Erken Teşhis, Aids'den Ölümü Engelliyor

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi öğretim üyesi Prof Dr Serhat Ünal, HIV virüsünü kapan kişinin enfeksiyonu yeni kaptığı dönemde tanı konulmasının önemine işaret ederek, "Virüs vücuda girer girmez tesbit olunursa, buna göre tedavi uygulanır ve hasta uzun yıllar sağlıklı bir şekilde yaşayabilir" dedi



Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof Dr Ünal, dünyada 334 milyon kişinin AIDS ile yaşadığını, bunların 313 milyonunu erişkinlerin, 21 milyonunu ise 15 yaş altı çocukların oluşturduğunu kaydetti Ünal, AIDS hastalarının 157 milyonunun kadın olduğunu belirtti



Geçen yıl dünya genelinde 27 milyon yeni AIDS vakası ortaya çıktığını hatırlatarak, bunların 23 milyonunu erişkinlerin, geri kalanını da 15 yaş altı çocukların oluşturduğuna dikkati çeken Ünal, aynı yıl dünya genelinde bu hastalıktan 17 milyonu erişkin olmak üzere toplam 2 milyon kişinin hayatını kaybettiğini belirtti



Dünya genelinde 1996-1997 yıllarında zirve yapan AIDS hastalığının 2001'den sonra inişe geçtiğini bildiren Ünal, son 1 yıl içinde de yüzde 17'lik azalma görüldüğünü söyledi



Son yıllarda dünyadaki sağlık otoritelerinin ilgisinin yoğunlaşması sonucu alınan önlemler sayesinde, vaka sayısında en fazla azalmanın, geçmişte hastalığın en fazla görüldüğü Sahra Altı Afrika'da meydana geldiğini anlatan Ünal, "Ancak AIDS ülkemizin de içinde bulunduğu Doğu Avrupa ve Batı Asya'da artmaya devam ediyor Özellikle Rusya ve Ukrayna'da büyük artış var" dedi

Bu artışın korunmasız cinsel ilişki ve damar içi uyuşturucu kullanımının yaygınlaşmasından kaynaklandığını belirten Ünal, "Türkiye'ye bu ülkelerden ticareti için gelenler, ülkemizde AIDS'deki artışın başlıca nedenlerinden birisi AIDS Türkiye'de hızlı değil ama yavaş yavaş ve sinsice artıyor" ifadesini kullandı



Türkiye'de geçen yıl görülen yeni vaka sayısının 450, bu yıl ise ilk 6 ayda 301 olduğuna dikkati çeken Ünal, ikinci 6 aylık dönemde benzer bir rakamın ortaya çıkması durumunda toplam sayının 600'ü geçeceğini vurguladı

AIDS'in tanısının erken dönemde konulmasının önemine iş aret eden Ünal, şunları söyledi:



"Kişinin enfeksiyonunu yeni kaptığı, akut dönemde tanı konulması, tedavinin çok daha başarılı olmasını sağlar Çünkü HIV virüsü vücuda girdikten sonra yıllarca belirti vermeyip sessiz kalabilir Ancak bu dönemde vücudun bağışıklık sistemi yavaş yavaş çöker ve virüs tespit edildiğinde artık tedavi şansı azalır Virüs vücuda girer girmez tesbit olunursa buna göre tedavi uygulanır ve hasta uzun yıllar sağlıklı bir şekilde yaşam sürebilir Hatta virüsün akut dönemde tespit edildiği hastalardan tamamen iyileşenler bile görüldü Bu nedenle HIV virüsünü kapma açısından riskli davranışlara giren kişiler hemen test yaptırmalıdır Dünyada da AIDS'in akut dönemde tanısına yönelik büyük gayretler var"



Ünal, Dünya Sağlık Örgütü'nün bu yılki Dünya AIDS Gününde dikkat çektiği noktalardan birisinin de bu olduğunu kaydetti



Türkiye'de AIDS'li hastaların ilaca erişimi konusunda temel bir sıkıntı bulunmadığını kaydeden Ünal, "Geri ödemede bir sıkıntı yok ancak Yeşil Kartlı'ların ilaca erişimleriyle ilgili zaman zaman sıkıntılar yaşanabiliyor" dedi

Toplumsal baskı nedeniyle özellikle kamu çalışanı hastaların ilaçlarını bağlı bulundukları kurumdan almayı tercih etmediklerini anlatan Ünal, bu sorunun ülke genelini kapsayan hasta takip programıyla aşılabileceğini bildirdi



Türkiye'de AIDS hastalarının takip edildiği 8-10 merkez bulunduğunu belirten Ünal, bu merkezlerin hasta takip programının ortak olması halinde ilaçların hastaların adının açıklanmasına gerek olmadan tek elden verilebileceğini, böylece hastaların toplumda damgalanma korkusu taşımadan tedavilerini aksatmadan sürdürebileceklerini belirtti



Merck Sharp Dohme (MSD) İlaçları Türkiye Sağlık Politikaları Müdürü Dr Murat Aşık da, AIDS hastalığının tedavisinde 1995'den bu yana çok önemli gelişmeler olduğunu, artık bu hastalığın tedavi edilebilir, kronik hastalıklar kategorisinde ele alındığını bildirdi



Bu gelişmede yenilikçi ilaçların öneminin büyük olduğ unu ifade eden Aşık, 23'ü aşı olmak üzere toplam 97 yenilikçi ilacın geliştirilmesi için çalışmaların sürdüğünü söyledi



HIV/AIDS tedavisinin Avrupa ve ABD'de bir takım hızlı-sistemlerle ruhsat, geri ödeme ve fiyat alanlarında öncelik sağlanan bir alan olarak görüldüğün ü anlatan Aşık, "Türkiye'de iyi niyetli çabalar olmakla birlikte maalesef bu tarz bir önceliklendirme yapılmıyor" diye konuştu



Türkiye'de yenilikçi ilaçların hastaların kullanımına Avrupa ve Amerika'ya göre ortalama 3 yıl gecikmeli olarak sunulabildiğini belirten Aşık, şunları kaydetti:

"Ruhsatlandırma, fiyat ve geri ödeme sistemlerinde yapılan iyileştirmelerin artarak devam etmesi ve vatandaşlarımızın diğer alanlarda olduğu gibi HIV/AIDS alanında da yenilikçi ilaçlara bir an önce ulaşmasının sağlanması gerekiyor Bu konudaki iyimserliğimizi koruyor ve ilgili tüm paydaşlarla bu konudaki görüşmelerimizi sürdürüyoruz"