölde top atışları yapılıyor sanırmış Uyuyormuş gibi yapan Arslanşah yattığı yerden kalkarak kılıcını çekmiş Ve kırk devi teker teker kılıçtan geçirip ,burun ve kulaklarını yanında getirdiği heybeye doldurmuşHalısına oturduğu gibi gelip Mehmetşah’ı bıraktığı yerden alıp ver elini Sedeflimercan'ın evi Günlerce yol aldıktan sonra konmuşlar Sedeflimercan’ ın damına Sedeflimercan,candan karşılamış bu aziz konuklarını biraz sonra başlarından geçen maceraları anlatarak heybede duran burun ve kulakları dökmüşler Sedeflimerca nın önüne Tam başlamışlar ki saymağa sarayın kapısı büyük bir gürültüyle açılmış Arslanpşah la Mehmetşah tam telaşlanmışlarken,Sedeflimerca n gülerek,"Artık korkmayınız ,birazdan ağabeylerim ile tanışır, beni de onlardan istersinizDemişGerçekten de öyle olmuşİçeri giren Sedeflimercan’ın ağabeyleri maceralarını dinledikten sonra sevmişler bu iki delikanlıyı Kız kardeşlerini de Mehmetşah a vermeği kabul etmişler, hemen oracıkta kendi aralarında nikahlarını kıyıp Mehmetşah ile Sedeflimercan’ı bırakmışlar başbaşaArslanşah ile Sedeflimercan’ın ağabeyleri uyumak üzere çekilmişler odalarınaSedeflimercan'ın yatak odasının ortasında kare biçiminde büyükçe bir demir kapı ve bu demir kapıya vurulmuş paslı koca bir kilit varmiş Mehmetşah, kendisine cilveler yapan gelini bırakıp bu kapının ne anlama geldiğini merak etmişSadece merak etmekle kalmamış, bu kapının açılmasını istemiş Meraklı Mehmetşah, güzeller güzeli Sedeflimercan 'dan/Her ne kadar Sedeflimercan , daha önce kendisini zorla isteyen Çampolat isimli bir devin ağabeyleri tarafından oraya kapatıldığını söylemişse de inat etmiş durmuş MehmetşahMehmetşah ın ısrarlarına dayanamayan Sedeflimercan kilidi açmasıyla birde ne görsünler yücelerden yüce dev Çampolat gerine gerine çıkıp da bir vuruşla Mehmetşah ı bayıltıp taze gelini kaptığı gibi kaçmasın mı? iki gün, gelinle güveyin çıkmasını bekleyen Arslanşah’la gelinin ağabeyleri iyice meraklanıp odanın kapısını kırdıklarında donup kalmışlar gördükleri manzara karşısında Gelinin ağabeyleri anlatmışlar bu garip olayı Arslanşah’a /Arslanşah, Mehmetşah ı oracıkta bırakarak oturmuş halısına vurmuş sihirli asasını Sihirli halımız aylardan sonra indirmiş Arslanşah’ı ,Sedeflimercan’ın bulunduğu yereAma burası öyle bir yermiş ki,büyükçe bir deniz ve bu denizin tamortasında koca bir sarayDenizi geçmek için ayağına sihirili pabuçlarını giyip varmış evineBir kaç odayı aradıktan sonra Sedefilmercan'ı ağlar durumda görmüş Yanına varıp külahını başından çıkarmış ama Sedeflimercan,aniden yanında biten Arslanşah'ı görünce korkmamış tam aksine sevinç çığlıkları atıp Arslanşah'ın boynuna sarılmış Arslanşah, Sedeflimercan'a toparlanıp kaçmalarını isteyince Sedeflimercan hüngür hüngür ağlamağa başlamış,biraz sonra ona şaşkın gözlerle bakan Arslsnşah'a bakarak ağlamaklı şekilde bunun mümkün olmadığını zira nereye kaçarlarsa Çampolat'ın kendilerini mutlaka bulacağını bu işin tek çaresinin Çampolat'ı öldürmek olduğunu,bunun da kılıçla, silahla mümkün olmadığını,bunu öldürmenin tek yolunun