Karaman Ayrancı Cografyası

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

KARAMAN Ayrancı Cografyası

Ayrancı, 3341o Doğu Enlem ve 3722o Kuzey boylamları üzerinde yer alır Yüzölçümü 2489 km2 olup, deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1199 metredir En çukur noktası 997 metre ile Akgöl’dür İç Anadolu Bölgesinin güneydoğusunda yer alan Ayrancı, doğusunda Ereğli, Batısında Karaman, Güneyinde Mersin, Kuzeyinde ise Karapınar ile komşudur Nüfusu 13,212 olup bunun 3,153 kişisi merkezde, 10,059 kişisi ise ilçemize bağlı 22 köyde kayıtlıdır

Ön Toroslar’ın kuzey eteklerinde yer alan Ayrancı topraklarının büyük bir bölümü Karaman ovası üzerinde yer almakta olup, önemli dağları Bolkar, Bozoğlan, Musa, Meke ve Çakırdağ silsileleridir İlçe merkezi yakınlarında ise Kiraz dağı ve Yurtluk tepesi yer alır

Türkiyenin en az yağış alan bölgesinde kurulu olması nedeniyle önemli bir akarsuyu yoktur Güneydeki Toroslardan kaynaklanarak Berendi-Kıraman-Üçharman (Divle) vadisi boyunca uzanan Divle Deresi ile Kayaönü ve Küçükkoraş’tan doğarak kuzeye doğru uzanan Buğdaylı Deresinin birleşerek oluşturduğu Koca Dere, Ayrancı Barajını besleyen akarsulardır Bu akarsular bahar aylarında dağlardaki karların erimesi ve yağmurların yağması ile kabarır ve baraj gölünü besler Yaz aylarında azalan suların, bazı yıllarda yok denecek kadar azaldıkları görülür

Ayrıca, Pınarkaya köyü sınırları içerisinde bulunan Hışılayık yer altı suyunun 1292 metre uzunluğunda 3 metre çapındaki “Hışılayık Mağarası Kaynak Geliştirilmesi Tüneli” ve sonrasında 17 km’lik “Hışılayık Derivasyon kanalı” ile Buğdaylı çayına dökülerek Ayrancı Barajına ulaştırılması ile barajın kaynağına katkı sağlanmıştır

Ayrancı Barajı

Ayrancı İlçesi sınırları içinde, Koca Dere üzerinde sulama ve taşkın koruma amaçlı olarak toprak dolgu tipinde yapılan barajın inşaatı 1954 yılında başlamış ve 1958 yılında tamamlanmıştır Su kaynağı Üçtepeler ve Berendi havzalarının sularını toplayan Divle Deresi ile Küçükkoraş, Kayaönü havzalarının sularını taşıyan Buğdaylı derelerinin Ayrancı Barajı Kavaklığı (İnönü) mevkiinde birleşmeleri ile oluşan Kocadere’dir

Akgöl

Doğa harikası bu göl, Ayrancı ilçe sınırlarında bulunmaktadır Yüzölçümü 29,8 km2’dir En derin noktası 2 m’dir Denizden yüksekliği 990 m olan bu göle, Ereğli ilçesinin tahliye sularının karışması sonucu, göl bir bataklık haline gelmiştir Doğal bir kuş cenneti olan gölde önceleri üçyüze yakın kuş türü olduğu saptanmıştır Doğal özelliklerini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kalan göl, Karaman Valiliği’nin girişimleri sonucunda Bakanlar Kurulu’nca koruma altına alınmış, av yasağı getirilerek 1995 yılında “Milli Park” kapsamına alınmıştır

Dokuzyol Göleti

Ayrancı ilçe sınırları içinde, Dokuzyol köyü yakınlarında sulama amaçlı olarak yapılan gölet 1991 yılında işletmeye açılmıştır Homojen dolgu tipinde yapılan göletin yüksekliği temelden 16 metre, talvegden 11,5 m, dolgu hacmi 97,500 m3, maksimum hacim 390,000 m3 olup, 30 hektarlık alanı sulama kapasitesine sahiptir Ancak düzenli bir su kaynağının bulunmaması ve yetersiz yağış nedeniyle su toplanamadığından atıl durumdadır

