Hayvanları Deneylerde Kullanmak Caizmidir

Hayvanları Deneyde Kullanmak Günahmı - Deney Olarak Kullanılan Hayvanlar - Deneyde Canlıların Kullanılması



Hayvanların tıbbi deney/ kobay olarak kullanılması caiz midir?

İnsanı en güzel sûrette yaratan Rabbimiz, onu bütün mahlûkatın efendisi, yeryüzünün halifesi olarak dünyaya göndermiştir Ayrıca insanı merkez bir nokta olarak kabul edersek, varlık âleminde olan herşey de onun emrinde, onun hizmetinde ve onun ihtiyaçlarını temin etmek için çalışmakta, çabalamakta, gayret sarf etmektedir

Yine dünyada umumi bir yardımlaşma ve mahlûkatın birbirinin imdadına koşması gibi akıllara durgunluk veren bir düzen, en mükemmel şekilde işleyen bir nizam vardır Cansızlar bitkilerin imdadına, bitkiler hayvanların yardımına koşmaktadır

İnsanların en çok yanında yer alan ve her halleriyle bizlerin ihtiyacını gören en küçük canlılardan file kadar binlerce tür teşkil eden hayvanlar, insan için çalışmaktadır Onlardan çok farklı ve değişik şekillerde istifade etmekteyiz Bu da bizlere Allah’ın bir ikramı ve ihsanıdır Bu hususlar Kur’ân-ı Kerim’de şöyle ifade edilir:

“Allah, kimine binesiniz, kimini yiyesiniz diye sizin için hayvanları yaratandır Onlarda sizin için daha nice faydalar vardır Gönüllerinizdeki bir arzuya onlara binerek ulaşırsınız Onlar ve gemilerin üstünde taşınırsınız” (Mü’min, 40/79, 80)

“Hayvanları da O yarattı Onlardan sizin için ısıtıcı (şeyler) ve birçok faydalar vardır Onlardan bir kısmını da yersiniz Sizin için onlarda ayrıca akşamleyin getirirken, sabahleyin salıverirken bir güzellik (bir zevk) vardır” (Nahl, 16/5, 6)

Bu durumda, hayvanların bir kısmının etinden, derisinden, sütünden, yününden, bir kısmının da gücünden faydalanmamız ne kadar hakkımız ise, onları yemek için kesmek, ağırlıklarımızı taşıması için yük vurmak ne kadar normalse, bir kısmını da yine insanların sağlığı ve hastalıklarının tedavisi için kullanmak da o nisbette tabiî ve yerindedir

Zaten onların yaratılış hikmetlerinden birisi de çeşitli şekilde onlardan faydalanmak değil midir? Birtakım hastalıkların tedavisinde denenmek istenen ilâçların başlangıçta fare, kedi, köpek gibi hayvanlar üzerinde tecrübe edilmesi ilk anda o hayvana bir eziyet gibi görülse de, neticede insanların hayatına hizmet olduğundan garip karşılanmamalı Eğer o ilâç, hayvana acınır da, bir insan üzerinde denenir ve o ilâcın aksi tesir göstermesiyle o insanın hayatına mal olursa, onun ölmesi, hayvanın telef olmasından daha mı hafiftir?

Şüphesiz, bir insanın şifa bulması için bir hayvanın kesilmesi ve tedavide kullanılması caiz ve uygundur

Tıbbi bir deney olarak kullanılacak hayvanlarda, şu konulara dikkat edilmesi gerekir:

1 Materyali Değiştirme (Replacement): Eğer mümkünse, hayvan yerine, aynı güvenirlikte sonuçlar verecek başka materyal ya da modeller üzerinde çalışmak

2 Sayıyı Azaltma (Reduction): İstatistik hesabı etkilemeyecek en az sayıda hayvan üzerinde çalışmak

3 Uygun Koşulları Sağlama (Refinement): Deneylerde hayvanlarda en az rahatsızlığa yol açacak şekilde davranmak

4 Bu hayvanlarda yapılacak deneylerin, zevk ve süs için değil, insan hayatına hizmet esas alınmalıdır

Not: Hayvan deney çalışmalarında etik ve sertifikasyon kurallarına uyulmalıdır