bu devin ölüm tılsımını çözmek olduğunu anlatıp daha sözlerini bitirmeden, taa uzaklardan Çampolat'ın evine doğru yüze yüze geldiğini görmüşler Arslanşah, külahını başına geçirip olduğu yerde kalmış Sedefilimercan'da Arslanşah'la planladıkları gibi Çampolat'ı güleryüzle karşılamış, yemeğinini yedirdikten sonra ona türlü cilveler yaparak o gece ölüm tılsımını öğrenmişErtesi gün harekete geçer Arslanşah Biner sihirli halısına vurur sırtına sihirli asasını çok uzakça bir memlekete uçarak bulur Çampolat’ın bahsettiği demirciyi Garip gariaban kılığında karın tokluğuna çalışımış demircide /Yalnız kaldığı bir günde Sedeflimercan’ın yolup verdiği Çampolat'a ait üç tutamlık sakal kıllarını sürtünce demircinin sağlam örsüne/ Atalardan yadigar olan bu örs kırılır orada hemen/ Demirci görünce ata yadigari ekmek kapısı örsün kırıldığını biner küplere öfkesinden/ ama sevdiğinden Arslanşah’ı geçer öfkesi birazdan,/ ricada bulunur Arslanşah ustasından /Bana bu kırılmış örsten bir kılıç yap diye/ bu ısrarlara dayanamayan demirci yapar istediğini Arslanşah’ın/ Kılıcı alan Arslanşah bu memleketin dışında bulunan sulu mağaranın yolunu tutar/ Beklerken mağaranın önünde Anlattığı gibi Çampolat ın /çıkagelir iki inek / biri sarı, biri siyah /Su içmek için yaklaşınca sarı inek,/ savurur kılıcını arslanca Arslanşah/ Sağ boynuzunu ikiye böler / Sarı ineğin boynuzundan çıkan kutuyu alarak uçar halısıyladenizin ortasında hapsedilen Sedeflimercan’a/ Sedeflimercan ile beklemeye başlarlar Çampolat’ı/ Birazdan yüze yüze çıkagelir Çampolat/ Yaklaşınca evine büyük bir sevinçle / daha önce Çampolat’tan dinlediği gibi yapar Arslanşah/ Açar o sihirli kutuyu / içinden çıkan üç güvercinin kafalarını koparır tek tekAldırış etmeden Çampolat’ın yalvarışlarına / üç kuşun ölümünden sonra denizin ortasında bir bomba gibi patlarÇampolat/ Biraz sonra azgın sular sürükler onu Keyiflerine diyecek yoktur artık Arslanşah ile Sedeflimercan’ın / uçan halıları ile gelirler evlerine/ Sarmaş dolaş olurlar güzeller güzeli Sedeflimercan ile nazlı Mehmetşah Uçarlar baba diyarına doğru üç kahramanımız/Bir akşam üzeri inerler muhteşem konaklarına/Büyük bir törenle karşılanmış gençlerimiz/kırk gün, kırk gece dillere destan bir düğün yapılmış / böylelikleKavuşurlar yüce padişahla hatunu Mehmetşah’a,/ kavuşurlar hizmetçi kız ile oğlu Arslanşah/Mutluluk içerisinde yaşarlar bir arada hayatları boyuncaDarısı sevenlerin ve sevilmeyenlerin,sevip te kavuşamayanların, ayrılıp da hasret çekenlerin başına HAMDANİLER Bir varmış bir yokmuş zamanın birinde bir memlekette Hamdaniler diye çok iyi bir aile yaşarmış Yalnız bu aile yoksul mu çok yoksulmuşGünlerden bir kış günü baba: “çocuklarıma biraz un bulurum ” Ümidiyle yola düşmüşAz gitmiş, uz gitmiş, üç otuzluk gün ile artı on gün daha gitmişDerken bir yerden kendine un bulmuş Unu sırtlayıp sevine sevine evinin yolunu tutmuş Ancak unu eve getirmekle iş bitmemiş Bu sefer de unu yoğurup pişirmek için odun gerekmiş Her neyse, odunu bulmak için ormana dalmış, ama odun da balta istemiş, balta