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Karaman Ayrancı Cografyası KARAMAN Ayrancı Cografyası Ayrancı, 3341o Doğu Enlem ve 3722o Kuzey boylamları üzerinde yer alır Yüzölçümü 2489 km2 olup, deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1199 metredir En çukur noktası 997 metre ile Akgöl’dür İç Anadolu Bölgesinin güneydoğusunda yer alan Ayrancı, doğusunda Ereğli, Batısında Karaman, Güneyinde Mersin, Kuzeyinde ise Karapınar ile komşudur Nüfusu 13,212 olup bunun 3,153 kişisi merkezde, 10,059 kişisi ise ilçemize bağlı 22 köyde kayıtlıdır Ön Toroslar’ın kuzey eteklerinde yer alan Ayrancı topraklarının büyük bir bölümü Karaman ovası üzerinde yer almakta olup, önemli dağları Bolkar, Bozoğlan, Musa, Meke ve Çakırdağ silsileleridir İlçe merkezi yakınlarında ise Kiraz dağı ve Yurtluk tepesi yer alır Türkiyenin en az yağış alan bölgesinde kurulu olması nedeniyle önemli bir akarsuyu yoktur Güneydeki Toroslardan kaynaklanarak Berendi-Kıraman-Üçharman (Divle) vadisi boyunca uzanan Divle Deresi ile Kayaönü ve Küçükkoraş’tan doğarak kuzeye doğru uzanan Buğdaylı Deresinin birleşerek oluşturduğu Koca Dere, Ayrancı Barajını besleyen akarsulardır Bu akarsular bahar aylarında dağlardaki karların erimesi ve yağmurların yağması ile kabarır ve baraj gölünü besler Yaz aylarında azalan suların, bazı yıllarda yok denecek kadar azaldıkları görülür Ayrıca, Pınarkaya köyü sınırları içerisinde bulunan Hışılayık yer altı suyunun 1292 metre uzunluğunda 3 metre çapındaki “Hışılayık Mağarası Kaynak Geliştirilmesi Tüneli” ve sonrasında 17 km’lik “Hışılayık Derivasyon kanalı” ile Buğdaylı çayına dökülerek Ayrancı Barajına ulaştırılması ile barajın kaynağına katkı sağlanmıştır Ayrancı Barajı Ayrancı İlçesi sınırları içinde, Koca Dere üzerinde sulama ve taşkın koruma amaçlı olarak toprak dolgu tipinde yapılan barajın inşaatı 1954 yılında başlamış ve 1958 yılında tamamlanmıştır Su kaynağı Üçtepeler ve Berendi havzalarının sularını toplayan Divle Deresi ile Küçükkoraş, Kayaönü havzalarının sularını taşıyan Buğdaylı derelerinin Ayrancı Barajı Kavaklığı (İnönü) mevkiinde birleşmeleri ile oluşan Kocadere’dir Akgöl Doğa harikası bu göl, Ayrancı ilçe sınırlarında bulunmaktadır Yüzölçümü 29,8 km2’dir En derin noktası 2 m’dir Denizden yüksekliği 990 m olan bu göle, Ereğli ilçesinin tahliye sularının karışması sonucu, göl bir bataklık haline gelmiştir Doğal bir kuş cenneti olan gölde önceleri üçyüze yakın kuş türü olduğu saptanmıştır Doğal özelliklerini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kalan göl, Karaman Valiliği’nin girişimleri sonucunda Bakanlar Kurulu’nca koruma altına alınmış, av yasağı getirilerek 1995 yılında “Milli Park” kapsamına alınmıştır Dokuzyol Göleti Ayrancı ilçe sınırları içinde, Dokuzyol köyü yakınlarında sulama amaçlı olarak yapılan gölet 1991 yılında işletmeye açılmıştır Homojen dolgu tipinde yapılan göletin yüksekliği temelden 16 metre, talvegden 11,5 m, dolgu hacmi 97,500 m3, maksimum hacim 390,000 m3 olup, 30 hektarlık alanı sulama kapasitesine sahiptir Ancak düzenli bir su kaynağının bulunmaması ve yetersiz yağış nedeniyle su toplanamadığından atıl durumdadır