Tesettür Hakkında Sorular-Cevaplar

Soru: Kadının Yabancı erkeklere karşı avret mahalle neresidir?


Cevap: Kadının avret mahalli, el ve yüzü hariç vücudun her tarafıdır Kadının boynunu, saçının bir tek teli olsa dahi saçını göstermesi haramdır Elleri ve yüzünün dışında kalan vücudunun her tarafı avret olup, örtülmesi farzdır Bunun delili Allahû Teâla’nın şu ayetidir:

ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها


“Ancak kendiliğinden görünen kısmı müstesna, ziynetlerini açmasınlar” Ayette geçen kendiliğinden görünen kısımlar, eller ve yüzdür Çünkü müslüman kadınlar ellerini ve yüzlerini Rasûlullah ()’ın yanında açıkta bırakıyor, Allah’ın Rasulü de onlara ses çıkarmıyordu Zira eller ve yüz namaz ve hac gibi ibadetlerde açılıyordu Yine bu iki uzuv ayetlerin indiği dönemde yani Rasûlullah () zamanında âdet olarak da açılıyordu Bununla ilgili delil ise Rasûlullah ()’ın, kadının elleri ve yüzünün dışındaki vücudunun her tarafının avret olduğunu bildiren şu hadistir: ‎

المرأة عورة

“Kadın avrettir” Bir başka hadiste ise şöyle buyurulmaktadır:

يا اسماء ان المرأة اذا بلغت المحيض لم يصلح ان يرى منها الا هذا وهذا واشار الى وجهه وكفيه

“Ey Esma! Kadın hayız görmeğe başladığı zaman onun şurası ve şurası -ellerini ve yüzünü işaret ederek- dışında kalanların görünmesi doğru olmaz”

Bu delillerin tümü, elleri ve yüzü dışında kadının tüm vücudunun avret, örtünmesinin ise farz olduğu hususunda açık ve net delillerdir Şârî’, kadının avret yerlerini ne ile örtmesi gerektiği konusunda belirli bir elbise tayin etmeksizin sadece şu ifadelerle yetinmiştir:

“Zinetlerini açmasınlar”, “Şunlar hariç ondan bir kısmının görünmesi uygun değildir” Şekli ne olursa olsun el ve yüzün dışındaki bedenin tamamını örten şey elbise olarak kabul edilir Uzun bir elbise, pantolon, entari, çorap gibi giyeceklerin hepsi örtü olarak kabul edilir Bu nedenle Şârî’ avret yerinin örtülmesi konusunda belli bir elbise şekli tayin etmemiştir Avreti örten yani avreti açığa çıkarmayan her giysi, şekline, türüne ve kaç parça olduğuna bakılmaksızın şer’an avreti örten elbise olarak kabul edilir


Soru: Kadının, cildinin rengini gösteren bir çorap veya şeffaf bir elbise giymesi caiz midir?


Cevap: Şârî’, elbisenin cildi örtmesini şart koşmuştur Bu nedenle örtünün, derinin rengini, üzerindeki beyazlığı, siyahlığı, kırmızılığı, morluğu veya bunların dışındaki başka renkleri belli etmeyecek şekilde olmasını farz kılmıştır Eğer elbise, şeffaf ve ince olup arkasındaki derinin rengi, derideki beyazlık, kırmızılık belli olursa avreti örten bir elbise olarak kabul edilmez Avret açık sayılır Çünkü şeran örtünme tamamlanmamıştır Elbise derinin rengini tamamen örttüğü zaman avret örtülmüş sayılır Bunun delili ise Aişe ()’nin Rasûlullah ()’den naklettiği şu hadistir:

يا اسماء ان المرأة اذا بلغت المحيض لم يصلح ان يرى منها الا هذا وهذا واشار الى وجهه وكفيه

“Ey Esma! Kadın hayız görmeğe başladığı zaman onun şurası ve şurası -ellerini ve yüzünü işaret ederek- dışında kalanların görünmesi doğru olmaz” Bu hadiste Nebi (), Esma ()’nın giydiği ince ve şeffaf elbiseyi örtü olarak kabul etmemiş, avretinin açık olduğunu bildirmiş, ona bakmamak için gözlerini çevirmiş ve avretini örtecek elbise giymesini emretmiştir Bununla ilgili bir başka hadis de Usâme hadisidir Rasûllullah () Usâme’ye, kıbtiyye [bir çeşit ince elbise] hakkında sorduğu zaman Usâme kıbtiyyeyi karısına giydirdiğini söyleyince, Rasûlullah () ona şöyle buyurdu:

مرها ان تضع تحتها غلالة فاني اخاف ان تصف حجم عظامها

“Karına emret kıbtiyyenin altına elbise giysin Zira ben onun kemiklerinin hacminin belirmesinden korkuyorum” Rasûlullah (), Usâme’nin, kıbtiyyeyi karısına giydirdiğini öğrenince derisinin rengi belli olmaması için, karısına kıbtiyye’nin altına elbise giydirmesini emretmiştir “Ben, kemiklerinin hacminin belirmesinden korkuyorum” diyerek bunun sebebini de illetlendirmiştir El-vasf, birşeyin arkasındakinin şekil olarak değil de aynen ortaya çıkmasıyla gerçekleşir Hadiste, “Ben, kemiklerinin hacminin belirmesinden korkuyorum” ifadesi, kemiklerin şeklinin değil renginin açığa çıkması demektir İşte bu iki hadis, Şârî’in avreti örtecek olan elbisenin, altındaki derinin rengini belli etmeyecek bir şekilde olmasını şart koştuğuna dair açık delillerdir Setr-i avret diye bilinen konunun özü budur


Soru: Kadın üzerinde pardösü olmaksızın etek ve manto veya pantolon ve gömlek gibi elbiseyle dışarı çıkabilir mi?


Cevap: Kadının genel hayatta yani cadde ve sokaklarda giymesi için Şârî’in koyduğu muayyen elbiseler vardır Her ne kadar avreti örtebilme özelliğine sahip olsa da pantolonla avretin örtülerek genel hayata çıkılması caiz değildir Çünkü Şârî’ genel hayatta kadınların giymesi için belirli bir elbise tesbit etmiştir Şârî’in emrine karşı gelir de onun belirlediği elbiseyi giymezse günahkâr olur Zira bu hareketiyle farzlardan birisini terk etmiştir Bu nedenle avretin örtülmesi konusu ile genel hayatta giyilecek elbiseler konusunun birbirine karıştırılmaması gereklidir Pantolon, ince ve şeffaf olmadığı zaman avreti örter Ancak pantolon ile yabancı erkeklerin karşısına çıkılacağı anlamına gelmez Çünkü pantolon kadının güzelliklerini ve ziynetini açığa çıkarır Bu durumdaki bir kadın her ne kadar avret yerini örtmüş olsa da, güzelliklerini yabancılara göstermiş sayılır Halbuki Şârî’, kadının süslenip güzelliklerini yabancı erkeklere göstermesini haram kılmıştır Bu nedenle pantolonun kadının avretini örtme özelliğine sahip olması nedeniyle kadının güzelliklerini ortaya koymadığını söyleyemeyiz Bu nedenle kadının avretini örtmesi meselesi ile süslenip güzelliklerini yabancılara göstermesi konusunu kesinlikle birbirine karıştırmamak gereklidir Bunların her biri birbirinden ayrı konulardır


Ancak Şârî’, kadının çarşı-pazara, cadde ve sokağa çıkmak istediği zaman özel hayatta giydiği elbisenin üzerine bir başka elbise daha giymesini emretmiştir Şârî’, evinin dışına çıkan kadına elbisesinin üstüne tek parça çarşaf veya benzeri bir elbise giymesini, bunu da ayaklarına kadar salıvermesini emretmiştir Eğer elbisesinin üstüne giyeceği tek parça çarşaf veya benzeri bir elbise bulamazsa komşusundan, kardeşinden veya bir yakınından ödünç alması gerekir Eğer ödünç almaya gücü yetmez veya ödünç alamazsa dış elbisesi olmadan dışarı çıkması caiz değildir Özel hayatında giydiği elbisenin üstünden tek parça çarşaf, ayağa kadar uzun manto veya pardösü gibi bir elbise giymeden dışarı çıkarsa günahkâr olur Çünkü bu durumda Allah’ın farzlarından birisini terk etmiş olur Bu durum omuzlardan aşağıya kadar salıverilecek elbise ile ilgili bir hükümdür


