Çal

ÇAL


Tarihçe :
Kaynaklara göre antik adı Mosyna olan ilçenin, bugünkü Dağmarmara köyüne yakın bir yerleşim olduğu belirtilmektedir Bölgenin Türk hakimiyetine girmesinden sonra yöreye yerleşenlerin demircilikle uğraşması nedeniyle Demirci köy olarak adlandırılmıştır Daha sonra ÇAL adını almıştır Çal ilçesi, 1862 yılında İzmir'e bağlı bir ilçe olarak teşkilatlanmış ve 1923 yılında da Denizli'ye bağlanmıştır Kurtuluş savaşında Çal, faal bir ilçe olmuştur Müdafa-i Hukuk ve Reddi İlhak Kongresine (22 Mart 1919), Çal'dan Müftü İzzet Efendi; İstanbul'da 12 Şubat 1920'de toplanan son Osmanlı Mebusan Meclisine de, Denizli sancağını Çal'dan Emin Efendi katılmıştır
Coğrafi Yapı ve Nüfus :
Çal Anadolu yarımadasının batısında, Ege Bölgesinin doğusunda, Denizli'nin kuzeyinde çam bitki örtüsüyle kaplı bir ilçedir İlçe merkeziyle birlikte, 7 kasabası ve 24 köyü bulunmaktadır Çal'da İç Anadolu iklimi görülür Kışları soğuk, yağışlı ve uzun süreli, yazları ise serin ve kurak geçer Rakımı 850 m olan arazi dalgalı ve yüksektir Büyük Menderes başlıca vadisi, Baklan ovası da yüksek bir ovadır ve Çivril ovası ile birlikte 92000 hektarlık bir alanı kaplar Çökelez dağı eteklerindeki Çakırlar yaylası en önemli yaylasıdır Büyük Çökelez dağı, Çal ile Sarayköy ve Denizli arasında uzanır Yüksekliği 1840 m'dir Büyük Menderes üzerinde Çal-Güney sınırlarında Adıgüzeller adında bir baraj yapılmıştır Büyük Menderes vadisi boyunca zakkum ve hayıt türleri saz ve hasır otu bitkileri yetişir İlçenin batısında ise çam ormanları bulunmaktadır 2000 yılı genel nüfus sayımına göre;merkez ilçe nüfusu 4878, toplam nüfus 33525'dir
Ekonomik Durum :
İlçe nüfusunun büyük bir bölümü tarımla uğraşmaktadır Üzüm, bamya, elma, tütün, sebze, tahıl, anason, haşhaş gibi ürünlerden elde edilen gelir halkın geçimini sağlar Üretilen elma ve üzümün kış aylarında saklanması için Hançalar Kalkınma Kooperatifi'nin 1000 ton, Çal Belediyesi'nin 15000 ton, Süller Belediyesi'nin 500 tonluk soğuk hava depoları bulunmakta, bazı köy ve kasabalarda az miktarda halı ve kilim dokumacılığı yapılmaktadır
Sanayi kuruluşu olarak Belevi köyü sınırı içinde Denizli Çimento Fabrikası, Akkent Kasabasında meyve suyu ve konsantre fabrikası bulunmaktadır Ayrıca 400 işçinin çalıştığı fason tekstil (havlu, bornoz) atölyesi de kurulmuştur Tarım arazilerinin yaklaşık %51'i bağ alanıdır Genelde çekirdeksiz ve çekirdekli (kara üzüm, çal karası ve rezaki) üzüm üretilmektedir Önceleri kuru üzüm olarak değerlendirilen ürün son yıllarda yaş üzüm olarak da pazarlanmakta ve ihraç edilmektedir Bağcılık dışında zirai üretimde buğday, arpa, nohut ve anason üretimi yoğunluk taşımaktadır
Sakızcılar köyünde 2, ilçe merkezinde de 2 adet olmak üzere toplam 4 adet alabalık üretim tesisi faaliyetini sürdürmektedir Ayrıca Adıgüzeller Barajında ve Büyük Menderes akarsuyunda balık avcılığı yapılmaktadır İlçede ayrıca arıcılık gelişmektedir İlçe 34059 hektar ormanlık, 81063 hektar ormansız olmak üzere 115122 hektar orman sahası mevcuttur Çal Orman Bölge Şefliği yanında Baklan, Çivril ve İnceler bölge şefliğini de bünyesinde toplayan Çal Orman İşletme Müdürlüğü 1967 yılında kurulmuştur 1935'li yıllardan itibaren yöre insanındaki ormancılık ve ağaç sevgisi, idarecilerinde teşvik ve desteği ile yaygınlık kazanmış, dönemin kaymakam ve belediye başkanının civardaki ormanlardan sökülen çam fidanlarını törenle Gazi İlkokulu bahçesine dikmeleriyle, bugünkü Belediye Ormanı ve özel ormancılığın temeli atılmıştır