![]() |
Kan Ve Kan Hastalıkları |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Kan Ve Kan HastalıklarıKan ve Kan Hastalıkları _______________________________________________ Kanın Yapısı Kan vücutta; · Oksijen alışverişi · Enerji sağlayan karbonhidratların dokulara dağılması · Proteinlerin dokular arasında dağılımı · Hormonların ilgili dokulara giderek burada fonksiyonlarını yerine getirmesi · Atık ve toksik maddelerin vücuttan atılması için ilgili organlara taşınması · Mikroplarla savaşta bağışıklık sisteminin yaptığı antikorların hastalık bölgelerine taşınması için hayati öneme sahip bir dokudur ![]() ![]() ![]() ![]() Kanın hücresel elemanları kemik iliğinde yapılır ![]() ![]() Eritrositler (Alyuvarlar) Lökositler (Akyuvarlar) Trombositler Eritrositler: Kana kırmızı rengini veren alyuvarlardır ![]() ![]() ![]() Lökositler: Vücuda giren canlı cansız her çeşit yabancı maddeyi tanımak ve onlarla savaşmak için görev yaparlar ![]() ![]() ![]() ![]() Trombositler: Bir yaralanma halinde yaralanan bölgeyi ilk tamir etme ve bu bölgede pıhtı oluşması için bir dizi olayı başlatma görevi olan hücrelerdir ![]() ![]() Görüldüğü gibi kan hücreleri kemik iliğinde sürekli olarak yapılan, yaşayan ve ölen hücrelerdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kan Kanseri Kan Kanseri Kanda, kan yapıcı dokularda ve diğer organlarda anormal kan hücrelerinin kontrolsuz olarak çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalık ![]() ![]() Sebebi tam olarak bilinmemekle beraber çeşitli kimyevi ajanların, radyasyonun, virüs adı verilen mikropların hastalığın meydana gelişinde rol oynadığı ve bazı genetik hastalıkların da, hastalığa yatkınlık teşkil ettiği düşünülmektedir ![]() İlerleyici bir seyir gösteren hastalığın belirtileri, anormal (habis) hücrelerin, kan yapıcı organlarda normal hücrelerin yapımını engellemesi sonucunda ortaya çıkar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kan kanserinin hücre tipine göre (myeloit, lenfoit gibi) ve hastalığın süresine göre (müzmin ve had) çeşitleri vardır ![]() ![]() ![]() Hastalığın tedavisinde, son yıllarda oldukça önemli adımlar atılmışsa da sebepler bilinemediği için sebebe yönelik tedavi yapılamamaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tatbik edilen tedavilerle hastalık krizi (atağı) atlatılabilmektedir ![]() ![]() Kan kanseri içinde en iyi tip, müzmin lenfositer tiptir ![]() ![]() ![]() ![]() Kaynak: Rehber Ansiklopedisi Kanser belirtileri Tarama testleri karmaşıklık ve mahiyet açısından değişiklikler gösterir ![]() ![]() ![]() ![]() Emniyet de önemli bir konudur ![]() ![]() ![]() ![]() Kanser için periyodik tarama testleri tüm kanser vakalarında ve çeşitlerinde aynı önleyici değere sahip değildir, örneğin akciğer kanserinde, özellikle eğer sigara içiyorsanız, ara sıra göğüs röntgeninin çekilmesi veya balgam tahlili, yaşamınızı sürdürme şansını belirgin bir şekilde artırmayacaktır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Diğer kanserler yaşama oranı belirgin bir şekilde artacak kadar erken teşhis edilebilir ![]() ![]() Meme Kanseri Uyarıcı Belirtiler: