Depresyon Kaynaklı Erken Menopoz

Depresyon Kaynaklı Erken Menopoz
Başlı başına bir kabus olan depresyonun, bu hastalığa zaten erkeklere göre iki kat daha fazla maruz kalan kadınların cinselliğini de doğrudan etkilediği ortaya çıktı Geçmişte uzun süreli veya ağır depresyon geçiren kadınların diğerlerine göre erken menopozla daha fazla karşı karşıya kaldıkları saptandı

Aslında menopoz tıpta nispeten yeni tanınmaya başlanan bir olgu Çünkü kadının menopoz dönemini yaşayacak yaşa ulaşması ancak 19 yüzyılın sonlarına doğru mümkün olmuş Bu nedenle "menopoza girme yaşı" ancak yaklaşık son 150 yıllık bir dönem boyunca incelenebiliyor

Ancak burada ilginç bir gerçek ortaya çıkmış Kadının ömrü uzamış ama, buna karşın menopoza girme yaşı neredeyse hiç değişmemiş Yani kadının yaşam süresi yıllar içinde belirgin bir şekilde artmasına karşın menopoza girme yaşının sabit seyrettiği görülüyor
Depresyon Erken Menapoza Giden Yol

Depresyon: Erken Menopoza Giden Yol

Depresyon ile erken menopoz arasında doğrudan bağlantı var Uzun süreli depresyonla karşı karşıya kalan kadınlar erken menopoza giriyor Yaşamlarının herhangi bir döneminde uzun süreli depresyonla karşı karşıya kalan kadınların erken menopoza girme riski yüzde 20 artıyor

Buna göre, uzun süreli veya şiddetli depresyon vücuttaki estrojen hormonunun düşmesine yol açıyor Uzun süreli estrojen azlığı da erken menopoza yol açıyor

Depresyon nedeniyle estrojen seviyesinin uzun süre düşük kalması,aynı zamanda kemik kaybı riskini artırıyor ve geç anne olmak isteyen kadınların çocuk yapma şanslarını da azaltıyor

Erken Menopoz Nedir?

Ortalama menopoza girme yaşını 48-52 olarak kabul eden tıp bilimi, 40 yaşından önce başlayan menopozu "erken menopoz" olarak tanımlıyor Dünyada ortalama olarak kadınların yüzde 3'ünde erken menopoza rastlanıyor Yani bu yaşlardan itibaren yumurtalıkların çalışması, bir başka deyişle hem hormon üretimi hem de yumurtlama fonksiyonu ortadan kalkıyor

Erken menopozun neden oluştuğuna gelince Aslında tıp buna kesin bir yanıt getiremiyor Bu konuda değişik görüşler mevcut Bunlara göre örneğin doğuştan kadınının yumurta sayısı az olabileceği gibi, vaktinden önce tüm yumurtaların tükenmesi de erken menopoza yol açabiliyor Ya da her yumurtlama döneminde çok fazla yumurta tahrip olup yok olabiliyor Bu da yine tüm yumurtaların tükenmesine yol açıyor

En çok üzerinde durulan etken ise yumurtaların değişik nedenlerle doğumdan sonra yok edilmesi

Ayrıca nedeni ne olursa olsun, erken menopozun genellikle kalıtsal olduğunu da belirtmek gerekiyor Sigara, alkol, stres ve düzensiz yaşam da erken menopoz açısından risk faktörleri olarak sayılıyor

Erken menopoza giriş genellikle aniden oluyor Yani öncü belirtiler pek görülmüyor

Depresyon Nasıl Etkiliyor?

Aslında bugüne kadar menopozla depresyon arasında bir bağlantı olduğu zaten biliniyordu Ancak bu bağlantı menopoz öncesi ve sonrası dönemle ilişkiliydi Dolayısıyla Harvard Üniversitesi'nde gerçekleştirilen araştırma depresyonun erken menopoz üzerindeki etkisini göstermesi bakımından bir ilk niteliği taşıyor

Araştırmaya gelince Araştırma, 36-45 yaş arasında, 332'si depresyon geçirmiş, 644'ü geçirmemiş, ama hiçbiri henüz menopoza girmemiş toplam 976 kadın üzerinde gerçekleştirildi

Bu kadınlarla her altı ayda bir görüşme yapıldı, kan ölçümlerinin yanı sıra adet düzenleri incelendi Araştırılan kadınların tümü de adet görmekteydi Ancak depresyon öyküsü olan kadınlar, adet düzeninin değişimi, gecikmesi ve ateş basması gibi semptomları daha fazla göstermekteydi

