Psikiyatrik Hastalıklar

Psikiyatrik Hastalıklar

Psikiyatriye giden bir kişi, bizim gözümüze acınacak, zavallı bir insan gibi görünebiliyor zaman zaman
Psikiyatrik görüşme yaptığım bazı insanlar, bana yakınlarının kendilerine
“psikiyatriste gitme”
dediklerini söylüyorlar O “yakınlar” sevdikleri bir insanın psikiyatriste gitmesini bir felaket gibi algılıyorlar Sevdikleri kimsenin de bir felaketle karşılaşmaması için psikiyatriste gitmemesi gerekiyor
Bu oldukça basit ama etkili düşünce şeklidir Tam bir çocuksu düşünme şeklidir bu
Gerçekte psikiyatriste gelen insanlar özellikle de kendi istekleri ile gelmişlerse, toplumun en yeniliklere açık, en girişken ve kendi ile yüzleşmeye hazır en cesur kesimleri içinden geliyorlar

Rakamlara baktığınızda depresyon oranının % 20 ler civarında olduğunu, kişilik sorunlarının %5-10 lar civarında olduğunu, , obsesif kompülsif (takıntı) durumların %1-2 gibi olduğu, akıl ve mantığı kullanamama (psikoz ) durumlarının %1-2 gibi olduğu, cinsel sorunların, çocuklardaki gece işemeleri, uyum sorunları, hiparaktiflik ve öğrenme sorunlarının bir hayli yaygın olduğu görülüyor

Üstelik bu rakamlar doktora müracaat etmeyen ama düşük şiddette rahatsızlığı olan kimseleri kapsamıyor Şikayetin az olduğu , hastalık olarak düşünülmemesi gereken durumlar var
Bu kişileri de hesabımıza katarsak toplumun tamamının psikiyatrik bir durumla, bir sorunla karşılaştığını veya karşılaşacağını varsayabiliriz

Bizdeki diğer alanlardaki pragmatist (en kestirme yoldan hedefe yönelik) yaklaşımlar psikiyatri alanında da oluşmaya başladı
Antibiyotikleri doktor kontrolünde kullanmak yerine zamanla insanlar eczaneden gidip antibiyotik alıp kendi kendilerine kullanmaya başladılar
Şimdi aynı şekilde anti-depresanlar yaygın olarak kullanılmaya başlandı İnsanlar kendi kendilerine bu ilaçları alıp kullanıyorlar
Bazen bu kullanım şekli doğru bazen de yanlış oluyor
Psikiyatri dışındaki doktorların anti-depresan kullanması ve depresyon tedavisi önemli ve gerekli Ama dirençli ve uzun süreli takip gereken vakalar diğer doktorlar tarafından psikiyatriye sevk edilmeli Çünkü uzun süreli karmaşık bir takip ve tedaviyi diğer doktorların kendi pratikleri içinde yapmaları zor gözüküyor

Psikiyatri pratiğinde en çok karşılaşılan sorun depresyondur
Ama depresyon da çoğu zaman yalıtılmış izole bir depresyon olarak karşımıza çıkmaz
Bildiğiniz gibi depresyonda,
İstek ve ilgi azalması, çoğu zaman iştah azalması bazen de artması, üzüntülü ve efkarlı bir ruh hali, dikkatte dağınıklık, uykuda bozukluk, bazı bedensel şikayetler, ölüm veya intihar düşünceleri, cinsel isteksizlik vs olur Belki kişi bu belirtilerin hepsini göstermeyebilir
Eğer depresif özellikler hafif ve kısa süreliyse, örneğin kısmi bir istek azalması varsa, üzüntü biraz oluyorsa, diğer özellikler hiç yoksa, bir iki gün sürüp kayboluyorsa ilaç tedavisi düşünülmeyebilir Ama günlerce süren ve yukarıda saydığımız pek çok özelliğin olduğu bir durumda ilaç tedavisinin eklenmesi gerekmektedir Hafif depresif özelliklerin olduğu durumda da ilaç kullanımı iyi olabilir
Ama her durumda kişide depresif tablonun nasıl ve niye ortaya çıktığı araştırılmalıdır
Bunun bütüncül bir bakış açısıyla, kişinin yaşadığı olayları nesne ilişkilerini de kapsayacak şekilde yapılmasında yarar olduğunu düşünüyorum
Bazı depresyonlar kalp hastalığı , şeker hastalığı gibi tipik bir hastalık görünümü içinde ortaya çıkarken, bazı depresyonlar psikolojik bir tepki gibi ortaya çıkabilmektedir
Dolayısıyla tedavide ilaçların mı merkezi bir rolde olacağı yoksa terapinin mi merkezi bir rolde olacağını tablonun ortaya çıkış şekline bakarak anlamaya çalışmamız gerekmektedir

