Bellek Nedir - Bellek Hakkında Bilgi

Kısa Süreli Bellek Nedir - Uzun Süreli Bellek Nedir - Fotoğrafik Bellek Nedir - Bilginin Organize Edilmesi Nedir

• Kısa süreli bellek: Sokakta yürürken biriyle tanıştık ve adını öğrendik sonra karşıdan gelen arkadaşımızı gördük ve arkadaşımız sordu az öce konuştuğun kişi kimdi bende ali dedim Bu kısa süreli bellektir
• Uzun süreli belek: Aynı kişiyi üç dört gün sonra başka bir yerde gördük adını hatırlamamız uzun süreli hafızaya örnektir

KISA SÜRELİ BELLEK:
Kodlama
Saklama
Geri Çağırma
Kodlama :Her uyaran algılanmaz Seçtiğimiz algıyı beynimizde kodlarız Bellek sorunları genelde yoğunlaşamamaktan kaynaklanır Birkaç kodlama çeşidi vardır
Görsel kodlama: Bilgi zihinsel imgeler halinde Resim bir görsel kodlamadır (Fotografik bellek)
İşitsel kodlama: bu kodlama çeşidini daha fazla kullanırız Sözel bilgide işitsel kodlama daha baskındır
Saklama: Kısa Süreli bellekte 5 – 9 arası madde saklanabilir 1885’ de Ebinghaus bunu bulmuştur fakat daha sonra 1950’ de miller bunu tekrar bulmuştur Ve miller 1885’de nasıl bulduğuna şaşırmıştır Miller buna “sihirli 7” demiştir
Bu Nasıl Bulundu?: Harf kelime veya sayı deneğe kısa süreli olarak verildi Ve daha sonra bu gösterilenleri hatırlanması istendi Burada ki amaç Kısa Süreli belleği ortaya çıkarmaktı Önce az sayıda madde vererek işe başlıyor madde sayısı giderek arttırılıyor Sonunda sonuçlara bakıldığında denek’in 5 – 9 arasında maddeyi hatırladığı görülüyor Buna denek’in bellek uzamı denir Zihni 7 bölmeli bir kutu olarak düşünürsek; 7 Maddeyi girdikten sonra 8yi girdiğimizde 1 Olan madde düşüyor Bellek kendi kendine yar açıyor Aynı anda hem tekrar hem de yeni bilgi öğrenilmez
Geri çağırma: Bilgi kısa süreli bellekte durduğu için onu geri çağırabilirizbilginin hatırlanması için belli miktar süre geçmelidir Starnberg denek’e bir sayı dizisi veriyor örneğin; 3 6 1 birde kontrol sayısı 2 ve soruyor sayı dizisinin içinde 2 var mı? Denekte ilk olarak 3 6 1 I geri çağırıyor ve bütün sayılarla 2 sayısını karşılaştırıyor Ve her sayı için karşılaştırma süresi 40 m/s saniye oluyor Sayı arttıkça karar verme süresi artar Cevap verme Süresi = 400m/s + 40 x madde sayısı

Maddeler ne olursa olsun insanlar nasıl olursa olsun alınan sonuç aynıdır Geri çağırma bütün insanları kapsayan bir süreçtir

Kısa Süreli Bellek ile Uzun süreli bellek arasında bir ilişki vardır Çarpma işlemini yaparken sayıları kısa süreli bellekte saklarız Uzun süreli bellek ile kısa süreli belleğin aynı anda kullanılmasına işleyen bellek denir Uzun bir maddeyi parçalara bölmeye kümeleme denir Kümeleme öğrenmeyi kolaylaştırır Uzun süreli bellek ile anlamlı hale gelerek yeniden kodlanır Böylece kısa süreli belleğin kapasitesi 7 den 9 a çıkar

Dil doğal kümeleme aracıdır Harfler sözcükleri cümleleri oluştur Böylelikle bir kaç cümleyi kısa süreli belleğimizde tutarız