Ancak kadının vücudunun üst kısmını yani başını, başörtüsü veya başörtüsünün yerini tutacak başın tümünü ve boynunu örtecek, göğüslerine kadar salınacak bir örtü ile örtmesi gereklidir Kadın, çarşıya çıkmak istediği veya cadde ve sokakta yürümesi gerektiği zaman başörtüsü veya aynı vazifeyi görecek, genel hayatta kullanacağı bir örtünün bulunması gereklidir Buna göre kadın, başında başörtüsü ve omuzlarından aşağısını örten çarşaf, manto türü iki parçadan oluşan bir elbise bulunursa çarşıya çıkabilir, cadde ve sokaklarda yürüyebilir Eğer bu iki tür örtü bulunmazsa, hangi halde olursa olsun kadının genel hayata çıkması caiz değildir Çünkü örtünme emri bu iki örtü için genel olarak gelmiştir ve tüm durumlarda genel olarak da kalmıştır Zira ayetteki emri tahsis edici bir şey yoktur Genel hayatta bu iki örtünün örtülmesinin farziyetinin delili yüce Allah’ın şu ayetleridir:

وليضربن بخمرهن على جيوبهن ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها

“Başörtülerini yakalarının üstüne vursunlar Kendiliğinden görünen hariç ziynetlerini göstermesinler” Omuzlarından aşağıda kalan kısmın örtülmesi ile ilgili ayet ise şudur:

يا ايها النبي قل لازواجك وبناتك ونساء المؤمنين يدنين عليهن من جلابيبهن

“Ey Nebi! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına cilbablarını üstlerinden salmalarını söyle”

Bu delillerin tümü, kadının genel hayatta dış elbisesini giymesi gerektiğine açıkça delalet etmektedir Allahû Teâla, genel hayatta kadının giymesi farz olan bu elbiseyi yukarıda geçen her iki ayette, dikkatli, eksiksiz ve kapsamlı bir şekilde nitelemektedir Gömleğin ve elbisenin yakasından görünen yerlerini gizlemeleri için başlarını, göğüslerini ve boyunlarını örtsünler


Soru: Pardösünün uzunluğu nereye kadar olmalıdır?


Cevap: Cilbab veya çarşaf ya da mantoda aranan şart veya özellik, kadının iki ayağını da gizleyinceye kadar aşağıya kadar salıverilmesidir Ayette: “Cilbablarını üstlerinden salmalarını söyle” Yani dış elbiselerini üzerlerine yaysınlar Bu durumda ayet, mantolarını veya çarşaflarını aşağıya kadar salıversinler anlamına gelmektedir Zira İbni Ömer’den rivayet edilen bir hadiste şöyle denilmektedir:

“Rasulullah () şöyle buyurdu:

من جر ثوبه خيلاء لم ينظر الله اليه يوم القيامة فقالت ام سلمة : فكيف يصنع النساء بذيولهن فقال يرخين شبرا فقالت : اذن تنكشف اقدامهن قال : يرخين ذراعا لا يزدن

“Kim kibirlenerek elbisesini yerde sürüklerse kıyamet günü Allah ona bakmaz”, deyince Ümmü Seleme: “Kadınlar eteklerini ne yapacaklar” dedi Allah’ın Rasulü “Bir karış salsınlar” buyurdu Ümmü Seleme “Bu takdirde ayakları açılır” deyince Allah’ın Rasulü: “Bir dirsek salsınlar, artırmasınlar” buyurdu”

Bu hadis, kadınların giydikleri dış elbiselerin ayaklara kadar uzandığını ve ayaklarını örttüğünü açıkça ortaya koymaktadır Eğer ayakları, çorap veya ayakkabı ile örtülmüş olsa bile yine de dış elbiselerini aşağıya kadar salıvermeleri gereklidir Ayakların herhangi bir şeyle örtülmüş olması zorunlu değildir İşte böylece kadının dışarı çıkmak için giymiş olduğu elbisenin üstüne geniş bir elbise giymesinin vacip olduğu açıklanmış olmaktadır Ayaklara kadar uzanan bir elbise giymek farzdır Aksi takdirde Allah katında günahkâr