Psikiyatrik sağaltım (tedavi) de ilaç tedavinin yalnızca bir ayağıdır Profesyonelin (Psikiyatrist, psikolog,sosyal hizmet uzmanı, hemşire, terapist vs) hastaya veya bir sorununu çözmek için gelen kişiye yaklaşımı çok önemliOnunla nasıl ilişki kurduğu çok önemli
Kişinin kendi içindeki güçleri kendi yararı için kullanması profesyonel tarafından araştırılır ve birlikte bu iş için çaba harcanır

İnsanlar kendi sorunlarını ve çözümlerini basit bir şekilde görme eğiliminde oluyorlar
Ama insan ruhu karmaşık ve kolay anlaşılamayacak bir yapı
Dolayısıyla;
“Benim aslında hiçbir şeyim yok ben sorunlarımı kendi kendime üretiyorum”
demek, ben sorunlarımı görmek istemiyorum, bu halimle şu anda yaşamımı sürdürüyorum demek oluyor Belki acı çekiyorum ama bir şekilde hayatım devam ediyor
Kişi şunu kabullenmekten henüz uzaktır;
benim sorunlarımı ben kendi kendime üretiyor olsaydım bunu basit bir şekilde de çözerdim Bu sorunlar aslında sandığımdan biraz daha karmaşık Kendime yeni bir bakış açısıyla bakmalıyım Bu bakış açısını nasıl elde edebilirim? Neden bazı şeyleri göremiyorum Bu soruları kendinize soruyorsanız, artık soruna baştaki kadar uzak değilsiniz demektir

Bir uçurumun veya yüksek bir yapının üstünden geçerken “aşağı bakma” denir Çünkü aşağıdaki derinliği görürseniz o anda bulunduğunuz zeminde yürümeniz zorlaşır
Ruhumuzda bu duruma benzer bir şekilde kendi içinde bir savunma oluşturuyor
Kendi derinliğimizi görmek istemiyoruz Bunun belki bir yararı da var İnsan sürekli kendi derinliğini görüp yaşayamaz Sürekli bindiğiniz otomobilin nasıl karmaşık çalıştığını düşünemezsiniz Sizin basit bir amacınız vardır, otomobili kullanırsınız

Demek psikolojik bir bakış açısıyla baktığımızda karşılaştığımız ilk zorluklardan biri bizim düşündüklerimizle karşımızdakinin düşündüklerinin aynı olmayışı
Bu insan ilişkileri için de genel bir durum değil midir?
O zaman ne yapacağız?
Winnicott ın çok sevdiğim bir cümlesini sizinle paylaşmak istiyorum
“terapide karşınızdaki kişinin savunmalarına saygı gösterin”
Karşınızdaki insanın gerçekliği kurgulaması sizin kurgunuzdan farklı olabilir Ama o kurguyu “bodoslama” kaba bir şekilde yok etmeye çalışmak, karşımızdaki insana yapacağımız bir kötülük olur

Aslında değişmesi gereken tek kişi terapi almaya gelen kişi değildir
Bu durumda sadece terapi almaya gelen kişi değil, terapist de bir değişimden geçmesi yaptığımız işin doğası gereğidir

Bu anlama süreci terapistin de önceden kestiremeyeceği süprizlerle doludur