UZUN SÜRELİ BELLEK:
Anlamsal kodlama: Cümleyi duyduktan sonra kelimeleri unuturuz ama anlamını unutmayız Bower’ın 1972’de yaptığı araştırmada cümle içinde kullanarak ve imgesel yolla hatırlanmaya çalışılan kelimelerde %75 hatırlanma, sadece ezber ile yapılan öğrenmede %35lik hatırlanma oranını bulmuştur
İşitsel kodlama: Tat veya koklamayla yapılan kodlamadır Anlam ne kadar derine inerse anlama o kadar kuvvetli oluyor
SAKLAMA VE GERİ ÇAĞIRMA: Uzun süreli bellekte unutma saklanan bilgiye ait olan ipuçlarını kaybetme şeklinde oluyor Geri çağırmanın iki türü vardır
Bilginin Organize edilmesi: Bilgi ne kadar iyi organize edilirse geri çağırma o kadar iyi olur
Kodlama bağılımıyla geri çağırma bağılımının bağlanması: İçsel durumumuzu etkiler Örn: Alkollüyken yaşadığımız bir olayı Alkollü iken daha iyi hatırlamamız
Geri Çağırmayı Azaltan Faktörler: Bozucu etkide denir Birden çok geri çağırım ip ucu birden çok durumla ilişki kurarsa bozucu etki olarak ortaya çıkar
Geri çağırmada unutma ve heyecan faktörleri: olumlu ve duygu – heyecan yüklü durumlar geri çağırmayı kolaylaştırır Önemli olan duygu yükünü tekrar ettirmektir Olumsuz yüklü duygular geri çağırmayı güçleştiriyorKodlama ve geri çağırma bağılımı durumu ile duygu heyecan durumu birbiriyle örtüşüyorsa daha iyi hatırlarız Neşe içindeyken olan olayı tekrar neşe içindeyken hatırlama
İmgelem ve kodlama: Uzun süreli belleği geliştirme yöntemi imgelem ve kodlamadır İmgelem ve kodlamanın iki çeşidi vardır:
Locus(yer): Yerle ilgili alışveriş listesini evin ilgili yerlerine yapıştırma ve alışverişe gidildiğinde ordan hatırlanması…
Anahtar Sözcük: Dil öğrenirken kullanılıyor…
PQ4R Yöntemi: Ön okuma, Soru sorarak okuma, Okuma, Düşünme (bölümler arası bağlantı), Tekrarlama (ezberden), Tekrar gözden geçirme (tamamı üzerinde)

Kısa Süreli Bellek İle Uzun Süreli Bellek Arasındaki İlişki:
1 Kodlama Açısından: uzun sürelide anlamsaldır Anlama dayanır
2 Kapasite Açısından: kısa sürelide 5 – 9 arasında madde; Uzun Sürelide sonsuz
3 Geri çağırma Açısından: kısa sürelide bilginin hatırlanması için belli bir süre geçer Bu süre kısadır Önemli olan karar verme süresidir Bellek listesindeki madde sayısı arttıkça karar verme süresi artar Uzun sürelide ise; esas unutma burada gerçekleşir

Klinik gözlemlerde 2 tür belleğin var olduğunu ortaya koyulmuştur
1 Geriye(retrograde):olay anında oluyor bu da gösteriyor ki kısa süreli bellek etkileniyor o da daha önceki bilgileri etkiliyor yakın zaman içindeki olaylar hatırlanmıyor Alzheimer hastalığı
2 İleriye(anterogarde): hipotalamus bölgesiye ilgilidir Epilepside bazı operasyonlar yapılır uzun süreli belleğe yeni bilgiler kodlanamaz
3 Klask omnezide: kişisel bilgiler unutulur

İkili Bellek Kuramı:
Deneğe 20 – 40 sözcükten oluşan liste veriliyor Herhangi bir sırada bunu hatırlaması isteniyor Son verilen kısa bellekte en iyi hatırlanıyor Orta verilen en hatırlanıyor Başta verilenler tekrarla hatırlanıyorDeneklere birde işlem verilince süre uzadıkça daha iyi hatırlanıyor Madde verilirken ne kadar derine inilirse hatırlama o kadar iyi oluyor Kısa süreli bellekteki maddeler daha yüzeysel maddelerdir kolay unutulur

Kurucu Bellek:
Öykü yada cümle kurduğumuzda belleğimizdeki boşlukları doldurmak için ekleme ve çıkarmalar yaparız Basit sözcüklerden oluşan bir listeyi ezberlemek için bellek kurucu olmalıdır ÖRN: Ercan meyhanede eğlenirken şişe kırdı Meyhane olduğu için bilgide çıkarım yapıp kırılan şişenin içki şişesi olduğunu anlarız Loftus bu konu üzerinde çalışmıştır Ve araştırma yapmıştır Önce denekleri iki gruba ayırdı sonra iki gruba resim gösterip bir gruba nasıl çarptı diğer gruba ise nasıl parçalandı sorusunu yöneltiyor Parçalanan sorusu sorulan grup kazanın çok şiddetli olduğunu çıkarsadılar

Bellekteki boşlukları doldurmak için kalıp yargılar kullanılır Kişilik treytleri veya tüm insanlar için doğru kabul edilmiş fiziksel yüklemelere denir Bir olayın veya nesnenin bilgisi bellekte nesnesel şekil alır Örn: Lokantada nasıl yemek yendiği… Kalıp yargılar bir insanı nasıl algıladığımızı etkiler Şemalar yaşantıları nasıl algıladığımızı etkiler


alıntı