Söz konusu çalışmada, adet kanamalarının miktar ve süresinde değişiklik olan, iki adet dönemi arasında üç ay ya da daha fazla zaman geçen, yahut adet dönemi bir haftayı aşan kadınların perimenopoz semptomları gösterdiği kabul ediliyor

Bu çerçevede bir yıl boyunca adet görmeyen kadınlar da menopoza girmiş kabul ediliyor



Risk Yüzde 20 Artıyor

Araştırmayı yapan bilim adamları, 50 yaş civarında menopoza girmenin normal sayıldığı Amerika Birleşik Devletleri`nde,araştımaya katılan ve uzun süreli depresyon geçirmiş kadınların yüzde 20'sinin, 30'larının sonlarında menopoz belirtileri gösterdiklerini ortaya çıkardı

Çalışmanın ortaya çıkardığı diğer bir sonuca göre de,30'lu yaşlarının sonlarıyla 40'lı yaşlarının başlarında depresyon geçiren kadınların,diğer kadınlara göre perimenopoz aşamasına erken girme riski iki kat artıyor

Bernard Harlow'a göre,uzun süreli veya şiddetli depresyon ile erken menopoz arasındaki bağlantı estrojen hormonundan kaynaklanıyor

Harlow ve arkadaşları araştırma boyunca altı ayda bir kadınlara kan testi uygulayarak hormon seviyelerini ölçmüş

Bu ölçümlere göre, depresyon geçirmiş kadınların estrojen seviyeleri depresyon geçirmeyenlere göre düşük olarak tespit edilirken, folikül stimüle eden; yani folikülleri harekete geçiren hormon seviyeleri daha yüksek çıkmış

Yumurtalıkların giderek fonksiyonunu yitirmesinin bir göstergesi de, folikülleri harekete geçiren ve hipofiz bezi tarafından üretilen hormonlardaki artış

Yumurtalıklar ve hipofiz bezi normalde uyum halinde çalışıyorlar Yani hipofizin ürettiği hormonlar yumurtalıklara sinyal göndererek bunların daha fazla estrojen üretmesini sağlıyorlar

Bir başka ifadeyle yeterli estrojen üretilemediği zaman folikülleri harekete geçiren hormonlar artış gösteriyor



Depresyon Tedavisinin Önemi

Idaho Üniversitesi ‘nin kadınlarda depresyon üzerine çalışmalar yapan uzmanlarından Susan Simonds, Harlow ve arkadaşlarının gerçekleştirdiği bu araştırmanın, menopozda depresyonun rolü üstüne gerçekleştirilmiş ilk araştırma olduğuna dikkat çekiyor ve şöyle devam ediyor:

"Çalışma, depresyon ve stimüle edici hormonlar arasındaki bağlantıyı göstermesi açısından bir ilk niteliğini taşıyor"

Araştırmadan çıkan üçüncü bir sonuç da antidepresan kullanımıyla ilgili Buna göre, depresyon geçiren kadınların sadece yaklaşık yüzde 6O'ı tıbbi tedavi görüyor ve tedaviye bağlı olarak antidepresan kullanıyor…

Araştırma sonuçlarına göre, geçmişte ağır depresyon geçirmiş ve halen geçirmekte olup da antidepresan kullanan kadınlarda kesin bir sonuca ulaşılamamakla birlikte, erken menopoza girme riski nispeten azalma gösteriyor Araştırmacılar bunu, antidepresanlar sayesinde depresyon şiddetinin nisbeten azalmasına bağlıyorlar

Susan Simond, buradan yola çıkarak, depresyonda erken tedavinin ne kadar önemli olduğunu vurguluyor

Ancak Harlow burada tedavinin bazı risklerine de dikkat çekiyor Harlow'a göre, ilaç tedavisinin doğru bir şekilde yapılmaması bazen depresyonun ciddiyetini gizleyebiliyor Yani semptomlar kısmen önlendiği için depresyonun ciddiyeti görülemeyebiliyor Bu da depresyonun daha uzun sürmesine ve dolayısıyla erken menopoz riskini azaltmak yerine, aksine artmasına yol açabiliyor

Bugünkü tıbbi verilere göre menopoz süreci ortalama 48-52 yaş arasında başlıyor Verilerin ortaya koyduğu bir başka gerçek daha var ki o da, Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği Başkanı Prof Erdoğan Ertüngealp'in ifadesiyle, Türk kadını Avrupa ve Amerikalı hemcinslerine göre yaklaşık 5 yıl daha önce, yani ortalama 47 yaşında menopozu yaşamaya başlıyor