için demirciye koşmuş, demirci de baltaya karşılık bir yumurta istemiş, zavallı adam yumurtayı bulmak için tavuk hazretlerine başvurmuş Bu sefer de tavuk hazretleri bir yumurtayı vermek için yem istemiş Baba, yemi bulmak için yollara düşmüş Nihayet, yemi, kapalı bir sandıkta bulmuş ama sandık da; ‘anahtarı getirip beni açmadan yem alamasın ’ demiş Baba, bu sefer de anahtarı bulmak için yola düzülmüş Sora sora anahtarın Sabahat teyze isimli yaşlı bir kadında olduğunu öğrenmiş ve Sabahat teyzeyi bulmuş, yalvararak sandığın anahtarını istemiş Sabahat teyze çok iyi yürekli bir insan olduğu için hiçbir karşılık istemeden anahtarı bu fakir babaya vermişAnahtarı büyük bir sevinçle kapan baba, hemen sandığa gelerek sandığı açmış, sandıktaki yemi alıp tavuğa yedirmiş, karşılığında yumurtayı alıp hemen demirciye koşmuş, yumurtayı vererek, yumurtaya karşılık demirciden de baltayı almış ve ormana dalmış, odunları kesip eve getirmiş Baba, bir yandan odunları kırarken diğer yandan anne de hamurunu yoğurup, pişirmiş Çocuklarıyla bir arada oturup güzelce karınlarını doyurmuşlarBizim masal da burada sona ermiş MARDİN BATIL İNANÇLARI BATIL İNANÇLAR VE ADETLER Mardin birçok uygarlıklara sahne olduğu için ilginç adet ve batıl inançların bol olduğu bir yerdir Çocuğu olmayanların uyguladıkları adetlerden tutun da çocuğu yaşamayanların uyguladıkları bir takım usullere kadar…ayaktan çıkarılan ayakkabıların tesadüfen üst üste gelmesi ayakkabı sahibine yolculuk göründüğü,el ayası kaşınan kişinin para kaybedeceği veya kazanacağı,gözü seğirten kişinin sevineceği,makasın açık şekilde kalması ev sahiplerinin dedikodu konusu yapıldıkları şeklinde yorumlanırken,sabun,bıçak,maka s gibi eşyaların elden ele verilmesinin alıp veren arasında küslüğe sebep olacağına inanılırÇok sevilen kişinin resminin öpülmesi,ters dönmüş ayakkabının da uğursuzluk getireceği inancı mevcutturAskere veya gurbete çıkacak kişinin beş parmağı belli olacak şekilde un dolusu bir tabağa batırılması adetlerden sayılırMARDİN'DE HISS' IT MERENİ HAFTASI (Meri'nin uyanışı dolayısıyla doğanın uyanışı): Hiristiyan vatandaşların oruç aylarının bitiş tarihi veya diğer bir deyişle Nisan ayının son ile Mayıs ayının ilk haftası olup dört aşamalıdır: 1 YILANLAR HAFTASI : Bu haftanın ilk Cuma gününde; pastırma-sucuk veya güzellik adı verilen bir tür bitkiyle evler tütsülenirYılan ve akrep tehlikesini giderdiğine inanılır 2 KIZLAR HAFTASI:Yılanlar Haftasını izleyen ilk Cumartesi ile Pazar günü evli kadınlar , uğurlu olur inancıyla baba evini ziyaret ettikleri haftadır3 YORGUNLAR HAFTASI: Kızlar Haftasının bitimini izleyen pazartesi gününden Cuma gününe kadar olan haftadırBu günler içerisinde; banyo;dikiş; çamaşır yıkama, ev süpürme dahil uğursuzluk getirir diye hiç bir işin yapılmadığı haftadırAynı haftanın Cumartesi günü kadınlar, hamama giderek yorgunluktan arınma banyosu yaparlar4 HISS' IT MERENİ HAFTASI :Ertesi günü yani Pazar sabahı kıra çıkılır piknik şenlikleriyle bu hafta son bulur |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.