Memede herhangi bir sertlik veya kitle, veya meme uçlarından gelen akıntı veya kan ![]() Kanser Riski Faktörleri: Meme kanseri genellikle elli yaşın üzerinde olan kadınlarda; hiç çocuğu olmamış kadınlarda, ilk çocuklarını otuz yaşından sonra doğuran kadınlarda, hiç emzirmemiş olan kadınlarda, ideal ağırlıklarının yüzde 40 üzerinde olan kadınlar ile cinsel olgunluğa gecikmiş olarak gelen veya gecikmiş menapozu olan kadınlarda ve ailesinde (anne veya kızkardeşlerde) menapoz öncesi meme kanseri olayı olan kadınlarda ortaya çıkar ![]() Check-up Kuralları: Her kadın ayda bir defa göğüslerini dikkatlice muayene etmelidir ![]() Buna ek olarak yirmi ile kırk yaş arasında olan kadınların her üç yılda bir göğüslerini bir hekime muayene ettirmesi gerekir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Testis Kanseri Uyarıcı Belirtiler: Teslislerde herhangi bir kitle veya boyutlarında değişiklik ![]() Kanser Riski Faktörleri: Yaşlı erkeklerden daha çok genç erkeklerde ortaya çıkar (kırk yaşından sonra fazla görülmez); normal yerine inmemiş testisler ![]() Check-up Kuralları: ilk gençlik yıllarının son dönemlerinden başlayarak tüm yaştaki erkekler her ay teslislerini muayene etmelidirler ![]() Kolorektal (Kalın Bağırsak ve Rektum) Kanser Uyarıcı Belirtiler: Herhangi bir rektal (makattan gelen) kanama veya dışkılama alışkanlıklarında uzun dönemli değişiklik ![]() Kanser Riski Faktörleri: Aile üyelerinden birinde geçmişte kolorektal polip (iyi huylu tü-moral oluşum) veya kolorektal kanser veya kronik ülserleşmiş kolit olması ![]() Check-up Kuralları: Kırk yaşın üzerinde olan kadın ve erkeklerin her yıl dijital (parmakla) rektal muayeneden geçmesi gerekir ![]() ![]() Akciğer Kanseri Uyarıcı işaretler: Rahatsız eden bir öksürük, öksürürken kan gelmesi ve akciğer iltihabı veya bronşit nöbetleri; göğüste ağrı ![]() Kanser Riski Faktörleri: Çok sigara içmek ve özellikle astbest olmak üzere çevre kirletici maddelere maruz kalmak ![]() Check-up Kuralları: Kırk yaşın üzerinde olan herkesin bir göğüs röntgeni çektirmesi gerekir ![]() ![]() Servikal (Rahim Boynu) Kanser Uyarıcı Belirtiler: Anormal vajinal kanama ![]() Kanser Riski Faktörleri: Genital (Cinsel) bölgelerde kabarcıklar oluşturan deri iltihaplan veya genital siğil enfeksiyonları-, ergenlik çağına geldikten kısa bir süre sonra cinsel ilişkiye girme veya çok fazla cinsel ilişki partnerinin olması ![]() Check-up Kuralları: Onsekiz yaşına gelen kadınların veya ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Endometrium (Rahim iç zarı) Kanseri Uyarıcı Belirtiler: Anormal vajinal kanama ![]() Kanser Riski Faktörleri: Geçmişte kısırlık olması veya yumurtlama olmaması; menapozun geç başlaması veya uzun süreli östrojen tedavisi, vücutta aşırı yağlanma; çok fazla sigara içmek ![]() Check-up Kuralları: Menapoza geldikten sonra geçmişinde kısırlık, aşırı şişmanlık, yfmurtlayamama, anormal rahim kanaması veya östrojen tedavisi olan kadınların endo-metriyal biyopsi yaptırmaları gerekir ![]() İdrar Yolu ve Mesane Kanseri Uyarıcı işaretler: idrarda kan; sırt ağrısı; kilo ve iştah kaybı, sürekli ateş; anemi (kansızlık) ![]() Kanser Riski faktörleri: Elli yaşın üzerinde olan erkeklerde-, çok fazla sigara içenlerde, geçmişte kronik idrar yolu enfeksiyonlarından rahatsız olanlarda daha fazla görülür ![]() Check-up Kuralları: Komple fiziki muayeneniz sırasında yapılan rutin idrar tahlilleri idrarınızda kan olup olmadığını (hemıtüri) gösterecektir ![]() ![]() ![]() Ağız Kanseri Uyarıcı işaretler: Ağzınızın renginde herhangi bir değişiklik veya ağzınızda iyileşmeyen herhangi bir yara ![]() Kanser Riski Faktörleri: Genellikle kırkbeş yaşın üstünde erkeklerde, çok fazla sigara içenlerde ve özellikle çok fazla alkol kullanımı ile birlikte dumansız tütün kullananlarda (tütün çiğneyenlerde) daha fazla görülür ![]() Check-up Kuralları: Eğer iyileşmeyen bir yara varsa doktorunuza veya diş hekiminize başvurun ![]() Gırtlak Kanseri Uyarıcı Belirtiler: Boğuk seslilik ![]() Kanser Riski Faktörleri: Çok fazla sigara içmek, eğer fazla miktarda alkol kullanımı ile birlikte oluyorsa ![]() Check-up Kuralları: Konuşma özelliğinizde herhangi bir değişiklik olması durumunda bir boğaz uzmanı tarafından yapılan muayene veya eğer çok fazla sigara içiyorsanız yıllık muayene ![]() Prostat Kanseri Uyarıcı Belirtiler: idrara çıkmada zorluk; sırtın alt kısmında sürekli bir ağrı, pelvis veya kasıkların üst kısmında sürekli ağri; idrarda kan ![]() Kanser Riski Faktörleri: Yetmiş yaşın üzerinde olan erkeklerde daha fazla görülür ![]() Check-up Kuralları: Eğer kırk yaşın üzerinde iseniz, periyodik tıbbi muayeneniz sırasında bir dijital (parmakla) rektal muayeneden de geçmeniz gerekir ![]() Cilt Kanseri Uyarıcı Belirtiler Düzensiz sınırları olan küçük bir lezyon (yara, bere) ve vücutta veya kol ve bacaklarda kırmızı, beyaz, mavi veya mavi-siyah lekeler; cildin herhangi bir yerinde rengi inci beyazından siyaha kadar değişen yumru veya lezyonlar; avuç içi, ayak tabanı, el ve ayak parmaklarının uç kısımlarında koyu renkli lezyonlar; güneşe maruz kalmış cilt üzerinde daha koyu renkli beneklerle birlikte geniş kah-verengimsi lekeler; cildin herhangi bir yerinde kırmızımsı mor lekeler; ayak parmakları veya bacakta mor-kahverengi veya koyu mavi no-düller; yüz, kulak veya boyunda inci gibi veya mumlu gibi yumru veya şişler, göğüs veya sırtta düz, ten rengi veya kahverengi yara izine benzer lezyonlar; yüz, kulaklar, boyun, eller veya kollarda pullu veya kabukla kaplı yüzeyi olan düz lezyon veya kırmızı nodul; herhangi bir bende görülen değişiklik veya iyileşmeyen bir yara ![]() Kanser Riski Faktörleri: Kadın ve erkeklerde kızıl saç, açık cilt rengi veya gözlerin mavi olması; çocuklukta ciddi güneş yanığı olması; ailenin geçmişinde doğum lekeleri veya benler (displastik nevüs doğumda mevcut ben oluşumu sendromu ![]() Check-up Kuralları: Eğer yukarıda sıralanan uyarıcı belirtilere sahip herhangi bir cilt lezyonunuz varsa doktorunuza danışın ![]() ![]() ![]() ![]() Lösemi Kan yapan organlardaki bozukluktan ileri gelen bir hastalık ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çok tehlikeli bir hastalık olan ve bugün için kesin tedavisi bulunmayan bir hastalık olan löseminin