08-13-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Aksaray'da Halıcılık
Aksaray'da Halıcılık
Çatal Hö*yük'te ortaya çıka*rılan duvar resimle*rinde; av, ölü tö*renleri yanında ge*ometrik dokuma kumaş motiflerine rastlanmıştır
Doğal ihtiyaç*lardan doğan doku*macılık, çok eski çağlardan beri Ak*saray'da sürdürü*len bir uğraştır Ak*saray Acemhöyük (Sarıkaya Sarayı’nda) de yapılan kazılarda taban üzerinde küçük parçalar halinde ele geçen beyaz renkli keten bezin bir yüzüne altın iplikle koyu ve açık mavi fayans boncuklar işlenmiştir Bez yangının etkisiyle bir curuf görünümünü almasına karşın M Ö 1800’lü yıllarda Aksaray’daki dokumacılığı göstermesi açısından son derece önemli bir buluntudur
Orta Asya’da başlamış Türk-halı dostluğunun bugün Anadolu’da halen devam ettirildiği pek çok noktadan birisi de Aksaray yöresidir Aksaray, Selçuklu devrinden beri ünlü bir halı merkezidir Bu gelenek Osmanlılar devrinde de sürmüştür
Geleneksel Aksaray halı tarihi gelişimine ışık tu*tan müzemizde dört halı vardır Bunlardan birisi 17 yüzyılda dokunmuştur İkincisi 18 yüzyıldan kal*madır Üçüncüsü Aksaray yöresinin "Yatak Halıla*rı”nı andıran modeldir ve yine 18 yüzyılda doku*muştur Aksaray geleneklerini taşıyan dördüncü halı ise 19 yüzyıl eseri olarak tarihlendirilmiştir
Günümüz halıları adını verdiğimiz 1950 yılların*dan beri devam eden Aksaray yöresi halıları ilimize bağlı "Ova Köyleri" (Armutlu, Yenikent, Eskil, Eşme*kaya, Kutlu Köyü, Sultanhanı, Yeşilova) "Bayıraltı Köyleri" (Altınkaya, Ulukışla, Yeşiltepe) "Hasandağı Köyleri" Elmacık, Koçpınar, incesu, Karataş, Gözlü*kuyu, Taşpınar Kasabalarında dokunmaktadır Do*kunan bu halıların hammadesi yündür Taşpı*nar halılarının atkı, çözgü ve düğüm iplerinin yün olması geleneği günümüze kadar titizlikle korun*muştur Yün ipler doğal kök boyalarla, yenilerde de kısmen sentetik boyalarla boyanmaktadır
|
|
|