Prof. Dr. Sinsi
|
İç Anadolu Bölgesinin Tüm Özellikleri
İç Anadolu Bölgesi Tüm Özellikleri,
İç Anadolu Bölgesinin Özellikleri nelerdir,
İç Anadolu Bölgesinin Tüm Özellikleri
İç Anadolu Bölgesi ve Özellikleri
İç Anadolu Bölgesi Özellikleri; Kuzeyinden Kuzey Anadolu, güneyinden Toros Dağları ile çevrili olan bölge, topoğrafik yönden Anadolu’nun ortasında bir çanak şeklindedir Yer şekilleri ölçüt alınarak bölge 4 bölüme ayrılmıştır Bunlar Konya Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü ve Yukarı Kızılırmak Bölümü’dür
Yer şekilleri
Yüzölçümü bakımından 2 büyük bölge olan İç Anadolu’da yüksek ve uzun dağ sıraları bulunmaz Ortalama yüksekliği 1000 m olan platolarla ovalar yaygındır Bölgenin yüksekliği doğuya doğru artar
UYARI : İç Anadolu Bölgesi’nde yağışların yetersiz olmasının nedeni çevresindeki yüksek dağlardır
Dağlar : Bölgede orojenik ve volkanik dağ sıraları bulunur Bunlar Akdağlar, Hınzır ve Tecer Dağları’dır Elmadağı ve Sündiken gibi dağ kuşaklarının yükseltisi fazla değildir Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karacadağ ve Karadağ bölgenin sönmüş volkanlarıdır
Ovalar : Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Konya bölgenin önemli ovalarıdır
Platolar : Yer şekilleri sade olan bölgede Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Orta Kızılırmak, Bozok ve Yazılıkaya platolarının yüksekliği 1000 metreyi bulur Kireçtaşlarından oluşmuş bu platolarda karstik şekillerden obruk yaygın olarak görülür
Akarsular ve Göller
Akarsular : Kızılırmak ve Sakarya Nehri ile Zamantı Çayı denize ulaşan önemli akarsulardır İç Anadolu’nun güneyinde Tuz Gölü, Konya, Develi ve Afyon kapalı havzalarında çok sayıda kısa boylu akarsu boşalır
Göller : Tuz Gölü, Eber, Akşehir, Çavuşçu, Seyfe Gölleri tektonik oluşumlu başlıca göllerdir Acıgöl ve Meke Tuzlası Gölleri volkanik oluşumludur Bölgedeki en büyük baraj gölü Kızılırmak üzerindeki Hirfanlı’dır
İklim
Çevresindeki yüksek dağların etkisi ile deniz etkilerine kapalı olan bölgede iklim karasallaştığından ılıman karasal (step) iklim özellikleri görülür Kış mevsimi Doğu Anadolu’daki kadar sert geçmez Ancak doğuya doğru iklim sertleşir Yaz mevsimi odlukça sıcak geçer Yağış miktarı en az olan bölgedir Tuz Gölü ve çevresi Türkiye’nin en az yağış düşen yöresidir Bölgenin kuzeyine doğru yağışlar biraz artar
Doğal Bitki Örtüsü
Doğal bitki örtüsü yazın kuruyan ot topluluklarının oluşturduğu bozkırdır Yağışların azlığı ve ormanların çok tahrip edilmiş olması nedeniyle antropojen bozkırlar geniş yer kaplar Akarsu kıyılarında kavak ve söğüt ağaçları yoğunlaşır Yozgat, Akdağlar’da ve Sündiken Dağları’nda bölgenin en geniş ormanları yer alır Ancak mevcut ormanlar bölgenin sadece %7’lik bir bölümünü kaplar
Nüfus ver Yerleşme
Marmara’dan sonra en kalabalık bölgedir Genişliğine oranla az nüfusludur Nüfusun büyük bölümü su kaynaklarının daha bol olduğu, bölge kenarındaki dağ eteklerinde toplanmıştır En yoğun nüfuslanan bölüm ulaşım yollarının kavşağında olan ve endüstrinin geliştiği Yukarı Sakarya’dır En az nüfuslanan bölüm ise yüksek, engebeli ve iklimi sert olan Yukarı Kızılırmak’tır Tuz Gölü çevresi Türkiye’nin en tenha yeridir Kırsal kesimde evlerin bir arada olduğu toplu yerleşmeler yaygındır
İller
Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Sivas, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat
Ekonomik Özellikler
Tarım
Bölgenin ekonomisi tarıma dayanır Ekili-dikili arazi bölgenin yaklaşık üçte birini kaplar Nadasa bırakılan arazi fazladır Yaz kuraklığı tarımsal faaliyetleri sınırlandırır Erozyon nedeniyle tarımsal faaliyetler olumsuz etkilenir Bölgenin iklimi tahıl tarımını yaygınlaştırır Sulama yapılamayan alanlarda tahıl tarımı ön plandadır Arpanın %39’u, buğdayın %31’i bu bölgede üretilir