neden ve nasıl ileri geldiği, kesin olarak bilinmemektedir ![]() ![]() Bu sebeple,lösemi olduğu tespit edilmiş olan hastaların, devamlı bir hekim kontrolü altında bulunması gereklidir ![]() Anemi Anemi (Kansızlık) hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre dünya sağlık örgütü tarafından kabul edilen kriterlerin altında kalmasıdır ![]() ![]() ![]() En sık rastlanan anemi türleri demir eksikliğine bağlı anemi, Folik asit eksikliğine bağlı anemi, Vitamin B-12 eksikliği anemisidir ![]() Demir Eksikliği Anemisi Tanım olarak düşük miktarda demire bağlı olarak kanın kırmızı hücrelerindeki azalmadır ![]() ![]() ![]() Diyette az miktarda alınma, Vücut tarafından az miktarda emilimi Kronik kanamalar (ağır adet kanaması dahil) Örneğin: burun kanamaları, hemoroid, mide yada barsak ülseri, polip, gastroenterial kanser gibi … Çocuklarda kurşun zehirlenmesi sonucunda da demir eksikliği anemisi görülür ![]() ![]() ![]() Yüksek risk grubu içerisinde doğurganlık çağında olan ve adet dönemi nedeniyle kan kaybı olan kadınlar, demir ihtiyacı artmış gebe veya emziren kadınlar, çocuklar ve diyetinde yeterli oranda demir bulunmayan kişiler bulunmaktadır ![]() ![]() Demire bağlı aneminin kendine özel bulgular nelerdir ? Yiyecek dışındaki şeylere istek ![]() Ağız kenarında ve tırnaklarda çatlaklar Tırnaklarda biçimsizlik: kaşık biçimi almaları gibi… Tahriş olmuş dil Günlük demir gereksinimi ve kaybı ne kadardır? Günlük demir gereksinimi 1-3 mgr ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hangi besinler demir açısından zengindir? Kırmızı et, karaciğer, balık, kuru üzüm ve yumurta sarısı demir açısından zengin gıdalardır ![]() ![]() Demir eksikliği anemisi düşünülen hastalarda yapılması gereken başlıca tetkikler neler olmalıdır? Tam kan sayımı, serum demiri, serum demiri bağlama kapasitesi, transferin saturasyonu, serum ferritin düzeyi, dışkıda gizli kan ve periferik yaymadır ![]() ![]() Tedavi olarak ne uygulanır? Ağızdan demir tedavisinde kullanılan demir formları demirsülfat, demir glukanat ve demir fumorattır ![]() ![]() Damar içerisine veya kas içerisine uygulanabilecek demir ilaçları da ağızdan alıma dayanamayan hastalarda kullanılabilir ![]() ![]() İlaç kullanılırken dikkat edilecek noktalar nelerdir ? En iyi demir emilimi aç karnına olmasına rağmen pek çok insan buna katlanamaz ve gıda ile almak ister ![]() ![]() ![]() ![]() Folik Asit Eksikliğine Bağlı Anemi Vücudun yeterli kırmızı hücreleri yaratmak için folik aside ihtiyacı vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Folik Asit Eksikliğine Bağlı Aneminin kendine özgü bulguları nelerdir ? İshal Depresyon Şişmiş ve kırmızı bir dil Vitamin B-12 Eksikliği Anemisi B-12 vitamininin emilimi mide de gerçekleşir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu Aneminin kendine özgü bulguları ? Eller ve ayaklarda ürperme Bacaklarda, ayaklarda ve ellerde duyu kaybı Sarı ve mavi renklerle ilgili olarak renk körlüğü Şişmiş ağrıyan ve yanan bir dil Kilo kaybı Kararmış cilt İshal Düzensizlik Depresyon Entellektüel fonksiyonların azalması __________________ |
![]() |
![]() |
|