Hatay’İn Coğrafi Özellikleri

HATAY’IN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ :

Akdeniz’in doğu ucunda yer alan ve bir sınır ili olan Hatay, 5403 km²’lik yüzölçümü ile 35º 52´ ve 37º 04´ kuzey enlemleriyle, 35º 40´ ve 36º 35´ doğu boylamları arasında yer almaktadır İl, doğu ve güneyde Suriye, kuzeydoğuda Gaziantep’in İslahiye ilçesi, kuzey ve kuzeybatıda Adana ve Osmaniye illeri, batıda da İskenderun Körfezi ile çevrilidir

DAĞLAR :

İldeki dağlar Güneydoğu Toroslar’ın başlangıcını oluşturur Hatay il sınırları içerisinde en büyük dağ Amanos Dağlarıdır Güneybatısında Samandağ civarında Musa Dağı ile Hatay’ın güney ucunda Suriye sınırına paralel olarak uzanan El-Mansuriye Dağı vardır Batı kesiminde ise Kızıldağ yükselmektedir Amanos dağlarının en yüksek yeri, Dörtyol ilçesinin doğusunda kalan 2240 m yükseltili Mığır Tepe’dir (Bozdağ) Burası aynı zamanda Hatay ilinin de en yüksek noktasıdır Yine Amanoslar üzerindeki Hassa’daki Kuşçu Tepe 2076 m’dir Amanos Dağları üzerindeki diğer yüksek tepeler ise; 1700 m yükseltili Kızıldağ ve 1668 m yükseltili İkiztepe' dir Amanos Dağlarının uzunluğu yaklaşık 175 km’dir Genişliği ise 15-30 km arasında değişmektedir Bu dağlar yüksek ve dik olduğundan güç geçit verir En önemli geçit Elmadağ üzerindeki 660 m yükseltili Belen Geçidi’ dir Hatay çöküntü alanının güneyini kuşatan Keldağ ise Yayladağı ve Altınözü ilçeleri arasını bütünüyle kaplar En yüksek noktası Yayladağı ilçesinin kuzeybatısındaki 1729 m yükseltili Akra Dağı’dır Keldağ’ın Merkez İlçe’ye doğru uzanan bölümü 500 m yükseltili Habib-i Neccar Dağı’nı oluşturur Keldağ’ın arka kesimi 1235 m yükseltili Ziyaret Dağı’dır

AKARSULAR :

Hatay, Asi Nehri, Karasu ve Afrin Çayı olmak üzere belli başlı 3 önemli akarsuya sahiptir Asi, Lübnan’dan doğar, Suriye’yi geçtikten sonra Türkiye’ye girmektedir Nehrin toplam uzunluğu 380 km, il sınırları içindeki uzunluğu 94 km civarındadır Karasu, Kahramanmaraş’tan doğar ve Afrin Çayı ile bugün kurutulmuş olan Amik Gölü yatağında birleşir Karasu’nun uzunluğu 122 km’ dir Afrin Çayı Gaziantep’ten doğar; Karasu ile eski Amik Gölü yatağında birleşir 197 km uzunluğundadır

VADİLER VE OVALAR :

Asi Havzasında, asıl Asi Vadisi’nin yanı sıra Asi ile birleşen Karasu ve Afrin Çaylarının oluşturduğu vadiler vardır Ayrıca Asi Havzası dışına çıkıp, doğrudan Akdeniz’e dökülen küçük dere ve çayların oluşturduğu çok sayıda küçük vadi bulunmaktadır

Hatay topraklarının orta kesiminde; Asi, Karasu ve Afrin vadi tabanlarının dolmasıyla ortaya çıkan geniş düzlüklerde Amik Ovası oluşmuştur İlin en geniş ve verimli ovasıdır Üç yönden gelen akarsuların getirdiği alüvyonların toplanmasıyla oluşan bu çok verimli ovada bütün ürünler yetiştirilebilir Dörtyol, Erzin, Payas, İskenderun, Samandağ ve Arsuz ovaları ise Hatay kıyı ovalarını oluşturur


PLATOLAR ve YAYLALAR :

Hatay’da plato alanları Amanos Dağlarının eteklerinde oluşmuştur Düz basamaklar şeklinde 800-1000 m yükselti kuşağında yer alan platolar üzerinde, yaz-kış kullanılan yaylalık alanlar bulunmaktadır Bunların en önemlileri Belen, Atik, Zorkun ve Güzelyayla (Soğukoluk) yaylalarıdır Keldağ’ın, Asi oluğuna bakan yamaçlarında genç fayların oluşturduğu dik basamaklar vardır Bu basamakların üzerinde yaklaşık 350-400 m yükselti kuşağında geniş platolar yer alır


GÖLLER :

Hatay’da bugün önemli ve büyük göl yoktur Geçmişte ilin en büyük gölünü Amik Gölü oluşturuyordu Amik Gölünün kurutma ve taşkın koruma işlemlerine 1940 yılında başlanmış, konu ile ilgili olarak DSİ Genel Müdürlüğünce 1966 yılında IECO ( International Enginneering Company ) firmasına "Amik Geliştirilmesi, Amik Gölü Projesi, Tahtaköprü Projesi Teknik ve Ekonomik Fizibilite Raporu" hazırlatılmıştır Proje uygulanarak 1953-1958 yılları arasında Amik Gölüne boşalan Muratpaşa, Afrin, Karasu çaylarının eski yatakları iptal edilerek, yeni feyezan kanalları açılmak suretiyle göle bağlanmıştır Gölün kurutulması 1972 yılında tamamlanmıştır Su altındaki topraklar tarıma açılmıştır İl içerisinde birkaç küçük göl bulunmaktadır Gölbaşı Gölü, Yenişehir Gölü ve Sultaniye Gölü bunlar arasında yer alır

BİTKİ ÖRTÜSÜ :

Hatay’ın doğal bitki örtüsünü makiler ve ormanlar oluşturur Maki türleri, 4-5 m boyunda sert ve tüylü yapraklı bitkiler olup, 800 m’ye kadar rastlanmaktadır Mersin, defne, kısa meşe, kermes, sakız, keçiboynuzu, yabani zeytin, zakkum, alıç, çitlembik, akçameşe, pırnal yörede en çok rastlanan maki türleridir İlde doğal örtüyü oluşturan ormanlar, Amanos Dağları ile Keldağ’da yoğunlaşmaktadır Amanos Dağlarının denize bakan yamaçlarında, makilik alanlardan sonra, 800 m’den 1200 m’ye kadar ardıç gibi ibreli ağaçlarla, meşe, kayın, kızılcık, kavak, çınar ve tespih gibi yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar bulunur 1200 m’nin üzerinde ibreli ağaçlardan kızılçam, karaçam, sedir ve yer yer ardıçlardan oluşan geniş orman alanları vardır

Keldağ’ın Akdeniz’e bakan kesimlerinde yaklaşık 900 m’ye kadar, maki türü ağaçlardan mersin ve defneler çok yaygındır Bu yükselti basamağının üzerinde, bazı ibreli ağaçlarla meşe ve kayın gibi yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar başlar Keldağ doğal bitki örtüsü açısından Amanos Dağları kadar zengin değildir