Tarım Ürünleri
Tahıllar : En önemli buğday ve arpa üretim alanı Konya Ovası’dır Burayı Ankara, Yozgat ve Kayseri takip eder
Baklagiller : Nohut, fasulye, yeşil mercimek gibi baklagillerin üretimi önemlidir Bu ürünler üretimde ilk sırayı alır Konya ve Yozgat mercimek üretiminde birinci sırada gelir
Patates : Üretiminde bölge ilk sırayı alır Niğde ve Nevşehir’de üretilir Buralardaki volkanik arazi patatesin büyümesi açısından çok elverişlidir
Şekerpancarı : Sulama yapılan yerlerde özellikle Konya, Eskişehir ve Aksaray’daki tarım alanlarının büyük bölümü şekerpancarına ayrılmıştır
Sebze : Sulamanın yaygın olmayışı sebze tarımını olumsuz etkilemiştir Sulanabilen yerlerdeki sebze üretimi yetersiz kalmaktadır
Meyve : Volkanik alanlarda bağcılık gelişmiştir Kayısı gibi meyve üretimi yaygındır
Hayvancılık
Kurak iklimi, bitki örtüsünün bozkır olması ve düzlüklerin geniş yer kaplaması küçükbaş hayvancılığı yaygınlaştırır Tiftik keçisinin %78’i bu bölgede beslenir Torosların İç Anadolu’ya bakan yamaçlarında yaygındır: Özellikle Konya başta olmak üzere Karaman, Kayseri ve Sivas’ta karaman ırkı koyun beslenir En çok koyun beslenen bölge olan İç Anadolu’da mera hayvancılığı yaygındır Kırsal kesimde ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik beslenen büyükbaş hayvanların sayısında son yıllarda artış olmuştur Bölgede kümes hayvancılığı ile arıcılık (Toros yamaçlarında) da gelişmiştir
Ormancılık
Yağışların çok az olduğu ve ormanların tahrip edildiği İç Anadolu Bölgesi’nde ormanlar çok dar bir alanda görülür Ormanlar daha çok Sündiken Dağları ve Akdağlar’da bulunur ve bölgenin sadece %7’lik bölümünü kaplar Bu nedenle bölgede ormancılık gelişmemiştir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Eskişehir’de bor ve borasit, Ankara’da manganez, Kayseri’de demir çıkarılır Tuz Gölü, Çankırı, Kırşehir ve Sivas’ta tuz üretimi yapılır
Enerji Kaynakları : Ankara’da linyit çıkarılır
Enerji Üretim Tesisleri : Enerji üretimi fazla değildir Ankara Çayırhan ve Sivas Kangal’da linyitle çalışan termik santraller kuruludur Sarıyar, Gökçekaya, Hirfanlı ve Kesikköprü önemli hidroelektrik santralleridir
Endüstri
Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :
Şeker : Eskişehir, Ankara, Konya, kayseri, Sivas, Niğde
İçki : Ankara, Nevşehir, Yozgat
Lokomotif : Eskişehir
Vagon – Demiryolu Malzemesi : Sivas
Uçak : Eskişehir, Ankara
Silah : Kırıkkale
Çelik : Kırıkkale
Petrol Rafinerisi : Kırıkkale
Pamuklu Dokuma : Eskişehir, Ereğli, Karaman, Kayseri ve Nevşehir
Madeni Eşya : Kayseri
Ulaşım
Topoğrafyasının fazla engebeli olmaması nedeniyle kara ve demiryolu ağının en çok geliştiği bölgedir Demiryolu ağı tüm bölgelerle bağlantıyı sağlayacak durumdadır Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Sivas önemli yolların kavşağı durumundadır Ayrıca bölgede Ankara, Eskişehir, Konya ve Sivas’ta havaalanı bulunmaktadır
Turizm
Bölgenin çok çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle tarihi turizm açısından zengindir Neolitik döneme ait yerleşmeler, Hititler’den kalma çeşitli eserler önemli turizm çekicilikleridir Kayseri, Nevşehir, Niğde arasındaki Kapadokya Yöresi’nde peribacası oluşumları, yer altı kentleri ve kiliseler turizm bakımından önem taşıyan yerlerdir Konya, Selçuklu eserleri ve Mevlana Müzesi ile turizmin geliştiği bir merkezdir Ayrıca Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde ve Kayseri’de kaplıca turizmi önem taşımaktadır
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
İç Anadolu Türkiye’nin gelişmişlik açısından 3 büyük bölgesidir
Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
Arpa
Şekerpancarı
Baklagiller
Buğday
Yapağı
|